Son Eseri, Halide Edib Adıvar'ın yazdığı ve1913 yılında tefrika edilen bir aşk romanıdır.
Yazar | Halide Edib Adıvar |
---|---|
Tür | Roman |
Yayım | 1913 |
Ressam bir kadın sanatçı ile bir yazar arasında yaşanan yasak aşkı anlatır. Adıvar eseri 1912 yılında Balkan Savaşları esnasında hastabakıcılık yaparken yazmış ve genç yaşta ölen arkadaşı ressam Müfide Kadri’ye ithaf edilmiştir. Roman, 13 Eylül – 12 Aralık 1913 tarihlerinde Tanin gazetesinde tefrika edildi ve 1919’da kitap olarak basıldı.
Eserde, romancı Feridun Hikmet'le genç kadın ressam Kâmuran arasındaki ümitsiz aşkını anlatılırken, aydın erkeğin kadına bakışı konusu üstünde durulur; kadın ve erkeğin evlendikten sonra birbirlerine bakışı gibi çeşitli sorunlar göz önüne serilmiştir. Eserin kurmaca kişisi Kâmuran, büyük oranda ressam Müfide Kadri’den esinlenerek yaratılmıştır. Türk sanat tarihi içerisinde Batı tarzı resim yapan ilk kadın ressam olan Müfide Kadri'nin gerçek biyografisi hakkında sanat tarihi kitaplarında çok az bilgi bulunduğundan bu roman, biyografik nitelikleri nedeniyle önem kazanır. Müfide Kadri’nin biyografisini çeşitli bakış açılarından yansıtmak isteyen yazar, günlük, anı, mektup, makale gibi farklı anlatı türlerini içeren bir roman kaleme almıştır. Halide Edip, romanında Kâmuran’ı, sonsuz aşkla bağlanılan ve erişilemeyen bir kadın olarak çizmiştir.
Kitap, Halide Edib’in yazdığı Mukaddime’nin hemen ardından “Romancı Niçin Yazar?” adlı bölümle başlar. Eserin romancı kahramanı ve anlatıcısı olan Feridun Hikmet’in ağzından yazılan bölümün ilk cümlesi “Otuz yedi yaşındayım ve romancıyım”dır Hikâye her ne kadar erkek bir anlatıcının ağzından dile getiriliyor olsa da asıl hikâyesi anlatılmak istenen kadın kahramandır.
Romanın 1939‟daki baskısında yazar, bazı değişiklikler yapmış; romanı neredeyse yeniden kalem almıştır. Bu değişikliklerden biri de romana eklediği son bölümdür. Edib, ikinci baskıya “Saadet Köşkü” başlıklı bir bölüm eklemiştir. Bu bölüm, Kâmuran öldükten sonra Ahmet Şerif adlı bir gazetecinin Asım Bey‟le yaptığı söyleşi ve resimleri üzerine yaptıkları yorumlardan oluşur.
Kitabın konusu
Yazar Feridun Hikmet, ailesi ile birlikte Üsküdar'da yaşamaktadır. Eşi Mediha, oğulları Şevket ve kızları Nerime ile birlikte yazı geçirmek için bir sayfiye yerine gitmeye karar verir. Son zamanlarda tıkandığını, yazamadığını hisseden Feridun Hikmet, sessiz bir yere çekilip yazabilmeyi ummaktadır. Çamlıca’ya gitmeyi tercih ederler.
Feridun Hikmet ve ailesi, Çamlıca’da bir yürüyüş sırasında Mediha’nın eski eşi Asım'n kız kardeşi ressam Kâmuran’la karşılaşırlar. Bu karşılaşma başlangıçta onları rahatsız eder. Ancak Feridun, Kâmuran’ın gizemli çekiciliğine kapılır. Kâmuran da onun hislerini karşılıksız bırakmaz. Kâmuran’ın Feridun Hikmet’in portresini yapmaya başlaması onları birbirine yakınlaştırır.
Ağabeyi Asım’ın karısını elinden alıp, mutsuzluğa mahkum eden bir adamla ilişki yaşamaktan ürken Kâmuran kaçar. Feridun onun izini sürer ve Berlin’de bulur. Birlikte Almanya’da Königssee'de göl kıyısında altı gün geçirirler. Feridun Hikmet, kızı Nerime’nin ölümü üzerine Almanya’dan döner. Romanın birinci bölümü burada biter ve mektuplaşmalardan oluşan ikinci bölüm başlar. Feridun Hikmet'in Kâmuran'a yazdığı aşk mektubundan sonra Feridun Hikmet ve Asım Bey'e yazışmaları ve üçüncü bölümde Kâmuran'ın Feridun Hikmet'e aşkını itiraf ettiği, hayatını anlattığı mektup yer alır. Kısa bir süre sonra Kâmuran göl kenarında geçirilen günlerin diyetini ödercesine zatürre olur ve ölür.
Romanın "Saadet Köşkü" başlığını taşıyan son bölümü onun ölümü ve ardında bıraktığı resimlerinin tanıtımı ve tahlilini içerir. Aşıkların her ikisi de geriye son bir eser bırakır. Yaşadıkları aşk, her ikisinin de sanatlarında en önemli ilham kaynakları olmuştur. Feridun Hikmet’in eseri “Son Eseri” adlı romandır, Kâmuran’ınki ise “Saadet Köşkü” adlı tablo. Halide Edib tarafından ikinci baskıda eklenmiş olan bu kısımda Ahmet Şerif adlı bir gazeteci Asım Bey’le Kamuran’ın eserleri hakkında söyleşir. Kamuran’ın Saadet Köşkü tablosunun yanı sıra “Ayışığında Kaktüsler” adlı bir tablo daha yapmış olduğu ortaya çıkar. Sadet Köşkü Kamuran’ın ütopyasını ortaya koyan bir yapıttır; Kaktüsler ise yaşamın somut gerçekliğini ifade eder.
Kaynaklar
- ^ Metin Celal, Son Eseri, Metincelal.net Edebiyat yazıları 2 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c Seher Öztürk, Son Eseri: Metinde ve Resimde Dönem İzleri, Artfulliving.com.tr 17.07.2014[]
- ^ a b c (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2015.
- ^ a b c d Yalçın Çelik, Dilek (2016). "Halide Edip Adıvar'ın Son Eseri'nde Müfide Kadri'nin Adını Yaşatmak". 1 (1). Sanal Türkoloji Araştırmaları Dergisi. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Haziran 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Son Eseri Halide Edib Adivar in yazdigi ve1913 yilinda tefrika edilen bir ask romanidir Son EseriYazarHalide Edib AdivarTurRomanYayim1913Eserin yazari Halide Edip Ressam bir kadin sanatci ile bir yazar arasinda yasanan yasak aski anlatir Adivar eseri 1912 yilinda Balkan Savaslari esnasinda hastabakicilik yaparken yazmis ve genc yasta olen arkadasi ressam Mufide Kadri ye ithaf edilmistir Roman 13 Eylul 12 Aralik 1913 tarihlerinde Tanin gazetesinde tefrika edildi ve 1919 da kitap olarak basildi Eserde romanci Feridun Hikmet le genc kadin ressam Kamuran arasindaki umitsiz askini anlatilirken aydin erkegin kadina bakisi konusu ustunde durulur kadin ve erkegin evlendikten sonra birbirlerine bakisi gibi cesitli sorunlar goz onune serilmistir Eserin kurmaca kisisi Kamuran buyuk oranda ressam Mufide Kadri den esinlenerek yaratilmistir Turk sanat tarihi icerisinde Bati tarzi resim yapan ilk kadin ressam olan Mufide Kadri nin gercek biyografisi hakkinda sanat tarihi kitaplarinda cok az bilgi bulundugundan bu roman biyografik nitelikleri nedeniyle onem kazanir Mufide Kadri nin biyografisini cesitli bakis acilarindan yansitmak isteyen yazar gunluk ani mektup makale gibi farkli anlati turlerini iceren bir roman kaleme almistir Halide Edip romaninda Kamuran i sonsuz askla baglanilan ve erisilemeyen bir kadin olarak cizmistir Mufide Kadri nin otoportresi Son Eseri nin kahramani Kamuran in fiziksel ozellikleri ile benzerlikler tasir Kitap Halide Edib in yazdigi Mukaddime nin hemen ardindan Romanci Nicin Yazar adli bolumle baslar Eserin romanci kahramani ve anlaticisi olan Feridun Hikmet in agzindan yazilan bolumun ilk cumlesi Otuz yedi yasindayim ve romanciyim dir Hikaye her ne kadar erkek bir anlaticinin agzindan dile getiriliyor olsa da asil hikayesi anlatilmak istenen kadin kahramandir Romanin 1939 daki baskisinda yazar bazi degisiklikler yapmis romani neredeyse yeniden kalem almistir Bu degisikliklerden biri de romana ekledigi son bolumdur Edib ikinci baskiya Saadet Kosku baslikli bir bolum eklemistir Bu bolum Kamuran oldukten sonra Ahmet Serif adli bir gazetecinin Asim Bey le yaptigi soylesi ve resimleri uzerine yaptiklari yorumlardan olusur Kitabin konusuYazar Feridun Hikmet ailesi ile birlikte Uskudar da yasamaktadir Esi Mediha ogullari Sevket ve kizlari Nerime ile birlikte yazi gecirmek icin bir sayfiye yerine gitmeye karar verir Son zamanlarda tikandigini yazamadigini hisseden Feridun Hikmet sessiz bir yere cekilip yazabilmeyi ummaktadir Camlica ya gitmeyi tercih ederler Feridun Hikmet ve ailesi Camlica da bir yuruyus sirasinda Mediha nin eski esi Asim n kiz kardesi ressam Kamuran la karsilasirlar Bu karsilasma baslangicta onlari rahatsiz eder Ancak Feridun Kamuran in gizemli cekiciligine kapilir Kamuran da onun hislerini karsiliksiz birakmaz Kamuran in Feridun Hikmet in portresini yapmaya baslamasi onlari birbirine yakinlastirir Agabeyi Asim in karisini elinden alip mutsuzluga mahkum eden bir adamla iliski yasamaktan urken Kamuran kacar Feridun onun izini surer ve Berlin de bulur Birlikte Almanya da Konigssee de gol kiyisinda alti gun gecirirler Feridun Hikmet kizi Nerime nin olumu uzerine Almanya dan doner Romanin birinci bolumu burada biter ve mektuplasmalardan olusan ikinci bolum baslar Feridun Hikmet in Kamuran a yazdigi ask mektubundan sonra Feridun Hikmet ve Asim Bey e yazismalari ve ucuncu bolumde Kamuran in Feridun Hikmet e askini itiraf ettigi hayatini anlattigi mektup yer alir Kisa bir sure sonra Kamuran gol kenarinda gecirilen gunlerin diyetini odercesine zaturre olur ve olur Romanin Saadet Kosku basligini tasiyan son bolumu onun olumu ve ardinda biraktigi resimlerinin tanitimi ve tahlilini icerir Asiklarin her ikisi de geriye son bir eser birakir Yasadiklari ask her ikisinin de sanatlarinda en onemli ilham kaynaklari olmustur Feridun Hikmet in eseri Son Eseri adli romandir Kamuran inki ise Saadet Kosku adli tablo Halide Edib tarafindan ikinci baskida eklenmis olan bu kisimda Ahmet Serif adli bir gazeteci Asim Bey le Kamuran in eserleri hakkinda soylesir Kamuran in Saadet Kosku tablosunun yani sira Ayisiginda Kaktusler adli bir tablo daha yapmis oldugu ortaya cikar Sadet Kosku Kamuran in utopyasini ortaya koyan bir yapittir Kaktusler ise yasamin somut gercekligini ifade eder Kaynaklar Metin Celal Son Eseri Metincelal net Edebiyat yazilari2 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c Seher Ozturk Son Eseri Metinde ve Resimde Donem Izleri Artfulliving com tr 17 07 2014 olu kirik baglanti a b c PDF 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2015 a b c d Yalcin Celik Dilek 2016 Halide Edip Adivar in Son Eseri nde Mufide Kadri nin Adini Yasatmak 1 1 Sanal Turkoloji Arastirmalari Dergisi 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Haziran 2021