Shepherdia canadensis, iğdegiller familyasından, Kuzey Amerika'da yetişen, 1–4 m boyunda, azot bağlayıcı, kırmızı meyveli diğer Shepherdia türlerinin aksine sarı renkte de olabilen acı meyveli bitki türü. Genellikle çakıllı sığ topraklarda görülür.
Shepherdia canadensis | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||
Shepherdia canadensis (L.) | |||||||||||||||
Sinonimler | |||||||||||||||
|
Morfoloji
Boyu 1-2 (ya da 1-4) m yüksekliğindedir. Yaprakları opposit, oval, 2–6 cm uzunluğunda, üst yüzeyi koyu yeşil, alt yüzeyi beyazımsı gümüşî tüylerle ve pas kahverengi beneklerle kaplı. Çiçekleri küçük, sarımsı veya kahverengimsi, erkek ve dişi çiçekler ayrı çalılarda bulunur (iki evcikli). Meyve kırmızı ya da sarımsı, ovoid aken drupa olup etli ve yenebilir, fakat tatsız ve acıdır.
Bitki birlikleri
, ve gibi bitkilerle birlik oluşturur.
Hayvanlarca kullanımı
Bazı Lepidoptera tırtıllarının () besin bitkisidir.
İnsanlarca kullanımı
Pasifik Kuzeybatısında özellikle de Britanya Kolumbiyası'ndaki Nlaka'pamux (Thompson), (Lillooet), (Shuswap) ve (Ktunaxa) gibi Kanada Kızılderilileri tarafından acı meyveleri doğrudan değil, ancak «Kızılderili dondurması» ("Indian ice-cream") olarak da bilinen sxusem yapıldıktan sonra yenir. Britanya Kolombiyası'nda kıyı ve iç bölge Kızılderilileri tarafından besin olarak kullanımı yaygınıdır.
Thompson Nehri Salişleri (Nlaka'pamux) iç ve dış temizliği için kullanır. Avcılar meyvelerini kaynatıp hem iç temizlik için içerler hem de dış temizlik için kendilerini ve av aletlerini temizlerler. Dalları kaynatılır ve su soğuduktan sonra kepek tedavisinde kullanılır. Genelde meyveleri temmuz sonunda toplanır. Küçük ve yumuşak olan meyveler elle tek tek değil, çalının altına hasır serilerek ve dalın ucundan tutarak bir değnekle çırpılarak hasıra düşmesi sağlanır. Meyveleri taze olarak çiğ yemeyip sombalığı renkli köpükleri olan Kızılderili dondurması yaparlar ya da kurutulur veya ezip haşlandıktan sonra ezmesi pestil gibi kurutulur.
Britanya Kolumbiyası'ndaki (Wet’suwet’en) kalp krizinden hazımsızlık konusuna kadar değişik rahatsızlıklar için dallarını, yapraklarını, meyvelerini ve meyvelerinden elde ettikleri meyve suyunu kullanırlar. Meyveleri ayrıca doğuma yardımcı olması için kadınlarca çiğnenir.
Salişler ve soyulmuş dallarını kaynatarak göz yıkama solüsyonu yaparlar.
Galeri
- Shepherdia canadensis
- , 1913
- Buffaloberries
Dış bağlantılar
- United States Department of Agriculture Plants profile for Shepherdia canadensis (russet buffaloberry) 28 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Province of British Columbia Ministry of Forests: Shepherdia canadensis (soopolallie) 27 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Wikimedia Commons'ta Shepherdia canadensis ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
- Vikitür'de Shepherdia canadensis ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ a b Richard Hebda (1995), Natural History - Soapberry. Royal British Columbia Museum. Pp 1-2.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 1 Mart 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Aralık 2012.
- ^ J. Pojar & A. MacKinnon (1994), Plants of the Pacific Northwest coast: Washington, Oregon, British Columbia, and Alaska. Lone Pine Publishing, Redmond, Washington.
- ^ Turner, Nancy J, Laurence C. Thompson, M. Terry Thompson and Annie Z. York (1990), Thompson Ethnobotany. Royal British Columbia Museum: Victoria. Pp 209-211.
- ^ a b D. Moerman (1998), Native American ethnobotany. Timber Press, Oregon.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Shepherdia canadensis igdegiller familyasindan Kuzey Amerika da yetisen 1 4 m boyunda azot baglayici kirmizi meyveli diger Shepherdia turlerinin aksine sari renkte de olabilen aci meyveli bitki turu Genellikle cakilli sig topraklarda gorulur Shepherdia canadensisBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim RosalesFamilya ElaeagnaceaeCins ShepherdiaTur S canadensisIkili adlandirmaShepherdia canadensis L SinonimlerElaeagnus canadensis L A Nelson Hippophae canadensis L Lepargyrea canadensis L GreeneMorfolojiBoyu 1 2 ya da 1 4 m yuksekligindedir Yapraklari opposit oval 2 6 cm uzunlugunda ust yuzeyi koyu yesil alt yuzeyi beyazimsi gumusi tuylerle ve pas kahverengi beneklerle kapli Cicekleri kucuk sarimsi veya kahverengimsi erkek ve disi cicekler ayri calilarda bulunur iki evcikli Meyve kirmizi ya da sarimsi ovoid aken drupa olup etli ve yenebilir fakat tatsiz ve acidir Bitki birlikleri ve gibi bitkilerle birlik olusturur Hayvanlarca kullanimiBazi Lepidoptera tirtillarinin besin bitkisidir Insanlarca kullanimiPasifik Kuzeybatisinda ozellikle de Britanya Kolumbiyasi ndaki Nlaka pamux Thompson Lillooet Shuswap ve Ktunaxa gibi Kanada Kizilderilileri tarafindan aci meyveleri dogrudan degil ancak Kizilderili dondurmasi Indian ice cream olarak da bilinen sxusem yapildiktan sonra yenir Britanya Kolombiyasi nda kiyi ve ic bolge Kizilderilileri tarafindan besin olarak kullanimi yayginidir Thompson Nehri Salisleri Nlaka pamux ic ve dis temizligi icin kullanir Avcilar meyvelerini kaynatip hem ic temizlik icin icerler hem de dis temizlik icin kendilerini ve av aletlerini temizlerler Dallari kaynatilir ve su soguduktan sonra kepek tedavisinde kullanilir Genelde meyveleri temmuz sonunda toplanir Kucuk ve yumusak olan meyveler elle tek tek degil calinin altina hasir serilerek ve dalin ucundan tutarak bir degnekle cirpilarak hasira dusmesi saglanir Meyveleri taze olarak cig yemeyip sombaligi renkli kopukleri olan Kizilderili dondurmasi yaparlar ya da kurutulur veya ezip haslandiktan sonra ezmesi pestil gibi kurutulur Britanya Kolumbiyasi ndaki Wet suwet en kalp krizinden hazimsizlik konusuna kadar degisik rahatsizliklar icin dallarini yapraklarini meyvelerini ve meyvelerinden elde ettikleri meyve suyunu kullanirlar Meyveleri ayrica doguma yardimci olmasi icin kadinlarca cignenir Salisler ve soyulmus dallarini kaynatarak goz yikama solusyonu yaparlar GaleriShepherdia canadensis 1913 BuffaloberriesDis baglantilarUnited States Department of Agriculture Plants profile for Shepherdia canadensis russet buffaloberry 28 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Province of British Columbia Ministry of Forests Shepherdia canadensis soopolallie 27 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Shepherdia canadensis ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Shepherdia canadensis ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca a b Richard Hebda 1995 Natural History Soapberry Royal British Columbia Museum Pp 1 2 Arsivlenmis kopya PDF 1 Mart 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Aralik 2012 Arsivlenmis kopya PDF 27 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Aralik 2012 J Pojar amp A MacKinnon 1994 Plants of the Pacific Northwest coast Washington Oregon British Columbia and Alaska Lone Pine Publishing Redmond Washington Turner Nancy J Laurence C Thompson M Terry Thompson and Annie Z York 1990 Thompson Ethnobotany Royal British Columbia Museum Victoria Pp 209 211 a b D Moerman 1998 Native American ethnobotany Timber Press Oregon