Silahtarağa Elektrik Santrali, Silahtarağa Termik Santrali ya da kısaca Silahtarağa Santrali, İstanbul'da bulunan eski bir enerji üretim tesisidir. 1914 yılında, Osmanlı İmparatorluğu döneminde kurulan kömür yakıtlı santral, kurulduğu tarihten, kapılarını kapattığı 1983 yılına değin İstanbul'un enerji gereksiniminin karşılanmasında kullanıldı. 20 yıl metruk durumda kaldıktan sonra, İstanbul Bilgi Üniversitesi tarafından 20 yıllığına kiralandı ve tesis restore edilerek üniversite yerleşkesi, müze ve sanat galerisi olarak hizmet vermeye başladı. 2007'de yenilenmiş biçimde açılan tesis, günümüzde Santralistanbul olarak hizmet vermeye devam etmektedir.
Elektrik santralinin 1920 yılına ait bir görüntüsü | |
Genel bilgiler | |
---|---|
Durum | İstanbul Bilgi Üniversitesi'nin Santralistanbul yerleşkesi ve müze olarak kullanılmakta. |
Tür | Elektrik santrali |
Mimari tarz | Birinci Ulusal Mimarlık Akımı |
Konum | Silahtarağa, Eyüpsultan |
Adres | Kazım Karabekir Cad. No:2 |
Şehir | İstanbul |
Ülke | Türkiye |
Koordinatlar | 41°04′02″K 28°56′45″D / 41.06722°K 28.94583°D |
Mevcut kullanan | İstanbul Bilgi Üniversitesi |
Temel atma | 1911 |
Tamamlanma | 1914 |
Yenileme | 2004-2007 |
Kapanma | 1983 |
Sahip | Osmanlı İmparatorluğu |
Yenileme bilgileri | |
Mimarlık firması |
|
Ödüller | |
Resmî site | |
santralistanbul.org |
Konumu
Silahtarağa Elektrik Santrali, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Eyüpsultan ilçesine bağlı Emniyettepe mahallesi sınırları içinde bulunmaktadır. Ancak santralin bulunduğu bölge, III. Selim'in silahtarı Seyit Abdullah Ağa'nın yörenin geçmişindeki oynadığı önemli rol nedeniyle Silahtarağa olarak anılmaktadır. Tesis de bu nedenle halk arasında Silahtarağa Santrali olarak da adlandırılmıştır
Santral, Haliç'in karanın içine sokulduğu en iç noktada; Alibey ve Kâğıthane derelerinin birleşerek Haliç'e döküldüğü noktada 118 bin m²lik bir alanda kurulmuştur. Günümüzde üniversite, müze ve sanat galerisi olarak kullanılan santral bölgenin işlek merkezlerinden biri olmuştur. Gaziosmanpaşa, Fatih, Kâğıthane ve Şişli gibi merkezlere yakınlığı nedeniyle pek çok İETT hattının kesişim noktasında kalan santrale toplu taşımayla ulaşım İETT'nin 36T, 37T, 399B, 44B, 47, 47E, 47Ç, 49, 49B, 49G, 49Y, 50D ve TM3 numaralı hatlarıyla mümkündür.
Geçmişi
1902 yılında Tarsus yakınlarında kurulan küçük çaplı bir hidroelektrik santralin dışında, Silahtarağa Santrali, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk enerji tesisiydi. Sultan Abdülhamit elektriğin İstanbul'a gelmesini 8 yıl geciktirmiştir (1902-1910). Kronolojik olarak ilk tesis olmasa da, ülke sınırları içinde bir kente hizmet vermesi amacıyla yapılan ilk tesisti. Tesisin kurulması için ilk adım 1910 yılında devlet tarafından açılan ihaleyle atılmıştır. İhaleyi Avusturya-Macaristan İmparatorluğu sermayeli Ganz Electric Company kazandı. Şirket 1911 yılında, Brüksel Bankası (Fransızca: Banque de Bruxelles) ve Macar Kredi Genel Bankası'ndan (Fransızca: Banque Générale de Credit Hongrois) aldığı finansal destekle Osmanlı Anonim Elektrik Şirketi'ni kurdu ve devletten 50 yıllık elektrik üretim imtiyazı almış oldu. Yapılan etütler sonucunda İstanbul'da hidroelektrik güç elde etmeye uygun su kaynağı bulunmadığına kanaat getirilince kömür yakıtlı bir tesis kurulması kararlaştırıldı. Şirket derhâl Silahtarağa semtinde bir termik santral kurma işlemlerine başladı.
1913 yılında tamamlanarak kullanıma girmesi planlansa da o yıl aşırı yağışlar nedeniyle bölgeyi etkileyen su baskınları ve Balkan Savaşı'nın etkileri tesisin açılmasını geciktirdi. Tesis 11 Şubat 1914'te resmen açılışını yaptı. Üretilen elektrik ilk olarak İstanbul tramvaylarına ve Osmanlı sultanının o dönemde yaşadığı Dolmabahçe Sarayı'na verildi. Böylece İstanbul'da havagazına bir alternatif enerji türü doğmuş oldu. Şirketin kurucu sahibi aynı yıl içinde santrali Belçika menşeli SOFINA şirketine devretti.
Santralde kullanılması için gereksinim duyulan kömür Zonguldak'tan denizyoluyla getiriliyordu. 1915 yılında Rus donanması kömür taşıyan Şirket-i Hayriye gemilerini batırdığı için hem güvenliği sağlamak; hem de işleyişi hızlandırmak amacıyla İstanbul'un kuzeyindeki linyit ocaklarıyla santralin bulunduğu Silahtarağa semti arasında bir dekovil tren hattı kuruldu.
Kurulduktan kısa bir süre sonra tramvayların yanı sıra Suriçi, İstinye ve Pera bölgelerine elektrik vermeye başladı. Harbiye Nezareti tarafından İstanbul atlı tramvaylarının tüm atları 30 bin altın karşılığında satın alınmış olduğundan; santralde üretilen elektrik ağır aksak işleyen İstanbul toplu taşımacılığına da çare oldu. Pera bölgesinin aydınlatma imtiyazını elinde bulunduran Pera Şirketi'yle yaşanan imtiyaz çatışması çözüme kavuşunca elektrikle çalışan tramvaylar hizmete sokuldu. İlk elektrikli tramvaylar 20 Şubat 1914 tarihinde 'nda yapılan törenle Galata Köprüsü üzerinden geçtiler. 1920 yılında başlayarak santralden elde edilen elektrikle cadde ve sokaklar da aydınlatılmaya başlandı.
Cumhuriyet dönemi
Santralin işletmesini yapan yabancı sermayeli şirket, Osmanlı Devleti dağıldıktan sonra kurulan cumhuriyet yönetimi süresince de faaliyetini sürdürdü. İlk olarak ülkede değişen rejim nedeniyle şirket unvan değişikliğine gitti ve adını Türk Anonim Elektrik Şirketi olarak değiştirdi. 1926 yılında İstanbul Boğazı'na Arnavutköy-Vaniköy arasında sualtı kabloları döşenerek Anadolu Yakası'na da elektrik verildi. Santral, 1937 yılında devlet tarafından satın alınarak kamulaştırıldı ve Nafia Vekaleti'ne bağlı Elektrik Umum Müdürlüğü'ne geçti. İstanbul Belediyesi, İstanbul Elektrik Tünel ve Tramvay İşletmeleri Umum Müdürlüğü'nü (İETT) kurunca santral 1 Temmuz 1938 tarihinde buraya devredildi.
Santral, 1952 yılına değin İstanbul'un elektrik gereksinimini tek başına karşıladı. Bu tarihte devlet eliyle yeni kurulan Çatalağzı Termik Santrali ile arasında bağlantı kuruldu ve İstanbul'un elektrik yükü bu iki merkez arasında paylaştırıldı. Santralin yönetimi 1962'de Etibank'a; 1970'te ise Türkiye Elektrik Kurumu'na geçti.Ambarlı Termik Santrali 1976 yılında tam kapasiteyle çalışmaya başlayınca, Silahtarağa Santrali'nin İstanbul elektrik dağıtımındaki payı iyiden iyiye azalmış oldu.
Türbin ve kazanlarının yıpranması ve Haliç çevresinde yarattığı aşırı kirlilikten dolayı ekonomik ömrünü tamamladığına karar verildi ve tesis 1 Mart 1983 tarihinde faaliyetine son verdi. Boşaltılan tesis binaları 20 yıl boyunca atıl vaziyette kaldı. 2004 yılında Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca İstanbul Bilgi Üniversitesi'ne tahsis edildi. Üniversite yönetimi, tesisin aslına uygun bir biçimde yenilenerek yeniden kullanıma kazandırılması için çalışmalara başladı. Tesis arazisi tamamen elden geçirilerek üniversite yerleşkesi, müze ve sanat galerisi olarak hizmet vermeye başladı. Bu dönüşümle birlikte tesis Santralistanbul adıyla anılmaya başlandı.
İyileştirme projesi
1914 ve 1983 yılları arasında, 69 yıllık ömrü boyunca İstanbul'un enerji gereksinimini karşılayan santral kapatılmasının ardından boşaltıldı ve terk edildi. Boşalan yapılara herhangi bir kurum taşınmadığı gibi, yapılara onarımda da bulunulmadı. 1990 yılında Eyüp Belediyesi metruk yapıların elden geçirilerek bir Enerji Müzesi olarak değerlendirilmesi önerisinde bulundu. Bunun üzerine yapılan incelemeler sonucunda santral yapıları 1991 yılında İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 2532 sayılı ve 6 Mart 1991 tarihli kararı ile korunması gerekli kültür varlığı olarak tescillendi. 90'lı yılları koruma altında fakat hâlen onarımsız geçiren santralin, etkin olarak kullanılabilmesi için 2000'li yıllarda birtakım öneriler ortaya atıldı. Bunlardan en göze çarpanları: 2001 yılında Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi'nin İstanbul Teknik Üniversitesi ile birlikte oluşturduğu teknopark projesi ve 2002 yılında İstanbul Bilgi Üniversitesi'nin kurucusu 'in santral yapılarını bir üniversite yerleşkesine dönüştürme önerisiydi. Özerden'in planına göre santral yapıları restore edilerek eğitim kurumu olarak kullanılmasının yanı sıra bir enerji müzesi ve çağdaş sanat galerisi olarak da hizmet verecekti. Yapı üzerinde söz sahibi kurum olan Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Özerden'in projesini uygun görerek onay verdi. Elektrik Mühendisleri Odası yürütmeyi durdurmak için dava açtıysa da, dava Özerden'in projesi uygulamaya konulması yönünde sonuçlandı.
2005 yılında öngörülen onarımların yapılması için sunulan proje Koruma Kurulu'ndan geçti. Mali destekçilerin ve İstanbul Büyükşehir ile Eyüp belediyelerinin de katkılarıyla tesis içinde bulunan yapıların aslına uygun restorasyonuna başlandı. Bu kapsamda, Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın üslubunu taşıyan santral yapıları, memur lojmanları, bir cami ve 1913 yılına ait makine donanımı restore edildi. Tesis arazisine eklenen yeni binalarda; İstanbul Bilgi Üniversitesi için derslikler, bir amfi tiyatro ve sanat galerisi açıldı. Silahtarağa Elektrik Santrali, 8 Eylül 2007 tarihinde kapılarını Santralistanbul adı altında yeniden açarak bir sanayi müzesi olarak İstanbul'a kazandırıldı. Müze bölümü pazartesi günleri dışında hafta içi her gün 10.00 ile 18.00 saatleri arasında; hafta sonları ise 10.00 ile 20.00 saatleri arasında ziyaret edilebilmektedir.
- Türbin merkezi
- Türbin merkezi
- Kontrol odası
- Kontrol odası
- Kontrol odası
- Senkronizasyon aygıtı
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j . 6 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2011. (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ a b Bayrak, M. Orhan (2004). "Silâhtarağa". İzahlı İstanbul Sözlüğü. İstanbul: Tarih Düşünce Kitapları. s. 227. .
- ^ "Alibeyköy tarihinde". Erişim tarihi: 3 Haziran 2011.[] (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ "İETT durak sorgulama". Erişim tarihi: 3 Haziran 2011. (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ Şehir Elektrik Dağıtım Şebekeleri Projeleri kitabı sayfa 397-400 Elk. Y.Müh. Birol YILMAZ
- ^ a b c d e f . 3 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2011. (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ a b c Göncüoğlu, Süleyman Faruk (2010). "İlk Elektrik Santrali". İstanbul'un İlkleri Enleri. İstanbul: Ötüken. s. 129. .
- ^ a b c . 15 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2011. (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ a b c d e f g . 15 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2011. (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ a b . 25 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2011. (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ a b "Silahtarağa Elektrik Santrali". Erişim tarihi: 3 Haziran 2011.[] (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ a b . 28 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2011. (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ a b "Silahtarağa Santral becomes Santralistanbul Museum". Erişim tarihi: 3 Haziran 2011.[] (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
- ^ . 28 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2011. (WebCite® 15 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Silahtarağa Elektrik Santrali ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Santralistanbul resmî sayfası23 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Yapı[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Silahtaraga Elektrik Santrali Silahtaraga Termik Santrali ya da kisaca Silahtaraga Santrali Istanbul da bulunan eski bir enerji uretim tesisidir 1914 yilinda Osmanli Imparatorlugu doneminde kurulan komur yakitli santral kuruldugu tarihten kapilarini kapattigi 1983 yilina degin Istanbul un enerji gereksiniminin karsilanmasinda kullanildi 20 yil metruk durumda kaldiktan sonra Istanbul Bilgi Universitesi tarafindan 20 yilligina kiralandi ve tesis restore edilerek universite yerleskesi muze ve sanat galerisi olarak hizmet vermeye basladi 2007 de yenilenmis bicimde acilan tesis gunumuzde Santralistanbul olarak hizmet vermeye devam etmektedir Silahtaraga Elektrik SantraliElektrik santralinin 1920 yilina ait bir goruntusuGenel bilgilerDurumIstanbul Bilgi Universitesi nin Santralistanbul yerleskesi ve muze olarak kullanilmakta TurElektrik santraliMimari tarzBirinci Ulusal Mimarlik AkimiKonumSilahtaraga EyupsultanAdresKazim Karabekir Cad No 2SehirIstanbulUlkeTurkiyeKoordinatlar41 04 02 K 28 56 45 D 41 06722 K 28 94583 D 41 06722 28 94583Mevcut kullananIstanbul Bilgi UniversitesiTemel atma1911Tamamlanma1914Yenileme2004 2007Kapanma1983SahipOsmanli ImparatorluguYenileme bilgileriMimarlik firmasiEmre Arolat Architects Mimarlik Hizmetleri Mimarlar ve Han TumertekinOdullerResmi sitesantralistanbul orgKonumuSilahtaraga Elektrik Santrali Istanbul un Avrupa Yakasi nda Eyupsultan ilcesine bagli Emniyettepe mahallesi sinirlari icinde bulunmaktadir Ancak santralin bulundugu bolge III Selim in silahtari Seyit Abdullah Aga nin yorenin gecmisindeki oynadigi onemli rol nedeniyle Silahtaraga olarak anilmaktadir Tesis de bu nedenle halk arasinda Silahtaraga Santrali olarak da adlandirilmistir Santral Halic in karanin icine sokuldugu en ic noktada Alibey ve Kagithane derelerinin birleserek Halic e dokuldugu noktada 118 bin m lik bir alanda kurulmustur Gunumuzde universite muze ve sanat galerisi olarak kullanilan santral bolgenin islek merkezlerinden biri olmustur Gaziosmanpasa Fatih Kagithane ve Sisli gibi merkezlere yakinligi nedeniyle pek cok IETT hattinin kesisim noktasinda kalan santrale toplu tasimayla ulasim IETT nin 36T 37T 399B 44B 47 47E 47C 49 49B 49G 49Y 50D ve TM3 numarali hatlariyla mumkundur GecmisiElektrik santralinin 1910 lu yillardaki bir fotografiSilahtaraga Elektrik Santrali nde calisan isciler 1933Elektrik santralinin girisinde yer alan yazit Yazitta Osmanli Anonim Elektrik Sirketi Sene 1327 1911 yazmakta 1902 yilinda Tarsus yakinlarinda kurulan kucuk capli bir hidroelektrik santralin disinda Silahtaraga Santrali Osmanli Imparatorlugu nun ilk enerji tesisiydi Sultan Abdulhamit elektrigin Istanbul a gelmesini 8 yil geciktirmistir 1902 1910 Kronolojik olarak ilk tesis olmasa da ulke sinirlari icinde bir kente hizmet vermesi amaciyla yapilan ilk tesisti Tesisin kurulmasi icin ilk adim 1910 yilinda devlet tarafindan acilan ihaleyle atilmistir Ihaleyi Avusturya Macaristan Imparatorlugu sermayeli Ganz Electric Company kazandi Sirket 1911 yilinda Bruksel Bankasi Fransizca Banque de Bruxelles ve Macar Kredi Genel Bankasi ndan Fransizca Banque Generale de Credit Hongrois aldigi finansal destekle Osmanli Anonim Elektrik Sirketi ni kurdu ve devletten 50 yillik elektrik uretim imtiyazi almis oldu Yapilan etutler sonucunda Istanbul da hidroelektrik guc elde etmeye uygun su kaynagi bulunmadigina kanaat getirilince komur yakitli bir tesis kurulmasi kararlastirildi Sirket derhal Silahtaraga semtinde bir termik santral kurma islemlerine basladi 1913 yilinda tamamlanarak kullanima girmesi planlansa da o yil asiri yagislar nedeniyle bolgeyi etkileyen su baskinlari ve Balkan Savasi nin etkileri tesisin acilmasini geciktirdi Tesis 11 Subat 1914 te resmen acilisini yapti Uretilen elektrik ilk olarak Istanbul tramvaylarina ve Osmanli sultaninin o donemde yasadigi Dolmabahce Sarayi na verildi Boylece Istanbul da havagazina bir alternatif enerji turu dogmus oldu Sirketin kurucu sahibi ayni yil icinde santrali Belcika menseli SOFINA sirketine devretti Santralde kullanilmasi icin gereksinim duyulan komur Zonguldak tan denizyoluyla getiriliyordu 1915 yilinda Rus donanmasi komur tasiyan Sirket i Hayriye gemilerini batirdigi icin hem guvenligi saglamak hem de isleyisi hizlandirmak amaciyla Istanbul un kuzeyindeki linyit ocaklariyla santralin bulundugu Silahtaraga semti arasinda bir dekovil tren hatti kuruldu Kurulduktan kisa bir sure sonra tramvaylarin yani sira Surici Istinye ve Pera bolgelerine elektrik vermeye basladi Harbiye Nezareti tarafindan Istanbul atli tramvaylarinin tum atlari 30 bin altin karsiliginda satin alinmis oldugundan santralde uretilen elektrik agir aksak isleyen Istanbul toplu tasimaciligina da care oldu Pera bolgesinin aydinlatma imtiyazini elinde bulunduran Pera Sirketi yle yasanan imtiyaz catismasi cozume kavusunca elektrikle calisan tramvaylar hizmete sokuldu Ilk elektrikli tramvaylar 20 Subat 1914 tarihinde nda yapilan torenle Galata Koprusu uzerinden gectiler 1920 yilinda baslayarak santralden elde edilen elektrikle cadde ve sokaklar da aydinlatilmaya baslandi Cumhuriyet donemi Yenilenen santral binalarindan bir gorunum Elektrik santrali yerleskesinin gunumuzdeki gorunumu Santralin isletmesini yapan yabanci sermayeli sirket Osmanli Devleti dagildiktan sonra kurulan cumhuriyet yonetimi suresince de faaliyetini surdurdu Ilk olarak ulkede degisen rejim nedeniyle sirket unvan degisikligine gitti ve adini Turk Anonim Elektrik Sirketi olarak degistirdi 1926 yilinda Istanbul Bogazi na Arnavutkoy Vanikoy arasinda sualti kablolari dosenerek Anadolu Yakasi na da elektrik verildi Santral 1937 yilinda devlet tarafindan satin alinarak kamulastirildi ve Nafia Vekaleti ne bagli Elektrik Umum Mudurlugu ne gecti Istanbul Belediyesi Istanbul Elektrik Tunel ve Tramvay Isletmeleri Umum Mudurlugu nu IETT kurunca santral 1 Temmuz 1938 tarihinde buraya devredildi Santral 1952 yilina degin Istanbul un elektrik gereksinimini tek basina karsiladi Bu tarihte devlet eliyle yeni kurulan Catalagzi Termik Santrali ile arasinda baglanti kuruldu ve Istanbul un elektrik yuku bu iki merkez arasinda paylastirildi Santralin yonetimi 1962 de Etibank a 1970 te ise Turkiye Elektrik Kurumu na gecti Ambarli Termik Santrali 1976 yilinda tam kapasiteyle calismaya baslayinca Silahtaraga Santrali nin Istanbul elektrik dagitimindaki payi iyiden iyiye azalmis oldu Turbin ve kazanlarinin yipranmasi ve Halic cevresinde yarattigi asiri kirlilikten dolayi ekonomik omrunu tamamladigina karar verildi ve tesis 1 Mart 1983 tarihinde faaliyetine son verdi Bosaltilan tesis binalari 20 yil boyunca atil vaziyette kaldi 2004 yilinda Turkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanliginca Istanbul Bilgi Universitesi ne tahsis edildi Universite yonetimi tesisin aslina uygun bir bicimde yenilenerek yeniden kullanima kazandirilmasi icin calismalara basladi Tesis arazisi tamamen elden gecirilerek universite yerleskesi muze ve sanat galerisi olarak hizmet vermeye basladi Bu donusumle birlikte tesis Santralistanbul adiyla anilmaya baslandi Iyilestirme projesiYenileme sonrasi santalin icinden bir gorunum 1914 ve 1983 yillari arasinda 69 yillik omru boyunca Istanbul un enerji gereksinimini karsilayan santral kapatilmasinin ardindan bosaltildi ve terk edildi Bosalan yapilara herhangi bir kurum tasinmadigi gibi yapilara onarimda da bulunulmadi 1990 yilinda Eyup Belediyesi metruk yapilarin elden gecirilerek bir Enerji Muzesi olarak degerlendirilmesi onerisinde bulundu Bunun uzerine yapilan incelemeler sonucunda santral yapilari 1991 yilinda Istanbul 1 Numarali Kultur Varliklarini Koruma Bolge Kurulu nun 2532 sayili ve 6 Mart 1991 tarihli karari ile korunmasi gerekli kultur varligi olarak tescillendi 90 li yillari koruma altinda fakat halen onarimsiz geciren santralin etkin olarak kullanilabilmesi icin 2000 li yillarda birtakim oneriler ortaya atildi Bunlardan en goze carpanlari 2001 yilinda Elektrik Muhendisleri Odasi Istanbul Subesi nin Istanbul Teknik Universitesi ile birlikte olusturdugu teknopark projesi ve 2002 yilinda Istanbul Bilgi Universitesi nin kurucusu in santral yapilarini bir universite yerleskesine donusturme onerisiydi Ozerden in planina gore santral yapilari restore edilerek egitim kurumu olarak kullanilmasinin yani sira bir enerji muzesi ve cagdas sanat galerisi olarak da hizmet verecekti Yapi uzerinde soz sahibi kurum olan Turkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi Ozerden in projesini uygun gorerek onay verdi Elektrik Muhendisleri Odasi yurutmeyi durdurmak icin dava actiysa da dava Ozerden in projesi uygulamaya konulmasi yonunde sonuclandi 2005 yilinda ongorulen onarimlarin yapilmasi icin sunulan proje Koruma Kurulu ndan gecti Mali destekcilerin ve Istanbul Buyuksehir ile Eyup belediyelerinin de katkilariyla tesis icinde bulunan yapilarin aslina uygun restorasyonuna baslandi Bu kapsamda Birinci Ulusal Mimarlik Akimi nin uslubunu tasiyan santral yapilari memur lojmanlari bir cami ve 1913 yilina ait makine donanimi restore edildi Tesis arazisine eklenen yeni binalarda Istanbul Bilgi Universitesi icin derslikler bir amfi tiyatro ve sanat galerisi acildi Silahtaraga Elektrik Santrali 8 Eylul 2007 tarihinde kapilarini Santralistanbul adi altinda yeniden acarak bir sanayi muzesi olarak Istanbul a kazandirildi Muze bolumu pazartesi gunleri disinda hafta ici her gun 10 00 ile 18 00 saatleri arasinda hafta sonlari ise 10 00 ile 20 00 saatleri arasinda ziyaret edilebilmektedir Turbin merkezi Turbin merkezi Kontrol odasi Kontrol odasi Kontrol odasi Senkronizasyon aygitiKaynakca a b c d e f g h i j 6 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2011 WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Bayrak M Orhan 2004 Silahtaraga Izahli Istanbul Sozlugu Istanbul Tarih Dusunce Kitaplari s 227 ISBN 975 6300 04 3 Alibeykoy tarihinde Erisim tarihi 3 Haziran 2011 olu kirik baglanti WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde IETT durak sorgulama Erisim tarihi 3 Haziran 2011 WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sehir Elektrik Dagitim Sebekeleri Projeleri kitabi sayfa 397 400 Elk Y Muh Birol YILMAZ a b c d e f 3 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2011 WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c Goncuoglu Suleyman Faruk 2010 Ilk Elektrik Santrali Istanbul un Ilkleri Enleri Istanbul Otuken s 129 ISBN 978 975 437 753 8 a b c 15 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2011 WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c d e f g 15 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2011 WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b 25 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2011 WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Silahtaraga Elektrik Santrali Erisim tarihi 3 Haziran 2011 olu kirik baglanti WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b 28 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2011 WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Silahtaraga Santral becomes Santralistanbul Museum Erisim tarihi 3 Haziran 2011 olu kirik baglanti WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde 28 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Haziran 2011 WebCite 15 Aralik 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizSilahtaraga Eyupsultan Santralistanbul Silahtaraga Kilyos dekovil hatti Istanbul Bilgi UniversitesiDis baglantilarWikimedia Commons ta Silahtaraga Elektrik Santrali ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Santralistanbul resmi sayfasi23 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yapi olu kirik baglanti