Sardalya veya sardalye, (Latince: Sardina pilchardus), Clupeidae familyasından ticarî değeri yüksek bir balık türüdür.
Sardalya | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||||
Sardina pilchardus , 1792 |
Cins
Sardalyanın birkaç cinsi vardır.
- Dussumieria cinsi
- Gökkuşağı sardalya (Dussumieria acuta)
- İnce gökkuşağı sardalya (Dussumieria elopsoides)
- Escualosa cinsi
- İnce beyaz sardalya (Escualosa elongata)
- Beyaz sardalya (Escualosa thoracata)
- Sardina cinsi
- Sardina (gerçek sardalya) (Sardina pilchardus)
- Sardinella cinsi
- Sarı çizgili sardinella (Sardinella gibbosa)
- Hint yağı sardalya (Sardinella longiceps)
- Yuvarlak sardalya (Sardinella aurita)
- Tatlı su sardalya (Sardinella tawilis)
- Marquesan sardalya (Sardinella marquesensis)
- Sardinops cinsi
- Güney Amerika sardalyası (Sardinops sagax)
Fiziksel özellikleri
Gövdesi yuvarlak, yanlardan hafif basık, solungaç kapakları dalgalı görünümündedir. Vücudun yanlarında ve sırta yakın bölgelerde siyah noktalar bulunur. Vücut üst tarafta yeşilimsi, yanlarda gümüşi beyazdır. Vücut hemen dökülebilen pullarla kaplıdır. Solungaç kapakçıklarının kiremitvari dalgalı gümüşlü olması ve vücudunun yanlarında sıra halinde siyah noktaların bulunması karakteristik özelliğidir. 10–25 cm. arasında boyları değişmektedir. Sağlık için önemli bir yağ asidi olan omega-3 açısından çok zengindir.
Yaşam şekli
Ekseriyetle sürü halinde dolaşırlar. Yaklaşık 20.000 yumurta bırakırlar. Ocak, kasım, aralık ayları dışında hemen her mevsim ürerler.
Tüketim şekli
Sardalya insanlar tarafından çok tüketilir. Taze sardalyeler genellikle ızgarada pişirilir, salamura edilir, tütsülenir veya konservesi yapılır.
Sardalya, vitamin ve mineral bakımından zengindir. Günde bir kez yenilecek az miktarda sardalya, insan vücudunun B vitamini2 ihtiyacının %13'ünü temin ettiği gözlenmiştir. Bu kabaca niasinin dörtte biri ve önerilen günlük B vitamini12 değerinin yaklaşık %150'sidir. Tüm B vitaminleri, uygun sinir sistemi işlevini desteklemeye yardımcı olur ve enerji metabolizması veya yiyeceği enerjiye dönüştürmek için kullanılır. Ayrıca sardalya, fosfor, kalsiyum ve potasyum gibi ana mineraller ve demir ve selenyum gibi bazı eser mineraller açısından yüksektir.
Sardalya ayrıca, dolaşım sistemi hastalıklarının oluşumunu azaltabilecek doğal bir omega-3 yağ asidi kaynağıdır. Omega-3 yağ asitlerinin düzenli tüketimi Alzheimer hastalığına yakalanma olasılığını azaltabilir. Bu yağ asitleri aynı zamanda kan şekeri düzeylerini de düşürebilir. Ayrıca iyi bir D vitamini,kalsiyum, B12 vitamini ve protein kaynağıdır.
Diğer balıklara kıyasla sardalyalarda cıva gibi zararlı maddelere daha az rastlanır.
Resim galerisi
- Sardalya, bu resimde görüldüğü gibi sıklıkla yanlış yazılır.
- Gelibolu'da sardalya konservesi satan bir dükkân.
Kemikli balıklar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
- ^ . Et ve Süt Kurumu. 4 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . USDA FoodData Central. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021.
- ^ "Are Sardines a Good Source of Calcium?". LiveStrong. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2012.
- ^ Kris-Etherton; Harris, WS; Appel, LJ; American Heart Association. Nutrition Committee (November 2002). "Fish Consumption, Fish Oil, Omega-3 Fatty Acids, and Cardiovascular Disease". Circulation. 106 (21): 2747-2757. doi:10.1161/01.CIR.0000038493.65177.94 . (PMID) 12438303.
- ^ Gómez-Pinilla, Fernando (1 Temmuz 2008). "Brain foods: the effects of nutrients on brain function". Nature Reviews Neuroscience. 9 (7): 568-578. doi:10.1038/nrn2421. (PMC) 2805706 $2. (PMID) 18568016.
- ^ . 8 Şubat 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2010.
Fish oil supplements may lower blood sugar levels a small amount. Caution is advised when using herbs or supplements that may also lower blood sugar. Blood glucose levels may require monitoring, and doses may need adjustment.
- ^ "Vitamin D and Healthy Bones". New York State Health Department. November 2003. 18 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2009.
- ^ "Vitamin B12". George Mateljan Foundation. 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2012.
- ^ "Vitamin B12". EatingWell. 12 Nisan 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Nisan 2012.
- ^ "Mercury Levels in Commercial Fish and Shellfish". U S Food and Drug Administration. 5 Temmuz 2009. 24 Ekim 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Kasım 2009.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sardalya veya sardalye Latince Sardina pilchardus Clupeidae familyasindan ticari degeri yuksek bir balik turudur SardalyaBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif TeleosteiTakim ClupeiformesFamilya ClupeidaeAlt familya ClupeinaeCins SardinaTur S pilchardusIkili adlandirmaSardina pilchardus 1792CinsSardalyanin birkac cinsi vardir Dussumieria cinsi Gokkusagi sardalya Dussumieria acuta Ince gokkusagi sardalya Dussumieria elopsoides Escualosa cinsi Ince beyaz sardalya Escualosa elongata Beyaz sardalya Escualosa thoracata Sardina cinsi Sardina gercek sardalya Sardina pilchardus Sardinella cinsi Sari cizgili sardinella Sardinella gibbosa Hint yagi sardalya Sardinella longiceps Yuvarlak sardalya Sardinella aurita Tatli su sardalya Sardinella tawilis Marquesan sardalya Sardinella marquesensis Sardinops cinsi Guney Amerika sardalyasi Sardinops sagax Fiziksel ozellikleriGovdesi yuvarlak yanlardan hafif basik solungac kapaklari dalgali gorunumundedir Vucudun yanlarinda ve sirta yakin bolgelerde siyah noktalar bulunur Vucut ust tarafta yesilimsi yanlarda gumusi beyazdir Vucut hemen dokulebilen pullarla kaplidir Solungac kapakciklarinin kiremitvari dalgali gumuslu olmasi ve vucudunun yanlarinda sira halinde siyah noktalarin bulunmasi karakteristik ozelligidir 10 25 cm arasinda boylari degismektedir Saglik icin onemli bir yag asidi olan omega 3 acisindan cok zengindir Yasam sekliEkseriyetle suru halinde dolasirlar Yaklasik 20 000 yumurta birakirlar Ocak kasim aralik aylari disinda hemen her mevsim urerler Tuketim sekliAugusta daki Maine Eyalet Muzesi nde sardalya konservesi yapan bir kadin sardalya Maine ekonomisinin bilesenidir Sardalya insanlar tarafindan cok tuketilir Taze sardalyeler genellikle izgarada pisirilir salamura edilir tutsulenir veya konservesi yapilir Sardalya vitamin ve mineral bakimindan zengindir Gunde bir kez yenilecek az miktarda sardalya insan vucudunun B vitamini2 ihtiyacinin 13 unu temin ettigi gozlenmistir Bu kabaca niasinin dortte biri ve onerilen gunluk B vitamini12 degerinin yaklasik 150 sidir Tum B vitaminleri uygun sinir sistemi islevini desteklemeye yardimci olur ve enerji metabolizmasi veya yiyecegi enerjiye donusturmek icin kullanilir Ayrica sardalya fosfor kalsiyum ve potasyum gibi ana mineraller ve demir ve selenyum gibi bazi eser mineraller acisindan yuksektir Sardalya ayrica dolasim sistemi hastaliklarinin olusumunu azaltabilecek dogal bir omega 3 yag asidi kaynagidir Omega 3 yag asitlerinin duzenli tuketimi Alzheimer hastaligina yakalanma olasiligini azaltabilir Bu yag asitleri ayni zamanda kan sekeri duzeylerini de dusurebilir Ayrica iyi bir D vitamini kalsiyum B12 vitamini ve protein kaynagidir Diger baliklara kiyasla sardalyalarda civa gibi zararli maddelere daha az rastlanir Resim galerisiSardalya bu resimde goruldugu gibi siklikla yanlis yazilir Gelibolu da sardalya konservesi satan bir dukkan Kemikli baliklar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kaynakca Et ve Sut Kurumu 4 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi USDA FoodData Central 3 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Ocak 2021 Are Sardines a Good Source of Calcium LiveStrong 11 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2012 Kris Etherton Harris WS Appel LJ American Heart Association Nutrition Committee November 2002 Fish Consumption Fish Oil Omega 3 Fatty Acids and Cardiovascular Disease Circulation 106 21 2747 2757 doi 10 1161 01 CIR 0000038493 65177 94 PMID 12438303 Gomez Pinilla Fernando 1 Temmuz 2008 Brain foods the effects of nutrients on brain function Nature Reviews Neuroscience 9 7 568 578 doi 10 1038 nrn2421 PMC 2805706 2 PMID 18568016 8 Subat 2006 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Ocak 2010 Fish oil supplements may lower blood sugar levels a small amount Caution is advised when using herbs or supplements that may also lower blood sugar Blood glucose levels may require monitoring and doses may need adjustment Vitamin D and Healthy Bones New York State Health Department November 2003 18 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2009 Vitamin B12 George Mateljan Foundation 19 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2012 Vitamin B12 EatingWell 12 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Nisan 2012 Mercury Levels in Commercial Fish and Shellfish U S Food and Drug Administration 5 Temmuz 2009 24 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Kasim 2009