Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sanhâce ( Arapça: صنهاجة, Ṣanhaja veya زناگة Znaga ; Berberi dilleri: Aẓnag, çoğul Iẓnagen ve ayrıca Aẓnaj, çoğul Iẓnajen) bir zamanlar Zanata ve Masmuda konfederasyonlarıyla birlikte en büyük Berber kabile konfederasyonlarından biriydi. Cezayir, Libya, Mali, Moritanya, Fas, Nijer, Senegal, Tunus ve Batı Sahra'daki pek çok kabile, özellikle Berberi formunda, bu etnonimi taşımış ve hâlâ taşımaktadır.
Bu etnik grup için Zenaga, Znaga, Sanhája, Sanhâdja ve Senhaja isimleri de bulunur.
Üçlü
İbn Haldun ve diğerleri Sanhâce'yı tek bir konfederasyon olarak değil, üç ayrı konfederasyondan oluşan bir grup olarak tanımlamışlardır. Bu ayrım genellikle Arapça metinde bulunan ve İngilizcede sıklıkla kaybolan, üstüne veya altına yerleştirilen bir ayırıcı nokta ile yapılır.
- Danhāǧa/Sanhâce [birinci tip Sanhâce], Kabiliye dağlarındaki Kutāma - Zawāwa'nın bir konfederasyonudur ve buna Cezayir ve Konstantin gibi artık Taqbaylit lehçeleri konuşulmayan bazı bölgeler de dahildir (Constantins bölgesinin kuzey kısmının tamamını, Awrās/Aures [qv] ile deniz arasındaki bölgeyi, yani Īkd̲j̲ān, Setif, Bāg̲h̲āya, Ngaus/Niḳāwus, Tiguist/Tikist, Mīla, Constantine, Skīkda, D̲j̲id̲j̲ellī, Bellezma kasabalarını içeren bölgeyi işgal etmişlerdir). Bu konfederasyon, Soumam'ın sağ kıyısında bulunan, Massylii'nin Msisna/Imsissen/Masinissa'sıyla özdeşleştirdiğimiz Quinquegentiani'nin Massissense'lerini içerir.Zîrîler, Hammûdiler, Fatımi Halifeliği, Alpuente Tayfası, Granada Tayfası, Ait Abbas Krallığı ve Kuku Krallığı bu konfederasyondan kaynaklanmaktadır.
- Aznag/Iẓnagen (زناگة, Znaga) [İkinci türden Sanhâce (mavi yüz kaplamasına atıfta bulunarak "peçenin Sanhâce'si")] bir konfederasyondur: Lemta, Massufa, Warith/Banū Warit, Lamtuna/Ilemteyen, Gudāla/Djudalla/Gazzula/Geuzula/Gaetuli, Anifa, Charta, Mandala. Gezoula-Heskoura, Aznag konfederasyonunun bir parçası olmaktan ziyade Aznag'ın (Teskee'den) kardeşleri olarak tanımlanmaktadır. Tebu dilini konuşan Tebo/Tebou/Toubou, Agnosti'ye göre Znaga, el-Yaqubi'ye göre ise Lemta olarak tanımlanmaktadır. Bu konfederasyon esas olarak Batı Sahra, Moritanya ve Senegal çevresinde yer almaktadır. Murâbıtlar, Lamtuna konfederasyonundan gelmektedir.
- Ṣanhāja [üçüncü tip Sanhâce]: Shilha dilini konuşan Maṣmūda -( G̲h̲umāra / Hintata / Barghawata ) konfederasyonudur. Bu konfederasyon esas olarak Fas Atlası'nın Şilha dilini konuşanların yaşadığı bölgede yer almaktadır. Günümüzde bazı Riffianlar bu kabile adlarını taşımaktadır (Sanhadjan Rif, daha sonra Muvahhidler döneminde Sanhâce'nin bu koluna Zenati'nin katılmasıyla oluşmuştur). Muvahhidler ve Hafsîler bu konfederasyondan doğmuştur.
Kökenleri
Sanhâce veya Kutama gibi Berberi kabileleri, Arap tarihçiler tarafından sıklıkla Himyer kökenleri olarak nitelendirilir (Sanhâce'nin muhtemelen siyasi meşruiyet için benimsediği), ancak diğer soyağacı kaynakları ve modern genetik testler, baskın Berberi Y haplogrubunun E ve baskın Arap Y haplogrubunun J olması göz önüne alındığında, bu varsayılan kökenin muhtemelen bir mit olduğunu ortaya koymaktadır. Tarihçi İdrîsî, Himyer mitinin bir örneğini şu şekilde sunmaktadır:
Daha sonra Ṣanhādja ve Lamṭa kabilelerinin kökenini ortak erkek ataları olan Za‘zā‘ oğlu Lamṭ'ye dayandırdı ve bu da Ḥimyar'ın çocuklarından (min awlād) geliyordu ve böylece her ikisine de Güney Arabistan kökenleri atfedildi. Benzer köken, Ḥimyar'ın oğlu Said'in oğlu Ayman'ın oğlu Kalā‘'ın oğlu al-Muṣawwir olan Ḥimyar'ın annesi tarafından Ṣanhādj ve Lamṭ'nin "kardeşi" Hawwār'a da atfedildi. Bir rivayete göre, kendisi ve kabilesinin ikametgahı Hicaz'daydı, ancak kaybolan develerini aramak için burayı terk ettiler, böylece Nil'i geçerek Mağrib'e ulaştılar ve orada El-Musavvir, Sanhādj ve Lemt'in annesi Tazikāy ile evlendi.
— Anastasia V Stepanova, Origin of the Berber Tribal Confederation of Ṣanhādja
Tarihleri
İslam dininin gelişinden sonra Sanhâce, Sudan sınırlarına, Senegal Nehri ve Nijer'e kadar yayılmıştır.
Berberi nüfusunun büyük bir kısmını Sanhâce Berberileri oluşturuyordu. 9. yüzyıldan itibaren Sanhâce kabileleri Orta Atlas dağlarında, Rif Dağları'nda ve Fas'ın Atlas Okyanusu kıyılarında yerleşmiş, ayrıca Sanhâce'nın büyük bir kısmı, Kutâma gibi, Cezayir'in orta ve doğu kısımlarına Kabîliye, Setif, Cezayir, Msila) ve ayrıca Kuzey Nijer'e yerleşmiştir. Kutama, tüm Kuzey Afrika ülkelerini ve Orta Doğu'nun bazı kısımlarını fethederek Fâtımîler imparatorluğunu kurmuştur. Sanhâce hanedanları Zîrîler ve Hammûdiler 12. yüzyıla kadar İfrikiye'yi kontrol altında tuttular ve Mağrip bölgesindeki bütün ülkelerde egemenliklerini kurdular.
11. yüzyılın ortalarında Hac'dan dönen bir grup Sanhâce hanedanları reisi, kabileleri arasında vaaz vermesi için ilahiyatçı İbn Yasin'i davet ettiler. İbn Yasin, 11. yüzyılın ortalarında Murabıtlar ittifakıyla kabileleri birleştirdi. Bu konfederasyon daha sonra Fas'ı kurmuş ve Batı Cezayir ile Endülüs'ü (günümüzde İspanya'nın bir parçası) fethetmiştir.
Sanhâce kabileleri ya sömürülen yarı yerleşik çiftçiler ve balıkçılar olarak ya da sosyal merdivenin daha üst basamaklarında dindar (Marabout veya Zawiya) kabileler olarak rollerini sürdüreceklerdi. Kültür ve dil olarak sıklıkla Araplaşmış olsalar da, 12. yüzyılda Arap Makil kabilelerinin bölgeye gelmesinden önce bölgede yaşayan Sanhâce Berberi nüfusundan geldiklerine inanılıyor ve bölge, 17. yüzyıldaki Char Bouba savaşında Arap kökenli savaşçı kastların egemenliğine girmiştir.
Mercer'e göre, Zenaga veya Znaga kelimeleri (Berberi kökü ẓnag veya ẓnaj'dan gelir, Aẓnag veya Aẓnaj ismine ek eril tekil önek a- veya Taẓnagt veya Taẓnajt'a ek dişil tekil çevre eki ta--t veya Iẓnagen veya Iẓnajen'e ek eril çoğul çevre eki i--en veya Tiẓnagen veya Tiẓnajen'e ek dişil çoğul çevre eki ti--en verilir) Arapçadaki Zenata ve Sanhâce kelimelerinin romanize edilmiş bir çarpıtması olduğu düşünülmektedir.
Günümüz
Sanhâcelerin torunları ve dilleri bugün hâlâ Orta Atlas Dağları, Doğu Fas, Kuzey Fas (Rif), Batı Cezayir, Kabylia ve Kabyle topraklarında bulunmaktadır.
Gudala (en güneydeki Sanhâce kabilesi) kökenli olduğuna inanılan Zenaga grubu, güneybatı Moritanya'da ve kuzey Senegal'in bazı bölgelerinde yaşamaktadır. Ancak bunlar küçük bir nüfustur.
Kaynakça
- ^ a b Nelson, Harold D. (1985). Morocco, a country study. Area handbook series. Washington, D.C.: The American University. s. 14. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2025.
- ^ "Histoire des Berbères et des dynasties musulmanes de l'Afrique Septentrionale". Impr. du Gouvernement. 1856.
- ^ Genealogy and knowledge in Muslim societies: Understanding the past. January 2014.
- ^ https://archive.org/download/Hassouni_241/MafakhirBerber.pdf
- ^ "L'Athenaeum Francais (Copies), 1852 - 1856 | Archives at Yale". 7 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2025.
- ^ a b African Foreign Policy and Diplomacy from Antiquity to the 21st Century, Volume 1: Pg 92
- ^ An Atlas of African History by J. D. Fage: Pg 11
- ^ Stepanova, Anastasia V. (5 Eylül 2018). "Origin of the Berber Tribal Confederation of Ṣanhādja". Oriental Studies. 11 (2). ss. 2-13. 27 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2025.
- ^ "Le Royaume de Tigidda". www.ingall-niger.org. 26 Aralık 2017. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2022.
- ^ An Atlas of African History by J. D. Fage: Pg 11
- ^ "Mauritania - Zenaga". 6 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2010.
- ^ "Sanhaja tribe" 6 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Library of Congress
Konuyla ilgili yayınlar
- John O. Hunwick (ed.), West Africa, Islam and the Arab World: Studies in Honor of Basil Davidson Paperback
- John Mercer (1976), Spanish Sahara, George Allen & Unwin Ltd ()
- Anthony G. Pazzanita (2006), Historical Dictionary of Western Sahara, Scarecrow Press
- Virginia Thompson and Richard Adloff (1980), The Western Saharans. Background to Conflict, Barnes & Noble Books ()
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sanhace Arapca صنهاجة Ṣanhaja veya زناگة Znaga Berberi dilleri Aẓnag cogul Iẓnagen ve ayrica Aẓnaj cogul Iẓnajen bir zamanlar Zanata ve Masmuda konfederasyonlariyla birlikte en buyuk Berber kabile konfederasyonlarindan biriydi Cezayir Libya Mali Moritanya Fas Nijer Senegal Tunus ve Bati Sahra daki pek cok kabile ozellikle Berberi formunda bu etnonimi tasimis ve hala tasimaktadir Gunumuzde Berberice konusan gruplarin dagilimi Pembe alanlar Bati Berberi dillerini gosteriyor Batida Zenaga Moritanya ve Senegal Doguda Tetserret Nijer Bu etnik grup icin Zenaga Znaga Sanhaja Sanhadja ve Senhaja isimleri de bulunur UcluIbn Haldun ve digerleri Sanhace yi tek bir konfederasyon olarak degil uc ayri konfederasyondan olusan bir grup olarak tanimlamislardir Bu ayrim genellikle Arapca metinde bulunan ve Ingilizcede siklikla kaybolan ustune veya altina yerlestirilen bir ayirici nokta ile yapilir Danhaǧa Sanhace birinci tip Sanhace Kabiliye daglarindaki Kutama Zawawa nin bir konfederasyonudur ve buna Cezayir ve Konstantin gibi artik Taqbaylit lehceleri konusulmayan bazi bolgeler de dahildir Constantins bolgesinin kuzey kisminin tamamini Awras Aures qv ile deniz arasindaki bolgeyi yani ikd j an Setif Bag h aya Ngaus Niḳawus Tiguist Tikist Mila Constantine Skikda D j id j elli Bellezma kasabalarini iceren bolgeyi isgal etmislerdir Bu konfederasyon Soumam in sag kiyisinda bulunan Massylii nin Msisna Imsissen Masinissa siyla ozdeslestirdigimiz Quinquegentiani nin Massissense lerini icerir Ziriler Hammudiler Fatimi Halifeligi Alpuente Tayfasi Granada Tayfasi Ait Abbas Kralligi ve Kuku Kralligi bu konfederasyondan kaynaklanmaktadir Aznag Iẓnagen زناگة Znaga Ikinci turden Sanhace mavi yuz kaplamasina atifta bulunarak pecenin Sanhace si bir konfederasyondur Lemta Massufa Warith Banu Warit Lamtuna Ilemteyen Gudala Djudalla Gazzula Geuzula Gaetuli Anifa Charta Mandala Gezoula Heskoura Aznag konfederasyonunun bir parcasi olmaktan ziyade Aznag in Teskee den kardesleri olarak tanimlanmaktadir Tebu dilini konusan Tebo Tebou Toubou Agnosti ye gore Znaga el Yaqubi ye gore ise Lemta olarak tanimlanmaktadir Bu konfederasyon esas olarak Bati Sahra Moritanya ve Senegal cevresinde yer almaktadir Murabitlar Lamtuna konfederasyonundan gelmektedir Ṣanhaja ucuncu tip Sanhace Shilha dilini konusan Maṣmuda G h umara Hintata Barghawata konfederasyonudur Bu konfederasyon esas olarak Fas Atlasi nin Silha dilini konusanlarin yasadigi bolgede yer almaktadir Gunumuzde bazi Riffianlar bu kabile adlarini tasimaktadir Sanhadjan Rif daha sonra Muvahhidler doneminde Sanhace nin bu koluna Zenati nin katilmasiyla olusmustur Muvahhidler ve Hafsiler bu konfederasyondan dogmustur KokenleriSanhace veya Kutama gibi Berberi kabileleri Arap tarihciler tarafindan siklikla Himyer kokenleri olarak nitelendirilir Sanhace nin muhtemelen siyasi mesruiyet icin benimsedigi ancak diger soyagaci kaynaklari ve modern genetik testler baskin Berberi Y haplogrubunun E ve baskin Arap Y haplogrubunun J olmasi goz onune alindiginda bu varsayilan kokenin muhtemelen bir mit oldugunu ortaya koymaktadir Tarihci Idrisi Himyer mitinin bir ornegini su sekilde sunmaktadir Daha sonra Ṣanhadja ve Lamṭa kabilelerinin kokenini ortak erkek atalari olan Za za oglu Lamṭ ye dayandirdi ve bu da Ḥimyar in cocuklarindan min awlad geliyordu ve boylece her ikisine de Guney Arabistan kokenleri atfedildi Benzer koken Ḥimyar in oglu Said in oglu Ayman in oglu Kala in oglu al Muṣawwir olan Ḥimyar in annesi tarafindan Ṣanhadj ve Lamṭ nin kardesi Hawwar a da atfedildi Bir rivayete gore kendisi ve kabilesinin ikametgahi Hicaz daydi ancak kaybolan develerini aramak icin burayi terk ettiler boylece Nil i gecerek Magrib e ulastilar ve orada El Musavvir Sanhadj ve Lemt in annesi Tazikay ile evlendi Anastasia V Stepanova Origin of the Berber Tribal Confederation of ṢanhadjaTarihleriBati Sahra dan Sanhace dans grubu Marakes Ulusal Folklor Festivali nde Islam dininin gelisinden sonra Sanhace Sudan sinirlarina Senegal Nehri ve Nijer e kadar yayilmistir Berberi nufusunun buyuk bir kismini Sanhace Berberileri olusturuyordu 9 yuzyildan itibaren Sanhace kabileleri Orta Atlas daglarinda Rif Daglari nda ve Fas in Atlas Okyanusu kiyilarinda yerlesmis ayrica Sanhace nin buyuk bir kismi Kutama gibi Cezayir in orta ve dogu kisimlarina Kabiliye Setif Cezayir Msila ve ayrica Kuzey Nijer e yerlesmistir Kutama tum Kuzey Afrika ulkelerini ve Orta Dogu nun bazi kisimlarini fethederek Fatimiler imparatorlugunu kurmustur Sanhace hanedanlari Ziriler ve Hammudiler 12 yuzyila kadar Ifrikiye yi kontrol altinda tuttular ve Magrip bolgesindeki butun ulkelerde egemenliklerini kurdular 11 yuzyilin ortalarinda Hac dan donen bir grup Sanhace hanedanlari reisi kabileleri arasinda vaaz vermesi icin ilahiyatci Ibn Yasin i davet ettiler Ibn Yasin 11 yuzyilin ortalarinda Murabitlar ittifakiyla kabileleri birlestirdi Bu konfederasyon daha sonra Fas i kurmus ve Bati Cezayir ile Endulus u gunumuzde Ispanya nin bir parcasi fethetmistir Murabitlar Devleti nin en genis sinirlari y 120 Sanhace kabileleri ya somurulen yari yerlesik ciftciler ve balikcilar olarak ya da sosyal merdivenin daha ust basamaklarinda dindar Marabout veya Zawiya kabileler olarak rollerini surdureceklerdi Kultur ve dil olarak siklikla Araplasmis olsalar da 12 yuzyilda Arap Makil kabilelerinin bolgeye gelmesinden once bolgede yasayan Sanhace Berberi nufusundan geldiklerine inaniliyor ve bolge 17 yuzyildaki Char Bouba savasinda Arap kokenli savasci kastlarin egemenligine girmistir Mercer e gore Zenaga veya Znaga kelimeleri Berberi koku ẓnag veya ẓnaj dan gelir Aẓnag veya Aẓnaj ismine ek eril tekil onek a veya Taẓnagt veya Taẓnajt a ek disil tekil cevre eki ta t veya Iẓnagen veya Iẓnajen e ek eril cogul cevre eki i en veya Tiẓnagen veya Tiẓnajen e ek disil cogul cevre eki ti en verilir Arapcadaki Zenata ve Sanhace kelimelerinin romanize edilmis bir carpitmasi oldugu dusunulmektedir GunumuzRif teki Sanhaja de Srayr kabilelerinin ve bolgelerinin haritasi Sanhacelerin torunlari ve dilleri bugun hala Orta Atlas Daglari Dogu Fas Kuzey Fas Rif Bati Cezayir Kabylia ve Kabyle topraklarinda bulunmaktadir Gudala en guneydeki Sanhace kabilesi kokenli olduguna inanilan Zenaga grubu guneybati Moritanya da ve kuzey Senegal in bazi bolgelerinde yasamaktadir Ancak bunlar kucuk bir nufustur Kaynakca a b Nelson Harold D 1985 Morocco a country study Area handbook series Washington D C The American University s 14 24 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2025 Histoire des Berberes et des dynasties musulmanes de l Afrique Septentrionale Impr du Gouvernement 1856 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Genealogy and knowledge in Muslim societies Understanding the past January 2014 https archive org download Hassouni 241 MafakhirBerber pdf L Athenaeum Francais Copies 1852 1856 Archives at Yale 7 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2025 a b African Foreign Policy and Diplomacy from Antiquity to the 21st Century Volume 1 Pg 92 An Atlas of African History by J D Fage Pg 11 Stepanova Anastasia V 5 Eylul 2018 Origin of the Berber Tribal Confederation of Ṣanhadja Oriental Studies 11 2 ss 2 13 27 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2025 Le Royaume de Tigidda www ingall niger org 26 Aralik 2017 19 Subat 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2022 An Atlas of African History by J D Fage Pg 11 Mauritania Zenaga 6 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Agustos 2010 Sanhaja tribe 6 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Library of CongressKonuyla ilgili yayinlarVikikaynak the 1911 Encyclopaedia Britannica ansiklopedisinde maddesine sahiptir John O Hunwick ed West Africa Islam and the Arab World Studies in Honor of Basil Davidson Paperback John Mercer 1976 Spanish Sahara George Allen amp Unwin Ltd 0 04 966013 6 Anthony G Pazzanita 2006 Historical Dictionary of Western Sahara Scarecrow Press Virginia Thompson and Richard Adloff 1980 The Western Saharans Background to Conflict Barnes amp Noble Books 0 389 20148 0