Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sisam veya Susam (Yunanca: Σάμος, romanizasyonda: Sámos) Yunanistan'da, Doğu Ege Denizi'nde, Sakız Adası'nın güneyinde, Patmos ve On İki Adaların kuzeyinde, Dilek Yarımadası'nın karşısında ve Batı Türkiye'nin kıyılarından 16 km (9,9 mil) genişliğinde Dilek Boğazı ile ayrılan bir Yunan adasıdır. Aynı zamanda Kuzey Ege bölgesinin ayrı bölgesel bir birimidir.
Antik çağlarda Sisam, özellikle üzüm bağları ve şarap üretimiyle tanınan, özellikle zengin ve güçlü bir şehir devletiydi. Antik bir mühendislik harikası olan Eupalinian su kemerini de içeren, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Pythagoreion ve Sisam Heraionu Sisam’dadır. Sisam, Pisagor teoremine adını veren Yunan filozof ve matematikçisi Pisagor'un, filozoflar Sisamlı Melissus ve Epikür'ün ve Dünya'nın Güneş etrafında döndüğünü öne süren bilinen ilk kişi sisamlı gök bilimci Aristarkus'un doğduğu yerdir. Sisam şarabı antik çağda iyi bilinirdi ve hala adada üretilir.
Ada, 1835'ten Mart 1913'te Yunanistan'a katılana kadar Osmanlı Süzerenliği hükümranlığında yarı özerk Sisam Emâreti tarafından yönetilmişti.
Bu adanın en büyük yerleşim merkez şehrini, Sisam adasını, Ahikerya (Yunanca: Ικαρία, İkarya) adasını ve bölgedeki birkaç küçük adayı kapsayan nomos idari bölgesidir. Tarihte kurulan on iki İyon kolonisinden biridir.
2001’de Sisam şehrinin (Yunanca: Vathi de denir) nüfusu 12.500, Sisam ada nüfusu 37.000, Sisam nomos (Sisam + Ahikerya) nüfusu 44.000'di.
Aydın ilinin Kuşadası ilçesinde bulunan Dilek Yarımadası'na oldukça yakındır (2 kilometre). Kuşadası'ndan günlük işleyen birkaç seferle deniz yoluyla yaklaşık 90 dakikada ulaşılabilen Sisam adasının görülmeye değer pek çok yeri vardır. Bunlar arasında antik kent, kente su taşıma amaçlı MÖ 6. yüzyıldan kalma tünel, Hera tapınağı, herkesin Türkçe konuştuğu Karaveli köyü, balıkçı kasabası sayılabilir. Ayrıca Gümüldür'den rahatlıkla görülebilen ve Tavşan Adası'nın tam karşısındadır.
Sisam, Yunanistan'ın Osmanlı'dan en son aldığı adadır.
Etimoloji
Strabon bu ismi Fenikece| dilinde "yüksek" anlamına gelen sama kelimesinden almıştır.
Coğrafya
Adanın alanı 477.395 km2 (184.323,2 sq mi) olup, uzunluğu 43 km (27 mi) ve genişliği 13 km (8 mi)'dir. Anadolu'dan yaklaşık 1-mil (1,6 km) genişliğinde Mycale boğazı ile ayrılır. Büyük ölçüde dağlık olmasına rağmen, Sisam’ın nispeten geniş ve verimli birkaç ovası vardır.
Adanın büyük kısmı Misket üzümünden şarap yapılan üzüm bağlarıyla kaplıdır. Kuzeydoğuda başkent Vathi dışındaki en önemli ovalar kuzeybatıda Karlovasi, güneydoğuda Pithagorion ve güneybatıda Marathokampos ovalarıdır. Ada 33.814 nüfusuyla, Yunan adaları arasında en kalabalık 9. adadır.
Sisam iklimi tipik olarak Akdeniz'dir; ılık ve yağışlı kışlar, sıcak ve yağmursuz yazlar yaşanır.
Sisam'ın görünümüne iki büyük dağ hakimdir: Ampelos ve Kerkis (anc. Kerketeus). Ampelos masifi (halk dilinde "Karvounis" olarak anılır) ikisinden daha büyüktür ve 1.095 metre (3.593 ft) yükselen ada merkezini kaplar. Kerkis Dağı, alanı daha az olmasına rağmen, ikisinden daha uzundur ve 1,434 metre (4,70 ft) zirvesiyle adanın en yüksek noktasıdır. Dağlar Anadolu ana karasındaki Dilek sıradağlarının devamı niteliğindedir.
Fauna
Samos’ta, altın çakal, taş sansar, yaban domuzu, flamingo ve fok gibi pek çok tür yaşar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Lexico UK English Dictionary. Oxford University Press. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Samos". . 5. Boston: Houghton Mifflin Harcourt.
- ^ "Samos". Collins English Dictionary. HarperCollins. 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Temmuz 2019.
- ^
- ^ . TDV İslam Ansiklopedisi. 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ a b c Bunbury, Caspari & Gardner 1911, s. 116.
- ^ . www.samosguide.com. 9 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2021.
- ^ Everett-Heath, John (2017). The Concise Dictionary of World Place Names (İngilizce). Oxford University Press. ISBN . 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2024.
- ^ Marozzi, Justin (2 Şubat 2010). The Way of Herodotus: Travels with the Man Who Invented History. Hachette Books. ISBN .
- ^ Leaf, Walter (2010). Homer, the Iliad (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN . 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mart 2024.
- ^ (PDF). 7 Ekim 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sisam veya Susam Yunanca Samos romanizasyonda Samos Yunanistan da Dogu Ege Denizi nde Sakiz Adasi nin guneyinde Patmos ve On Iki Adalarin kuzeyinde Dilek Yarimadasi nin karsisinda ve Bati Turkiye nin kiyilarindan 16 km 9 9 mil genisliginde Dilek Bogazi ile ayrilan bir Yunan adasidir Ayni zamanda Kuzey Ege bolgesinin ayri bolgesel bir birimidir Sisam in konumunu gosteren harita Antik caglarda Sisam ozellikle uzum baglari ve sarap uretimiyle taninan ozellikle zengin ve guclu bir sehir devletiydi Antik bir muhendislik harikasi olan Eupalinian su kemerini de iceren UNESCO Dunya Mirasi Listesi nde yer alan Pythagoreion ve Sisam Heraionu Sisam dadir Sisam Pisagor teoremine adini veren Yunan filozof ve matematikcisi Pisagor un filozoflar Sisamli Melissus ve Epikur un ve Dunya nin Gunes etrafinda dondugunu one suren bilinen ilk kisi sisamli gok bilimci Aristarkus un dogdugu yerdir Sisam sarabi antik cagda iyi bilinirdi ve hala adada uretilir Ada 1835 ten Mart 1913 te Yunanistan a katilana kadar Osmanli Suzerenligi hukumranliginda yari ozerk Sisam Emareti tarafindan yonetilmisti Bu adanin en buyuk yerlesim merkez sehrini Sisam adasini Ahikerya Yunanca Ikaria Ikarya adasini ve bolgedeki birkac kucuk adayi kapsayan nomos idari bolgesidir Tarihte kurulan on iki Iyon kolonisinden biridir 2001 de Sisam sehrinin Yunanca Vathi de denir nufusu 12 500 Sisam ada nufusu 37 000 Sisam nomos Sisam Ahikerya nufusu 44 000 di Aydin ilinin Kusadasi ilcesinde bulunan Dilek Yarimadasi na oldukca yakindir 2 kilometre Kusadasi ndan gunluk isleyen birkac seferle deniz yoluyla yaklasik 90 dakikada ulasilabilen Sisam adasinin gorulmeye deger pek cok yeri vardir Bunlar arasinda antik kent kente su tasima amacli MO 6 yuzyildan kalma tunel Hera tapinagi herkesin Turkce konustugu Karaveli koyu balikci kasabasi sayilabilir Ayrica Gumuldur den rahatlikla gorulebilen ve Tavsan Adasi nin tam karsisindadir Sisam Yunanistan in Osmanli dan en son aldigi adadir EtimolojiStrabon bu ismi Fenikece dilinde yuksek anlamina gelen sama kelimesinden almistir CografyaSisam in detayli haritasi Adanin alani 477 395 km2 184 323 2 sq mi olup uzunlugu 43 km 27 mi ve genisligi 13 km 8 mi dir Anadolu dan yaklasik 1 mil 1 6 km genisliginde Mycale bogazi ile ayrilir Buyuk olcude daglik olmasina ragmen Sisam in nispeten genis ve verimli birkac ovasi vardir Adanin buyuk kismi Misket uzumunden sarap yapilan uzum baglariyla kaplidir Kuzeydoguda baskent Vathi disindaki en onemli ovalar kuzeybatida Karlovasi guneydoguda Pithagorion ve guneybatida Marathokampos ovalaridir Ada 33 814 nufusuyla Yunan adalari arasinda en kalabalik 9 adadir Sisam iklimi tipik olarak Akdeniz dir ilik ve yagisli kislar sicak ve yagmursuz yazlar yasanir Sisam in gorunumune iki buyuk dag hakimdir Ampelos ve Kerkis anc Kerketeus Ampelos masifi halk dilinde Karvounis olarak anilir ikisinden daha buyuktur ve 1 095 metre 3 593 ft yukselen ada merkezini kaplar Kerkis Dagi alani daha az olmasina ragmen ikisinden daha uzundur ve 1 434 metre 4 70 ft zirvesiyle adanin en yuksek noktasidir Daglar Anadolu ana karasindaki Dilek siradaglarinin devami niteligindedir Poseidonio nun gorunumu Fauna Samos ta altin cakal tas sansar yaban domuzu flamingo ve fok gibi pek cok tur yasar Ayrica bakinizAkdeniz adalariKaynakca Lexico UK English Dictionary Oxford University Press 6 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Samos 5 Boston Houghton Mifflin Harcourt Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Samos Collins English Dictionary HarperCollins 6 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Temmuz 2019 TDV Islam Ansiklopedisi 14 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2021 a b c Bunbury Caspari amp Gardner 1911 s 116 www samosguide com 9 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Temmuz 2021 Everett Heath John 2017 The Concise Dictionary of World Place Names Ingilizce Oxford University Press ISBN 9780192556462 14 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2024 Marozzi Justin 2 Subat 2010 The Way of Herodotus Travels with the Man Who Invented History Hachette Books ISBN 9780786727278 Leaf Walter 2010 Homer the Iliad Ingilizce Cambridge University Press ISBN 9781108016872 14 Kasim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mart 2024 PDF 7 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2012