Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sovyet Edebiyatı veya Sovyetler Birliği'nde edebiyat, Sovyetler Birliği'nde üretilen ve ayrıca Ekim Devrimi ile sonrasındaki edebi çalışmaları kapsayan bir dönemdir. Bu dönemde ülke içinde konuşulan 88 dilden de eserler verilmiş olması ile birlikte Rusça'nın bir hakimiyeti söz konusudur.
Tarihi
1917’de Ekim Devrimi gerçekleştiğinde Rus edebiyatı gerek 19. yüzyılın büyük birikimi, gerekse 20. yüzyıl başlarındaki öncü akımların etkisiyle canlı bir yapıdaydı. Devrimle birlikte fütürizm, akmeizm, imgeciler gibi Devrim öncesinde doğan akımlar yeni boyutlar kazanırken yansıra kültürü yalnızca sınıfsal bir olgu olarak gören proletkult hareketi de gelişti. Dönemin Aydınlanmadan sorumlu halk komiseri Anatoli Lunaçarski, devletin yayın olanaklarını tüm akımlara açarak bu gelişimi hızlandırdı. Şiirde fütürizmin etkisindeki V. Mayakovski, akmeizmi izleyen Anna Ahmatova ve Osip Mandelstam, imgeci, lirik ve geleneksel şiiri sürdüren Sergey Yesenin’in yanı sıra, Boris Pasternak, Aleksandr Blok, , , gibi isimler uluslararası ün kazandı. Devrim yıllarını izleyen bu dönemde, modernist, geleneksel ve gerçekçi akımlar sosyalist gerçekçilik anlayışı içinde oldular. Proletkült hareketi ise önemli bir temsilci çıkaramadan etkinliğini yitirdi. Aynı dönemde romanda ise, özellikle iç savaşı ve sosyalizmin kuruluşu çalışmalarını konu alan ürünler verildi. Dimitri Furmanov’un Çapayef (1923), ’un Çimento (1925), Şolohov’un Durgun Akardı Don (1928-1934), Nikolay Ostrovskiy’in Ve Çeliğe Su Verildi(1934) vb. Maksim Gorki, devrim öncesi üretkenliğini devrimden sonra da sürdürdü. , Konstantin Fedin, Mihail Zoşçenko, , A.N. Tolstoy vb. aynı dönemde etkin olan öteki yazarlar oldular.
1934'te tüm yazarları kapsayan tek bir yazarlar birliği kuruldu ve sanatta sosyalist gerçekçilik ilkesi benimsendi. Ancak Stalin döneminde sanata sekter yaklaşımlar, bir yöntem olarak sosyalist gerçekçiliği benimseyen yazarları da zora soktu. Bu yıllarda başlayan siyasal davalar sırasında kimi yazarlar da hüküm giydi, kimileri ise suskunluğu seçtiler.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra, savaşın acıları ve sosyalist gerçekçiliğin yeniden yorumlanışı Sovyet Edebiyatı’nda yeni bir canlanmayı getirdi. , , , ’dan sonra, İlya Ehrenburg, Konstantin Simonov gibi yazarlar savaşı konu alan eserleriyle, savaş sırası ve sonrasında dünya çapında ünlendiler.
1950’li yıllarda edebiyat alanında yeni yönelimler ortaya çıktı. Tarihsel ve güncel sorunlarla, insani değerler yazarların ilgi alanının merkezi oldu. Sekterce tutumlar yerine sosyalist hümanizmanın hoşgörüsü seçti. Şiirde Yevgeni Yevtuşenko ve Andrey Voznesenski, stadyumlarda onbinlerce kişiye okudukları şiirlerle tüm dünyda ünlendiler. Roman ve öykü ise , , Fazıl İskender, Aleksandr Soljenitsin, , , Cengiz Aytmatov, , , başta gelen isimlerdi. Sovyet Edebiyatı’nda son dönemlerde bilimkurgu türüde, okurlarda bilim veteknik sevgisini geliştirme işlevine yönelik olarak büyük gelişme gösterdi. , Bella Ahmadulina, , , , , bu türün başlıca yazarları oldular. 1920’de Fransa’ya yerleşen İvan Bunin 1933'te, Boris Pasternak 1958’de, Mihail Şolohov 1965'te, Aleksandr Soljenitsin 1970'te Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görüldüler.
Genel bilgiler
Yapılan çeşitli araştırmalara göre sovyet insanları, diğer ülkelerde yaşayanlardan daha fazla kitap okumaktadır. Bu olgu UNESCO tarafından da doğrulanmıştır. SSCB yurttaşları daha çok sürekli yayın okumakta (aile başına ortalama 4 yapıt), daha sık sinemaya, tiyatroya, müzeye ve konserlere gitmektedirler. Bir Sovyet yurttaşı yılda ortalama 18 kez sinemaya gitmekte olup bu bir Amerikalıdan üç kez, bir İngiliz ve bir Fransızdan da altı kez ve bir Federal Almanyalıdan dokuz kez daha fazladır.
Sovyet yurttaşlarının, geniş ölçüde kültürel değerlerden yararlandıklarını açıklayan iki neden olduğu belirtilmektedir. Bunlardan birincisi maddi bakımdan; kitapların, sürekli yayınların, tiyatro ve sinema biletlerinin vb. fiyatları, SSCB'de Batı'da olduğundan çok daha düşüktür. Bir sinema bileti hiçbir zaman 70 Kopek'ten (93 Cent) fazla tutmaz. Bolşoy Tiyatrosu'nda bir koltuk 3.5 Ruble (4.7 Dolar) tutar. Açıktır ki, tiyatrolar ve müzeler bu fiyatlarla harcamalarını karşılayamazlar ve dolayısıyla devletten ödenek alırlar. İkinci neden ise SSCB toplumunun, kültürel değerleri özümleme ve dolayısıyla bu alanda sunulan olanaklardan faydalanma gereksinimini üyelerinin bilinçlerine yerleştirmeye çalışmasıdır.
Sosyalist Gerçekçilik
- Maksim Gorki (1868—1936) — "Sosyalist gerçekçiliğin ve Sovyet edebiyatının kurucusu sayılan Sovyet Yazarlar Birliği'nin ilk başkanı.
- Aleksander Fadeyev
- Aleksandr Serafimoviç
- Nikolay Ostrovskiy
- Konstantin Fedin
Şiir
Muhalif Yazı
Roman
- Aleksey Nikolayeviç Tolstoy
- Mihail Bulgakov
- Strugatsky kardeşler
Polisiye
- ve
Ayrıca bakınız
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyet Edebiyati veya Sovyetler Birligi nde edebiyat Sovyetler Birligi nde uretilen ve ayrica Ekim Devrimi ile sonrasindaki edebi calismalari kapsayan bir donemdir Bu donemde ulke icinde konusulan 88 dilden de eserler verilmis olmasi ile birlikte Rusca nin bir hakimiyeti soz konusudur Tarihi1931 yilinda Stalin ve Maksim Gorki 1917 de Ekim Devrimi gerceklestiginde Rus edebiyati gerek 19 yuzyilin buyuk birikimi gerekse 20 yuzyil baslarindaki oncu akimlarin etkisiyle canli bir yapidaydi Devrimle birlikte futurizm akmeizm imgeciler gibi Devrim oncesinde dogan akimlar yeni boyutlar kazanirken yansira kulturu yalnizca sinifsal bir olgu olarak goren proletkult hareketi de gelisti Donemin Aydinlanmadan sorumlu halk komiseri Anatoli Lunacarski devletin yayin olanaklarini tum akimlara acarak bu gelisimi hizlandirdi Siirde futurizmin etkisindeki V Mayakovski akmeizmi izleyen Anna Ahmatova ve Osip Mandelstam imgeci lirik ve geleneksel siiri surduren Sergey Yesenin in yani sira Boris Pasternak Aleksandr Blok gibi isimler uluslararasi un kazandi Devrim yillarini izleyen bu donemde modernist geleneksel ve gercekci akimlar sosyalist gercekcilik anlayisi icinde oldular Proletkult hareketi ise onemli bir temsilci cikaramadan etkinligini yitirdi Ayni donemde romanda ise ozellikle ic savasi ve sosyalizmin kurulusu calismalarini konu alan urunler verildi Dimitri Furmanov un Capayef 1923 un Cimento 1925 Solohov un Durgun Akardi Don 1928 1934 Nikolay Ostrovskiy in Ve Celige Su Verildi 1934 vb Maksim Gorki devrim oncesi uretkenligini devrimden sonra da surdurdu Konstantin Fedin Mihail Zoscenko A N Tolstoy vb ayni donemde etkin olan oteki yazarlar oldular 1934 te tum yazarlari kapsayan tek bir yazarlar birligi kuruldu ve sanatta sosyalist gercekcilik ilkesi benimsendi Ancak Stalin doneminde sanata sekter yaklasimlar bir yontem olarak sosyalist gercekciligi benimseyen yazarlari da zora soktu Bu yillarda baslayan siyasal davalar sirasinda kimi yazarlar da hukum giydi kimileri ise suskunlugu sectiler II Dunya Savasi ndan sonra savasin acilari ve sosyalist gercekciligin yeniden yorumlanisi Sovyet Edebiyati nda yeni bir canlanmayi getirdi dan sonra Ilya Ehrenburg Konstantin Simonov gibi yazarlar savasi konu alan eserleriyle savas sirasi ve sonrasinda dunya capinda unlendiler 1950 li yillarda edebiyat alaninda yeni yonelimler ortaya cikti Tarihsel ve guncel sorunlarla insani degerler yazarlarin ilgi alaninin merkezi oldu Sekterce tutumlar yerine sosyalist humanizmanin hosgorusu secti Siirde Yevgeni Yevtusenko ve Andrey Voznesenski stadyumlarda onbinlerce kisiye okuduklari siirlerle tum dunyda unlendiler Roman ve oyku ise Fazil Iskender Aleksandr Soljenitsin Cengiz Aytmatov basta gelen isimlerdi Sovyet Edebiyati nda son donemlerde bilimkurgu turude okurlarda bilim veteknik sevgisini gelistirme islevine yonelik olarak buyuk gelisme gosterdi Bella Ahmadulina bu turun baslica yazarlari oldular 1920 de Fransa ya yerlesen Ivan Bunin 1933 te Boris Pasternak 1958 de Mihail Solohov 1965 te Aleksandr Soljenitsin 1970 te Nobel Edebiyat Odulu ne layik gorulduler Genel bilgilerYapilan cesitli arastirmalara gore sovyet insanlari diger ulkelerde yasayanlardan daha fazla kitap okumaktadir Bu olgu UNESCO tarafindan da dogrulanmistir SSCB yurttaslari daha cok surekli yayin okumakta aile basina ortalama 4 yapit daha sik sinemaya tiyatroya muzeye ve konserlere gitmektedirler Bir Sovyet yurttasi yilda ortalama 18 kez sinemaya gitmekte olup bu bir Amerikalidan uc kez bir Ingiliz ve bir Fransizdan da alti kez ve bir Federal Almanyalidan dokuz kez daha fazladir Sovyet yurttaslarinin genis olcude kulturel degerlerden yararlandiklarini aciklayan iki neden oldugu belirtilmektedir Bunlardan birincisi maddi bakimdan kitaplarin surekli yayinlarin tiyatro ve sinema biletlerinin vb fiyatlari SSCB de Bati da oldugundan cok daha dusuktur Bir sinema bileti hicbir zaman 70 Kopek ten 93 Cent fazla tutmaz Bolsoy Tiyatrosu nda bir koltuk 3 5 Ruble 4 7 Dolar tutar Aciktir ki tiyatrolar ve muzeler bu fiyatlarla harcamalarini karsilayamazlar ve dolayisiyla devletten odenek alirlar Ikinci neden ise SSCB toplumunun kulturel degerleri ozumleme ve dolayisiyla bu alanda sunulan olanaklardan faydalanma gereksinimini uyelerinin bilinclerine yerlestirmeye calismasidir Sosyalist GercekcilikMaksim Gorki 1868 1936 Sosyalist gercekciligin ve Sovyet edebiyatinin kurucusu sayilan Sovyet Yazarlar Birligi nin ilk baskani Aleksander Fadeyev Aleksandr Serafimovic Nikolay Ostrovskiy Konstantin FedinSiirVladimir Mayakovski Sergey Yesenin Boris Pasternak Anna Ahmatova Marina Ivanovna Tsvetayeva Yevgeni Yevtusenko Konstantin SimonovMuhalif YaziAleksandr SoljenitsinRomanAleksey Nikolayevic Tolstoy Mihail Bulgakov Strugatsky kardeslerPolisiyeveAyrica bakinizMarksizm Leninizm EnstitusuKaynakca Buyuk Ansiklopedi Milliyet 1990 Cilt 13 Sayfa 5016 5017 a b Sosyalizm 60 yilda Neler Getirdi SSCB Uzerine Sorular ve Cevaplar s 129 30 Egitim Kultur ve Spor Bilim Yayinlari