Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Samtzubi Kilisesi (Gürcüce: სამწუბის ეკლესია), Sansut Kilisesi ve Sansop Kilisesi olarak da bilinir, tarihsel Cavaheti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı Sabaholdu köyünün sınırları içinde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir. Sabaholdu köyünün güneydoğusunda eskiden Samtzubi adında bir Gürcü köyü bulunuyordu ve Samtzubi Kilisesi de bu köyün kilisesiydi.
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Sabaholdu, Çıldır |
| Koordinatlar | 41°17′51″K 43°08′14″D / 41.29750°K 43.13722°D |
| İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
| Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
| Durum | Ayakta, harabe |
| Mimari | |
| Tamamlanma | ? Orta Çağ |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Kesme taş |
Tarihçe
Samtzubi Kilisesi, eski bir Gürcü köyü olan Samtzubi'nin kilisesiydi. Bu köyün bulunduğu Cavaheti bölgesini Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirdi. Osmanlı idaresinin 1595 tarihli mufassal defterde Samzub (صامزوب) adıyla kaydettiği köy, Ahalkalak livasının Nialiskuri nahiyesine bağlıydı. Bu sırada köy boşlamıştı ve buna bağlı olarak kilisenin cemaatsiz kaldığı anlaşılmaktadır. Aynı defterde biri Ahalkalak livası, diğeri Ahalsihe livasında olmak üzere Samtzubi adını taşıyan iki köy daha bulunuyordu. 1561-1587 arasındaki olayları anlatan Gürcüce Meshuri Davitni Kroniği (მესხური დავითნის ქრონიკა) adlı eserde Samtzubi bir dere adı olarak geçmektedir. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili 1902 yılında Smatzubi Kilisesi'den Kotasi Kilisesi'nin yakınında, Sansut (Сансут) adıyla bilinen bir bölgede, kubbesiz, taş duvarlarla çevrili ve iyi korunmuş bir kilise olarak söz etmiştir. Bu tarihte, terk edilmiş bir yerleşim olan Samtzubi'deki eski evlerin kalıntıları duruyordu.
Mimari
Samtzubi Kilisesi, tek nefli ve dikdörtgen planlı (8,5 x 5 m) planlı bir yapı olup doğuda yarım dairesel bir apsisi bulunmaktadır. İki yana eğimli ve taşla örtülü olan çatısı büyük ölçüde çökmüş, sadece güney duvarına bitişik ek yapı ile batı duvarı üzerindeki bir bölümü kalmıştır. Dolgu duvar tekniğiyle inşa edilmiş olan kilise, kırmızımsı kesme taşlarla kaplanmıştır. Kaplama taşlarının bir kısmı sökülmüştür. 1902 yılında Ekvtime Takaişvili'nin sözünü ettiği kilisenin etrafındaki taş duvarın günümüze izleri ulaşmıştır. Bu yazılar günümüze ulaşmamıştır. Ek binadan girişi olan Samtzubi Kilisesi'nin batı ve doğu duvarlarında pencereleri bulunmaktadır. Takaişvili, kilisenin dışının güzel kabartmalarla süslü olduğunu, Gürcü alfabesinin Hutsuri karakteriyle batı duvarında çatının altında Meryem ve İsa kabartmasının üzerinde Aziz Meryem Ana (წჲ ღ~თის მშბლი) ve giriş kapısının üzerinde "Kozman ve Damiane" (კ~ზ მ~ნ, დ~მნე) yazılarının var olduğunu belirtmiştir. Ancak bu kabartmaların çoğu 1902 yılında tahrip olmuştu. Kilisenin çevre duvarı içinde mezarlar tespit edilmiştir.
Kaynakça
- ^ a b "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი : გამოკვლევა: წიგნი III), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958) s. 375". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
- ^ a b 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce: ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 66. 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Ekvtime Takaişvili, Материалы по археологии Кавказа, собранные экспедициями Московского археологического общества : Выпуск XII veya Христианские памятники, Moskova, 1909, s. 63-64.
- ^ "Fahriye Bayram - Turgay Yazar, "Artvin, Erzurum, Ardahan İli ve İlçelerinde Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması - 2006", 25. Araştırma Toplantısı Sonuçları, 1. Cilt, 2008, s. 273" (PDF). 10 Eylül 2014 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2023.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Samtzubi Kilisesi Gurcuce სამწუბის ეკლესია Sansut Kilisesi ve Sansop Kilisesi olarak da bilinir tarihsel Cavaheti bolgesinde gunumuzde Ardahan ilinin Cildir ilcesine bagli Sabaholdu koyunun sinirlari icinde Orta Cag dan kalma bir Gurcu kilisesidir Sabaholdu koyunun guneydogusunda eskiden Samtzubi adinda bir Gurcu koyu bulunuyordu ve Samtzubi Kilisesi de bu koyun kilisesiydi Samtzubi Kilisesi სამწუბის ეკლესიაTemel bilgilerKonumSabaholdu CildirKoordinatlar41 17 51 K 43 08 14 D 41 29750 K 43 13722 D 41 29750 43 13722InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiDurumAyakta harabeMimariTamamlanma Orta CagOzelliklerMalzemelerKesme tasTarihceSamtzubi Kilisesi eski bir Gurcu koyu olan Samtzubi nin kilisesiydi Bu koyun bulundugu Cavaheti bolgesini Osmanlilar 16 yuzyilin ikinci yarisinda Gurculerden ele gecirdi Osmanli idaresinin 1595 tarihli mufassal defterde Samzub صامزوب adiyla kaydettigi koy Ahalkalak livasinin Nialiskuri nahiyesine bagliydi Bu sirada koy boslamisti ve buna bagli olarak kilisenin cemaatsiz kaldigi anlasilmaktadir Ayni defterde biri Ahalkalak livasi digeri Ahalsihe livasinda olmak uzere Samtzubi adini tasiyan iki koy daha bulunuyordu 1561 1587 arasindaki olaylari anlatan Gurcuce Meshuri Davitni Kronigi მესხური დავითნის ქრონიკა adli eserde Samtzubi bir dere adi olarak gecmektedir Gurcu tarihci ve arkeolog Ekvtime Takaisvili 1902 yilinda Smatzubi Kilisesi den Kotasi Kilisesi nin yakininda Sansut Sansut adiyla bilinen bir bolgede kubbesiz tas duvarlarla cevrili ve iyi korunmus bir kilise olarak soz etmistir Bu tarihte terk edilmis bir yerlesim olan Samtzubi deki eski evlerin kalintilari duruyordu MimariSamtzubi Kilisesi tek nefli ve dikdortgen planli 8 5 x 5 m planli bir yapi olup doguda yarim dairesel bir apsisi bulunmaktadir Iki yana egimli ve tasla ortulu olan catisi buyuk olcude cokmus sadece guney duvarina bitisik ek yapi ile bati duvari uzerindeki bir bolumu kalmistir Dolgu duvar teknigiyle insa edilmis olan kilise kirmizimsi kesme taslarla kaplanmistir Kaplama taslarinin bir kismi sokulmustur 1902 yilinda Ekvtime Takaisvili nin sozunu ettigi kilisenin etrafindaki tas duvarin gunumuze izleri ulasmistir Bu yazilar gunumuze ulasmamistir Ek binadan girisi olan Samtzubi Kilisesi nin bati ve dogu duvarlarinda pencereleri bulunmaktadir Takaisvili kilisenin disinin guzel kabartmalarla suslu oldugunu Gurcu alfabesinin Hutsuri karakteriyle bati duvarinda catinin altinda Meryem ve Isa kabartmasinin uzerinde Aziz Meryem Ana წჲ ღ თის მშბლი ve giris kapisinin uzerinde Kozman ve Damiane კ ზ მ ნ დ მნე yazilarinin var oldugunu belirtmistir Ancak bu kabartmalarin cogu 1902 yilinda tahrip olmustu Kilisenin cevre duvari icinde mezarlar tespit edilmistir Kaynakca a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი გამოკვლევა წიგნი III Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 375 27 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Nisan 2024 a b 2014 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce ტაო კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები Tiflis 2015 s 66 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 7362 5 a b Ekvtime Takaisvili Materialy po arheologii Kavkaza sobrannye ekspediciyami Moskovskogo arheologicheskogo obshestva Vypusk XII veya Hristianskie pamyatniki Moskova 1909 s 63 64 Fahriye Bayram Turgay Yazar Artvin Erzurum Ardahan Ili ve Ilcelerinde Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi Gurcu Mimarisi Yuzey Arastirmasi 2006 25 Arastirma Toplantisi Sonuclari 1 Cilt 2008 s 273 PDF 10 Eylul 2014 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 21 Haziran 2023