Yedi Ada Cumhuriyeti, (Osmanlı Türkçesi: جزايير سبعه موجتمعه جومهورى Cezayir-i Seb'a-i Muctemi'a Cumhuri, Yunanca: Ἑπτάνησος Πολιτεία Eptánisos Politía) 1800 yılında Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu tarafından Fransa'dan alınan İyon Adaları üzerinde 21 Mart 1800'de kurulan devlet.
21 Mart 1800-1815 | |||||||||||||||
Yedi Ada Cumhuriyeti amblemi Arma | |||||||||||||||
Cumhuriyeti oluşturan yedi ada ve İyon Denizi'ndeki adacıklar | |||||||||||||||
Başkent | Korfu | ||||||||||||||
Yaygın dil(ler) | Resmi Diller: Yunanca (1803'ten itibaren) İtalyanca Resmi olmayan azınlık dilleri: İtalkian, Venedikçe ve Yevanik | ||||||||||||||
Hükûmet | Cumhuriyet | ||||||||||||||
Yasama organı | Parlamento | ||||||||||||||
Senato | |||||||||||||||
Yasama Meclisi | |||||||||||||||
Tarihçe | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Para birimi | Yedi Ada Gazetası | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
Günümüzdeki durumu | Yunanistan (Sazan Adası günümüzde Arnavutluk'a bağlı) | ||||||||||||||
Resmi olarak Osmanlı Devleti himayesinde, ayrıca de facto olarak da Rus İmparatorluğu himayesinde; 1803 Anayasası'na göre Senato Başkanı "Prens" unvanına sahip. |
Kuruluşu
İyon Denizi'ndeki yedi büyük adanın statüsü Fransa'nın Mısır'ı 1789'da işgal etmesiyle değişti. Fransa'ya karşı kurulan ittifak ile tarihte ilk kez Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu müttefik oldu. Rus İmparatorluğu'ndan Amiral Fyodor Uşakov ve Osmanlı Devletin'den Kadir Bey'in yönetimindeki müttefik donanma Adriyatik Denizi'ne ve kıyılarındaki kalelere sefer düzenledi. İyon kıyıları ise Fransa'nın oluşturduğu Yunanistan bölümleri'nin bir parçasıydı. 5 Mart 1799'da Fransızlar'ın sığındığı Korfu Kalesi ele geçirildi. 21 Mart 1800 tarihinde Rusya ve Osmanlı arasında on iki maddelik bir kuruluş sözleşmesi imzalandı ve iç işlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlı Devleti'ne bağlı bir cumhuriyet oluşturuldu. Bu oluşan yapı aynı zamanda Rusya'nın kefaleti altında bulunacaktı. Bu yapıyı oluştururken Osmanlı'nın Dubrovnik'teki idaresi örnek alınmış, benzer ticari imtiyazlar sağlanmış ve halkın ileri gelenlerinden oluşacak bir senato kurulması öngörülmüştür.
9 Temmuz 1807'da imzalanan Tilsit Antlaşmaları uyarınca Napolyon Bonapart'ın Birinci Fransa İmparatorluğu'na bırakıldı. Rusya, antlaşmanın gizli 2. maddesinde Lehistan Krallığı'nın yeniden kurulması ısrarından vazgeçmesi karşılığında Yedi Ada Cumhuriyeti üzerindeki haklarını Fransa'ya devretti. Ancak İlirya Devleti'nde yaşananın aksine bu devlet Fransa tarafından ilhak edilmedi. République Septinsulaire veya République des Sept-Îles adıyla varlığını devam ettiren Yedi Ada Cumhuriyeti, İngiltere'nin adaların hakimiyetini ele geçirmesiyle yeni bir döneme girdi. 1815'teki Paris Antlaşması ile İngiliz himayesi tesis edilen devlet, bir süre sonra İngiltere himayesindeki İyon Adaları Birleşik Devletleri'nin kurulmasıyla tarih sahnesinden çekildi.
Cumhuriyet sonrası
Osmanlı ile İngiltere arasındaki sınır ve toprak sorunları ise 24 Nisan 1819 tarihinde bir anlaşma ile giderildi. Buna göre Yedi Ada bölgesinin İngiltere'ye devri ve tanınan imtiyazların iptali kabul edilirken, İngiltere de Parga, Preveze, ve 'nun Osmanlı egemenliğinde kalmasını onaylıyordu. İngiliz hamiliğindeki yeni dönemde 1821 Yunan İsyanı sırasında adaların isyana destek vermesi nedeniyle de sorunlar çıkmıştır. 13 Temmuz 1863'te İngiltere, adaları Yunanistan Krallığı'na devretme kararı aldı. Yedi Ada Cumhuriyeti, 15. yüzyılda Doğu Roma İmparatorluğu'nun yıkılışı ve kalıntılarının Türkler tarafından ele geçirilmesi sonrası Yunanların ilk kez yaşadığı sınırlı bir bağımsızlık tecrübesi olarak değerlendirilmektedir.[]
Adalar
Yedi Ada Cumhuriyeti'ne adını veren İyon denizi'ndeki bu büyük adalar şunlardır:
Kaynakça
- ^ "Habertürk - İlber Ortaylı: Ruslar baştan dost görünür ama..." 24 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2016.
- ^ "BİSAV - Napolyon'a Karşı Osmanlı ve Avrupa İttifakı (1798-1802)". 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ "TDV İslam Ansiklopedisi, C.43, s.385". 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
- ^ "TDV İslam Ansiklopedisi, C.43, s.386". 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Kasım 2016.
Konuyla ilgili yayınlar
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1937). "Arşiv Vesikalarına Göre Yedi Ada Cumhuriyeti". Belleten. Türk Tarih Kurumu. 1 (3-4): 627-639.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yedi Ada Cumhuriyeti Osmanli Turkcesi جزايير سبعه موجتمعه جومهورى Cezayir i Seb a i Muctemi a Cumhuri Yunanca Ἑptanhsos Politeia Eptanisos Politia 1800 yilinda Osmanli Devleti ve Rus Imparatorlugu tarafindan Fransa dan alinan Iyon Adalari uzerinde 21 Mart 1800 de kurulan devlet جزايير سبعه موجتمعه جومهورى ota Cezayir i Seb a i Muctemi a Cumhuri Ἑptanhsos Politeia el Eptanisos Politia Repubblica Settinsulare it Yedi Ada Cumhuriyeti21 Mart 1800 1815Yedi Ada Cumhuriyeti amblemi ArmaCumhuriyeti olusturan yedi ada ve Iyon Denizi ndeki adaciklarBaskentKorfuYaygin dil ler Resmi Diller Yunanca 1803 ten itibaren Italyanca Resmi olmayan azinlik dilleri Italkian Venedikce ve YevanikHukumetCumhuriyetYasama organiParlamento Ust meclisSenato Alt meclisYasama MeclisiTarihce Kurulusu21 Mart 1800 Osmanli ve Rus himayesi1799 1 ve 2 Anayasa1800 23 Aralik 1803 Tilsit Antlasmalari ile Birinci Fransa Imparatorlugu na birakma9 Temmuz 1807 Britanya nin Korfu yu isgali24 Haziran 1814 Britanya himayesi5 Kasim 1815 Dagilisi1815Para birimiYedi Ada GazetasiOnculler ArdillarYunanistan bolumleri Iyon Adalari Birlesik DevletleriGunumuzdeki durumuYunanistan Sazan Adasi gunumuzde Arnavutluk a bagli Resmi olarak Osmanli Devleti himayesinde ayrica de facto olarak da Rus Imparatorlugu himayesinde 1803 Anayasasi na gore Senato Baskani Prens unvanina sahip KurulusuKorfu nun kuzeyindeki Paleokastritsa da Osmanli Rus doneminden kalma bir Rus toplu Iyon Denizi ndeki yedi buyuk adanin statusu Fransa nin Misir i 1789 da isgal etmesiyle degisti Fransa ya karsi kurulan ittifak ile tarihte ilk kez Osmanli Devleti ve Rus Imparatorlugu muttefik oldu Rus Imparatorlugu ndan Amiral Fyodor Usakov ve Osmanli Devletin den Kadir Bey in yonetimindeki muttefik donanma Adriyatik Denizi ne ve kiyilarindaki kalelere sefer duzenledi Iyon kiyilari ise Fransa nin olusturdugu Yunanistan bolumleri nin bir parcasiydi 5 Mart 1799 da Fransizlar in sigindigi Korfu Kalesi ele gecirildi 21 Mart 1800 tarihinde Rusya ve Osmanli arasinda on iki maddelik bir kurulus sozlesmesi imzalandi ve ic islerinde serbest dis islerinde Osmanli Devleti ne bagli bir cumhuriyet olusturuldu Bu olusan yapi ayni zamanda Rusya nin kefaleti altinda bulunacakti Bu yapiyi olustururken Osmanli nin Dubrovnik teki idaresi ornek alinmis benzer ticari imtiyazlar saglanmis ve halkin ileri gelenlerinden olusacak bir senato kurulmasi ongorulmustur 9 Temmuz 1807 da imzalanan Tilsit Antlasmalari uyarinca Napolyon Bonapart in Birinci Fransa Imparatorlugu na birakildi Rusya antlasmanin gizli 2 maddesinde Lehistan Kralligi nin yeniden kurulmasi israrindan vazgecmesi karsiliginda Yedi Ada Cumhuriyeti uzerindeki haklarini Fransa ya devretti Ancak Ilirya Devleti nde yasananin aksine bu devlet Fransa tarafindan ilhak edilmedi Republique Septinsulaire veya Republique des Sept Iles adiyla varligini devam ettiren Yedi Ada Cumhuriyeti Ingiltere nin adalarin hakimiyetini ele gecirmesiyle yeni bir doneme girdi 1815 teki Paris Antlasmasi ile Ingiliz himayesi tesis edilen devlet bir sure sonra Ingiltere himayesindeki Iyon Adalari Birlesik Devletleri nin kurulmasiyla tarih sahnesinden cekildi Cumhuriyet sonrasiOsmanli ile Ingiltere arasindaki sinir ve toprak sorunlari ise 24 Nisan 1819 tarihinde bir anlasma ile giderildi Buna gore Yedi Ada bolgesinin Ingiltere ye devri ve taninan imtiyazlarin iptali kabul edilirken Ingiltere de Parga Preveze ve nun Osmanli egemenliginde kalmasini onayliyordu Ingiliz hamiligindeki yeni donemde 1821 Yunan Isyani sirasinda adalarin isyana destek vermesi nedeniyle de sorunlar cikmistir 13 Temmuz 1863 te Ingiltere adalari Yunanistan Kralligi na devretme karari aldi Yedi Ada Cumhuriyeti 15 yuzyilda Dogu Roma Imparatorlugu nun yikilisi ve kalintilarinin Turkler tarafindan ele gecirilmesi sonrasi Yunanlarin ilk kez yasadigi sinirli bir bagimsizlik tecrubesi olarak degerlendirilmektedir kaynak belirtilmeli AdalarYedi Ada Cumhuriyeti ne adini veren Iyon denizi ndeki bu buyuk adalar sunlardir Korfu Paksu Ayamavra Kefalonya Zanta Itake CuhaKaynakca Haberturk Ilber Ortayli Ruslar bastan dost gorunur ama 24 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2016 BISAV Napolyon a Karsi Osmanli ve Avrupa Ittifaki 1798 1802 20 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2016 TDV Islam Ansiklopedisi C 43 s 385 20 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2016 TDV Islam Ansiklopedisi C 43 s 386 20 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Kasim 2016 Konuyla ilgili yayinlarUzuncarsili Ismail Hakki 1937 Arsiv Vesikalarina Gore Yedi Ada Cumhuriyeti Belleten Turk Tarih Kurumu 1 3 4 627 639