Sayda Lahitleri 1887 yılında Osman Hamdi Bey tarafından ortaya çıkarılan Sayda'daki (Sidon) kral mezarlarına ait lahitler. Nekropolde bulunan 18 lahidin 7'si yerinde bırakılmış, diğerleri oldukça titiz bir çalışma ile İstanbul'a getirilmiştir. Paha biçilmez değerdeki lahitlerinden en önemlisi İskender Lahdi, en eskisi ise Tabnit Lahdidir. Bunun dışında diğer önemli lahitler Ağlayan Kadınlar Lahdi, Likya Lahdi ve Satrap Lahdidir.
Tarihçe
1887 yılında Sayda'da bir vatandaş kendi arazisinde taş ocağı işletmek ister. Yetkili makamlardan aldığı izinle çalışmalara başladıktan bir süre sonra mezar olması muhtemel bir kuyu bulduğunu bildirir. Yapılan incelemelerde çok sayıda mezar odası bulunur ve bu odalar numaralandırılarak İstanbul'a bildirilir. Sultan II. Abdülhamit, söz konusu mezarları incelemek üzere Müze-i Hümayun müdürü Osman Hamdi Bey'i görevlendirir. Osman Hamdi Bey mezarlardan 18 adet lahit çıkarır ve bunların 11'ini gemilere yükleyerek İstanbul'a getirir.
Lahidler İstanbul'a getirilince bir mesele ortaya çıkar; konacakları yer, bunun için de bir Müze binası gereklidir. İstanbul Arkeoloji Müzeleri de bu ihtiyaçtan doğarak inşa edilir. Lahitlerin sergilenmesi için bugünkü İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin çekirdek binasının yapımı Ağlayan Kadınlar Lahdi’nin cephesi örnek alınarak Sanâyi-i Nefîse Mektebi hocalarından mimar Alexandre Vallaury’e hazırlatılan planlara uygun olarak başlatılır. Bina 13 Haziran 1891 tarihinde Lahitler Müzesi olarak hizmete açılır. Müze-i Hümayun o dönemde dünyanın en zengin lahit koleksiyonlarından birine sahip olmuş, Osman Hamdi Bey ise müzeci ve arkeolog olarak uluslararası bir üne kavuşmuştur.
Lahitlerle ilgili anlatılan bir öykü de şu şekildedir: Alman imparatoru II. Wilhelm İstanbul'u ziyaretinde Arkeoloji Müzesine gelir, İskender lahdini görür. Padişahtan «Lahdi bana verin, Berlin'e götüreyim. Siz bu eseri burada muhafaza edemezsiniz, biz onu daha iyi koruruz», der. Padişah da Osman Hamdi Beyden fikrini sorar. Hamdi Bey, «Lahdi ancak benim vücudumun üzerinden geçirerek götürebilirsiniz», cevabını verir. Bu söz üzerine Lahid İstanbul Arkeoloji Müzesinde kalır.
Lahitler

İskender Lahdi
Sayda Kral Nekropolü 3 nolu mezar odasında bulunmuştur. Sayda lahitlerinin en önemlisidir. 25 ton ağırlığındaki lahit Sidon Kralı Abdalonymos'a aittir. Uzun cephesinde Makedonya Kralı Büyük İskender'in Perslerle yaptığı savaşlara ilişkin rölyefler bulunduğu için "İskender Lahdi" adıyla tanımlanmıştır. Lahit bir tekne ve bir kapaktan oluşur. Ölçüleri 2,12 x 3,18 x 1,67 metredir. Yunanistan’ın ünlü pentelikon mermerlerinden yapılmış ve boya da kullanılmış, boyaları kısmen uçmuştur. Üçgen alınlıklı, çatı kapaklıdır.İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nde bulunan en önemli eser kabul edilmektedir.
Lahdin uzun yüzlerinin birinde Makedonlar ile Persler arasında bir savaş sahnesi, diğerinde ise dostluk içinde yapılan bir av sahnesi canlandırılmıştır. Savai sahnesinin Pers Kralı Darius ile Makedonya Kralı Büyük İskender arasındaki Issos Savaşı olduğu düşünülmektedir. Bu savaş ile Suriye ve Fenike kapıları İskender'in önünde açılmıştır. Diğer yüzde ise Persler ve Makedonlar dostça bir av partisi yapmaktadır. Lahdin kısa yüzlerinin alınlıklarında ise şaşırtıcı şekilde Makedonların kendi aralarında savaştıkları görülür. Bu sahnelerin İskender'in ölümünden sonra komutanları arasındaki çatışmaları anlattığı düşünülmektedir.
Tabnit Lahdi
Sayda Kral Nekropolü 2 nolu mezar odasında bulunmuştur. Sayda kralı Tabnit'e aittir. MÖ 6. ya da 7. yüzyıla ait olup Sayda lahitlerinin en eskisidir. Mısır Firavunlarının kullandığı andropoit (insan biçimli) bir lahit olup ’den yapılmıştır.
Lahitin ilk sahibi Mısırlı bir komutandır. Daha sonra lahide Kral Tabnit yerleştirilmiştir. Hem Mısırlı komutana ait olan ve hiyeroglifle yazılmış lanet yazısı hem de Kral Tabnit için yazılmış Fenike dilindeki lanet yazısı lahitin üstünde okunabilmektedir. Üzerinde mumya bezi olmayan, saçları ve kurumuş da olsa iç organları vücuduna yapışmış şekilde durduğu için korkutucu bir görüntüsü olan Kral Tabnit'in mumyası ise cam bir fanus içinde sergileniyor.
Ağlayan Kadınlar Lahdi
İskender lahdi ile aynı nekropolde (3 nolu mezar odası) bulunmuştur. MÖ 360 yılında ölen Sayda Kralı Straton'a ait olduğu ya da Sayda'lı bir zengin için yapıldığı tahmin edilmektedir.
Yüksekliği 2,97 m, uzunluğu 2,54 m, en 1,37 m'dir. Dünyanın en iyi korunmuş lahitlerinden biridir. Lahdin üzerinde kralın ölümüne ağlayan kadınların ve cenaze kortejlerinin rölyefleri bulunmaktadır. Kapağın iki yanında cenaze alayı, kaidenin etrafında ise av sahneleri yer alır. Yapımında birden çok heykeltıraşın çalıştığı anlaşılmaktadır. Lahit, bir Ion tapınağı biçimindedir. Yunan yontu sanatının, doğulu etkiler taşıyan bir örneğidir.
Likya Lahdi
Sayda Kral Nekropolü 4 nolu mezar odasında bulunmuştur. Yunan heykeltıraşçılığının güzel örnekleri içinde yer alır, paros mermerinden yapılmıştır. Lahdin kimin için yapıldığı bilinmemekle birlikte, MÖ 5. yüzyılın sonlarına ait olduğu tahmin edilmektedir. Lahit, Sayda'da (bugünkü Lübnan sınırlarında) bulunmasına karşın, mimarisi tipik Likya mimarisidir. Bu yüzden heykeltıraşının Likyalı olması muhtemeldir.
Lahitin yüksekliği 2.96 m, uzunluğu 2.54 m, eni 1.37 m'dir. Orijinal olarak Lahidin yüzeyi çeşitli tonlarda kırmızı, kahverengi ve mavi renklerde boyanmıştır. Kapaktaki boya daha koyu tonlardadır. Ne boyası ne de metal süslemesi bu güne gelebilmiştir. Lahdin kapağı Likya lahitlerinde olduğu gibi ters tekne biçiminde (mimaride: Tympanum) için "Likya lahdi" adı verilmiştir. Lahdin üzerindeki frizler Atina akropolündeki Partenon tapınağının frizlerine benzer.
Satrap Lahdi
MÖ 5. yüzyıla ait adı bilinmeyen bir Pers Satrabına aittir. Lahdin kabartmalarında satrabın hayatından çeşitli sahneler betimlenmiştir. Kıyafetlerin Pers üslubu taşımasından dolayı lahde Satrap lahdi adı verilmiştir.
Hakkındaki yayınlar
- Sculptured for Eternity, (İstanbul Arkeoloji Müzeleri Helenistik, Roma ve Bizans Dönemi Heykel Koleksiyonları), Metin: R.R.R. Smith, Fotoğraflar: Ahmet Ertuğ, Borusan Yayınları, [1]13 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c d http://www.osmanhamdibey.gov.tr/belge/1-89375/osman-hamdi-bey-ve-arkeoloji.html 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 2 Mayıs 2012'de erişildi
- ^ a b c Mimarlar Odası Dergisi 8 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., İstanbul arkeoloji müzesi III, Arkeolog. Mehmet t. TUNAY, (30 Nisan 2012'de erişildi)
- ^ a b c Istanbul Arkeoloji Müzesi Sitesi 15 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., İskender Lahdi (30 Nisan 2012'de erişildi)
- ^ Kültür ve Turizm Bakanligi Resmi Sitesi[], İskender Lahdi (30 Nisan 2012'de erişildi)
- ^ Türkei Reise, İskender Lahdi ve Hikayesi 21 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (30 Nisan 2012'da erişildi)
- ^ http://www.myturkiye.com/turkce/turkiye_istanbul_arkeoloji_muzesi_3.html 17 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ,2 Mayıs 2012'de erişildi
- ^ http://www.milliyet.com.tr/2007/08/20/yasam/yas02.html 14 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 2 Mayıs 2012'de erişildi
- ^ a b Kültür ve Turizm Bakanlığı Sitesi 23 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Ağlayan Kadınlar Lahdi (30 Nisan 2012'de erişildi)
- ^ http://www.gbg.bonet.se/osmanli/kultur/eserler/aglayankadinlarlahdi.htm 11 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 2 Mayıs 2012'de erişildi
- ^ http://www.scribd.com/doc/47172490/Lykia-Lahdi-ve-Sidamara-Lahdi 1 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 2 Mayıs 2012'de erişildi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sayda Lahitleri 1887 yilinda Osman Hamdi Bey tarafindan ortaya cikarilan Sayda daki Sidon kral mezarlarina ait lahitler Nekropolde bulunan 18 lahidin 7 si yerinde birakilmis digerleri oldukca titiz bir calisma ile Istanbul a getirilmistir Paha bicilmez degerdeki lahitlerinden en onemlisi Iskender Lahdi en eskisi ise Tabnit Lahdidir Bunun disinda diger onemli lahitler Aglayan Kadinlar Lahdi Likya Lahdi ve Satrap Lahdidir Tarihce1887 yilinda Sayda da bir vatandas kendi arazisinde tas ocagi isletmek ister Yetkili makamlardan aldigi izinle calismalara basladiktan bir sure sonra mezar olmasi muhtemel bir kuyu buldugunu bildirir Yapilan incelemelerde cok sayida mezar odasi bulunur ve bu odalar numaralandirilarak Istanbul a bildirilir Sultan II Abdulhamit soz konusu mezarlari incelemek uzere Muze i Humayun muduru Osman Hamdi Bey i gorevlendirir Osman Hamdi Bey mezarlardan 18 adet lahit cikarir ve bunlarin 11 ini gemilere yukleyerek Istanbul a getirir Lahidler Istanbul a getirilince bir mesele ortaya cikar konacaklari yer bunun icin de bir Muze binasi gereklidir Istanbul Arkeoloji Muzeleri de bu ihtiyactan dogarak insa edilir Lahitlerin sergilenmesi icin bugunku Istanbul Arkeoloji Muzeleri nin cekirdek binasinin yapimi Aglayan Kadinlar Lahdi nin cephesi ornek alinarak Sanayi i Nefise Mektebi hocalarindan mimar Alexandre Vallaury e hazirlatilan planlara uygun olarak baslatilir Bina 13 Haziran 1891 tarihinde Lahitler Muzesi olarak hizmete acilir Muze i Humayun o donemde dunyanin en zengin lahit koleksiyonlarindan birine sahip olmus Osman Hamdi Bey ise muzeci ve arkeolog olarak uluslararasi bir une kavusmustur Lahitlerle ilgili anlatilan bir oyku de su sekildedir Alman imparatoru II Wilhelm Istanbul u ziyaretinde Arkeoloji Muzesine gelir Iskender lahdini gorur Padisahtan Lahdi bana verin Berlin e gotureyim Siz bu eseri burada muhafaza edemezsiniz biz onu daha iyi koruruz der Padisah da Osman Hamdi Beyden fikrini sorar Hamdi Bey Lahdi ancak benim vucudumun uzerinden gecirerek goturebilirsiniz cevabini verir Bu soz uzerine Lahid Istanbul Arkeoloji Muzesinde kalir LahitlerIskender lahdiIskender Lahdi Sayda Kral Nekropolu 3 nolu mezar odasinda bulunmustur Sayda lahitlerinin en onemlisidir 25 ton agirligindaki lahit Sidon Krali Abdalonymos a aittir Uzun cephesinde Makedonya Krali Buyuk Iskender in Perslerle yaptigi savaslara iliskin rolyefler bulundugu icin Iskender Lahdi adiyla tanimlanmistir Lahit bir tekne ve bir kapaktan olusur Olculeri 2 12 x 3 18 x 1 67 metredir Yunanistan in unlu pentelikon mermerlerinden yapilmis ve boya da kullanilmis boyalari kismen ucmustur Ucgen alinlikli cati kapaklidir Istanbul Arkeoloji Muzeleri nde bulunan en onemli eser kabul edilmektedir Lahdin uzun yuzlerinin birinde Makedonlar ile Persler arasinda bir savas sahnesi digerinde ise dostluk icinde yapilan bir av sahnesi canlandirilmistir Savai sahnesinin Pers Krali Darius ile Makedonya Krali Buyuk Iskender arasindaki Issos Savasi oldugu dusunulmektedir Bu savas ile Suriye ve Fenike kapilari Iskender in onunde acilmistir Diger yuzde ise Persler ve Makedonlar dostca bir av partisi yapmaktadir Lahdin kisa yuzlerinin alinliklarinda ise sasirtici sekilde Makedonlarin kendi aralarinda savastiklari gorulur Bu sahnelerin Iskender in olumunden sonra komutanlari arasindaki catismalari anlattigi dusunulmektedir MO 6 yuzyila ait Kral Tabnit lahdi Tabnit Lahdi Sayda Kral Nekropolu 2 nolu mezar odasinda bulunmustur Sayda krali Tabnit e aittir MO 6 ya da 7 yuzyila ait olup Sayda lahitlerinin en eskisidir Misir Firavunlarinin kullan digi andropoit insan bicimli bir lahit olup den yapilmistir Lahitin ilk sahibi Misirli bir komutandir Daha sonra lahide Kral Tabnit yerlestirilmistir Hem Misirli komutana ait olan ve hiyeroglifle yazilmis lanet yazisi hem de Kral Tabnit icin yazilmis Fenike dilindeki lanet yazisi lahitin ustunde okunabilmektedir Uzerinde mumya bezi olmayan saclari ve kurumus da olsa ic organlari vucuduna yapismis sekilde durdugu icin korkutucu bir goruntusu olan Kral Tabnit in mumyasi ise cam bir fanus icinde sergileniyor Aglayan Kadinlar Lahdi Iskender lahdi ile ayni nekropolde 3 nolu mezar odasi bulunmustur MO 360 yilinda olen Sayda Krali Straton a ait oldugu ya da Sayda li bir zengin icin yapildigi tahmin edilmektedir Yuksekligi 2 97 m uzunlugu 2 54 m en 1 37 m dir Dunyanin en iyi korunmus lahitlerinden biridir Lahdin uzerinde kralin olumune aglayan kadinlarin ve cenaze kortejlerinin rolyefleri bulunmaktadir Kapagin iki yaninda cenaze alayi kaidenin etrafinda ise av sahneleri yer alir Yapiminda birden cok heykeltirasin calistigi anlasilmaktadir Lahit bir Ion tapinagi bicimindedir Yunan yontu sanatinin dogulu etkiler tasiyan bir ornegidir Likya Lahdi Sayda Kral Nekropolu 4 nolu mezar odasinda bulunmustur Yunan heykeltirasciliginin guzel ornekleri icinde yer alir paros mermerinden yapilmistir Lahdin kimin icin yapildigi bilinmemekle birlikte MO 5 yuzyilin sonlarina ait oldugu tahmin edilmektedir Lahit Sayda da bugunku Lubnan sinirlarinda bulunmasina karsin mimarisi tipik Likya mimarisidir Bu yuzden heykeltirasinin Likyali olmasi muhtemeldir Lahitin yuksekligi 2 96 m uzunlugu 2 54 m eni 1 37 m dir Orijinal olarak Lahidin yuzeyi cesitli tonlarda kirmizi kahverengi ve mavi renklerde boyanmistir Kapaktaki boya daha koyu tonlardadir Ne boyasi ne de metal suslemesi bu gune gelebilmistir Lahdin kapagi Likya lahitlerinde oldugu gibi ters tekne biciminde mimaride Tympanum icin Likya lahdi adi verilmistir Lahdin uzerindeki frizler Atina akropolundeki Partenon tapinaginin frizlerine benzer Satrap Lahdi MO 5 yuzyila ait adi bilinmeyen bir Pers Satrabina aittir Lahdin kabartmalarinda satrabin hayatindan cesitli sahneler betimlenmistir Kiyafetlerin Pers uslubu tasimasindan dolayi lahde Satrap lahdi adi verilmistir Hakkindaki yayinlarSculptured for Eternity Istanbul Arkeoloji Muzeleri Helenistik Roma ve Bizans Donemi Heykel Koleksiyonlari Metin R R R Smith Fotograflar Ahmet Ertug Borusan Yayinlari 1 13 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c d http www osmanhamdibey gov tr belge 1 89375 osman hamdi bey ve arkeoloji html 17 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 Mayis 2012 de erisildi a b c Mimarlar Odasi Dergisi 8 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Istanbul arkeoloji muzesi III Arkeolog Mehmet t TUNAY 30 Nisan 2012 de erisildi a b c Istanbul Arkeoloji Muzesi Sitesi 15 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iskender Lahdi 30 Nisan 2012 de erisildi Kultur ve Turizm Bakanligi Resmi Sitesi olu kirik baglanti Iskender Lahdi 30 Nisan 2012 de erisildi Turkei Reise Iskender Lahdi ve Hikayesi 21 Eylul 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 Nisan 2012 da erisildi http www myturkiye com turkce turkiye istanbul arkeoloji muzesi 3 html 17 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 Mayis 2012 de erisildi http www milliyet com tr 2007 08 20 yasam yas02 html 14 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 Mayis 2012 de erisildi a b Kultur ve Turizm Bakanligi Sitesi 23 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aglayan Kadinlar Lahdi 30 Nisan 2012 de erisildi http www gbg bonet se osmanli kultur eserler aglayankadinlarlahdi htm 11 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 Mayis 2012 de erisildi http www scribd com doc 47172490 Lykia Lahdi ve Sidamara Lahdi 1 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 Mayis 2012 de erisildi