Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sakarya, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
| Sakarya | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Sakarya Sakarya'nın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Ardanuç |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1020 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 170 |
| Zaman dilimi | (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Eski adı Sagara'dır. Tarihsel Klarceti bölgesinde yer alan köyü Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiğinden hareketle bu adın Türkçeye Gürcüce Sagara / Sağara'dan (საგარა / საღარა) girdiği söylenebilir. Bu yer adı Türkçe Sakara (سقارا) olarak da yazılmıştır. Sağara'daki kilisenin varlığı, buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Osmanlıların Gürcülerden ele geçirdiği yerlerde halk Müslümanlaştırıldığı için köylerde yeni kiliseler yapılmamıştır. Nitekim 1574 tarihli Osmanlı tahrir defterlerinde de köyün adı geçmektedir.
Sagara'nın yer aldığı Klarceti bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı topraklarını oluşturuyordu. Osmanlılar bu bölgeyi ve Sagara köyünü 16. yüzyılın ortasında ele geçirdi. 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre köyün nüfusu 19 haneden oluşuyordu. 17 hane Hristiyan, 2 hane Müslüman olarak kaydedilmişti. Her hanede ortalama 5 kişinin yaşadığı kabul edilirse, köyün nüfusunun 95 kişiden oluştuğu söylenebilir. Sonraki yirmi yıl içinde köyün nüfusu 1 hane artmış olarak 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterinde 20 hane kaydedilmiştir. Bu tarihte ise, 9 hane Hristiyan, 11 hane Müslüman olarak yazılmıştır. Sagara köyünün Müslümanlaşma sürecini 17. yüzyılda tamamladığı bu kayıtlar üzerinden söylenebilir.
Sagara, uzun süre Osmanlı sınırları içinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nde (1877-1878) Ruslar tarafından ele geçirildi. Rus idaresinin Sagara (Сагара) olarak kaydettiği köy, Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasına (uçastok) bağlıydı. Gümüşhane nahiyesinin üç köyünden biriydi. 1886 yılındaki tespite göre nüfusu 658 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamının "Türk" olarak kaydedilmiş olması, Sagara'nın Hristiyan nüfusunun Müslüman olduktan sonra asimile olduğunu da göstermektedir.
Sagara, Birinci Dünya Savaşı'nın sonuna doğru Rusların bölgeden çekilmesinden sonra bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sürerken, köyün de yer aldığı Artvin-Ardahan bölgesi fiilen Türkiye'ye katıldı. 16 Mart 1921'de, Moskova Antlaşması'yla da köy yeniden Türkiye'ye bırakıldı. Sağara, 1922 nüfus cetveline göre Artvin livasının (sonra vilayet) Ardanuç nahiyesine bağlıydı ve köyde 26 hanede 98 kişi yaşıyordu. Sagara'nın adı 1925 yılında Sakarya olarak değiştirildi. Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Sakarya (Sagara)" biçiminde geç döneme kadar resmi yayınlarda kullanılmıştır.
Sagara'da, biri kilise ve diğeri kale olmak üzere iki tarihsel yapının kalıntıları günümüze ulaşmıştır. Kunia mahallesinde bulunan ve tek nefli köy kilisesi olan Sagara Kilisesi ile aynı mahallede kayalık bir tepede yer alan Sagara Kalesi neredeyse tamamen yıkılmıştır.
Coğrafya
Sakarya köyü, Artvin il merkezine 52 km, Ardanuç ilçe merkezine 10 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 170 |
| 2020 | 158 |
| 2019 | 153 |
| 2018 | 125 |
| 2017 | 137 |
| 2016 | 115 |
| 2015 | 122 |
| 2014 | 128 |
| 2013 | 139 |
| 2012 | 121 |
| 2011 | 135 |
| 2010 | 131 |
| 2009 | 135 |
| 2008 | 130 |
| 2007 | 119 |
| 2000 | 222 |
| 1990 | 364 |
| 1985 | 391 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 8 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
- ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 225, .
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 151 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 116". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ a b Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ ""Ardanuç kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye, 2010 (Birinci basım 1927), s. 142, .
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 5 Nisan 2021.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 145, 301, .
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 151, 167 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
- Sakarya, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sakarya Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur SakaryaKoyArtvin in Turkiye deki konumuSakaryaSakarya nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1020 mNufus 2021 Toplam170Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390TarihceEski adi Sagara dir Tarihsel Klarceti bolgesinde yer alan koyu Osmanlilarin Gurculerden ele gecirdiginden hareketle bu adin Turkceye Gurcuce Sagara Sagara dan საგარა საღარა girdigi soylenebilir Bu yer adi Turkce Sakara سقارا olarak da yazilmistir Sagara daki kilisenin varligi buranin eski bir yerlesme oldugunu gostermektedir Osmanlilarin Gurculerden ele gecirdigi yerlerde halk Muslumanlastirildigi icin koylerde yeni kiliseler yapilmamistir Nitekim 1574 tarihli Osmanli tahrir defterlerinde de koyun adi gecmektedir Sagara nin yer aldigi Klarceti bolgesi Orta Cag da Gurcistan in guneybati topraklarini olusturuyordu Osmanlilar bu bolgeyi ve Sagara koyunu 16 yuzyilin ortasinda ele gecirdi 1574 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterine gore koyun nufusu 19 haneden olusuyordu 17 hane Hristiyan 2 hane Musluman olarak kaydedilmisti Her hanede ortalama 5 kisinin yasadigi kabul edilirse koyun nufusunun 95 kisiden olustugu soylenebilir Sonraki yirmi yil icinde koyun nufusu 1 hane artmis olarak 1595 tarihli Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterinde 20 hane kaydedilmistir Bu tarihte ise 9 hane Hristiyan 11 hane Musluman olarak yazilmistir Sagara koyunun Muslumanlasma surecini 17 yuzyilda tamamladigi bu kayitlar uzerinden soylenebilir Sagara uzun sure Osmanli sinirlari icinde kaldiktan sonra 93 Harbi nde 1877 1878 Ruslar tarafindan ele gecirildi Rus idaresinin Sagara Sagara olarak kaydettigi koy Artvin sancaginin okrug Ardanuc kazasina ucastok bagliydi Gumushane nahiyesinin uc koyunden biriydi 1886 yilindaki tespite gore nufusu 658 kisiden olusuyordu Nufusun tamaminin Turk olarak kaydedilmis olmasi Sagara nin Hristiyan nufusunun Musluman olduktan sonra asimile oldugunu da gostermektedir Sagara Birinci Dunya Savasi nin sonuna dogru Ruslarin bolgeden cekilmesinden sonra bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Sovyet Rusya nin Gurcistan i isgali surerken koyun de yer aldigi Artvin Ardahan bolgesi fiilen Turkiye ye katildi 16 Mart 1921 de Moskova Antlasmasi yla da koy yeniden Turkiye ye birakildi Sagara 1922 nufus cetveline gore Artvin livasinin sonra vilayet Ardanuc nahiyesine bagliydi ve koyde 26 hanede 98 kisi yasiyordu Sagara nin adi 1925 yilinda Sakarya olarak degistirildi Bununla birlikte koyun eski adi yeni adiyla birlikte Sakarya Sagara biciminde gec doneme kadar resmi yayinlarda kullanilmistir Sagara da biri kilise ve digeri kale olmak uzere iki tarihsel yapinin kalintilari gunumuze ulasmistir Kunia mahallesinde bulunan ve tek nefli koy kilisesi olan Sagara Kilisesi ile ayni mahallede kayalik bir tepede yer alan Sagara Kalesi neredeyse tamamen yikilmistir CografyaSakarya koyu Artvin il merkezine 52 km Ardanuc ilce merkezine 10 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 1702020 1582019 1532018 1252017 1372016 1152015 1222014 1282013 1392012 1212011 1352010 1312009 1352008 1302007 1192000 2221990 3641985 391Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 8 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 Taner Artvinli Artvin Yer Adlari Sozlugu Istanbul 2013 s 225 ISBN 9786055708856 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 151 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 116 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2021 a b Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Ardanuc kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Nisan 2021 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Nisan 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumati Umumiye 2010 Birinci basim 1927 s 142 ISBN 9789944197526 1980 Genel Nufus Sayimi Ankara 1981 PDF 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 5 Nisan 2021 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 145 301 ISBN 9789941478178 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 151 167 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 a b c d YerelNet org tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 Dis baglantilarSakarya Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft