Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Samarra'da Anarşi (Arapça: فوضى سامراء) Abbasiler Halifeliği tarihinde 861-870 yılları arasında yaşanan aşırı iç istikrarsızlık dönemi olup, güçlü rakip askeri grupların elinde kukla haline gelen dört halifenin şiddetli bir şekilde iktidara gelmesiyle belirginleşmiştir.
Abbâsî İmparatorluğu | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 861-870 | |||||||||
 | |||||||||
| Başkent | Sâmerrâ | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Arapça | ||||||||
| Resmî din | Sünnilik | ||||||||
| Hükûmet | Hilâfet | ||||||||
| Halife | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
Terim, o zamanki başkent ve halifelik sarayının merkezi olan Sâmerrâ'dan türemiştir. "Anarşi" 861 yılında Halife Mütevekkil'in Türk muhafızları tarafından öldürülmesiyle başlamıştır. Halefi Müntasır, muhtemelen Türk askeri şefleri tarafından zehirlenerek öldürülmeden önce altı ay boyunca iktidarda kalmıştır. Yerine Müstaîn geçmiştir. Türk ordu liderliğindeki bölünmeler, Musta'in'in 865 yılında bazı Türk beylerinin ( Genç Buğa ve Vasif ) ve Bağdat Polis şefi ve valisi Muhammed'in desteğiyle Bağdat'a kaçmasını sağlamış; ancak Türk ordusunun geri kalanı Mutez şahsında yeni bir halife seçmiş ve Bağdat'ı kuşatarak 866 yılında şehri teslim olmaya zorlamıştır. Musta'in sürgüne gönderilmiş ve idam edilmiştir. Mu'tezz, güçlü ve enerjik bir adamdı ve askeri liderleri kontrol altına almaya ve orduyu sivil yönetimden uzaklaştırmaya çalışıyordu. Politikaları dirençle karşılandı ve 869 yılının Temmuz ayında o da tahttan indirilerek öldürüldü. Halefi Mühtedî de halifenin otoritesini yeniden teyit etmeye çalıştı ancak o da Haziran 870'te öldürüldü. Muhtadi'nin ölümü ve el-Mu'tamid'in tahta çıkmasıyla, Mu'tamid'in kardeşi ve naibi Muvaffak'a yakın olan Musa bin Buğa etrafındaki Türk hizbi, halifelik sarayında baskın hale gelerek "anarşiyi" sona erdirmiştir.
Abbasiler Halifeliği, sonraki onyıllarda mütevazı bir toparlanma gösterebilse de, "Samarra'da Anarşisi"nin yarattığı sıkıntılar, Abbasi merkez hükümetinin yapılarına ve prestijine büyük ve kalıcı zararlar vermiş, Halifeliğin eyaletlerinde ayrılıkçı ve isyancı eğilimleri teşvik etmiş ve kolaylaştırmıştır.
Müntasır (861–862)
Müntasır, babası Mütevekkil'in Türk muhafızları tarafından öldürülmesinin ardından 11 Aralık 861'de halife oldu.[1] Mütevekkil'i öldürme planına dahil olduğu şüphesiyle karşı karşıya kalmasına rağmen, başkent Sâmerrâ'da işleri hızla ele geçirmeyi başardı ve devletin ileri gelenlerinden biat aldı. Müntasır'ın ani bir şekilde hilafete yükselmesi, onun yükselişinden sonra hükümette üst düzey görevlere gelen yakın çevresinden bazılarının işine yaradı. Bunlar arasında, vezir olan sekreteri Ahmed bin el-Hasib ve büyük ihtimalle Mütevekkil'in öldürülmesinde önemli rol oynamış olan kıdemli bir Türk generali olan Vasif de vardı. Müntasır'ın saltanatı yarım yıldan az sürdü; 7 Haziran 862 Pazar günü 24 yaşında iken bilinmeyen bir sebepten vefatıyla sona erdi. Ölümüne yol açan hastalığa dair çeşitli rivayetler vardır; bunlardan biri de zehirli bir neşterle kanının akıtılmasıdır.
Müstaîn (862–866)
Önceki halife Müntasır'ın (henüz halefi belirlenmemişti) vefatından sonra Türk askeri liderleri halefini seçmek üzere bir konsey topladılar. Mutez'i ve kardeşlerini istemedikleri için Abbasi prensi Muhammed bin Mu'tasım'ın oğlu Ahmed bin Muhammed'i seçtiler ve ona el-Musta'in hükümdarlık adını verdiler. Dört buçuk yıl kadar tahtta kaldıktan sonra Abbasiler'deki iç savaş nedeniyle tahtı Mu'tezz'e bıraktı. Müstaîn'in tahttan feragat şartlarına göre, kendisine Hicaz'da bir mülk verilecek ve Mekke ile Medine şehirleri arasında seyahat edebilmesine izin verilecekti. 12 Ocak'ta Muhammed, Müstaîn'in işlerini kendisine emanet ettiğine tanıklık etmeleri için bir grup yargıç ve hukukçuyu getirdi. Tahttan çekilme şartlarını taşıyan heyetler Samarra'ya gönderildi. Mutez bizzat belgeyi imzaladı ve şartları kabul etti. Delegeler, el-Mustain'in Mutez 'a bağlılığını sağlamak için gönderilen bir grup elçi eşliğinde, 24 Ocak'ta imzalanmış belgeyle Bağdat'a döndüler. Cuma günü, 25 Ocak'ta, Mutez, Bağdat'taki camilerde halife olarak kabul edildi.
Müstaîn, Medine'ye sığınmak yerine kendini Bağdat'ta buldu. Orada Mutez'in emriyle 17 Ekim 866'da öldürüldü. Müstaîn'in başını halifeye götüren cellat, "İşte," diye bağırdı, "İşte kuzeninin başı!" "Bir kenara koy," diye cevap verdi satranç oynayan Mutez, "Ben oyunu bitirene kadar." Sonra, bunun gerçekten Müstaîn'in başı olduğundan emin olduktan sonra, katilin ödülü olarak 500 parçanın kendisine verilmesini emretti.
Mutez (866–869)
Başlangıçta babası Mütevekkil'in üç varisinin ikincisi olarak adlandırılan Mutez, kardeşi Müntasır'ın tahta çıkmasıyla haklarından vazgeçmek zorunda kalmış ve kuzeni Müstaîn döneminde tehlikeli bir rakip olarak zindana atılmıştır. Ocak 866'da el-Mustain ile Samarra Türk ordusu arasındaki iç savaş sırasında serbest bırakıldı ve halifeliğe yükseltildi. Mutez, halifenin Türk ordusu üzerindeki otoritesini yeniden tesis etmeye kararlıydı ancak sınırlı bir başarı elde etti. Bu başarılara rağmen halife, dönemin en büyük sorununu, yani askerlere maaş ödeyecek gelirin yetersizliğini aşamamıştı. Halifeliğin mali sıkıntıları onun tahta çıkışıyla birlikte belirginleşmişti - askerlerin on aylık maaşının geleneksel olarak ikiye indirilmesi gerekiyordu - ve bu durum Bağdat'taki Müstaîn rejiminin devrilmesine yardımcı olmuştu. İç savaş ve ardından gelen genel anarşi durumu daha da kötüleştirdi, zira Bağdat çevresinden bile, hatta daha uzak illerden bile gelir gelmiyordu. Sonuç olarak, Mutez, Bağdat'ta İbn Tahir ile yaptığı anlaşmaya uymayı reddetti ve onu kendi destekçilerinin geçimini sağlamak zorunda bıraktı; bu da Bağdat'ta huzursuzluğa ve Valinin otoritesinin hızla azalmasına yol açtı. Bağdat'taki karışıklık, 869'da Ubeydullah'ı görevden alıp yerine çok daha az yetenekli kardeşi Süleyman'ı getiren Mutez tarafından daha da kötüleştirildi. [6] Sonuç olarak bu durum, Halife'yi Samarra askerlerine karşı yararlı bir denge unsurundan mahrum bıraktı ve Türklerin eski güçlerini yeniden kazanmalarına olanak tanıdı.
Sonuç olarak 869'da Türk liderleri Salih bin Vasıf (Vasıf el-Türki'nin oğlu) ve yeniden yükselişe geçtiler ve Ahmed bin İsrail'in devrilmesini sağladılar. [6] Nihayet Türk ordusunun mali ihtiyaçlarını karşılayamayan Mutez, temmuz ortasında bir saray darbesiyle devrildi. O kadar çok hapse atıldı ve kötü muamele gördü ki, üç gün sonra, 16 Temmuz 869'da öldü. [6] Yerine kuzeni Mühtedî geçti. [6]
Mühtedî (869–870)
Kuzeni Mutez'in ( h. 866-869) tahttan indirilip öldürülmesinden sonra 15 Temmuz 869'da Türk muhafızlarının liderleri 21/22 Temmuz'da Mühtedî'yi yeni halife olarak seçtiler. Bir yönetici olarak el-Muhtadi, yaygın olarak örnek bir İslam yöneticisi olarak kabul edilen Halife Ömer bin Abdülaziz'i taklit etmeye çalıştı. Bu nedenle sade ve dindar bir hayat yaşadı -özellikle mahkemeden tüm müzik aletlerini kaldırdı- ve şikayet mahkemelerine ( mazalim ) bizzat başkanlık ederek sıradan insanların desteğini kazandı. "Güç ve yeteneği" birleştirerek, Halife'nin otoritesini ve gücünü geri kazandırmaya kararlıydı ki bu otorite, Türk generallerinin çekişmeleri nedeniyle devam eden "Samarra Anarşisi" sırasında aşınmıştı. El-Muhtadi, illerde Alii ayaklanmalarıyla karşı karşıyaydı, ancak iktidarına yönelik asıl tehdit Türk komutanlardı.
Musa bin Buğa, Haricilere karşı sefere çıktığında, Mühtedî fırsatı değerlendirerek halkı ona ve kardeşi Muhammed bin Buğa'ya karşı kışkırttı. Muhammed zimmetine para geçirme suçlamasıyla yargılandı ve mahkûm edildi. Mühtedî af vaadinde bulunmasına rağmen Muhammed idam edildi. Bu durum Musa ile olan anlaşmazlığı daha da derinleştirdi: Musa ordusuyla başkente yürüdü ve Halife'ye sadık birlikleri yendi. Tahttan çekilmeyi reddetti, ancak halifenin dinî statüsüne ve halkın desteğine başvurarak hayatını ve makamını korumaya çalıştı. Buna rağmen 21 Haziran 870'te öldürüldü ve yerine kuzeni el-Mu'temid ( h. 870-892 ).
Sonrası
Samarra'da Anarşisi sonunda Zenc İsyanı olarak bilinen bir isyan patlak vermiştir. Halifeliğin çeşitli bölgelerinden gelen hem Afrikalılar hem de Araplar dahil olmak üzere köleleri ve özgür insanları da kapsayacak şekilde büyümüş ve sonunda mağlup edilmeden önce on binlerce can almıştır.
Taberî ve Mesûdî gibi bazı Müslüman tarihçiler, Zenc isyanını Abbasi merkez hükümetini etkileyen birçok karışıklığın "en vahşi ve vahşi ayaklanmalarından" biri olarak değerlendirmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Bosworth, "al-Muntasir" 1993, s. 583.
- ^ Kennedy 2006.
- ^ Gordon 2001.
- ^ a b Saliba 1985.
- ^ a b c Kennedy 2001.
- ^ a b c d Bosworth, "al-Muʿtazz Bi’llāh" 1993.
- ^ a b c Kennedy 2004.
- ^ a b c d e f Zetterstéen & Bosworth 1993.
- ^ Cobb 2000.
- ^ Furlonge 1999.
- ^ Furlonge 1999, s. 7.
- Genel
- (2010). "The waning of empire, 861–945". (Ed.). The New Cambridge History of Islam, Volume 1: The Formation of the Islamic World, Sixth to Eleventh Centuries (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 305–359. ISBN .
- Bosworth, C. E. (1993). "al-Muʿtazz Bi'llāh". Bosworth, C. E.; ; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VII: Mif–Naz (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ss. 793–794. doi:10.1163/1573-3912_islam_SIM_5668. ISBN .
- Bosworth, C.E. (1993). "al-Muntasir". Bosworth, C. E.; ; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VII: Mif–Naz (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ISBN .
- Cobb, P. M. (2000). "ʿUmar (II) b. ʿAbd al-ʿAzīz". ; Bianquis, Th.; Bosworth, C. E.; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume X: T–U (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ss. 821–822. ISBN .
- Furlonge, Nigel D. (1999). "Revisiting the Zanj and Re-Visioning Revolt: Complexities of the Zanj Conflict – 868–883 AD". Negro History Bulletin. 62 (4). ss. 7–14. Erişim tarihi: 4 Kasım 2015. Geçersiz
|url-erişimi=registration() - Gordon, Matthew S. (2001). The Breaking of a Thousand Swords: A History of the Turkish Military of Samarra (A.H. 200–275/815–889 C.E.) (İngilizce). Albany, New York: State University of New York Press. ISBN .
- Kennedy, Hugh N. (2001). The armies of the caliphs: military and society in the early Islamic state. London and New York: Routledge. ISBN . Geçersiz
|url-erişimi=registration() - Kennedy, Hugh (2016). The Prophet and the Age of the Caliphates: The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century (İngilizce) (Second bas.). Oxford ve New York: Routledge. ISBN .
- Kennedy, Hugh (2006). When Baghdad Ruled the Muslim World: The Rise and Fall of Islam's Greatest Dynasty. Cambridge, MA: Da Capo Press. ISBN .
- , (Ed.) (1985). The History of al-Ṭabarī, Volume 35: The Crisis of the ʿAbbāsid Caliphate: The Caliphates of al-Mustaʿīn and al-Muʿtazz, A.D. 862–869/A.H. 248–255. SUNY series in Near Eastern studies. (İngilizce). Albany, New York: State University of New York Press. ISBN .
- Zetterstéen, K. V.; Bosworth, C. E. (1993). "al-Muhtadī". Bosworth, C. E.; ; ; (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VII: Mif–Naz (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ss. 476–477. doi:10.1163/1573-3912_islam_SIM_5437. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samarra da Anarsi Arapca فوضى سامراء Abbasiler Halifeligi tarihinde 861 870 yillari arasinda yasanan asiri ic istikrarsizlik donemi olup guclu rakip askeri gruplarin elinde kukla haline gelen dort halifenin siddetli bir sekilde iktidara gelmesiyle belirginlesmistir Abbasi ImparatorluguArapca ا ل خ ل اف ة ٱل ع ب اس ي ة Abbasi Halifeligi861 870BaskentSamerraYaygin dil ler ArapcaResmi dinSunnilikHukumetHilafetHalife 861 862Muntasir 862 866Mustain 866 869Mutez 869 870MuhtediTarihce Halife Mutevekkil in suikasti Samarra da Anarsi yi baslatmistir 861 Muhtedi nin tahttan indirilmesi ve oldurulmesi870Emiru l mu minin Arapca أمير المؤمنين Halife Arapca خليفة Terim o zamanki baskent ve halifelik sarayinin merkezi olan Samerra dan turemistir Anarsi 861 yilinda Halife Mutevekkil in Turk muhafizlari tarafindan oldurulmesiyle baslamistir Halefi Muntasir muhtemelen Turk askeri sefleri tarafindan zehirlenerek oldurulmeden once alti ay boyunca iktidarda kalmistir Yerine Mustain gecmistir Turk ordu liderligindeki bolunmeler Musta in in 865 yilinda bazi Turk beylerinin Genc Buga ve Vasif ve Bagdat Polis sefi ve valisi Muhammed in destegiyle Bagdat a kacmasini saglamis ancak Turk ordusunun geri kalani Mutez sahsinda yeni bir halife secmis ve Bagdat i kusatarak 866 yilinda sehri teslim olmaya zorlamistir Musta in surgune gonderilmis ve idam edilmistir Mu tezz guclu ve enerjik bir adamdi ve askeri liderleri kontrol altina almaya ve orduyu sivil yonetimden uzaklastirmaya calisiyordu Politikalari direncle karsilandi ve 869 yilinin Temmuz ayinda o da tahttan indirilerek olduruldu Halefi Muhtedi de halifenin otoritesini yeniden teyit etmeye calisti ancak o da Haziran 870 te olduruldu Muhtadi nin olumu ve el Mu tamid in tahta cikmasiyla Mu tamid in kardesi ve naibi Muvaffak a yakin olan Musa bin Buga etrafindaki Turk hizbi halifelik sarayinda baskin hale gelerek anarsiyi sona erdirmistir 9 yuzyil Samarra sindan harem duvar resmi parcalari Abbasiler Halifeligi sonraki onyillarda mutevazi bir toparlanma gosterebilse de Samarra da Anarsisi nin yarattigi sikintilar Abbasi merkez hukumetinin yapilarina ve prestijine buyuk ve kalici zararlar vermis Halifeligin eyaletlerinde ayrilikci ve isyanci egilimleri tesvik etmis ve kolaylastirmistir Abbasi hanedaninin 9 yuzyilin ortalari ve sonlarindaki aile agaciMuntasir 861 862 Muntasir in gumus dirhemi Muntasir babasi Mutevekkil in Turk muhafizlari tarafindan oldurulmesinin ardindan 11 Aralik 861 de halife oldu 1 Mutevekkil i oldurme planina dahil oldugu suphesiyle karsi karsiya kalmasina ragmen baskent Samerra da isleri hizla ele gecirmeyi basardi ve devletin ileri gelenlerinden biat aldi Muntasir in ani bir sekilde hilafete yukselmesi onun yukselisinden sonra hukumette ust duzey gorevlere gelen yakin cevresinden bazilarinin isine yaradi Bunlar arasinda vezir olan sekreteri Ahmed bin el Hasib ve buyuk ihtimalle Mutevekkil in oldurulmesinde onemli rol oynamis olan kidemli bir Turk generali olan Vasif de vardi Muntasir in saltanati yarim yildan az surdu 7 Haziran 862 Pazar gunu 24 yasinda iken bilinmeyen bir sebepten vefatiyla sona erdi Olumune yol acan hastaliga dair cesitli rivayetler vardir bunlardan biri de zehirli bir nesterle kaninin akitilmasidir Mustain 862 866 Onceki halife Muntasir in henuz halefi belirlenmemisti vefatindan sonra Turk askeri liderleri halefini secmek uzere bir konsey topladilar Mutez i ve kardeslerini istemedikleri icin Abbasi prensi Muhammed bin Mu tasim in oglu Ahmed bin Muhammed i sectiler ve ona el Musta in hukumdarlik adini verdiler Dort bucuk yil kadar tahtta kaldiktan sonra Abbasiler deki ic savas nedeniyle tahti Mu tezz e birakti Mustain in tahttan feragat sartlarina gore kendisine Hicaz da bir mulk verilecek ve Mekke ile Medine sehirleri arasinda seyahat edebilmesine izin verilecekti 12 Ocak ta Muhammed Mustain in islerini kendisine emanet ettigine taniklik etmeleri icin bir grup yargic ve hukukcuyu getirdi Tahttan cekilme sartlarini tasiyan heyetler Samarra ya gonderildi Mutez bizzat belgeyi imzaladi ve sartlari kabul etti Delegeler el Mustain in Mutez a bagliligini saglamak icin gonderilen bir grup elci esliginde 24 Ocak ta imzalanmis belgeyle Bagdat a donduler Cuma gunu 25 Ocak ta Mutez Bagdat taki camilerde halife olarak kabul edildi Mustain Medine ye siginmak yerine kendini Bagdat ta buldu Orada Mutez in emriyle 17 Ekim 866 da olduruldu Mustain in basini halifeye goturen cellat Iste diye bagirdi Iste kuzeninin basi Bir kenara koy diye cevap verdi satranc oynayan Mutez Ben oyunu bitirene kadar Sonra bunun gercekten Mustain in basi oldugundan emin olduktan sonra katilin odulu olarak 500 parcanin kendisine verilmesini emretti Mutez 866 869 Baslangicta babasi Mutevekkil in uc varisinin ikincisi olarak adlandirilan Mutez kardesi Muntasir in tahta cikmasiyla haklarindan vazgecmek zorunda kalmis ve kuzeni Mustain doneminde tehlikeli bir rakip olarak zindana atilmistir Ocak 866 da el Mustain ile Samarra Turk ordusu arasindaki ic savas sirasinda serbest birakildi ve halifelige yukseltildi Mutez halifenin Turk ordusu uzerindeki otoritesini yeniden tesis etmeye kararliydi ancak sinirli bir basari elde etti Bu basarilara ragmen halife donemin en buyuk sorununu yani askerlere maas odeyecek gelirin yetersizligini asamamisti Halifeligin mali sikintilari onun tahta cikisiyla birlikte belirginlesmisti askerlerin on aylik maasinin geleneksel olarak ikiye indirilmesi gerekiyordu ve bu durum Bagdat taki Mustain rejiminin devrilmesine yardimci olmustu Ic savas ve ardindan gelen genel anarsi durumu daha da kotulestirdi zira Bagdat cevresinden bile hatta daha uzak illerden bile gelir gelmiyordu Sonuc olarak Mutez Bagdat ta Ibn Tahir ile yaptigi anlasmaya uymayi reddetti ve onu kendi destekcilerinin gecimini saglamak zorunda birakti bu da Bagdat ta huzursuzluga ve Valinin otoritesinin hizla azalmasina yol acti Bagdat taki karisiklik 869 da Ubeydullah i gorevden alip yerine cok daha az yetenekli kardesi Suleyman i getiren Mutez tarafindan daha da kotulestirildi 6 Sonuc olarak bu durum Halife yi Samarra askerlerine karsi yararli bir denge unsurundan mahrum birakti ve Turklerin eski guclerini yeniden kazanmalarina olanak tanidi Sonuc olarak 869 da Turk liderleri Salih bin Vasif Vasif el Turki nin oglu ve yeniden yukselise gectiler ve Ahmed bin Israil in devrilmesini sagladilar 6 Nihayet Turk ordusunun mali ihtiyaclarini karsilayamayan Mutez temmuz ortasinda bir saray darbesiyle devrildi O kadar cok hapse atildi ve kotu muamele gordu ki uc gun sonra 16 Temmuz 869 da oldu 6 Yerine kuzeni Muhtedi gecti 6 Muhtedi 869 870 Kuzeni Mutez in h 866 869 tahttan indirilip oldurulmesinden sonra 15 Temmuz 869 da Turk muhafizlarinin liderleri 21 22 Temmuz da Muhtedi yi yeni halife olarak sectiler Bir yonetici olarak el Muhtadi yaygin olarak ornek bir Islam yoneticisi olarak kabul edilen Halife Omer bin Abdulaziz i taklit etmeye calisti Bu nedenle sade ve dindar bir hayat yasadi ozellikle mahkemeden tum muzik aletlerini kaldirdi ve sikayet mahkemelerine mazalim bizzat baskanlik ederek siradan insanlarin destegini kazandi Guc ve yetenegi birlestirerek Halife nin otoritesini ve gucunu geri kazandirmaya kararliydi ki bu otorite Turk generallerinin cekismeleri nedeniyle devam eden Samarra Anarsisi sirasinda asinmisti El Muhtadi illerde Alii ayaklanmalariyla karsi karsiyaydi ancak iktidarina yonelik asil tehdit Turk komutanlardi Musa bin Buga Haricilere karsi sefere ciktiginda Muhtedi firsati degerlendirerek halki ona ve kardesi Muhammed bin Buga ya karsi kiskirtti Muhammed zimmetine para gecirme suclamasiyla yargilandi ve mahkum edildi Muhtedi af vaadinde bulunmasina ragmen Muhammed idam edildi Bu durum Musa ile olan anlasmazligi daha da derinlestirdi Musa ordusuyla baskente yurudu ve Halife ye sadik birlikleri yendi Tahttan cekilmeyi reddetti ancak halifenin dini statusune ve halkin destegine basvurarak hayatini ve makamini korumaya calisti Buna ragmen 21 Haziran 870 te olduruldu ve yerine kuzeni el Mu temid h 870 892 SonrasiHalife el Mu tamid in hukumdarlik donemi 870 892 altin dinari c 884 5 Baskomutan el Muwaffaq ve Vezir Said ibn Makhlad Zul Vizaratayn isimleriyle Zenc Isyani el Mu tamid in hukumdarligi sirasinda 870 lerden c 883 Samarra da Anarsisi sonunda Zenc Isyani olarak bilinen bir isyan patlak vermistir Halifeligin cesitli bolgelerinden gelen hem Afrikalilar hem de Araplar dahil olmak uzere koleleri ve ozgur insanlari da kapsayacak sekilde buyumus ve sonunda maglup edilmeden once on binlerce can almistir Taberi ve Mesudi gibi bazi Musluman tarihciler Zenc isyanini Abbasi merkez hukumetini etkileyen bircok karisikligin en vahsi ve vahsi ayaklanmalarindan biri olarak degerlendirmistir KaynakcaOzel Bosworth al Muntasir 1993 s 583 Kennedy 2006 Gordon 2001 a b Saliba 1985 a b c Kennedy 2001 a b c d Bosworth al Muʿtazz Bi llah 1993 a b c Kennedy 2004 a b c d e f Zettersteen amp Bosworth 1993 Cobb 2000 Furlonge 1999 Furlonge 1999 s 7 Genel 2010 The waning of empire 861 945 Ed The New Cambridge History of Islam Volume 1 The Formation of the Islamic World Sixth to Eleventh Centuries Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ss 305 359 ISBN 978 0 521 83823 8 Bosworth C E 1993 al Muʿtazz Bi llah Bosworth C E Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume VII Mif Naz Ingilizce Leiden E J Brill ss 793 794 doi 10 1163 1573 3912 islam SIM 5668 ISBN 978 90 04 09419 2 Bosworth C E 1993 al Muntasir Bosworth C E Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume VII Mif Naz Ingilizce Leiden E J Brill ISBN 978 90 04 09419 2 Cobb P M 2000 ʿUmar II b ʿAbd al ʿAziz Bianquis Th Bosworth C E Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume X T U Ingilizce Leiden E J Brill ss 821 822 ISBN 978 90 04 11211 7 Furlonge Nigel D 1999 Revisiting the Zanj and Re Visioning Revolt Complexities of the Zanj Conflict 868 883 AD Negro History Bulletin 62 4 ss 7 14 Erisim tarihi 4 Kasim 2015 Gecersiz url erisimi registration yardim Gordon Matthew S 2001 The Breaking of a Thousand Swords A History of the Turkish Military of Samarra A H 200 275 815 889 C E Ingilizce Albany New York State University of New York Press ISBN 0 7914 4795 2 Kennedy Hugh N 2001 The armies of the caliphs military and society in the early Islamic state London and New York Routledge ISBN 0 415 25093 5 Gecersiz url erisimi registration yardim Kennedy Hugh 2016 The Prophet and the Age of the Caliphates The Islamic Near East from the 6th to the 11th Century Ingilizce Second bas Oxford ve New York Routledge ISBN 978 1 138 78761 2 Kennedy Hugh 2006 When Baghdad Ruled the Muslim World The Rise and Fall of Islam s Greatest Dynasty Cambridge MA Da Capo Press ISBN 978 0 306814808 Ed 1985 The History of al Ṭabari Volume 35 The Crisis of the ʿAbbasid Caliphate The Caliphates of al Mustaʿin and al Muʿtazz A D 862 869 A H 248 255 SUNY series in Near Eastern studies Ingilizce Albany New York State University of New York Press ISBN 978 0 87395 883 7 Zettersteen K V Bosworth C E 1993 al Muhtadi Bosworth C E Ed The Encyclopaedia of Islam New Edition Volume VII Mif Naz Ingilizce Leiden E J Brill ss 476 477 doi 10 1163 1573 3912 islam SIM 5437 ISBN 978 90 04 09419 2