Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Saffet Alp (d. 30 Eylül 1949; Kayseri - 30 Mart 1972; Kızıldere, Niksar, Tokat), Türk asker ve devrimci.
Saffet Alp | |
|---|---|
| Doğum | 1942 Kayseri, Türkiye |
| Ölüm | 30 Mart 1972 (30 yaşında) Kızıldere, Niksar, Tokat, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Ateşli silah |
| Meslek | Asker |
| Tanınma nedeni | Siyasî aktivizm |
Yaşamı
Saffet Alp, lise yıllarında oldukça faal bir gençti. Daha sonra devrimci gençlik hareketinin önderlerinden biri olan Hüseyin İnan ile yakın arkadaştır. Kurdukları tiyatro kulübünde isimli bir oyununda beraber oynadılar.
Alp, liseyi bitirdikten sonra, sınavlarına girdiği Orta Doğu Teknik Üniversitesini kazandı ancak Köy Enstitülü ve emekli öğretmen olan babasının yaşadığı geçim sıkıntısı nedeniyle parasız okuyabileceği bir okulu tercih etmesi gerekiyordu. Annesinin ısrarı ile pilot olmak için Hava Harp Okulu’na kaydoldu.
Henüz lisedeyken siyasetle ilgilenmeye başlayan ve askeri öğrenci olduğu dönemde bu ilgisi artan Alp, 1968 yılında Hava Harp Okulu mezunlarının bir subaylık armağanı olarak kendi emekleriyle hazırladıkları derleme 'na da yazı yazar. "Türk Düşünüşünün Batılılaşma Eylemleri İçerisinde Evrimi" adlı yazısındaki dinle ilgili bir paragraf nedeniyle pilot yapılmaz. Hava yer subayı olarak görevlendirilir.
Mezun olduktan sonra İzmir’de yabancı dil kursunda iken Nazan Alp ile tanışır ve evlenir. Bu arada üsteğmen rütbesini alır.
1969 yılı Haziran ayında Hava Kuvvetleri Proleter Devrimci Örgütü'nü oluşturan ekibin içinde yer alır. Mahir Çayan'ın kurucusu olduğu Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi örgütün eylemleri sonrasında 1971 Şubat'ında kendisi gibi devrimci subaylar ile birlikte aranmaya başlar ve kaçak hakine gelir.
Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu önderleri Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve lise arkadaşı Hüseyin İnan'ın idam cezasını engellemek için THKP-C ve THKO militanlarınca gerçekleştirilen ve iki İngiliz (Gordon Banner ve Charles Turner) ve bir Kanadalı (John Law) radar teknisyenini 27 Mart 1972'de NATO üssünden kaçırıldığı eyleme katıldı. Ardından 30 Mart 1972 tarihinde, Niksar'ın Kızıldere köyünde sığındıkları evde helikopter ve havan destekli askerî birlikler tarafından kuşatıldılar. Çıkan çatışmada rehineler ile birlikte Türkiye Halk Kurtuluş Partisi - Cephesi kurucularından Mahir Çayan, Dev-Genç MYK üyesi , THKO'dan Cihan Alptekin, Fatsalı , öğretmen Ertan Saruhan ve Ünyeli Ahmet Atasoy, Dev-Genç Genel Sekreteri , Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Öğrenci Derneği yöneticisi , THKO'dan ve Hava Kuvvetleri Proleter Devrimci Örgütü'nün kurucusu olarak aranan Üsteğmen Saffet Alp öldü. Dev-Genç Genel Başkanı Ertuğrul Kürkçü ertesi gün sağ olarak ele geçirildi.
Saffet Alp'in öldürülüşü
Kızıldere olayı ile ilgili olarak Mahir Çayan'ın konuşmak için çatıya çağırıldığı sırada açılan ilk ateş sırasında öldüğü, diğer isimlerin ise çıkan çatışma ve evin ağır silahlar ile ateş altına alınması sonrasında öldüğü anlatılmıştı. Ancak aradan geçen sürenin sonrasında görgü tanıklarının anlatımları ve bazı anıların ortaya çıkışı ile Kızıldere'de yaşananların başlangıçta anlatılandan farklı olduğu ortaya çıktı.
Görgü tanıklarının aktardığına göre Saffet Alp, askerler eve girdiğinde henüz yaşıyordur. Operasyona katılan bir onbaşı silah sesleri kesildikten sonra, askerlerinin baskın yapılan eve girişini şöyle aktarır: "Komutan girdi ama hemen çıktı, yanında yaralı biri vardı. Kapının böyle iki üç metre önünde durdular. Komutan yaralıya çok ağır hakaretler etmeye başladı, küfür de edince yaralı, komutana doğru bir yumruk hamlesi yaptı, komutan geri çekildi, korktu da. Herhalde erlerin, bizlerin önünde düştüğü duruma sinirlendi, tabancısını çekti yaralı vaziyetteki o insanı alnından vurdu.” Aynı onbaşı, sonradan öğrendiğine göre, vurulan o kişinin mesleğinin teğmen olduğunu söylerken, “Yaralıydı ama ölecek gibi değildi. Vurulmasaydı yaşardı herhalde.” sözleriyle devam eder.
Keza, olay sırasında doktor olan Şehsuvar Savuran ise 1988 yılında gazeteci Koray Düzgören'e verdiği mülakatta, katliamdan bir saat sonra olay yerine gittiğini söylerken, gözlemlerini, “ … Hadisenin olduğu eve gittik. Evi gördünüz. Eve üst taraftan bir damın üzerinden girilir. Odanın üzerine geldiğimizde ortada bir ceset vardı. Biz o zaman kişileri de tanımıyoruz tabii… İşte orada damın üzerinde bir ceset vardı. Dışarıda kapının dışında… Kapı parçalanmış. İçeri girdik ve hemen dışarı çıktık. İçeri sis bombası mı, göz yaşartıcı bomba mı atmışlar neyse, çok duman var… Kendisi çıkmış. Yaralandıktan sonra kendini dışarı atmış. Adı da şeydi. Hani harp okulundan… Saffet...” diye aktarıyordu.
Bir başka örnek ise, dönemin başbakanı Nihat Erim’in anılarında geçen, “Hepsi ölü olarak ele geçmiş… Eve sokulup girmişler, İngilizleri ölü bulmuşlar, ötekilerden sağ kalanları öldürmüşler.” sözleridir.
Kızıldere'den sağ kurtulan Ertuğrul Kürkçü de, kendisini yakalayan astsubay ve erlerin, "Saffet'i dışarıya canlı çıkardıklarını, kafasına kurşun sıktıklarını" söylediğini aktarıyordu.
Başbakan Nihat Erim'in Günlüğü'nden Kızıldere
12 Mart Muhtırası sonrası Başbakan olan Nihat Erim günlüğüne 31 Mart 1972 tarihinde "Hepsi ölü olarak ele geçmiş… Eve sokulup girmişler, İngilizleri ölü bulmuşlar, ötekilerden sağ kalanları öldürmüşler" yazmıştır.
Erim'in günlüğünde yer alan bölüm şöyledir:
31 Mart 1972
Dün sabah MİT müsteşarı ve İçişleri bakanı telefon ettiler. İngilizleri kaçıranlar Niksar'ın Kızıldere köyünde muhtarın evinde imişler. Jandarma köyü çevirmiş, İngilizlerin diri kurtarılması için pazarlık yapılıyormuş. Ben de talimat verdim, "Diri kurtarmak için her gayret gösterilsin" diye. İçişleri bakanı Ünye'de anarşistlerle işbirliği yapan Avukat Sadi Şener'i yanına alıp olay yerine gidiyor. Avukat "Ben onları teslim olmaya razı ederim" demiş.
Öğleye kadar teslim olmamışlar. Ateş etmişler. Öğleden sonra Tağmaç telefon etti. Jandarma Genel Komutanı, "Geceye bırakmak tehlikelidir" diyormuş. Tünel kazıp kaçabilirler. İçlerinde askeri üniformalılar da var. Gece evden çıkıp askeri şaşırtılabilir, aralarına karışabilirler" diyormuş. "Onlar olay yerinde durumun gereğini daha iyi takdir ederler" dedim.
Akşam saat 18'de Tağmaç telefon etti. Hepsi ölü olarak ele geçmiş. Saat 16.30'da nasihatin etkisi olmadığını ve devamlı bomba ve silah attıklarını görünce, jandarma da ateş açmış. Eve sokulup girmişler, İngilizleri ölü bulmuşlar, ötekilerden sağ kalanları öldürmüşler.
Gece A. İ. Göğüş telefon etti. Sıkıyönetim resmi tebliğ dışında haber ve resim yayınını yasak etmiş. Tağmaç'ı buldum. "Resim yasağı doğru değil. Gerçeğin gizlendiği sanılır" dedim. Soruşturdu, yanlışlık olmuş. Resim yayınlanacak.
Bu sabah Bakanlar Kurulu'nu topladım. İçişleri bakanı dönmüştü. İzahat verdirdim. Öğleden sonra da Millet Meclisi'nde izahat verdi. Grup sözcüleri de konuştu. Güvenlik kuvvetlerini tebrik ettiler.
Kaynakça
- ^ a b Karacan, Fikret Alp (2010). "Fikret Alp Karacan: Saffet'in Nasıl Öldürüldüğünü Bilmek İstiyoruz". Bianet. 8 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ a b Murat Bjeduğ (2018). Devrimci Bir Subay-Saffet Alp Kitabı. Ayrıntı Yayınları. ISBN .
- ^ Düzgören, Koray (1988). THKP-C ve Kızıldere. BDS Yayınları. ss. 137-145.
- ^ a b Erim, Nihat (2005). . Yapı Kredi Yayınları. ISBN . 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Saffet Alp d 30 Eylul 1949 Kayseri 30 Mart 1972 Kizildere Niksar Tokat Turk asker ve devrimci Saffet AlpDogum1942 Kayseri TurkiyeOlum30 Mart 1972 30 yasinda Kizildere Niksar Tokat TurkiyeOlum sebebiAtesli silahMeslekAskerTaninma nedeniSiyasi aktivizmYasamiSaffet Alp lise yillarinda oldukca faal bir gencti Daha sonra devrimci genclik hareketinin onderlerinden biri olan Huseyin Inan ile yakin arkadastir Kurduklari tiyatro kulubunde isimli bir oyununda beraber oynadilar Alp liseyi bitirdikten sonra sinavlarina girdigi Orta Dogu Teknik Universitesini kazandi ancak Koy Enstitulu ve emekli ogretmen olan babasinin yasadigi gecim sikintisi nedeniyle parasiz okuyabilecegi bir okulu tercih etmesi gerekiyordu Annesinin israri ile pilot olmak icin Hava Harp Okulu na kaydoldu Henuz lisedeyken siyasetle ilgilenmeye baslayan ve askeri ogrenci oldugu donemde bu ilgisi artan Alp 1968 yilinda Hava Harp Okulu mezunlarinin bir subaylik armagani olarak kendi emekleriyle hazirladiklari derleme na da yazi yazar Turk Dusunusunun Batililasma Eylemleri Icerisinde Evrimi adli yazisindaki dinle ilgili bir paragraf nedeniyle pilot yapilmaz Hava yer subayi olarak gorevlendirilir Mezun olduktan sonra Izmir de yabanci dil kursunda iken Nazan Alp ile tanisir ve evlenir Bu arada ustegmen rutbesini alir 1969 yili Haziran ayinda Hava Kuvvetleri Proleter Devrimci Orgutu nu olusturan ekibin icinde yer alir Mahir Cayan in kurucusu oldugu Turkiye Halk Kurtulus Partisi Cephesi orgutun eylemleri sonrasinda 1971 Subat inda kendisi gibi devrimci subaylar ile birlikte aranmaya baslar ve kacak hakine gelir Turkiye Halk Kurtulus Ordusu onderleri Deniz Gezmis Yusuf Aslan ve lise arkadasi Huseyin Inan in idam cezasini engellemek icin THKP C ve THKO militanlarinca gerceklestirilen ve iki Ingiliz Gordon Banner ve Charles Turner ve bir Kanadali John Law radar teknisyenini 27 Mart 1972 de NATO ussunden kacirildigi eyleme katildi Ardindan 30 Mart 1972 tarihinde Niksar in Kizildere koyunde sigindiklari evde helikopter ve havan destekli askeri birlikler tarafindan kusatildilar Cikan catismada rehineler ile birlikte Turkiye Halk Kurtulus Partisi Cephesi kurucularindan Mahir Cayan Dev Genc MYK uyesi THKO dan Cihan Alptekin Fatsali ogretmen Ertan Saruhan ve Unyeli Ahmet Atasoy Dev Genc Genel Sekreteri Ankara Universitesi Siyasal Bilgiler Fakultesi Ogrenci Dernegi yoneticisi THKO dan ve Hava Kuvvetleri Proleter Devrimci Orgutu nun kurucusu olarak aranan Ustegmen Saffet Alp oldu Dev Genc Genel Baskani Ertugrul Kurkcu ertesi gun sag olarak ele gecirildi Saffet Alp in oldurulusuKizildere olayi ile ilgili olarak Mahir Cayan in konusmak icin catiya cagirildigi sirada acilan ilk ates sirasinda oldugu diger isimlerin ise cikan catisma ve evin agir silahlar ile ates altina alinmasi sonrasinda oldugu anlatilmisti Ancak aradan gecen surenin sonrasinda gorgu taniklarinin anlatimlari ve bazi anilarin ortaya cikisi ile Kizildere de yasananlarin baslangicta anlatilandan farkli oldugu ortaya cikti Gorgu taniklarinin aktardigina gore Saffet Alp askerler eve girdiginde henuz yasiyordur Operasyona katilan bir onbasi silah sesleri kesildikten sonra askerlerinin baskin yapilan eve girisini soyle aktarir Komutan girdi ama hemen cikti yaninda yarali biri vardi Kapinin boyle iki uc metre onunde durdular Komutan yaraliya cok agir hakaretler etmeye basladi kufur de edince yarali komutana dogru bir yumruk hamlesi yapti komutan geri cekildi korktu da Herhalde erlerin bizlerin onunde dustugu duruma sinirlendi tabancisini cekti yarali vaziyetteki o insani alnindan vurdu Ayni onbasi sonradan ogrendigine gore vurulan o kisinin mesleginin tegmen oldugunu soylerken Yaraliydi ama olecek gibi degildi Vurulmasaydi yasardi herhalde sozleriyle devam eder Keza olay sirasinda doktor olan Sehsuvar Savuran ise 1988 yilinda gazeteci Koray Duzgoren e verdigi mulakatta katliamdan bir saat sonra olay yerine gittigini soylerken gozlemlerini Hadisenin oldugu eve gittik Evi gordunuz Eve ust taraftan bir damin uzerinden girilir Odanin uzerine geldigimizde ortada bir ceset vardi Biz o zaman kisileri de tanimiyoruz tabii Iste orada damin uzerinde bir ceset vardi Disarida kapinin disinda Kapi parcalanmis Iceri girdik ve hemen disari ciktik Iceri sis bombasi mi goz yasartici bomba mi atmislar neyse cok duman var Kendisi cikmis Yaralandiktan sonra kendini disari atmis Adi da seydi Hani harp okulundan Saffet diye aktariyordu Bir baska ornek ise donemin basbakani Nihat Erim in anilarinda gecen Hepsi olu olarak ele gecmis Eve sokulup girmisler Ingilizleri olu bulmuslar otekilerden sag kalanlari oldurmusler sozleridir Kizildere den sag kurtulan Ertugrul Kurkcu de kendisini yakalayan astsubay ve erlerin Saffet i disariya canli cikardiklarini kafasina kursun siktiklarini soyledigini aktariyordu Basbakan Nihat Erim in Gunlugu nden Kizildere12 Mart Muhtirasi sonrasi Basbakan olan Nihat Erim gunlugune 31 Mart 1972 tarihinde Hepsi olu olarak ele gecmis Eve sokulup girmisler Ingilizleri olu bulmuslar otekilerden sag kalanlari oldurmusler yazmistir Erim in gunlugunde yer alan bolum soyledir 31 Mart 1972 Dun sabah MIT mustesari ve Icisleri bakani telefon ettiler Ingilizleri kaciranlar Niksar in Kizildere koyunde muhtarin evinde imisler Jandarma koyu cevirmis Ingilizlerin diri kurtarilmasi icin pazarlik yapiliyormus Ben de talimat verdim Diri kurtarmak icin her gayret gosterilsin diye Icisleri bakani Unye de anarsistlerle isbirligi yapan Avukat Sadi Sener i yanina alip olay yerine gidiyor Avukat Ben onlari teslim olmaya razi ederim demis Ogleye kadar teslim olmamislar Ates etmisler Ogleden sonra Tagmac telefon etti Jandarma Genel Komutani Geceye birakmak tehlikelidir diyormus Tunel kazip kacabilirler Iclerinde askeri uniformalilar da var Gece evden cikip askeri sasirtilabilir aralarina karisabilirler diyormus Onlar olay yerinde durumun geregini daha iyi takdir ederler dedim Aksam saat 18 de Tagmac telefon etti Hepsi olu olarak ele gecmis Saat 16 30 da nasihatin etkisi olmadigini ve devamli bomba ve silah attiklarini gorunce jandarma da ates acmis Eve sokulup girmisler Ingilizleri olu bulmuslar otekilerden sag kalanlari oldurmusler Gece A I Gogus telefon etti Sikiyonetim resmi teblig disinda haber ve resim yayinini yasak etmis Tagmac i buldum Resim yasagi dogru degil Gercegin gizlendigi sanilir dedim Sorusturdu yanlislik olmus Resim yayinlanacak Bu sabah Bakanlar Kurulu nu topladim Icisleri bakani donmustu Izahat verdirdim Ogleden sonra da Millet Meclisi nde izahat verdi Grup sozculeri de konustu Guvenlik kuvvetlerini tebrik ettiler Kaynakca a b Karacan Fikret Alp 2010 Fikret Alp Karacan Saffet in Nasil Olduruldugunu Bilmek Istiyoruz Bianet 8 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2020 a b Murat Bjedug 2018 Devrimci Bir Subay Saffet Alp Kitabi Ayrinti Yayinlari ISBN 9786053142850 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Duzgoren Koray 1988 THKP C ve Kizildere BDS Yayinlari ss 137 145 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b Erim Nihat 2005 Yapi Kredi Yayinlari ISBN 9789750809477 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2020