Sivas Atatürk ve Kongre Müzesi, Sivas'ta bulunan bir müzedir. Daha önce okul olarak kullanılan müze (Osmanlıca: Sivas Mekteb-i Sultânîsi), 1887’de öğretime açılmış bir liseydi.
Sivas Atatürk ve Kongre Müzesi | |
---|---|
Açılış | 1887 |
Koordinatlar | 39°44′59″K 37°00′50″D / 39.74972°K 37.01389°D |
Tür | Müze |
Resmî site | sivas.ktb.gov.tr/TR-243527/ataturk-kongre-muzesi.html |
Tarihçe
Sivas Lisesi, Türkiye'de cumhuriyeti tarihinde de önemli bir yere sahiptir. 4 Eylül 1919'da Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş kararlarının alındığı Sivas Kongresi'ne ev sahipliği yapmıştır. Mustafa Kemal Atatürk ve Heyet-i Temsiliye'nin bir süre karargâh olarak kullandıkları ve o tarihlerde Sultani (lise) olan bina; Sivas Kongresi'nin 4-12 Eylül tarihleri arasında burada toplanması ile tarihsel bir kimlik kazanmıştır.
Kongre zamanında on iki sınıflı olan okul, Türkiye'de cumhuriyetin ilanı ile birlikte sultânîlere "lise" adı verilmesi kararı üzerine 1924 yılından itibaren; önce Sivas İdadisi sonra Sivas Mekteb-i Sultânîsi, Atatürk’ün direktifi üzerine de Sivas Lisesi adını almıştır. Binanın temeli, Eski Sivas Valisi Giritli Sırrı Paşa tarafından atılmış, ancak valinin tayini çıkması üzerine yapımına bir süre ara verilmiş, daha sonra Vali Mehmet Memduh Bey temelin yerini değiştirerek inşaatı yeniden başlatmıştır. Mehmed Memduh Bey, okulun yapılmasına büyük bir çaba harcamış bu nedenle okulun yapımı, artırma ve eksiltme çalışması bir müteahhitte verilmiştir. Bu konuda komisyon kurulmuş ve bu komisyonun başkanlığına getirilmiştir. Cumhuriyet'in ilanından sonra yeniden ele alınan eğitim öğretim politikasının bir gerçeği olarak Sivas Lisesi, Anadolu liseleri içerisinde "sembol mektep" kimliğine kavuşturulmuştur Sivas Kongresi’nin temsil heyetinin seçilip Ankara’ya gitmesinden sonra açılan astsubay okulu kısa bir süre burada hizmet verdikten sonra Tokat’a taşınınca bina yeniden lise olarak hizmet vermeye başlamıştır. Kongre sırasında okulun on iki sınıfından yedisi Paşabostan Mahallesi'nde Burhaneddin Efendi’nin konağına, kalan beşi ise Taşlı Sokak'ta Abidin Bey’in konağının karşısındaki eve taşınmıştır.
Yapımı
Binanın mimari projesini aynı zamanda komisyon üyeliği görevini de yürüten Şahin Agopyan çizmiştir. Okulun planlarını çizmiş fakat Sivas’ta bu planı gerçekleştirecek inşaat ustası bulunamadığından, Albay Cemalettin Bey’in delaletiyle Giresun’dan getirilen usta, ayda yedi altınla çalışmaya başlamış, okulun temeline bin para ve Abdi Kalfa tarafından Memduh Paşa’nın adı yazılı kaya temeli konmuş, binanın yapımı dört yıl kadar sürmüş, 19 Haziran 1894 tarihinde o zamanın parası ile 8140 altına okul mal olmuştur.
Müze
1950’de Sivas Lisesi için yeni bir bina yapılması ve tarihi yapının müzeye dönüştürülmesi kararlaştırılmışsa da aynı yıl gerçekleşen seçimlerden sonra bu düşünce ileriki bir tarihe ertelenmiştir. Sivas Lisesi'nin 1970-1971 öğretim yılında Taşlı Sokak'taki yeni kampüsüne taşınmasından sonra tarihi yapı Kongre Müzesi olarak hizmet vermektedir. Sivas Kongresi'nin yapıldığı salon ve Atatürk’ün yatak odası bugün özgün haliyle muhafaza edilmektedir. Ayrıca Atatürk eşi Latife Hanım’la Sivas’a geldiklerinde bu binada kalmışlar ve ağırlanmışlardır.
Mimarisi
19. yüzyılın Geç Osmanlı Dönemi sivil mimari örneklerinden biri olan yapı, üç katlı ve iç avluludur. Dış cephesinde taş, iç mekânlarda ise ahşap ana malzeme kullanılmıştır. Cumhuriyet idaresi sırasında binanın dış cephesinde bazı değişimler meydana gelmiştir. 1926 yılında çıkarılan 819 sayılı kanunla, Maarif Vekâleti 1934 yılına kadar birçok okul ya yaptırmış ya da tamir ettirmiştir. Bina, 1894'te ders yılı başında öğretime açılmıştır. Açılış töreni Vali Halil Rifat Paşa tarafından yapılmıştır. Okulun ilk müdürü Bulgaristan göçmenlerinden Hulusi Bey’dir. Daha sonra müdür yardımcılığına Zara kaymakamlığında bulunmuş Sivas Milli Eğitim Müdürlüğünde hizmet gören Tevfik Bey tayin edilmiştir. 31 Mart 1918’de tamir gören yapının bugün İstasyon Caddesi'ne bakan giriş kapısı, 1930 Eylül’ünde yapılmıştır. Taşlı Sokak'a bakan asıl giriş kapısı Sivas Kongresi'nin(4 Eylül 1919) yıldönümlerinde ziyaretçilere açık bulundurulmaktadır.
Bina iki katlı olup derslikleri alt katta, mescidi de içindeydi. İki Müdür odası, idare odası ve konferans salonu üst katta bulunmaktaydı. Okul ilk önce İdadi, sonra Sultani, daha sonra da Atatürk’ün direktifi üzerine Sivas Lisesi adını almıştır. Okulun alt katındaki iki büyük odadan soldaki okulun camisiydi ve duvarlarında kufi yazı bulunmaktaydı. Sivas Kongresi zamanında on iki sınıflı olan okul 1924-1925 ders yılında Sivas Lisesi adı altında lise oldu.
Mezunları
Sivas Lisesi'nde aşağıdaki listede yer alan kayda değer önemli kişiler öğrenim görmüştür.
- Cahit Külebi (şair)
- Vecihi Timuroğlu (yazar)
- Mustafa Balel (yazar)
- Kenan Akyüz (yazar)
- Bedrettin Cömert (yazar)
- Halim Yağcıoğlu (şair)
- Eflatun Cem Güney (halk bilimci)
- Tekin Gönenç (şair)
Öğretmenler
Sivas Lisesi'nde aşağıdaki listede yer alan kayda değer önemli kişiler öğretmenlik yapmıştır.
- İsmail Safa (yazar)
- Halim Yağcıoğlu (şair)
- Ahmet Kutsi Tecer şair
- Eflatun Cem Güney (halk bilimci)
Kaynakça
- ^ a b . ogm.meb.gov.tr. 2 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2021.
- ^ a b Yüz yıl önceki ruhla Sivas Kongresi'nin yüzüncü yılı. T.C. Sivas Valiliği. Sivas: T.C. Sivas Valiliği. 2020. s. 34. ISBN . OCLC 1157343784.
- ^ . web.archive.org. 8 Nisan 2023. 8 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2023.
- ^ a b "Sivas Lisesi Tarihcesi". sivaslisesi.meb.k12.tr. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021.[]
- ^ "Sivas Lisesi 110. Yıl Özel Sayısı". 110. Yılında Lisemiz. Sivas Lisesi. Nisan 1998.
- ^ KUZUCU, Kemalettin. "ISSN 1303-5290 (Print) | Atatürk yolu | The ISSN Portal". portal.issn.org. s. 104. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021.
- ^ "Atatürk kongre müzesi". sivas.ktb.gov.tr. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021.
- ^ Kuzucu, Kemalettin (2006). "Osmanlı dan Cumhuriyete Şehircilik Mimari ve Eğitim Anlayışındaki Değişmeler Bağlamında Sivas Kongresi Binasının Tarihçesi".
- ^ Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. "Cahit Külebi". teis.yesevi.edu.tr. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021.
- ^ Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. . teis.yesevi.edu.tr. 4 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021.
- ^ Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. . teis.yesevi.edu.tr. 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sivas Ataturk ve Kongre Muzesi Sivas ta bulunan bir muzedir Daha once okul olarak kullanilan muze Osmanlica Sivas Mekteb i Sultanisi 1887 de ogretime acilmis bir liseydi Sivas Ataturk ve Kongre MuzesiAcilis1887Koordinatlar39 44 59 K 37 00 50 D 39 74972 K 37 01389 D 39 74972 37 01389TurMuzeResmi sitesivas ktb gov tr TR 243527 ataturk kongre muzesi htmlSivas Lisesi 1888 ile 1893 arasiTarihceSivas Lisesi Turkiye de cumhuriyeti tarihinde de onemli bir yere sahiptir 4 Eylul 1919 da Turkiye Cumhuriyeti nin kurulus kararlarinin alindigi Sivas Kongresi ne ev sahipligi yapmistir Mustafa Kemal Ataturk ve Heyet i Temsiliye nin bir sure karargah olarak kullandiklari ve o tarihlerde Sultani lise olan bina Sivas Kongresi nin 4 12 Eylul tarihleri arasinda burada toplanmasi ile tarihsel bir kimlik kazanmistir Kongre zamaninda on iki sinifli olan okul Turkiye de cumhuriyetin ilani ile birlikte sultanilere lise adi verilmesi karari uzerine 1924 yilindan itibaren once Sivas Idadisi sonra Sivas Mekteb i Sultanisi Ataturk un direktifi uzerine de Sivas Lisesi adini almistir Binanin temeli Eski Sivas Valisi Giritli Sirri Pasa tarafindan atilmis ancak valinin tayini cikmasi uzerine yapimina bir sure ara verilmis daha sonra Vali Mehmet Memduh Bey temelin yerini degistirerek insaati yeniden baslatmistir Mehmed Memduh Bey okulun yapilmasina buyuk bir caba harcamis bu nedenle okulun yapimi artirma ve eksiltme calismasi bir muteahhitte verilmistir Bu konuda komisyon kurulmus ve bu komisyonun baskanligina getirilmistir Cumhuriyet in ilanindan sonra yeniden ele alinan egitim ogretim politikasinin bir gercegi olarak Sivas Lisesi Anadolu liseleri icerisinde sembol mektep kimligine kavusturulmustur Sivas Kongresi nin temsil heyetinin secilip Ankara ya gitmesinden sonra acilan astsubay okulu kisa bir sure burada hizmet verdikten sonra Tokat a tasininca bina yeniden lise olarak hizmet vermeye baslamistir Kongre sirasinda okulun on iki sinifindan yedisi Pasabostan Mahallesi nde Burhaneddin Efendi nin konagina kalan besi ise Tasli Sokak ta Abidin Bey in konaginin karsisindaki eve tasinmistir Yapimi Binanin mimari projesini ayni zamanda komisyon uyeligi gorevini de yuruten Sahin Agopyan cizmistir Okulun planlarini cizmis fakat Sivas ta bu plani gerceklestirecek insaat ustasi bulunamadigindan Albay Cemalettin Bey in delaletiyle Giresun dan getirilen usta ayda yedi altinla calismaya baslamis okulun temeline bin para ve Abdi Kalfa tarafindan Memduh Pasa nin adi yazili kaya temeli konmus binanin yapimi dort yil kadar surmus 19 Haziran 1894 tarihinde o zamanin parasi ile 8140 altina okul mal olmustur Muze 1950 de Sivas Lisesi icin yeni bir bina yapilmasi ve tarihi yapinin muzeye donusturulmesi kararlastirilmissa da ayni yil gerceklesen secimlerden sonra bu dusunce ileriki bir tarihe ertelenmistir Sivas Lisesi nin 1970 1971 ogretim yilinda Tasli Sokak taki yeni kampusune tasinmasindan sonra tarihi yapi Kongre Muzesi olarak hizmet vermektedir Sivas Kongresi nin yapildigi salon ve Ataturk un yatak odasi bugun ozgun haliyle muhafaza edilmektedir Ayrica Ataturk esi Latife Hanim la Sivas a geldiklerinde bu binada kalmislar ve agirlanmislardir Mimarisi19 yuzyilin Gec Osmanli Donemi sivil mimari orneklerinden biri olan yapi uc katli ve ic avluludur Dis cephesinde tas ic mekanlarda ise ahsap ana malzeme kullanilmistir Cumhuriyet idaresi sirasinda binanin dis cephesinde bazi degisimler meydana gelmistir 1926 yilinda cikarilan 819 sayili kanunla Maarif Vekaleti 1934 yilina kadar bircok okul ya yaptirmis ya da tamir ettirmistir Bina 1894 te ders yili basinda ogretime acilmistir Acilis toreni Vali Halil Rifat Pasa tarafindan yapilmistir Okulun ilk muduru Bulgaristan gocmenlerinden Hulusi Bey dir Daha sonra mudur yardimciligina Zara kaymakamliginda bulunmus Sivas Milli Egitim Mudurlugunde hizmet goren Tevfik Bey tayin edilmistir 31 Mart 1918 de tamir goren yapinin bugun Istasyon Caddesi ne bakan giris kapisi 1930 Eylul unde yapilmistir Tasli Sokak a bakan asil giris kapisi Sivas Kongresi nin 4 Eylul 1919 yildonumlerinde ziyaretcilere acik bulundurulmaktadir Bina iki katli olup derslikleri alt katta mescidi de icindeydi Iki Mudur odasi idare odasi ve konferans salonu ust katta bulunmaktaydi Okul ilk once Idadi sonra Sultani daha sonra da Ataturk un direktifi uzerine Sivas Lisesi adini almistir Okulun alt katindaki iki buyuk odadan soldaki okulun camisiydi ve duvarlarinda kufi yazi bulunmaktaydi Sivas Kongresi zamaninda on iki sinifli olan okul 1924 1925 ders yilinda Sivas Lisesi adi altinda lise oldu MezunlariSivas Lisesi nde asagidaki listede yer alan kayda deger onemli kisiler ogrenim gormustur Cahit Kulebi sair Vecihi Timuroglu yazar Mustafa Balel yazar Kenan Akyuz yazar Bedrettin Comert yazar Halim Yagcioglu sair Eflatun Cem Guney halk bilimci Tekin Gonenc sair OgretmenlerSivas Lisesi nde asagidaki listede yer alan kayda deger onemli kisiler ogretmenlik yapmistir Ismail Safa yazar Halim Yagcioglu sair Ahmet Kutsi Tecer sair Eflatun Cem Guney halk bilimci Kaynakca a b ogm meb gov tr 2 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Eylul 2021 a b Yuz yil onceki ruhla Sivas Kongresi nin yuzuncu yili T C Sivas Valiligi Sivas T C Sivas Valiligi 2020 s 34 ISBN 978 605 06100 0 0 OCLC 1157343784 web archive org 8 Nisan 2023 8 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Nisan 2023 a b Sivas Lisesi Tarihcesi sivaslisesi meb k12 tr Erisim tarihi 23 Eylul 2021 olu kirik baglanti Sivas Lisesi 110 Yil Ozel Sayisi 110 Yilinda Lisemiz Sivas Lisesi Nisan 1998 KUZUCU Kemalettin ISSN 1303 5290 Print Ataturk yolu The ISSN Portal portal issn org s 104 Erisim tarihi 23 Eylul 2021 Ataturk kongre muzesi sivas ktb gov tr Erisim tarihi 23 Eylul 2021 Kuzucu Kemalettin 2006 Osmanli dan Cumhuriyete Sehircilik Mimari ve Egitim Anlayisindaki Degismeler Baglaminda Sivas Kongresi Binasinin Tarihcesi Sozlugu Turk Edebiyati Isimler Cahit Kulebi teis yesevi edu tr Erisim tarihi 23 Eylul 2021 Sozlugu Turk Edebiyati Isimler teis yesevi edu tr 4 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2021 Sozlugu Turk Edebiyati Isimler teis yesevi edu tr 24 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2021