Müfide Kadri (d. 1890 Çamlıca/İstanbul ö. 1912 İstanbul) Türk ressam, besteci.
Müfide Kadri | |
---|---|
Otoportre Kağıt / Pastel 12 x 9 cm. | |
Genel bilgiler | |
Doğum | 1890 İstanbul |
Ölüm | 1912 (21-22 yaşlarında) İstanbul |
Uyruk | Türk |
Alanı | Resim |
Sanat eğitimi | Sanayi-i Nefise Mektebi |
İlk Türk kadın ressamlardandır. Çeşitli kız okullarında öğretmenlik yapan sanatçı, Osmanlı İmparatorluğu'nun bilinen ilk profesyonel müslüman kadın resim öğretmenidir.Münih’te bir sergide altın madalya kazanarak Osmanlı İmparatorluğu'nun yurt dışındaki bir sergide resmi yer almış ve ödül kazanmış ilk kadın sanatçısı olmuştur (kaynaklarda bu serginin yılı ve adı belirtilmemektedir.)
Resim yapmadığı zamanlarda müzikle uğraşan sanatçı, besteler yapmıştır. Sözleri Selahattin Bey'e ait olan "Tenan-i Şebap" adındaki bestesi müzik alanında en başarılı eseridir.
Hayatı
1890 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Doğumundan hemen sonra annesini, küçük yaşta babasını kaybetti. Şehremaneti mümeyyizlerinden Kadri Bey tarafından evlat edinildi. Müfide’nin annesi Kadri Bey’in eşinin süt kardeşiydi. Çocukları olmayan çiftin Müfide’yi evlat edinmelerinden bir yıl sonra Kadri Bey’in eşi de öldü. İkinci bir evlilik yapan Kadri Bey’in bu evlilikten de çocuğu olmadı ve Müfide, Kadri Bey’in Çamlıca’daki evinde tek çocuk olarak büyüdü. Eve gelen özel hocalardan ders alarak eğitim gördü; hiç okula devam etmedi. Yalnız resim değil; güzel sanatların tümüne karşı yeteneği keşfedildi. On yaşında resme başlayan Müfide Kadri; Osman Hamdi Bey’den özel ders aldı.Güzel Sanatlar Akademisi’nde görev yapan İtalyan sanatçı Salvatore Valeri de kendisine karakalem ve suluboya dersleri verdi. Müzik yeteneği de olan Müfide piyano, keman ve ud gibi enstrümanları çalmayı öğrendi.
Hamdi Bey’in teşviki ile bir sergide yer almak üzere Münih’e gönderdiği resimleri ona altın madalya kazandırdı. Bu madalya onu motive etti ve resme dört elle sarıldı. Daha çok portre ve figür alanında eser üretti.
1911 yılında 21 yaşına gelen Müfide Kadri, Beyoğlu’nda o sıralarda İtalyan bir cemiyete ait olan salonların birinde () açılan sergide, üç yağlı boya ve bir pastel boya çalışmasını sergilemiştir. Bunun ardından, Kadri’nin tablolarından biri Ressam Valöry tarafından Münih Sergisi’ne gönderilmiştir ve gönderilen bu eser bir madalya kazanmıştır.
Ek olarak, sanatçı portrelerinin yanı sıra natürmort ve peyzaj konularında da çalışmalar yapmıştır. Bunun sonucu olarak, ’nde bulunan “Natürmort” adlı çalışmasının akademik bir anlatıma sahip olduğu söylenmektedir. Kadri’nin ilk eserlerinde 19. Yüzyıl Fransız resminden esintiler görülmektedir. Ayrıca, Barbizon ressamlarından ve Corot’dan da esintilere sahip olan resimlerden de yola çıkıp sanatını icra ettiği düşünülmektedir. Bu çalışmalar genel olarak sanatçının resim tekniği ve malzeme kullanmındaki becerileriyle ortaya çıkan eserler olarak görülmektedir. Bunların yanı sıra, Müfide Kadri aynı Mihri Müşfik Hanım gibi Osmanlı Ressamlar Cemiyeti’ne üye olan ve cemiyetin düzenlemiş olduğu sergilere düzenli olarak katılan sanatçılardan birisidir.
Genç yaşta Şimdiki adıyla İstanbul Kız Lisesi olan dönemin Dersaadet İnas İdadisi’nde resim ve müzik öğretmeni olarak çalıştı. Taha Toros’a göre "İlk kadın resim öğretmeni” olan Müfide Kadri, ilk önce Numune Mektepleri’ne sonra da Süleymaniye’deki Nümune-i İnas adlı kız okulunun öğretmenliğine atanmış, İnas Rüşdiyesi ile İnas İdadisi’nde resim, nakış ve musiki öğretmenliği yapmıştır. II. Abdülhamit’in kızı Adile Sultan’a sarayda resim dersleri vermiştir.
Resim yapmadığı zamanlarında beste yapan Müfide Kadri’nin sözleri Selahattin Bey'e ait olan "Tenan-i Şebap" adındaki bestesi, dönemindeki sanat dergilerinde yayınlanmıştır.
Genç sanatçının vereme yakalandığı, boyanın verem hastalığı üzerindeki olumsuz etkilerine aldırmadan resim yaptığı rivayet edilir. Müfide Kadri, yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak 1912 yılında İstanbul’da öldü. Cenazesi Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi.Osmanlı Ressamlar Cemiyeti onun mezarını yaptırmış ve mezartaşını bir palet ile süslemiştir. Bu kitabe Tuğrakeş İsmail Hakkı’nın eseridir.
Müfide Kadri’nin kırk kadar eseri, aile ahbapları tarafından sergilenip satılmak üzere Donanma Cemiyeti’ne verildi ve 1912’de sergilenen eserlerden elde edilen gelir cemiyete bağışlandı. Müfide Kadri’nin ölümünden kısa bir süre sonra babası Kadri Bey Hicaz’a gidip Mekke’ye yerleşmiş ve orada ölmüştür; Hicaz’ın İngilizler tarafından işgalinden sonra dönen eşi ise gözlerini kaybederek hayatını sefalet içinde tamamlamıştır
Ressamın İstanbul Resim ve Heykel Müzesi’nde iki eseri bulunur. Biri, 1907 yılında yaptığı “Sahilde Aşk” isimli romantik bir tablodur. Diğeri, sonraları Güzel Sanatlar Akademisinin ilk öğrencilerinden olan tanınmış kadın ressam Güzin Duran’ın 13 yaşındaki portresidir.
Etkileri
Müfide Kadri’nin yaşamı, Halide Edip Adıvar’ın 1913 yılında Tanin gazetesinde yayımlanan Son Eseri adlı romanına esin kaynağı olmuştur. Yazar eseri Müfide Kadri’ye ithaf etmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d . 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015.
- ^ a b c d e f "Taha Toros, Müfide Kadri Hanım, İlk Kadın Ressamlarımız, Taha Toros Arşivi, Dosya No:22" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Haziran 2015.
- ^ a b . arhm.ktb.gov.tr. 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023.
- ^ Malik Aksel, İlk Kadın Ressam :Müfide, Sanat ve Folklor[]
- ^ Seher Özkök, Son Eseri: Metinde ve Resimde Dönem İzleri, 17.07.2014[]
Dış bağlantılar
- (Eczacıbası Sanal Müze Müfide Kadri Respoktifi, Küratör Haim Nur Gürel)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mufide Kadri d 1890 Camlica Istanbul o 1912 Istanbul Turk ressam besteci Mufide KadriOtoportre Kagit Pastel 12 x 9 cm Genel bilgilerDogum1890 IstanbulOlum1912 21 22 yaslarinda IstanbulUyrukTurkAlaniResimSanat egitimiSanayi i Nefise MektebiKitap Okuyan Kadin 40 x 58 cm Mufide Kadri Naturmort 53 x 72 cm Peyzaj Mufide imzali 17 5 x 40 cm Ilk Turk kadin ressamlardandir Cesitli kiz okullarinda ogretmenlik yapan sanatci Osmanli Imparatorlugu nun bilinen ilk profesyonel musluman kadin resim ogretmenidir Munih te bir sergide altin madalya kazanarak Osmanli Imparatorlugu nun yurt disindaki bir sergide resmi yer almis ve odul kazanmis ilk kadin sanatcisi olmustur kaynaklarda bu serginin yili ve adi belirtilmemektedir Resim yapmadigi zamanlarda muzikle ugrasan sanatci besteler yapmistir Sozleri Selahattin Bey e ait olan Tenan i Sebap adindaki bestesi muzik alaninda en basarili eseridir Hayati1890 yilinda Istanbul da dunyaya geldi Dogumundan hemen sonra annesini kucuk yasta babasini kaybetti Sehremaneti mumeyyizlerinden Kadri Bey tarafindan evlat edinildi Mufide nin annesi Kadri Bey in esinin sut kardesiydi Cocuklari olmayan ciftin Mufide yi evlat edinmelerinden bir yil sonra Kadri Bey in esi de oldu Ikinci bir evlilik yapan Kadri Bey in bu evlilikten de cocugu olmadi ve Mufide Kadri Bey in Camlica daki evinde tek cocuk olarak buyudu Eve gelen ozel hocalardan ders alarak egitim gordu hic okula devam etmedi Yalniz resim degil guzel sanatlarin tumune karsi yetenegi kesfedildi On yasinda resme baslayan Mufide Kadri Osman Hamdi Bey den ozel ders aldi Guzel Sanatlar Akademisi nde gorev yapan Italyan sanatci Salvatore Valeri de kendisine karakalem ve suluboya dersleri verdi Muzik yetenegi de olan Mufide piyano keman ve ud gibi enstrumanlari calmayi ogrendi Hamdi Bey in tesviki ile bir sergide yer almak uzere Munih e gonderdigi resimleri ona altin madalya kazandirdi Bu madalya onu motive etti ve resme dort elle sarildi Daha cok portre ve figur alaninda eser uretti 1911 yilinda 21 yasina gelen Mufide Kadri Beyoglu nda o siralarda Italyan bir cemiyete ait olan salonlarin birinde acilan sergide uc yagli boya ve bir pastel boya calismasini sergilemistir Bunun ardindan Kadri nin tablolarindan biri Ressam Valory tarafindan Munih Sergisi ne gonderilmistir ve gonderilen bu eser bir madalya kazanmistir Ek olarak sanatci portrelerinin yani sira naturmort ve peyzaj konularinda da calismalar yapmistir Bunun sonucu olarak nde bulunan Naturmort adli calismasinin akademik bir anlatima sahip oldugu soylenmektedir Kadri nin ilk eserlerinde 19 Yuzyil Fransiz resminden esintiler gorulmektedir Ayrica Barbizon ressamlarindan ve Corot dan da esintilere sahip olan resimlerden de yola cikip sanatini icra ettigi dusunulmektedir Bu calismalar genel olarak sanatcinin resim teknigi ve malzeme kullanmindaki becerileriyle ortaya cikan eserler olarak gorulmektedir Bunlarin yani sira Mufide Kadri ayni Mihri Musfik Hanim gibi Osmanli Ressamlar Cemiyeti ne uye olan ve cemiyetin duzenlemis oldugu sergilere duzenli olarak katilan sanatcilardan birisidir Genc yasta Simdiki adiyla Istanbul Kiz Lisesi olan donemin Dersaadet Inas Idadisi nde resim ve muzik ogretmeni olarak calisti Taha Toros a gore Ilk kadin resim ogretmeni olan Mufide Kadri ilk once Numune Mektepleri ne sonra da Suleymaniye deki Numune i Inas adli kiz okulunun ogretmenligine atanmis Inas Rusdiyesi ile Inas Idadisi nde resim nakis ve musiki ogretmenligi yapmistir II Abdulhamit in kizi Adile Sultan a sarayda resim dersleri vermistir Resim yapmadigi zamanlarinda beste yapan Mufide Kadri nin sozleri Selahattin Bey e ait olan Tenan i Sebap adindaki bestesi donemindeki sanat dergilerinde yayinlanmistir Genc sanatcinin vereme yakalandigi boyanin verem hastaligi uzerindeki olumsuz etkilerine aldirmadan resim yaptigi rivayet edilir Mufide Kadri yakalandigi hastaliktan kurtulamayarak 1912 yilinda Istanbul da oldu Cenazesi Karacaahmet Mezarligi na defnedildi Osmanli Ressamlar Cemiyeti onun mezarini yaptirmis ve mezartasini bir palet ile suslemistir Bu kitabe Tugrakes Ismail Hakki nin eseridir Mufide Kadri nin kirk kadar eseri aile ahbaplari tarafindan sergilenip satilmak uzere Donanma Cemiyeti ne verildi ve 1912 de sergilenen eserlerden elde edilen gelir cemiyete bagislandi Mufide Kadri nin olumunden kisa bir sure sonra babasi Kadri Bey Hicaz a gidip Mekke ye yerlesmis ve orada olmustur Hicaz in Ingilizler tarafindan isgalinden sonra donen esi ise gozlerini kaybederek hayatini sefalet icinde tamamlamistir Ressamin Istanbul Resim ve Heykel Muzesi nde iki eseri bulunur Biri 1907 yilinda yaptigi Sahilde Ask isimli romantik bir tablodur Digeri sonralari Guzel Sanatlar Akademisinin ilk ogrencilerinden olan taninmis kadin ressam Guzin Duran in 13 yasindaki portresidir EtkileriMufide Kadri nin yasami Halide Edip Adivar in 1913 yilinda Tanin gazetesinde yayimlanan Son Eseri adli romanina esin kaynagi olmustur Yazar eseri Mufide Kadri ye ithaf etmistir Ayrica bakinizHale Asaf Mihri Musfik HanimKaynakca a b c d 10 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Haziran 2015 a b c d e f Taha Toros Mufide Kadri Hanim Ilk Kadin Ressamlarimiz Taha Toros Arsivi Dosya No 22 PDF 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Haziran 2015 a b arhm ktb gov tr 17 Mart 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Mayis 2023 Malik Aksel Ilk Kadin Ressam Mufide Sanat ve Folklor olu kirik baglanti Seher Ozkok Son Eseri Metinde ve Resimde Donem Izleri 17 07 2014 olu kirik baglanti Dis baglantilar Eczacibasi Sanal Muze Mufide Kadri Respoktifi Kurator Haim Nur Gurel