Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Webster yöntemi olarak da adlandırılan Sainte-Lague yöntemi, bir parlamentoda federal eyaletler arasında veya bir Listeli Nispi Temsil Sistemindeki partiler arasında koltuk tahsis etmek için bir paylaştırma yöntemidir.
Uygulanışı
Klasik Sainte-Lague
Bu usulde d’Hondt usulündeki hesaplama yöntemi kullanılmakla beraber küçük partiler lehine bir miktar avantaj oluşturmak için partilerin aldıkları oylar sırasıyla 1,2,3,4,… sayıları yerine sadece tek sayılı bölenlere, diğer bir ifadeyle 1,3,5,7… sayılarına bölünür. Bu doğrultuda bir sayı daha büyük sayılara bölündüğü zaman elde edilecek paylar daha küçük olacağı için küçük partilerin milletvekili elde etme şansı artmaktadır.
İskandinav Versiyonu Sainte-Lague
Çok sayıda partiden oluşan bir parlamento yapısı ve bu doğrultuda siyasi sistemde istikrarsızlık ihtimalleri dolayısıyla İskandinav ülkelerinde bu usul “İskandinav Versiyonu Sainte-Lague”, “Değiştirilmiş Saint Lague Yöntemi” veya “Denkleştirilmiş Sainte-Lague Sistemi” adıyla modifiye edilmiştir. Klasik Sainte-Lague usulünden farklı olarak bu usulde ilk bölen “1” değil de “1,4” olabilmekte diğer bir ifadeyle bölenler [1,4],3,5,7,… şeklinde sıralanmaktadır. İlk bölenin 1,4 olması çok küçük partilerin milletvekili kazanma ihtimalini azaltmaktadır.
Kullanımı
Sainte-Lague yöntemi şu anda Bosna Hersek, Endonezya, İsveç, Kosova, Letonya, Nepal, Norveç ve Yeni Zelanda'da kullanılmaktadır. Almanya'da Bundestag için federal düzeyde ve bazı eyaletlerde kullanılmaktadır. Danimarka'da parlamentodaki 179 sandalyenin 40'ı için kullanılır ve D'Hondt yöntemini tamamlar.
İşlem
Tüm oylar sayıldıktan sonra, her parti için bölüm hesaplanır. Bölüm formülü şu şekildedir:
burada:
- T partinin aldığı toplam oy sayısı,
- s partinin şimdiki aşamaya kadar kazanmış olduğu sandalye sayısı, başlangıçta tüm partiler için 0'dır.
Hangi parti en yüksek orana sahipse, bir sonraki sandalyeyi alır ve oranları yeniden hesaplanır. Tüm sandalyeler tahsis edilene kadar işlem tekrarlanır.
Sainte-Lague yöntemi, oyların yarısından fazlasını alan bir partinin sandalyelerin en az yarısını kazanacağını garanti etmez.
Örnek
5 milletvekili çıkaracak bir seçim bölgesinde A Partisi 36.000, B Partisi 27.000, C Partisi 24.000 ve D Partisi 10.000 oy almış olsun. Klasik Sainte-Lague usulünde aşağıdaki tablo ortaya çıkmaktadır:
| Partiler | Oy/1 | Oy/3 | Oy/5 | Partinin çıkardığı milletvekili sayısı |
|---|---|---|---|---|
| A Partisi | 36.000 | 12.000 | 7.200 | 2 |
| B Partisi | 27.000 | 9.000 | 5.400 | 1 |
| C Partisi | 24.000 | 8.000 | 4.800 | 1 |
| D Partisi | 10.000 | 3.333 | 2.000 | 1 |
Bu seçim çevresinden 5 milletvekili çıkacağından en yüksek 5 rakam ve bu rakamın denk geldiği partiler tespit edilerek çıkarılacak milletvekillikleri bulunur. Buna göre yeşil ile işaretlendiği üzere A partisi 2, B partisi 1, C partisi 1 ve D partisi 1 milletvekili çıkarır.
Bu çizelgeden de anlaşılacağı üzere bölünme işlemlerinden elde edilen sayıların büyükten küçüğe sıralaması 36.000>27.000>24.000>12.000>10.000 şeklinde olduğundan, seçim çevresindeki sandalyeler bu sayılara tekabül eden partilere A partisine 2, B-C-D partilerine 1 olacak şekilde dağıtılır ve böylece d’Hondt usulünden farklı olarak D Partisi de üyelik elde etmiş olur. Bununla birlikte İskandinav Versiyonu Sainte-Lague uygulanmış olsaydı D Partisi sandalye kazanamayacaktı.
Kaynakça
- ^ a b Emrah Hurma (1 Eylül 2020). (PDF). TBMM. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2023.
- ^ Miller, Nicholas R. (5 Şubat 2013), "Election inversions under proportional representation", Annual Meeting of the Public Choice Society, New Orleans, March 8-10, 2013 (PDF), 11 Nisan 2023 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 9 Nisan 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Webster yontemi olarak da adlandirilan Sainte Lague yontemi bir parlamentoda federal eyaletler arasinda veya bir Listeli Nispi Temsil Sistemindeki partiler arasinda koltuk tahsis etmek icin bir paylastirma yontemidir UygulanisiKlasik Sainte Lague Bu usulde d Hondt usulundeki hesaplama yontemi kullanilmakla beraber kucuk partiler lehine bir miktar avantaj olusturmak icin partilerin aldiklari oylar sirasiyla 1 2 3 4 sayilari yerine sadece tek sayili bolenlere diger bir ifadeyle 1 3 5 7 sayilarina bolunur Bu dogrultuda bir sayi daha buyuk sayilara bolundugu zaman elde edilecek paylar daha kucuk olacagi icin kucuk partilerin milletvekili elde etme sansi artmaktadir Iskandinav Versiyonu Sainte Lague Cok sayida partiden olusan bir parlamento yapisi ve bu dogrultuda siyasi sistemde istikrarsizlik ihtimalleri dolayisiyla Iskandinav ulkelerinde bu usul Iskandinav Versiyonu Sainte Lague Degistirilmis Saint Lague Yontemi veya Denklestirilmis Sainte Lague Sistemi adiyla modifiye edilmistir Klasik Sainte Lague usulunden farkli olarak bu usulde ilk bolen 1 degil de 1 4 olabilmekte diger bir ifadeyle bolenler 1 4 3 5 7 seklinde siralanmaktadir Ilk bolenin 1 4 olmasi cok kucuk partilerin milletvekili kazanma ihtimalini azaltmaktadir KullanimiSainte Lague yontemi su anda Bosna Hersek Endonezya Isvec Kosova Letonya Nepal Norvec ve Yeni Zelanda da kullanilmaktadir Almanya da Bundestag icin federal duzeyde ve bazi eyaletlerde kullanilmaktadir Danimarka da parlamentodaki 179 sandalyenin 40 i icin kullanilir ve D Hondt yontemini tamamlar IslemTum oylar sayildiktan sonra her parti icin bolum hesaplanir Bolum formulu su sekildedir Bolum T2s 1 displaystyle text Bolum frac T 2s 1 dd burada T partinin aldigi toplam oy sayisi s partinin simdiki asamaya kadar kazanmis oldugu sandalye sayisi baslangicta tum partiler icin 0 dir Hangi parti en yuksek orana sahipse bir sonraki sandalyeyi alir ve oranlari yeniden hesaplanir Tum sandalyeler tahsis edilene kadar islem tekrarlanir Sainte Lague yontemi oylarin yarisindan fazlasini alan bir partinin sandalyelerin en az yarisini kazanacagini garanti etmez Ornek5 milletvekili cikaracak bir secim bolgesinde A Partisi 36 000 B Partisi 27 000 C Partisi 24 000 ve D Partisi 10 000 oy almis olsun Klasik Sainte Lague usulunde asagidaki tablo ortaya cikmaktadir Partiler Oy 1 Oy 3 Oy 5 Partinin cikardigi milletvekili sayisiA Partisi 36 000 12 000 7 200 2B Partisi 27 000 9 000 5 400 1C Partisi 24 000 8 000 4 800 1D Partisi 10 000 3 333 2 000 1 Bu secim cevresinden 5 milletvekili cikacagindan en yuksek 5 rakam ve bu rakamin denk geldigi partiler tespit edilerek cikarilacak milletvekillikleri bulunur Buna gore yesil ile isaretlendigi uzere A partisi 2 B partisi 1 C partisi 1 ve D partisi 1 milletvekili cikarir Bu cizelgeden de anlasilacagi uzere bolunme islemlerinden elde edilen sayilarin buyukten kucuge siralamasi 36 000 gt 27 000 gt 24 000 gt 12 000 gt 10 000 seklinde oldugundan secim cevresindeki sandalyeler bu sayilara tekabul eden partilere A partisine 2 B C D partilerine 1 olacak sekilde dagitilir ve boylece d Hondt usulunden farkli olarak D Partisi de uyelik elde etmis olur Bununla birlikte Iskandinav Versiyonu Sainte Lague uygulanmis olsaydi D Partisi sandalye kazanamayacakti Kaynakca a b Emrah Hurma 1 Eylul 2020 PDF TBMM 18 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2023 Miller Nicholas R 5 Subat 2013 Election inversions under proportional representation Annual Meeting of the Public Choice Society New Orleans March 8 10 2013 PDF 11 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan PDF erisim tarihi 9 Nisan 2023