Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bazı araştırmacılar; Sakaca'nın Sakalar tarafından Kotan Krallığı, Shule Krallığı ve Tomşuk gibi Tarım Havzasında hüküm sürmüş Budist devletlerce konuşulmuş ve dil bilimciler tarafından Hotanca ve Tomşukça da denen 2 adet şiveye ayrılmış bir Doğu İran dili olduğunu iddia etmektedirler. Fakat bazı araştırmacılar da Sakaca'nın Ön-Türkçe ile ilişiği olduğunu düşünmektedirler.
Metinler
Dunhuang el yazmaları Sakacanın çözülmesinde önemli bir rol oynamıştır. Dilin kökenlerinin anlaşılması ve çözülebilmesi bu yazmalardaki yaklaşık 2,300 metinin Harold Walter Bailey tarafından incelenmesi ve tercüme edilmesi sayesinde gerçekleşmiştir. Bu çalışmalar Sakaca dilinin Doğu İrani diller grubuna üye olduğuna dair önemli bir araştırmadır. Günümüzde bu dilde yazılmış tarihi metinler ile bu metinlerin transkripsyonları ve çevirilerine internet ortamında da ulaşmak mümkündür (bkz. Or.6400/2.3).
Esik Kurganı
Dil hakkındaki neredeyse tüm kaynaklar Hotan ve Tomşuk bölgelerinde bulunmaktır, ancak dilbilimciler tarafından Esik Kurganında bulunan gümüş bir çanağın Sakacanın ilk örneği olabileceği düşünülmektedir. Janos Harmatta isimli çeşitli Farsi dillerin çözülmesinde rol oynamış dilbilimci yazının alfabesi kullanılarak Hotan Sakacısında yazıldığını iddia etmiştir.
Metnin okunuş ve çevirisi:
| “ | za(ṃ)-ri ko-la(ṃ) mi(ṃ)-vaṃ vaṃ-va pa-zaṃ pa-na de-ka mi(ṃ)-ri-to ña-ka mi pa-zaṃ vaṃ-va va-za(ṃ)-na vaṃ. [Bu kap üzüm şarabı, pişmiş gıda ve taze tereyağı içerir, o kadar çok ki, ölümlü?.] | „ |
Her ne kadar bazı araştırmacılar Saka ve İskit halklarının bir Doğu İran diline sahip olduklarını ve Saka ve İskitlerin bir Hint-Avrupa kavmi olduklarını iddia etse de bu araştırmalar kesinlik kazanmış değildir ve hiçbir şekilde bilim insanları bu konudan yüzde yüz emin olamamışlardır. Sakaca'nın Ön Türkçe ile ilişkisi olduğu iddiaları da, özellikle Türk araştırmacılar tarafından desteklenen bir önermedir. Esik Kurganı'nda bulunmuş tabaktaki yazının Ana Türkçe ile ilişiği olduğu iddiaları bulunmaktadır. Tabaktaki Türk araştırmacılar tarafından iddia edilen Proto-Türkçe okunuşu ise şöyledir:
Aγa, saηa očuq! Bez, cök! Boqun ičrä(r) azuq!
[Ağabey, sana (bu) ocak! Yabancıyı dize getir, yen! Halkta yiyecek (bol olsun)!]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Saka language". britannica.com. 7 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2019.
- ^ a b c Amanjolov: Runic-like inscription from Saka's burial near Alma-Ata. "Bulletin of Academy of Sciences KazSSR", 1971, No 12 (320), s. 64-66; + A. Amanjolov: Materials and research on history of Ancient Türkic writing. Author's abstract of Ph. Doctor Dissertation, Alma-Ata, 1975, s. 48-52; + A. Amanjolov: Türkic runic graphics, 3. Alma-Ata, 1985, s. 31-39. + A. Amanjolov "History and Theory of Ancient Turkic Script", Almaty, "Mektep", 2003, s. 218-219.
- ^ Susan Whitfield (2004). The Silk Road: Trade, Travel, War and Faith. London: British Library Press, 2004.
- ^ Ronald Emmerick, "Khotanese and Tumshuqese", in Gernot Windfuhr, ed., The Iranian Languages, Routledge, 2009
- ^ Harmatta, János (20 Ağustos 1994). History of Civilizations of Central Asia: The Development of Sedentary and Nomadic Civilizations. UNESCO. ss. 420-1. ISBN . 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2019.
- ^ "Harmatta [Harmatta 1999, p.411-412] appears as he has accomplished to solve the mystery of this "unknown language and alphabet" which covers a wide are from Alma-Ata to Merv, to Dest-i Navur and to Ay Hanum. According to Harmatta and Fussman, the alphabet can be traced back to the Karoshti alphabet; and the language written with this alphabet could have been a Saka dialect spoken by the Kushans. Harmatta who remarks on the resemblance of the letters to those in Orkhon-Yenisey states that due to some letters [...]. [...]. Fussman states that this Inscription is based on syllables, and notes its similarity to the Kharosthi alphabet, but he could not read it. Livsits asks whether this alphabet he calls as the "third official alphabet of the Kushan State" is the Saka alphabet or not. [...]. Livsits, on the other hand says that, further to the Issyk-kol alphabet, this alphabet is related not with the Kharosthi alphabet, but rather with the Aramaic alphabet [...]."
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bazi arastirmacilar Sakaca nin Sakalar tarafindan Kotan Kralligi Shule Kralligi ve Tomsuk gibi Tarim Havzasinda hukum surmus Budist devletlerce konusulmus ve dil bilimciler tarafindan Hotanca ve Tomsukca da denen 2 adet siveye ayrilmis bir Dogu Iran dili oldugunu iddia etmektedirler Fakat bazi arastirmacilar da Sakaca nin On Turkce ile ilisigi oldugunu dusunmektedirler Hotanca sivesinde yazilmis burclar hakkinda bir metinMetinlerDunhuang el yazmalari Sakacanin cozulmesinde onemli bir rol oynamistir Dilin kokenlerinin anlasilmasi ve cozulebilmesi bu yazmalardaki yaklasik 2 300 metinin Harold Walter Bailey tarafindan incelenmesi ve tercume edilmesi sayesinde gerceklesmistir Bu calismalar Sakaca dilinin Dogu Irani diller grubuna uye olduguna dair onemli bir arastirmadir Gunumuzde bu dilde yazilmis tarihi metinler ile bu metinlerin transkripsyonlari ve cevirilerine internet ortaminda da ulasmak mumkundur bkz Or 6400 2 3 Esik Kurgani Esik el yazmasiEsik canagiKurganda bulunmus gumus canagin ve uzerindeki yazinin cizimi Dil hakkindaki neredeyse tum kaynaklar Hotan ve Tomsuk bolgelerinde bulunmaktir ancak dilbilimciler tarafindan Esik Kurganinda bulunan gumus bir canagin Sakacanin ilk ornegi olabilecegi dusunulmektedir Janos Harmatta isimli cesitli Farsi dillerin cozulmesinde rol oynamis dilbilimci yazinin alfabesi kullanilarak Hotan Sakacisinda yazildigini iddia etmistir Metnin okunus ve cevirisi za ṃ ri ko la ṃ mi ṃ vaṃ vaṃ va pa zaṃ pa na de ka mi ṃ ri to na ka mi pa zaṃ vaṃ va va za ṃ na vaṃ Bu kap uzum sarabi pismis gida ve taze tereyagi icerir o kadar cok ki olumlu Her ne kadar bazi arastirmacilar Saka ve Iskit halklarinin bir Dogu Iran diline sahip olduklarini ve Saka ve Iskitlerin bir Hint Avrupa kavmi olduklarini iddia etse de bu arastirmalar kesinlik kazanmis degildir ve hicbir sekilde bilim insanlari bu konudan yuzde yuz emin olamamislardir Sakaca nin On Turkce ile iliskisi oldugu iddialari da ozellikle Turk arastirmacilar tarafindan desteklenen bir onermedir Esik Kurgani nda bulunmus tabaktaki yazinin Ana Turkce ile ilisigi oldugu iddialari bulunmaktadir Tabaktaki Turk arastirmacilar tarafindan iddia edilen Proto Turkce okunusu ise soyledir Aga saha ocuq Bez cok Boqun icra r azuq Agabey sana bu ocak Yabanciyi dize getir yen Halkta yiyecek bol olsun Ayrica bakinizIskitce Esik KurganiKaynakca Saka language britannica com 7 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2019 a b c Amanjolov Runic like inscription from Saka s burial near Alma Ata Bulletin of Academy of Sciences KazSSR 1971 No 12 320 s 64 66 A Amanjolov Materials and research on history of Ancient Turkic writing Author s abstract of Ph Doctor Dissertation Alma Ata 1975 s 48 52 A Amanjolov Turkic runic graphics 3 Alma Ata 1985 s 31 39 A Amanjolov History and Theory of Ancient Turkic Script Almaty Mektep 2003 s 218 219 Susan Whitfield 2004 The Silk Road Trade Travel War and Faith London British Library Press 2004 Ronald Emmerick Khotanese and Tumshuqese in Gernot Windfuhr ed The Iranian Languages Routledge 2009 Harmatta Janos 20 Agustos 1994 History of Civilizations of Central Asia The Development of Sedentary and Nomadic Civilizations UNESCO ss 420 1 ISBN 978 9231028465 2 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2019 Harmatta Harmatta 1999 p 411 412 appears as he has accomplished to solve the mystery of this unknown language and alphabet which covers a wide are from Alma Ata to Merv to Dest i Navur and to Ay Hanum According to Harmatta and Fussman the alphabet can be traced back to the Karoshti alphabet and the language written with this alphabet could have been a Saka dialect spoken by the Kushans Harmatta who remarks on the resemblance of the letters to those in Orkhon Yenisey states that due to some letters Fussman states that this Inscription is based on syllables and notes its similarity to the Kharosthi alphabet but he could not read it Livsits asks whether this alphabet he calls as the third official alphabet of the Kushan State is the Saka alphabet or not Livsits on the other hand says that further to the Issyk kol alphabet this alphabet is related not with the Kharosthi alphabet but rather with the Aramaic alphabet