Sikulca, tarafından Sicilya'nın merkezinde ve doğusunda konuşulmuş soyu tükenmiş bir Hint-Avrupa dilidir. MÖ 6. yüzyılın sonlarından MÖ 4. yüzyıla tarihlenen otuzdan az yazıtla ve antik dönem yazarlarından yirmi beş kadar açıklama (glos) ile tasdiklenmiştir.
Sikulca | |
---|---|
Bölge | Sicilya |
Etnisite | |
Dönem | MÖ Geç 6. yy-MÖ 4. yy arasında tasdiklenmiştirlinglist |
Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
Yazı sistemi | Yunan alfabesi |
Dil kodları | |
ISO 639-3 | scx |
Dilbilimci listesi | scx |
Glottolog | sicu1234 |
![]() Roma'nın genişlemesi ve İtalya'yı fethinden önceki Demir Çağı İtalyasının etnolinguistik haritası |
Sınıflandırma
Antik kaynaklar; İtalya Yarımadası'ndan MÖ 13. yy civarında ya da MÖ 11. yy'ın ortasında (veya iki dalga olarak) Sicilya'ya girdiğini ve bölgenin önceki sakinleri (Sicani) ve (Elymi) adanın batısına sürdüğünü belirtmektedir.
Baskın gelen modern görüş Sikulcanın bir İtalik dili olduğu şeklinde ancak gerek kaynakların azlığı gerek yazıt ve açıklamaların çevirilerindeki zorluk, kesin bir sonuca ulaşmayı imkansız kılmaktadır.
Bazı yazıtlar İtalik özellikleri göstermekte, ör: geped 'sahipti, ing. had' (Oskanca hipid), dedaxed 'yaptı?' (belki *dʰeh1- kökünden k-genişletimiş biçimidir, Volskice fhe:fhaked, Oskanca fefacid), kadın adı Kup(a)ra (Sabelce *kupro- 'iyi' kelimesine benzer).
Eğer Sikulca gerçekten de bir İtalik dilse, kelime başındaki Ön-Hint-Avrupaca ötümlü soluklularının ötümlü karşılıklarına sahip olması bakımından diğer akrabalarından ayrılır, Latince, Osko-Umbriya ve Venetçedeki f < *dʰ, *bʰ ve h- < *gʰ/*g̑ʰ değişimlerine kıyasla.
Tasdikler
Yunan alfabesininin yanı sıra Batı Yunan yazısının muhtemelen Eğriboz-Halkidiki versiyonunu temel alan yerel bir alfabeyi de kullandılar. Akademisyen Markus Hartmann'a göre "toplamda otuzdan az sayıdaki yazıttan yalnızca altı tanesi en azından kısmen anlaşılır görünüyor ve Sikulca (yani kesinlikle Yunanca, başka bir İtalik dili veya İtalik öncesi dil değil)."
ΝΕΝΔΑΣ Π̣Υ̣[----]Σ ΤΕΒΕΓ ΠΡΑΑΡΕΙ ΕΝ ΒΟ[.]ΡΕΝΑΙ ϜΙΔΕ ΠΑΓΟΣΤΙΚΕ ΑΙΤΕ[--]ΛΥΒΕ
nendas ˌ puṛẹṇọṣ ˌ tebeg ˌ praarei ˌ en ˌ bo?renai ˌ vide ˌ pagostike ˌ aite?ṇ?ụbe.— Sciri Sottano'daki stel (y. 600 BCE)
tamuraabesakedqoiaves ˌ eurumakes ˌ agepipokedḷutimbe levopomanatesemaidarnakei- buṛeitaṃomịaetiurela
— Montagna di Marzo'daki amfora (MÖ Geç 6. yy-MÖ Erken 5. yy)
ΙΑΜ ΑΚΑΡΑΜ ΕΠΟΠΑΣ ΚΑΑΓΙΙΕΣ ΓΕΠΕΔ ΤΟΥΤΟ FΕΡΕΓΑΙ ΕΣΗΕΙΚΑΔ[.] ΑΛΑ
iamˌakaramˌe?p??asˌkaag?esˌgẹpẹḍ2te?toˌveregai- es? ˌ eka ˌ doara[ịẹạḍ]— Mendolito'daki kumtaşı bloğu ( MÖ Geç 6. yy)
nunus ˌ teṇti ˌ mím ˌ arustainam ˌ íemitom ˌ esti ˌ durom ˌ nanepos ˌ durom ˌ íemitom ˌ esti ˌ velíom ˌ ned ˌ emponitantom ˌ eredes ˌ vịino ˌ brtome
— Centorbi'deki guttus veya askos (MÖ Erken 5. yy)
Sicilya yazılmış ve Latinceye benzer kelimeler kullanan bazı yazıtlar da Sikulca kökenli olabilirler, ör: lítra (Latince lībra 'ağırlık birimi') ve kúbiton (Latince cubitum 'dirsek').
Kaynakça
- ^ Hartmann 2017, s. 1854.
- ^ (1951). Gli antichi Italici. second. Floransa: Vallecchi. s. 68.
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Sicula". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ a b c Hartmann 2017, s. 1854
- ^ de Simone 1999, s. 500
- ^ de Simone 2006, s. 690
- ^ Palmer 1988, ss. 43–45
- ^ Agostiniani 1992, s. 538
- ^ Tribulato 2012, s. 167
- ^ a b Weiss 2022, ss. 115–116.
- ^ Hartmann 2017, s. 1855
- ^ "Inscribed Stele inscribed in the Sikel language". Voci di Pietra. Castello Ursino Civic Museum. 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ a b c d Hartmann 2017, s. 1855.
- ^ Tribulato, Olga; Mignosa, Valetina (2021). "Marking identity through graphemes? A new look at the Sikel arrow-shaped alpha". Boyes, Philip J.; Steeleand, Philippa M.; Astoreca, Natalia Elvira (Ed.). The Social and Cultural Contexts of Historic Writing Practices. Oxford, England: Oxbow Books. s. 324. ISBN . JSTOR j.ctv2npq9fw.21. OCLC 1243743745. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
Bibliyografya
- Agostiniani, Luciano (1992). "Les parlers indigènes de la Sicile prégrecque". Lalies. Cilt 11. ss. 125-157. ISSN 0750-9170.
- (1999). "L'epigrafia sicana e sicula". Annali della Scuola Normale Superiore di Pisa. ss. 499-507. ISSN 0392-095X.
- (2006). "Ancora su Siculo e Sicano". Michelini, Chiara (Ed.). Guerra e pace in Sicilia e nel Mediterraneo antico (VIII−III sec. a.C.). 2. Pisa: Scuola Normale Superiore. ss. 689-692. ISBN .
- Hartmann, Markus (2017). "Siculian". Klein, Jared; Joseph, Brian; Fritz, Matthias (Ed.). Handbook of Comparative and Historical Indo-European Linguistics. 3. Berlin: Walter de Gruyter. ss. 1854-1857. doi:10.1515/9783110542431-026. ISBN .
- (1988). The Latin Language. Norman, Oklahoma: University of Oklahoma Press. ISBN .
- Tribulato, Olga (2012). Language and Linguistic Contact in Ancient Sicily. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN .
Daha fazla okuma
- Agostiniani, Luciano (2012). "Alfabetizzazione della Sicilia pregreca". Aristonothos. Rivista di Studi sul Mediterraneo Antico, 4. ss. 139-164. doi:10.6092/2037-4488/1940. ISSN 2385-2895.
- Agostiniani, Luciano; Cordano, Federica (2002). "L'ambiente siculo" [The Sicilian Environment]. Cordano, Federica; Di Salvatore, Massimo (Ed.). Il Guerriero di Castiglione di Ragusa: Greci e Siculi nella Sicilia Sud-orientale: atti del Seminario, Milano, 15 maggio 2000 [The Warrior of Castiglione di Ragusa: Greeks and Sicilians in south-eastern Sicily: proceedings of the Seminary, Milan, 15 May 2000]. Hesperìa (İtalyanca). 16. Rome: L'Erma di Bretschneider. ss. 77-89. ISBN .
- Dell'Oro, Francesca (2017). "Une Nouvelle Attestation du Substrat « sicule » en Sicile ?: Quelques Réflexions à Propos de la Légende Méconnue d'une Monnaie d'Himère" [A New Attestation of the 'Siculian' Substrate in Sicily?: Some Thoughts on the Unrecognized Legend of a Himeran Coin]. Historische Sprachforschung / Historical Linguistics. Cilt 130. ss. 5-16. doi:10.13109/hisp.2017.130.1.5. JSTOR 26532658.
- Martzloff, Vincent (2011). "Variation linguistique et exégèse paléo-italique. L'idiome sicule de Montagna di Marzo" [Linguistic variation and Paleo-Italic exegesis. The Sicilian idiom of Montagna di Marzo]. van Heems, Gilles (Ed.). La variation linguistique dans les langues de l'Italie préromaine: Actes du IVe Séminaire sur les langues de l'Italie préromaine organisé à l'Université Lumière-Lyon 2 et la Maison de l'Orient et de la Méditerranée, 12 mars 2009 [Linguistic variation in the languages of pre-Roman Italy: Proceedings of the 4th Seminar on the languages of pre-Roman Italy organized at the Université Lumière-Lyon 2 and the Maison de l'Orient et de la Méditerranée, March 12, 2009]. Série philologique. 45. Lyon, France: Maison de l'Orient et de la Méditerranée. ss. 93-130. ISBN .
- Martzloff, Vincent (2017). "Retour sur l'inscription sicule de Montagna di Marzo" [Return to the Sicilian inscription of Montagna di Marzo]. Ancillotti, Augusto; Calderini, Alberto; Massarelli, Riccardo (Ed.). Forme e strutture della religione nell'Italia mediana antica: III Convegno Internazionale dell'Istituto di Ricerche e Documentazione sugli antichi umbri 21–25 settembre 2011 [Forms and Structures of Religion in Ancient Central Italy: 3rd International Conference of the Institute of Research and Documentation on Ancient Umbrians 21–25 September 2011]. Studia Archaeologica. 215. Rome: L'Erma di Bretschneider. ss. 491-516. ISBN . 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- Prag, Jonathan (2020). "The Indigenous Languages of Sicily". Palaeohispanica, 20. ss. 531-551. doi:10.36707/palaeohispanica.v0i20.376
. ISSN 1578-5386.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sikulca tarafindan Sicilya nin merkezinde ve dogusunda konusulmus soyu tukenmis bir Hint Avrupa dilidir MO 6 yuzyilin sonlarindan MO 4 yuzyila tarihlenen otuzdan az yazitla ve antik donem yazarlarindan yirmi bes kadar aciklama glos ile tasdiklenmistir SikulcaBolgeSicilyaEtnisiteDonemMO Gec 6 yy MO 4 yy arasinda tasdiklenmistirlinglistDil ailesiHint Avrupa ItalikLatin Falisk SikulcaYazi sistemiYunan alfabesiDil kodlariISO 639 3scxDilbilimci listesiscxGlottologsicu1234Roma nin genislemesi ve Italya yi fethinden onceki Demir Cagi Italyasinin etnolinguistik haritasiSiniflandirmaAntik kaynaklar Italya Yarimadasi ndan MO 13 yy civarinda ya da MO 11 yy in ortasinda veya iki dalga olarak Sicilya ya girdigini ve bolgenin onceki sakinleri Sicani ve Elymi adanin batisina surdugunu belirtmektedir Baskin gelen modern gorus Sikulcanin bir Italik dili oldugu seklinde ancak gerek kaynaklarin azligi gerek yazit ve aciklamalarin cevirilerindeki zorluk kesin bir sonuca ulasmayi imkansiz kilmaktadir Bazi yazitlar Italik ozellikleri gostermekte or geped sahipti ing had Oskanca hipid dedaxed yapti belki dʰeh1 kokunden k genisletimis bicimidir Volskice fhe fhaked Oskanca fefacid kadin adi Kup a ra Sabelce kupro iyi kelimesine benzer Eger Sikulca gercekten de bir Italik dilse kelime basindaki On Hint Avrupaca otumlu soluklularinin otumlu karsiliklarina sahip olmasi bakimindan diger akrabalarindan ayrilir Latince Osko Umbriya ve Venetcedeki f lt dʰ bʰ ve h lt gʰ g ʰ degisimlerine kiyasla TasdiklerYunan alfabesininin yani sira Bati Yunan yazisinin muhtemelen Egriboz Halkidiki versiyonunu temel alan yerel bir alfabeyi de kullandilar Akademisyen Markus Hartmann a gore toplamda otuzdan az sayidaki yazittan yalnizca alti tanesi en azindan kismen anlasilir gorunuyor ve Sikulca yani kesinlikle Yunanca baska bir Italik dili veya Italik oncesi dil degil NENDAS P Y S TEBEG PRAAREI EN BO RENAI ϜIDE PAGOSTIKE AITE LYBE nendas ˌ puṛẹṇọṣ ˌ tebeg ˌ praarei ˌ en ˌ bo renai ˌ vide ˌ pagostike ˌ aite ṇ ụbe Sciri Sottano daki stel y 600 BCE tamuraabesakedqoiaves ˌ eurumakes ˌ agepipokedḷutimbe levopomanatesemaidarnakei buṛeitaṃomịaetiurela Montagna di Marzo daki amfora MO Gec 6 yy MO Erken 5 yy IAM AKARAM EPOPAS KAAGIIES GEPED TOYTO FEREGAI ESHEIKAD ALA iamˌakaramˌe p asˌkaag esˌgẹpẹḍ2te toˌveregai es ˌ eka ˌ doara ịẹạḍ Mendolito daki kumtasi blogu MO Gec 6 yy nunus ˌ teṇti ˌ mim ˌ arustainam ˌ iemitom ˌ esti ˌ durom ˌ nanepos ˌ durom ˌ iemitom ˌ esti ˌ veliom ˌ ned ˌ emponitantom ˌ eredes ˌ vịino ˌ brtome Centorbi deki guttus veya askos MO Erken 5 yy Sicilya yazilmis ve Latinceye benzer kelimeler kullanan bazi yazitlar da Sikulca kokenli olabilirler or litra Latince libra agirlik birimi ve kubiton Latince cubitum dirsek Kaynakca Hartmann 2017 s 1854 1951 Gli antichi Italici second Floransa Vallecchi s 68 Hammarstrom Harald Forkel Robert Haspelmath Martin Ed 2017 Sicula Glottolog 3 0 Jena Germany Max Planck Institute for the Science of Human History a b c Hartmann 2017 s 1854 de Simone 1999 s 500 de Simone 2006 s 690 Palmer 1988 ss 43 45 Agostiniani 1992 s 538 Tribulato 2012 s 167 a b Weiss 2022 ss 115 116 Hartmann 2017 s 1855 Inscribed Stele inscribed in the Sikel language Voci di Pietra Castello Ursino Civic Museum 19 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2024 a b c d Hartmann 2017 s 1855 Tribulato Olga Mignosa Valetina 2021 Marking identity through graphemes A new look at the Sikel arrow shaped alpha Boyes Philip J Steeleand Philippa M Astoreca Natalia Elvira Ed The Social and Cultural Contexts of Historic Writing Practices Oxford England Oxbow Books s 324 ISBN 978 1 78925 479 2 JSTOR j ctv2npq9fw 21 OCLC 1243743745 26 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2024 BibliyografyaAgostiniani Luciano 1992 Les parlers indigenes de la Sicile pregrecque Lalies Cilt 11 ss 125 157 ISSN 0750 9170 1999 L epigrafia sicana e sicula Annali della Scuola Normale Superiore di Pisa ss 499 507 ISSN 0392 095X 2006 Ancora su Siculo e Sicano Michelini Chiara Ed Guerra e pace in Sicilia e nel Mediterraneo antico VIII III sec a C 2 Pisa Scuola Normale Superiore ss 689 692 ISBN 978 8876422102 Hartmann Markus 2017 Siculian Klein Jared Joseph Brian Fritz Matthias Ed Handbook of Comparative and Historical Indo European Linguistics 3 Berlin Walter de Gruyter ss 1854 1857 doi 10 1515 9783110542431 026 ISBN 978 3 11 054243 1 1988 The Latin Language Norman Oklahoma University of Oklahoma Press ISBN 978 0 8061 2136 9 Tribulato Olga 2012 Language and Linguistic Contact in Ancient Sicily Cambridge England Cambridge University Press ISBN 978 1 139 85193 0 Daha fazla okumaAgostiniani Luciano 2012 Alfabetizzazione della Sicilia pregreca Aristonothos Rivista di Studi sul Mediterraneo Antico 4 ss 139 164 doi 10 6092 2037 4488 1940 ISSN 2385 2895 Agostiniani Luciano Cordano Federica 2002 L ambiente siculo The Sicilian Environment Cordano Federica Di Salvatore Massimo Ed Il Guerriero di Castiglione di Ragusa Greci e Siculi nella Sicilia Sud orientale atti del Seminario Milano 15 maggio 2000 The Warrior of Castiglione di Ragusa Greeks and Sicilians in south eastern Sicily proceedings of the Seminary Milan 15 May 2000 Hesperia Italyanca 16 Rome L Erma di Bretschneider ss 77 89 ISBN 88 8265 163 0 Dell Oro Francesca 2017 Une Nouvelle Attestation du Substrat sicule en Sicile Quelques Reflexions a Propos de la Legende Meconnue d une Monnaie d Himere A New Attestation of the Siculian Substrate in Sicily Some Thoughts on the Unrecognized Legend of a Himeran Coin Historische Sprachforschung Historical Linguistics Cilt 130 ss 5 16 doi 10 13109 hisp 2017 130 1 5 JSTOR 26532658 Martzloff Vincent 2011 Variation linguistique et exegese paleo italique L idiome sicule de Montagna di Marzo Linguistic variation and Paleo Italic exegesis The Sicilian idiom of Montagna di Marzo van Heems Gilles Ed La variation linguistique dans les langues de l Italie preromaine Actes du IVe Seminaire sur les langues de l Italie preromaine organise a l Universite Lumiere Lyon 2 et la Maison de l Orient et de la Mediterranee 12 mars 2009 Linguistic variation in the languages of pre Roman Italy Proceedings of the 4th Seminar on the languages of pre Roman Italy organized at the Universite Lumiere Lyon 2 and the Maison de l Orient et de la Mediterranee March 12 2009 Serie philologique 45 Lyon France Maison de l Orient et de la Mediterranee ss 93 130 ISBN 978 2 35668 021 1 Martzloff Vincent 2017 Retour sur l inscription sicule de Montagna di Marzo Return to the Sicilian inscription of Montagna di Marzo Ancillotti Augusto Calderini Alberto Massarelli Riccardo Ed Forme e strutture della religione nell Italia mediana antica III Convegno Internazionale dell Istituto di Ricerche e Documentazione sugli antichi umbri 21 25 settembre 2011 Forms and Structures of Religion in Ancient Central Italy 3rd International Conference of the Institute of Research and Documentation on Ancient Umbrians 21 25 September 2011 Studia Archaeologica 215 Rome L Erma di Bretschneider ss 491 516 ISBN 978 88 913 0488 9 28 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Eylul 2024 Prag Jonathan 2020 The Indigenous Languages of Sicily Palaeohispanica 20 ss 531 551 doi 10 36707 palaeohispanica v0i20 376 ISSN 1578 5386