Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Samoa ya da resmî adı ile Bağımsız Samoa Devleti, Güney Büyük Okyanus'unda, Polinezya'da bulunan, adalar topluluğundan oluşan bir ülkedir.
Samoa Malo Sa'oloto Tuto'atasi o Samoa (Samoaca) Independent State of Samoa (İng.) Samoa Bağımsız Devleti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Slogan Fa'avae i le Atua Samoa | |||||
 | |||||
| Başkent ve en büyük şehir | Apia 13°35′G 172°20′D / 13.583°G 172.333°D | ||||
| Resmî dil(ler) | Samoaca | ||||
| Etnik gruplar | |||||
| Resmî din | Hristiyanlık | ||||
| Hükûmet | Parlamenter cumhuriyet | ||||
| |||||
| |||||
• Su (%) | 0,3 | ||||
| Nüfus | |||||
• 2020 sayımı | 202.506 (176.) | ||||
• Yoğunluk | 70/km2 | ||||
| GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 1,125 milyar $ (178.) | ||||
• Kişi başına | 5.547 $ (129..) | ||||
| GSYİH (nominal) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 829 milyon $ (184.) | ||||
• Kişi başına | 4.084 $ (105.) | ||||
| İGE (2019) |  0.715yüksek · 111. | ||||
| Para birimi | Tala (WST) | ||||
| Zaman dilimi | UTC+13 () | ||||
• Yaz (YSU) | UTC+14 () | ||||
| Trafik akışı | sol | ||||
| Telefon kodu | 685 | ||||
| İnternet alan adı | .ws | ||||
Tarihi
1900-1914 arasında Alman Samoası, 1914-1997 arasında da Batı Samoa adını almıştır. Birleşmiş Milletler tarafından ancak 1976'da Samoa olarak tanınmıştır.
4000 yıl önce, Güneybatı Asya'dan gelen göçmenlerce kurulan ilk yerleşim yerleri, 1700'lerde Avrupalı sömürgeciler tarafından keşfedilmiş, ancak 1830'lardaki İngiliz işgaline kadar geleneksel yapısını korumuştur. Fakat bu yapıların hepsi kaçak olup konar göçerdir.
Samoa devletinin bulunduğu Samoa Adaları zaman dilimine göre Amerika'dan sonra yeni yıla girmektedir. 7 Eylül 2009'da trafik sola geçmiştir.
Ülke ticarette yaşadıkları zorluklar nedeniyle uluslararası tarih değiştirme çizgisinin öteki yanına geçmeye karar verdi. Bu sebeple dünya üzerinde güneşi en son gören ülkelerden Samoa’daki 186 bin kişi, 29 Aralık 2011 Perşembe gecesi uykuya yatıp 31 Aralık 2011 Cumartesi sabahında uyandı. Samoa Başbakanı Tuilaepa Sailele Malielegaoi, kararın Yeni Zelanda, Avustralya ve Asya ile ticari ilişkilerde saat farkından ötürü yaşanan aksamaların en aza indirilmesi amacıyla verildiğini açıkladı. Malielegaoi, ülkelerinde yaşanmayacak 30 Aralık Cuma günü için çalışanların ücretlerinin yine de ödeneceğini, diğer yandan turistlerden ise bu günün parasının alınmayacağını açıkladı. Ülke, 119 yıl önce Amerikalı tüccarların girişimi ile tarih değiştirme çizgisinde taraf değiştirmişti. O zamandan beri Avustralya’nın 21, Yeni Zelanda’nın 23 saat gerisinde olan Samoa bu değişiklik ile Avustralya’nın 3, Yeni Zelanda’nın 1 saat ilerisinde olacak.
Coğrafî verileri
- Konum: Okyanusya, Güney Pasifik Okyanusunda adalar grubu.
- Coğrafî konumu: 13 35 Güney enlemi, 172 20 Batı boylamı
- Haritadaki konumu: Okyanusya
- Yüzölçümü: 2,944 km²
- Sınırları: 0 km
- Sahil şeridi: 403 km
- İklimi: tropikal
- Arazi yapısı: Volkanik özellikli, kayalıklı, iç kısımlarda dağlar yer alır.
- Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Pasifik Okyanusu 0 m
- En yüksek noktası: Mauga Silisili 1,857 m
- Doğal kaynakları: Ormanlar, balıklar, hidro enerji
- Arazi kullanımı:
- tarıma uygun topraklar: %21.13
- Daimi ekinler: %24.3
- Diğer: %54.57 (2005)
- Doğal afetler: Tufanlar, volkanlar
Nüfus bilgileri
- Nüfus: 176,908 (Temmuz 2006 verileri)
- Nüfus artış oranı: %-0.2 (2006 verileri)
- Mülteci oranı: -11.76 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)
- Bebek ölüm oranı: 26.85 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
- Ortalama hayat süresi:
- Toplam nüfus: 71 yıl
- Erkeklerde: 68.2 yıl
- Kadınlarda: 73.94 yıl (2006 verileri)
- Ortalama çocuk sayısı: 2.94 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
- Ulus: Samoalı
- Nüfusun etnik dağılımı: Samoalı %92.6, Avrupalı %7.4
- Din: Hristiyan %99.7
- Diller: Samoaca, İngilizce
- Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
- Toplam nüfusta: %99.7
- Erkekler: %99.6
- Kadınlar: %99.7 (2003 verileri)
Yönetim
- Ülkenin resmî tam adı: Samoa Bağımsız Devleti
- Kısa şekli: Samoa
- Eski adı: Batı Samoa
- Yönetim biçimi: Anayasal monarşi
- Başkent: Apia
- İdari bölümler: 11 bölge; A'ana, Aiga-i-le-Tai, Atua, Fa'asaleleaga, Gaga'emauga, Gagaifomauga, Palauli, Satupa'itea, Tuamasaga, Va'a-o-Fonoti, Vaisigano
- Bağımsızlık günü: 1 Ocak 1962
- Millî bayram: Bağımsızlık günü, 1 Haziran (1962)
- Anayasa: 1 Ocak 1962
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), AsDB (Asya Kalkınma Bankası), C, ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederasyonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), Sparteca, SPC (Güney Pasifik Komisyonu), SPF, UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTO (Dünya Ticaret Örgütü)
Ekonomik göstergeler
- GSYİH: Satın alma Gücü paritesi - 1 milyar $ (2002 verileri)
- GSYİH - reel büyüme: %5.5 (2005 verileri)
- GSYİH - sektörel büyüme:
- tarım: %11.4
- endüstri: %58.4
- hizmet: %30.2 (2004 verileri)
- Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %3.3 (2005 verileri)
- İş gücü: 90,000 (2000 verileri)
- Endüstri: Gıda maddeleri, yapı malzemeleri, otomobil parçaları
- Endüstrinin büyüme oranı: %10 (2000 verileri)
- Elektrik üretimi: 108 milyon kWh (2004)
- Elektrik tüketimi: 100.5 milyon kWh (2004)
- Elektrik ihracatı: 0 kWh (2004)
- Elektrik ithalatı: 0 kWh (2004)
- Tarım ürünleri: Hindistan cevizi, muz, patates, kakao,
- İhracat: 94 milyon $ (2004)
- İhracat ürünleri: Hindistan cevizi yağı ve kreması, kurutulmuş Hindistan cevizi, balık, bira
- İhracat ortakları: Avustralya %75.9, Amerikan Samoa %13.6, ABD %6.5 (2005 verileri)
- İthalat: $285 milyon (2004)
- İthalat ürünleri: Makine ve parça, endüstriyel gereçler, gıda maddeleri
- İthalat ortakları: Yeni Zelanda %31, Avustralya %22.6, ABD %13.5, Japonya %7.5, Fiji %6, Çin %4.6 (2005)
- Dış borç tutarı: 177 milyon $ (1998 verileri)
- Para birimi: Tala
- Para birimi kodu: WST
- Mali yıl: Takvim yılı
İletişim bilgileri
- Kullanılan telefon hatları: 13,300 (2003)
- Telefon kodu: 685
- Radyo yayın istasyonları: AM 2, FM 4, kısa dalga 0 (2004)
- Radyolar: 178,000 (1997)
- Televizyon yayını yapan istasyonlar: 2 (2002)
- Televizyonlar: 11,000 (1997)
- Internet kısaltması: .ws
- Internet servis sağlayıcıları: 2 (2000)
- Internet kullanıcıları: 6,000 (2004)
Ulaşım ve taşımacılık
- Demiryolları: 0 km
- Karayolları: 2,337 km (2004)
- Su yolları: yok
- Limanları: Apia, Asau, Mulifanua, Salelologa
- Hava alanları: 4 (2006 verileri)
Kaynakça
- ^ . Samoa Bureau of Statistics. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2018.
- ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. 29 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ocak 2021.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN . 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
Dış bağlantılar
- İNSAN HAKLARININ İKTİDARDA OLDUĞU ÜLKE, Batı Samoa / NAZIM ALPMAN11 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samoa ya da resmi adi ile Bagimsiz Samoa Devleti Guney Buyuk Okyanus unda Polinezya da bulunan adalar toplulugundan olusan bir ulkedir SamoaMalo Sa oloto Tuto atasi o Samoa Samoaca Independent State of Samoa Ing Samoa Bagimsiz DevletiBayrak ArmaSlogan Fa avae i le Atua SamoaMilli mars The Banner of Freedom source source Baskent ve en buyuk sehirApia 13 35 G 172 20 D 13 583 G 172 333 D 13 583 172 333Resmi dil ler SamoacaEtnik gruplarResmi dinHristiyanlikHukumetParlamenter cumhuriyet O le Ao o le MaloII Va aletoa Sualauvi BasbakanNaomi Mata afa Ilan etti1 Ocak 1962 Su 0 3Nufus 2020 sayimi202 506 176 Yogunluk70 km2GSYIH SAGP 2020 tahmini Toplam1 125 milyar 178 Kisi basina5 547 129 GSYIH nominal 2020 tahmini Toplam829 milyon 184 Kisi basina4 084 105 IGE 2019 0 715 yuksek 111 Para birimiTala WST Zaman dilimiUTC 13 UTC 13 00 Yaz YSU UTC 14 UTC 14 00 Trafik akisisolTelefon kodu685Internet alan adi wsTarihi1900 1914 arasinda Alman Samoasi 1914 1997 arasinda da Bati Samoa adini almistir Birlesmis Milletler tarafindan ancak 1976 da Samoa olarak taninmistir 4000 yil once Guneybati Asya dan gelen gocmenlerce kurulan ilk yerlesim yerleri 1700 lerde Avrupali somurgeciler tarafindan kesfedilmis ancak 1830 lardaki Ingiliz isgaline kadar geleneksel yapisini korumustur Fakat bu yapilarin hepsi kacak olup konar gocerdir Samoa devletinin bulundugu Samoa Adalari zaman dilimine gore Amerika dan sonra yeni yila girmektedir 7 Eylul 2009 da trafik sola gecmistir Ulke ticarette yasadiklari zorluklar nedeniyle uluslararasi tarih degistirme cizgisinin oteki yanina gecmeye karar verdi Bu sebeple dunya uzerinde gunesi en son goren ulkelerden Samoa daki 186 bin kisi 29 Aralik 2011 Persembe gecesi uykuya yatip 31 Aralik 2011 Cumartesi sabahinda uyandi Samoa Basbakani Tuilaepa Sailele Malielegaoi kararin Yeni Zelanda Avustralya ve Asya ile ticari iliskilerde saat farkindan oturu yasanan aksamalarin en aza indirilmesi amaciyla verildigini acikladi Malielegaoi ulkelerinde yasanmayacak 30 Aralik Cuma gunu icin calisanlarin ucretlerinin yine de odenecegini diger yandan turistlerden ise bu gunun parasinin alinmayacagini acikladi Ulke 119 yil once Amerikali tuccarlarin girisimi ile tarih degistirme cizgisinde taraf degistirmisti O zamandan beri Avustralya nin 21 Yeni Zelanda nin 23 saat gerisinde olan Samoa bu degisiklik ile Avustralya nin 3 Yeni Zelanda nin 1 saat ilerisinde olacak Cografi verileriKonum Okyanusya Guney Pasifik Okyanusunda adalar grubu Cografi konumu 13 35 Guney enlemi 172 20 Bati boylami Haritadaki konumu Okyanusya Yuzolcumu 2 944 km Sinirlari 0 km Sahil seridi 403 km Iklimi tropikal Arazi yapisi Volkanik ozellikli kayalikli ic kisimlarda daglar yer alir Deniz seviyesinden yuksekligi en alcak noktasi Pasifik Okyanusu 0 m En yuksek noktasi Mauga Silisili 1 857 m Dogal kaynaklari Ormanlar baliklar hidro enerji Arazi kullanimi tarima uygun topraklar 21 13 Daimi ekinler 24 3 Diger 54 57 2005 Dogal afetler Tufanlar volkanlarNufus bilgileriNufus 176 908 Temmuz 2006 verileri Nufus artis orani 0 2 2006 verileri Multeci orani 11 76 multeci 1 000 nufus 2006 tahmini Bebek olum orani 26 85 olum 1 000 dogan bebek 2006 tahmini Ortalama hayat suresi Toplam nufus 71 yil Erkeklerde 68 2 yil Kadinlarda 73 94 yil 2006 verileri Ortalama cocuk sayisi 2 94 cocuk 1 kadin 2001 tahmini Ulus Samoali Nufusun etnik dagilimi Samoali 92 6 Avrupali 7 4 Din Hristiyan 99 7 Diller Samoaca Ingilizce Okur yazar orani 15 yas ve uzeri icin veriler Toplam nufusta 99 7 Erkekler 99 6 Kadinlar 99 7 2003 verileri YonetimUlkenin resmi tam adi Samoa Bagimsiz Devleti Kisa sekli Samoa Eski adi Bati Samoa Yonetim bicimi Anayasal monarsi Baskent Apia Idari bolumler 11 bolge A ana Aiga i le Tai Atua Fa asaleleaga Gaga emauga Gagaifomauga Palauli Satupa itea Tuamasaga Va a o Fonoti Vaisigano Bagimsizlik gunu 1 Ocak 1962 Milli bayram Bagimsizlik gunu 1 Haziran 1962 Anayasa 1 Ocak 1962 Uye oldugu uluslararasi orgut ve kuruluslar ACP Afrika Karayip Pasifik Ulkeleri AsDB Asya Kalkinma Bankasi C ESCAP Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu FAO Tarim ve Gida Orgutu G 77 IBRD Uluslararasi Imar ve Kalkinma Bankasi ICAO Uluslararasi Sivil Havacilik Orgutu ICFTU Uluslararasi Serbest Ticaret Birlikleri Konfederasyonu ICRM Uluslararasi Kizilhac ve Kizilay Hareketi IDA Uluslararasi Kalkinma Birligi IFAD Uluslararasi Tarimsal Kalkinma Fonu IFC Uluslararasi Finansman Kurumu IFRCS Uluslararasi Kizilhac ve Kizilay Topluluklari Federasyonu IMF Uluslararasi Para Fonu IMO Uluslararasi Denizcilik Orgutu Intelsat Uluslararasi Telekomunikasyon ve Uydu Orgutu IOC Uluslararasi Olimpiyat Komitesi ITU Uluslararasi Telekomunikasyon Birligi OPCW Kimyasal Silahlari Yasaklama Organizasyonu Sparteca SPC Guney Pasifik Komisyonu SPF UN Birlesmis Milletler UNCTAD Birlesmis Milletler Ticaret ve Kalkinma Konferansi UNESCO Egitim Bilim ve Kultur Orgutu UPU Dunya Posta Birligi WHO Dunya Saglik Orgutu WIPO Dunya Fikri Mulkiyet Orgutu WMO Dunya Meteoroloji Orgutu WTO Dunya Ticaret Orgutu Ekonomik gostergelerGSYIH Satin alma Gucu paritesi 1 milyar 2002 verileri GSYIH reel buyume 5 5 2005 verileri GSYIH sektorel buyume tarim 11 4 endustri 58 4 hizmet 30 2 2004 verileri Enflasyon orani tuketici fiyatlarinda 3 3 2005 verileri Is gucu 90 000 2000 verileri Endustri Gida maddeleri yapi malzemeleri otomobil parcalari Endustrinin buyume orani 10 2000 verileri Elektrik uretimi 108 milyon kWh 2004 Elektrik tuketimi 100 5 milyon kWh 2004 Elektrik ihracati 0 kWh 2004 Elektrik ithalati 0 kWh 2004 Tarim urunleri Hindistan cevizi muz patates kakao Ihracat 94 milyon 2004 Ihracat urunleri Hindistan cevizi yagi ve kremasi kurutulmus Hindistan cevizi balik bira Ihracat ortaklari Avustralya 75 9 Amerikan Samoa 13 6 ABD 6 5 2005 verileri Ithalat 285 milyon 2004 Ithalat urunleri Makine ve parca endustriyel gerecler gida maddeleri Ithalat ortaklari Yeni Zelanda 31 Avustralya 22 6 ABD 13 5 Japonya 7 5 Fiji 6 Cin 4 6 2005 Dis borc tutari 177 milyon 1998 verileri Para birimi Tala Para birimi kodu WST Mali yil Takvim yiliIletisim bilgileriKullanilan telefon hatlari 13 300 2003 Telefon kodu 685 Radyo yayin istasyonlari AM 2 FM 4 kisa dalga 0 2004 Radyolar 178 000 1997 Televizyon yayini yapan istasyonlar 2 2002 Televizyonlar 11 000 1997 Internet kisaltmasi ws Internet servis saglayicilari 2 2000 Internet kullanicilari 6 000 2004 Ulasim ve tasimacilikDemiryollari 0 km Karayollari 2 337 km 2004 Su yollari yok Limanlari Apia Asau Mulifanua Salelologa Hava alanlari 4 2006 verileri Kaynakca Samoa Bureau of Statistics 3 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Haziran 2018 a b Report for Selected Countries and Subjects www imf org 29 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ocak 2021 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 ss 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Dis baglantilarINSAN HAKLARININ IKTIDARDA OLDUGU ULKE Bati Samoa NAZIM ALPMAN11 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde