Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sovyetler Birliği’nde felsefe, resmi olarak Marksist-Leninist düşünce odaklıydı, bu kuramsal olarak nihai felsefi doğru ve nesnellik temeliydi. 1920’ler ve 1930’lar boyunca, Rus düşüncesinin diğer eğilimleri baskılandı (pek çok filozof göç etti, başkaları sürüldü). Stalin 1931’de diyalektik materyalizm’i Marksizm Leninizm ile özdeşleştiren bir karar çıkartarak, bütün komünist devletlerde ve Comintern aracılığıyla çoğu Komünist partide geçerli olacak resmi felsefe haline getirdi. . Bolşevik yönetimin başlangıcından itibaren Sovyet felsefesinin resmi amacı (her derste yer alması zorunlu bir öğretim konusuydu), Komünist düşüncelerin kuramsal olarak anlatılmasıydı. Bununla birlikte, 1917 Ekim Devrimi nden sonra, hem felsefi hem siyasi mücadeleler damgasını vurmuş ve artık eskisi gibi dogmatik olunmayıp daha ilerici ve olumlu konular tartışılır hale getirmiştir. Evald Vasilevich Ilyenkov 1960’ların önde gelen filozoflarından biriydi, Leninist Diyalektik ve Positivizmin Metafizikliği (Leninist Dialectics & Metaphysics of Positivism) (1979) kitabında, 1920’lerin “mekanikçiler ile “diyalektikçiler” tartışmasını yeniden açtı. 1960’lar ve 1970’lerde analitik felsefe (analytical philosophy) ve mantık deneyciliği (logical empiricism) dahil Batı felsefeleri Sovyet düşüncesi üzerinde iz bırakmaya başladılar. Keza bu durum da SSCB'nin Stalin sonrası yönetiminde komünist idealini ne derece yeteneksiz kullandığının ve emperyalist ülkelerinin felsefelerine gittikçe kayan bir ivme kazandığının göstergesidir.
Sovyetler Birliği’nde felsefi ve siyasi mücadeleler
Daha fazla bilgi Diyalektik maddecilik ve Marksist kuram. İlk Lenin tarafından Maddecilik ve Empriocriticism (Materialism and Empiriocriticism) (1908) kitabında geliştirilen diyalektik maddecilik üç eksen üstünde durur: Hegelci diyalektiğin “maddeci ters çevrilme”si, sınıf savaşımı bilimsel ilkelerinin tarihselliği ve fizikteki (Hemlholtz), biyolojideki (Darwin) ve ekonomi politikteki (Marks) “evrim yasaları”nın birbirine yakınsamasıdır. Lenin böylelikle tarihi Marksizm (Labriola) ile “sosyal darwinizm” (Kautsky)’ye yakın olan determinist Marksizm arasında bir yerde durmuştur. Lenin’in en önemli felsefi rakibi, Marksizmle Ernst Mach, Wilhelm Ostwald ve Richard Avenarius (ki Materialism and Empiriocriticism kitabında şiddetle eleştirilmiştir) felsefesini birleştirmeye çalışan Alexander Bogdanov (1873-1928) idi. Bogdanov “tectology” kitabını yazdı ve savaş sonrası Protelkult kurucularından biriydi.
1917 Ekim Devrimi sonrası, Sovyet felsefesi “diyalektikçiler” (Deborin) ile “mekanikçiler” (Bukharin, 1924'te Stalin’in “tek ülkede sosyalizm” tezinin de ayrıntılarını hazırlamıştı) arasında bölündü. Mekanikçiler (A.K. Timartizev, Timianski, Axelrod, Stepanov...), ki çoğu bilimsel bir alt yapıdan geliyorlardı, Marksist felsefenin ilkesini Doğanın nedensel açıklanmasında bulduğunu ileri sürüyorlardı. Marksizmin pozitivist bir yorumunu savladılar, yani Marksist felsefe doğa bilimlerini izlemeliydi. Stepanov böylesi üstüne basarak “Doğanın Diyalektik Anlayışı Mekanik Anlayıştır” başlıklı makalesini yazdı. Bunu aksine, “diyalektikçiler” daha çok Hegelci bir öğretiden geliyorlardı, diyalektiğin basit mekanizme indirgenemeyeceğinde ısrarlıydılar. Engels ’in Anti-Duhring ve Doğanın Diyalektiği’ni kendilerine temel alarak, diyalektik yasalarının doğada bulunabileceğini iddia ettiler. Görecelilik Kuramı ve kuantum mekaniği’nden destek alarak, mekanikçilerin doğa kavramının çok dar ve sınırlı olduğu yanıtlarıydı. “Rus Marksizminin babası” Plehanov ’un öğrencisi olan Deborin, mekanikçilerle Spinoza’nın yeri konusunda da ayrı düşüyordu. Mekanikçiler onun idealist metafizikçi olduğunu söylerken, Deborin, Plekhanov’u izleyerek, Spinoza’yı maddeci ve diyalektikçi olarak görüyordu. Mekanikçilik en sonunda diyalektik maddeciliği kundakladığı ve kaba (vulgar) evrimcilikle suçlanıp kınandı Marksist-Leninist Bilimsel Kurumlar İkinci Tüm Birlikler Konferansında, 1929 toplantısıyla. İki yıl sonra, Stalin mekanikçilerle diyalektikçiler arası tartışmayı kesinkes bitirdi, çıkartılan bir kararla diyalektik materyalizm Marksizm-Leninizm ile özdeş sayıldı. Bundan sonra, resmi görüşlerin dışında felsefi bağımsız araştırma olasılıkları kayboldu, bu esnada lysenkoizm (lysenkoism) bilimsel alanlarda yürürlükte oldu (1948’de genetik bilimi “burjuva sahtebilimi” ilan edildi). Bununla birlikte, “mekanikçiler” ile “diyalektikçiler” arası tartışma 1920’lerden çok uzun zaman sonra da önemini koruyacaktı.
Öte yandan, David Riazanov 1920’de kendi kurduğu Marks Engels Enstitüsü başkanı olacaktı. Sonra MEGA (Marx-Engels-Gesamt-Ausgabe) kurdu ve Marks ve Engels’in bütün eserlerini yayinlayacaktı. Ayrıca, Diderot, Feuerbach ya da Hegel gibi yazarları da yayınladı, ancak 1921’de sendikaların özerkliğini savunduğu için tüm siyasi görevlerden çıkarıldı.
5’inci Comintern Kongresi sırasında, Grigory Zinoviev, George Lukacs’ı Tarih ve Sınıf Bilinci (1923) kitabı ve Karl Korsch’u da Marksizm ve Felsefe kitabı nedeniyle kınanmasını sağladı. Tarih ve Sınıf Bilinci yazarı tarafından reddedildi ve siyasi nedenlerle öz eleştiri yapıldı (o, bir devrimci için partinin bir parçası olmanın en önde geldiği düşüncesindeydi). Buna rağmen, Batı Marksizminin önde gelen bir kaynağı haline geldi, ilk Frankfurt Okulu ile başlayarak, hatta Heidegger’in Sein und Zeit (Olmak ve Zaman) (1927) eserini bile etkiledi. Lukacs sonra 1930 başlarında Moskova’ya gitti, orada felsefi çalışmalarına devam etti, Dünya Savaşından sonra Macaristan’a döndü. Sonra da 1956 Imre Nagy hükümetinde görev aldı; artık yakından izleniyordu.
Lev Vygotsky’nin (1896-1934) geliştirmeci (developmental) ruhbilim çalışmaları Ivan Pavlov’un çalışmalarının zıddıydı ve düşünceleri Alexei Nikolaevich Leont'ev, Pyotr Zinchenko (Harkov Ruhbilim Okulu üyesi) ve ilk yalan makinesini geliştiren bir sinir ruhbilimcisi olan Alexander Luria’nın etkinlik (activity) kuramı ile genişletildi.
Rus biçimciliği
Rus biçimciliği 1910’lardan 1930’lara edebi eleştiriciliğin etkili bir akımıydı, edebi eleştiriciliği, şiirsel dil ve edebiyat özellik ve özgünlüğünü oluşturarak tümüyle değişik bir bakış açısı getirdi. Rus ve Sovyet bilimcilerinin (Viktor Shklovsky, Yuri Tynianov, Boris Eichenbaum, Roman Jakobson, Grigory Vinokur) bir dizi yüksek düzey etkili eserlerini içerir; Rus biçimciliği Mikhail Bakhtin ve Yuri Lotman gibi düşünürlere ve geniş anlamda yapısalcılık üzerinde çok etki etti. Hareketin üyeleri genelde modern edebi eleştiriciliğin kurucuları olarak değerlendirilirler. Stalin yönetiminde bu terim, seçkinci sanatı ima eden küçük düşürücü anlam kazandı.
Rus biçimciliği ayrık bir hareketti, birleşik bir doktrin oluşturamadı, emeklerinin merkezi bir amacı konusunda katılımcılarının fikir birliği yoktu. Gerçekte, “Rus biçimciliği” iki ayrı hareketi belirtiyordu: Petersburg’daki OPOJAZ (Şiirsel Dil Çalışmaları Birliği) ile Moskova’daki Dilbilimsel Çevre. Bu nedenle, hayli geniş ve soyut bir kavram olan “Biçimcilik” yerine “Rus biçimcileri”nden söz etmek daha doğrudur.
SSCB 20. Kongre sonrası
Bunlarla birlikte, yaratıcı felsefe çalışmaları için koşullar SSCB 1956 Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresi ardından 1950’ler ortalarında oluşmaya başladı, gerçi felsefenin dış eteklerinde de olsa: doğa bilimi felsefesi (B. Kedrov, I. Frolov), algılama ve tin bilim (gnoseology) kuramı (P. Kopnin, V. Lektorsky, M. Mamardashvili, E. Ilyenkov), felsefe tarihi (V.Asmus, A.Losev, I.Narski), ahlak (O.Dobronitski), estetik (M.Kagan, L.Stolovitsh), mantık (G.Shtshedrovitski, A.Zinovyev) ve işaret bilimi (semiotics) ve sistem kuramları (Y.Lotman, ki İşaret Sistemleri Çalışmaları dergisini çıkarmıştır, en eski işaret bilim (semiotics) süreli yayınıdır; V.Sadovsky). 1844 Ekonomik ve Felsefi Elyazmalar gibi genç Marks’ın eserleri, ilkin 1932’de basılmış, ancak Stalin tarafından engellenmiştir çünkü, Alman İdealizminden ayrılması tamamlanmamıştı ve bu tartışılmaya başlanmıştı.
Diğerleri
Vasily Nalimov (1910-1997) ana olarak olasılık felsefesiyle ve onun biyolojik, matematiksel, dilbilimsel bildirgeleriyle ilgiliydi. Gnostizim ve mistisizmin bilimdeki rollerini araştırdı. Nalimov genelde atıf yapma endeksi (citation index) kavramı önerisiyle değeri anılır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sovyetler Birligi nde felsefe resmi olarak Marksist Leninist dusunce odakliydi bu kuramsal olarak nihai felsefi dogru ve nesnellik temeliydi 1920 ler ve 1930 lar boyunca Rus dusuncesinin diger egilimleri baskilandi pek cok filozof goc etti baskalari suruldu Stalin 1931 de diyalektik materyalizm i Marksizm Leninizm ile ozdeslestiren bir karar cikartarak butun komunist devletlerde ve Comintern araciligiyla cogu Komunist partide gecerli olacak resmi felsefe haline getirdi Bolsevik yonetimin baslangicindan itibaren Sovyet felsefesinin resmi amaci her derste yer almasi zorunlu bir ogretim konusuydu Komunist dusuncelerin kuramsal olarak anlatilmasiydi Bununla birlikte 1917 Ekim Devrimi nden sonra hem felsefi hem siyasi mucadeleler damgasini vurmus ve artik eskisi gibi dogmatik olunmayip daha ilerici ve olumlu konular tartisilir hale getirmistir Evald Vasilevich Ilyenkov 1960 larin onde gelen filozoflarindan biriydi Leninist Diyalektik ve Positivizmin Metafizikligi Leninist Dialectics amp Metaphysics of Positivism 1979 kitabinda 1920 lerin mekanikciler ile diyalektikciler tartismasini yeniden acti 1960 lar ve 1970 lerde analitik felsefe analytical philosophy ve mantik deneyciligi logical empiricism dahil Bati felsefeleri Sovyet dusuncesi uzerinde iz birakmaya basladilar Keza bu durum da SSCB nin Stalin sonrasi yonetiminde komunist idealini ne derece yeteneksiz kullandiginin ve emperyalist ulkelerinin felsefelerine gittikce kayan bir ivme kazandiginin gostergesidir Sovyetler Birligi nde felsefi ve siyasi mucadelelerDaha fazla bilgi Diyalektik maddecilik ve Marksist kuram Ilk Lenin tarafindan Maddecilik ve Empriocriticism Materialism and Empiriocriticism 1908 kitabinda gelistirilen diyalektik maddecilik uc eksen ustunde durur Hegelci diyalektigin maddeci ters cevrilme si sinif savasimi bilimsel ilkelerinin tarihselligi ve fizikteki Hemlholtz biyolojideki Darwin ve ekonomi politikteki Marks evrim yasalari nin birbirine yakinsamasidir Lenin boylelikle tarihi Marksizm Labriola ile sosyal darwinizm Kautsky ye yakin olan determinist Marksizm arasinda bir yerde durmustur Lenin in en onemli felsefi rakibi Marksizmle Ernst Mach Wilhelm Ostwald ve Richard Avenarius ki Materialism and Empiriocriticism kitabinda siddetle elestirilmistir felsefesini birlestirmeye calisan Alexander Bogdanov 1873 1928 idi Bogdanov tectology kitabini yazdi ve savas sonrasi Protelkult kurucularindan biriydi 1917 Ekim Devrimi sonrasi Sovyet felsefesi diyalektikciler Deborin ile mekanikciler Bukharin 1924 te Stalin in tek ulkede sosyalizm tezinin de ayrintilarini hazirlamisti arasinda bolundu Mekanikciler A K Timartizev Timianski Axelrod Stepanov ki cogu bilimsel bir alt yapidan geliyorlardi Marksist felsefenin ilkesini Doganin nedensel aciklanmasinda buldugunu ileri suruyorlardi Marksizmin pozitivist bir yorumunu savladilar yani Marksist felsefe doga bilimlerini izlemeliydi Stepanov boylesi ustune basarak Doganin Diyalektik Anlayisi Mekanik Anlayistir baslikli makalesini yazdi Bunu aksine diyalektikciler daha cok Hegelci bir ogretiden geliyorlardi diyalektigin basit mekanizme indirgenemeyeceginde israrliydilar Engels in Anti Duhring ve Doganin Diyalektigi ni kendilerine temel alarak diyalektik yasalarinin dogada bulunabilecegini iddia ettiler Gorecelilik Kurami ve kuantum mekanigi nden destek alarak mekanikcilerin doga kavraminin cok dar ve sinirli oldugu yanitlariydi Rus Marksizminin babasi Plehanov un ogrencisi olan Deborin mekanikcilerle Spinoza nin yeri konusunda da ayri dusuyordu Mekanikciler onun idealist metafizikci oldugunu soylerken Deborin Plekhanov u izleyerek Spinoza yi maddeci ve diyalektikci olarak goruyordu Mekanikcilik en sonunda diyalektik maddeciligi kundakladigi ve kaba vulgar evrimcilikle suclanip kinandi Marksist Leninist Bilimsel Kurumlar Ikinci Tum Birlikler Konferansinda 1929 toplantisiyla Iki yil sonra Stalin mekanikcilerle diyalektikciler arasi tartismayi kesinkes bitirdi cikartilan bir kararla diyalektik materyalizm Marksizm Leninizm ile ozdes sayildi Bundan sonra resmi goruslerin disinda felsefi bagimsiz arastirma olasiliklari kayboldu bu esnada lysenkoizm lysenkoism bilimsel alanlarda yururlukte oldu 1948 de genetik bilimi burjuva sahtebilimi ilan edildi Bununla birlikte mekanikciler ile diyalektikciler arasi tartisma 1920 lerden cok uzun zaman sonra da onemini koruyacakti Ote yandan David Riazanov 1920 de kendi kurdugu Marks Engels Enstitusu baskani olacakti Sonra MEGA Marx Engels Gesamt Ausgabe kurdu ve Marks ve Engels in butun eserlerini yayinlayacakti Ayrica Diderot Feuerbach ya da Hegel gibi yazarlari da yayinladi ancak 1921 de sendikalarin ozerkligini savundugu icin tum siyasi gorevlerden cikarildi 5 inci Comintern Kongresi sirasinda Grigory Zinoviev George Lukacs i Tarih ve Sinif Bilinci 1923 kitabi ve Karl Korsch u da Marksizm ve Felsefe kitabi nedeniyle kinanmasini sagladi Tarih ve Sinif Bilinci yazari tarafindan reddedildi ve siyasi nedenlerle oz elestiri yapildi o bir devrimci icin partinin bir parcasi olmanin en onde geldigi dusuncesindeydi Buna ragmen Bati Marksizminin onde gelen bir kaynagi haline geldi ilk Frankfurt Okulu ile baslayarak hatta Heidegger in Sein und Zeit Olmak ve Zaman 1927 eserini bile etkiledi Lukacs sonra 1930 baslarinda Moskova ya gitti orada felsefi calismalarina devam etti Dunya Savasindan sonra Macaristan a dondu Sonra da 1956 Imre Nagy hukumetinde gorev aldi artik yakindan izleniyordu Lev Vygotsky nin 1896 1934 gelistirmeci developmental ruhbilim calismalari Ivan Pavlov un calismalarinin ziddiydi ve dusunceleri Alexei Nikolaevich Leont ev Pyotr Zinchenko Harkov Ruhbilim Okulu uyesi ve ilk yalan makinesini gelistiren bir sinir ruhbilimcisi olan Alexander Luria nin etkinlik activity kurami ile genisletildi Rus bicimciligiRus bicimciligi 1910 lardan 1930 lara edebi elestiriciligin etkili bir akimiydi edebi elestiriciligi siirsel dil ve edebiyat ozellik ve ozgunlugunu olusturarak tumuyle degisik bir bakis acisi getirdi Rus ve Sovyet bilimcilerinin Viktor Shklovsky Yuri Tynianov Boris Eichenbaum Roman Jakobson Grigory Vinokur bir dizi yuksek duzey etkili eserlerini icerir Rus bicimciligi Mikhail Bakhtin ve Yuri Lotman gibi dusunurlere ve genis anlamda yapisalcilik uzerinde cok etki etti Hareketin uyeleri genelde modern edebi elestiriciligin kuruculari olarak degerlendirilirler Stalin yonetiminde bu terim seckinci sanati ima eden kucuk dusurucu anlam kazandi Rus bicimciligi ayrik bir hareketti birlesik bir doktrin olusturamadi emeklerinin merkezi bir amaci konusunda katilimcilarinin fikir birligi yoktu Gercekte Rus bicimciligi iki ayri hareketi belirtiyordu Petersburg daki OPOJAZ Siirsel Dil Calismalari Birligi ile Moskova daki Dilbilimsel Cevre Bu nedenle hayli genis ve soyut bir kavram olan Bicimcilik yerine Rus bicimcileri nden soz etmek daha dogrudur SSCB 20 Kongre sonrasiBunlarla birlikte yaratici felsefe calismalari icin kosullar SSCB 1956 Sovyetler Birligi Komunist Partisi 20 Kongresi ardindan 1950 ler ortalarinda olusmaya basladi gerci felsefenin dis eteklerinde de olsa doga bilimi felsefesi B Kedrov I Frolov algilama ve tin bilim gnoseology kurami P Kopnin V Lektorsky M Mamardashvili E Ilyenkov felsefe tarihi V Asmus A Losev I Narski ahlak O Dobronitski estetik M Kagan L Stolovitsh mantik G Shtshedrovitski A Zinovyev ve isaret bilimi semiotics ve sistem kuramlari Y Lotman ki Isaret Sistemleri Calismalari dergisini cikarmistir en eski isaret bilim semiotics sureli yayinidir V Sadovsky 1844 Ekonomik ve Felsefi Elyazmalar gibi genc Marks in eserleri ilkin 1932 de basilmis ancak Stalin tarafindan engellenmistir cunku Alman Idealizminden ayrilmasi tamamlanmamisti ve bu tartisilmaya baslanmisti DigerleriVasily Nalimov 1910 1997 ana olarak olasilik felsefesiyle ve onun biyolojik matematiksel dilbilimsel bildirgeleriyle ilgiliydi Gnostizim ve mistisizmin bilimdeki rollerini arastirdi Nalimov genelde atif yapma endeksi citation index kavrami onerisiyle degeri anilir