Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Leninizm veya Lenincilik, Marksizm üzerine kurulmuş siyâsî ve iktisâdî bir teoridir.
Marksizm'in bir kolu ve aşaması olarak ele alınır, Bolşevik lider Vladimir Lenin tarafından geliştirildiği kabul edilir. Leninizm'e göre Lenin, Marx'ın temel eserini üç temel noktada, yani felsefe, ekonomi ve siyasal alanlarda geliştirmiş, onu yeni koşullara uygun bir öğreti olarak ve temel ilkelerinden sapmaksızın yeniden üretmiştir.
Kısacası Leninizm, marksizmin çağın gereklerine göre hem kuramsal hem politik hem de ekonomik alanda, temel ilkelere bağlı kalarak yeniden uyarlanması olarak anlaşılır. Leninizmin marksist geleneğe en büyük katkısı demokratik merkeziyetçi örgüt yapısını savunmasıdır. Leninizm kavramı, yeni olgular ve yeni bilimsel gelişmeler doğrultusunda Marksizmin yeniden geliştirilmesi gereği üzerinden değerlendirilir ve marksizmin devrimci ve bilimsel özüne uygun olarak geliştirilmesi olarak anlaşılır.
"Leninizm" tâbiri, Lenin hayattayken çok kullanılan bir terim değildir, ancak sağlık sorunları nedeniyle ölümünden bir süre önce, Sovyet hükûmetinde aktif rolünü sonlandırdıktan sonra sıklıkla kullanılmaya ve yaygınlaştırılmaya başlandı. Asıl olarak ise 3. Komünist Enternasyonal'de (Komintern) Grigory Zinoviev "Leninizm" terimini kullandı ve terim popüler hale geldi. Bu tarihten itibaren, "leninizm" kavramı, "marksizm" içinde, onun yeni bir aşaması olarak kabul edildi ve kuramsallaştırıldı.
Bolşevik Parti
Lenin, "(Ne Yapmalı?)" isimli kitabında proletaryanın başarılı bir devrimi ancak devrimci bir bilince sahip olunca yapabileceği, bunun da Komünist Parti'nin "öncü parti" rolünü üstlendiği zaman gerçekleşebileceğini belirtir. Aynı kitapta Lenin profesyonel devrimcilerin partiye sahip çıkmasını ve zafere yön vermesi gerektiğini söyler. Böyle bir parti de amaçlarına ancak demokratik merkeziyetçiliği uygulayarak varabilir.
Burada Lenin, ekonomizm ve sendikalizm denilen bir anlayışla tartışma halindedir. Bu anlayışlara göre, ekonomik koşullar kendiliğinden devrimci bir gelişmeyi getirecektir ve bu nedenle işçilerin sendikalarda örgütlenmesi yeterlidir. Lenin bu görüşü, reformizm olarak değerlendirir, ekonomik koşulların kendiliğinden işçi sınıfına bilinç getirecegi fikrini kabul etmez. İşçi sınıfına bilinç ancak dışarıdan götürülebilir ve bunu yapacak olan da Proletarya'nın partisi olarak öne sürülen Bolşevik Parti'dir. Menşevik örgütlenme anlayışına karşı Lenin geliştirdiği bir örgütlenme modelidir bu. Kendini işçi sınıfının temsilcisi olarak algılayıp öne süren profesyonel devrimcilerden oluşan bir örgütlenmedir söz konusu olan.
Lenin'in görüşleri
Lenin kapitalizmin ancak devrimci yollarla yıkılabileceğini düşünüyordu. Lenin'e göre devrimi işçi diktatörlüğü süreci takip etmeliydi.
Leninizm'in diğer temel bir düşüncesi de emperyalizmi kapitalizmin en yüksek basamağı olarak görmesidir. Lenin, kapitalizmin küresel bir sistem olurken uyguladığı hileyi (Marx bu fenomeni öngörmüştür) Marx'ın çalışmalarını geliştirerek ve güncelleyerek anlatır. Lenin'e göre, gelişmiş kapitalist ülkelerde proleter devrim gerçekleşemez, çünkü bu ülkeler işçilerine nispeten yüksek yaşam standardı ve çeşitli fırsatlar sağlar ve işçilerin devrimci bir bilince ulaşması mümkün olmaz. (bkz: ) Bu sebeple, ancak daha az gelişmiş ülkelerde işçi devrimi mümkün olabilir.
Fakat eğer devrim ancak fakir, gelişmemiş bir ülkede başlayabilirse burada bir sorun ortaya çıkmaktadır. Marx'a göre gelişmemiş ülkeler sosyalizmi inşa edemez, çünkü kapitalizm henüz buralarda bütün gücünü kullanmamış, sömürüsünü gerçekleştirmemiştir, işte bu yüzden dış güçler devrimi başarısızlığa uğratmak için elinden geleni yapacaktır. Buna Leninizm iki çözüm yolu önerir:
İlk önerisi çok sayıda gelişmemiş ülkenin kısa bir sürede birleşerek büyük federal bir yapı oluşturacağı, bu sayede kapitalizme karşı direneceği ve sosyalizmi kurmayı başaracağıdır. Sovyetler Birliği'nin kurulmasının temel fikri budur.
Diğer önerisi de gelişmemiş ülkelerde başlayan devrimin veya devrim ateşinin gelişmiş kapitalist ülkelerdeki devrim kıvılcımını tetikleyebileceğidir. (Lenin, örnek olarak Rus Devrimi'nin bir Alman devrimini ateşleyebileceğini ummuştu.) Gelişmiş ülke, böylece sosyalizmi kuracak ve gelişmemiş ülkelerin de aynı şeyi yapmasına yardım edecektir.
Lenin'den sonra
Leninizmin tarihsel olarak yakaladığı bir şans iktidarı elde etmiş bir işçi sınıfı öncü partisi tarafından rehber kabul edilerek prensiplerinin hayata geçirilmeye çalışılmış olmasıdır. Lenin'in ölümünden sonra Bolşevikler daha önce sadece teori düzeyinde tartışılmış konularla ilgilenmek, dünyadaki ilk işçi sınıfı iktidarını ayakta tutmak ve ülkeyi kalkındırmak gibi sorunlarla başbaşa kalırlar. Bu sorunlar ekseninde, 1917 Ekim Devrimi'ni gerçekleştiren ekip arasında ayrışmalar, düşünce farklılıkları ve tasfiyeler yaşanır. Bu parti içi mücadeleden güçlenerek ayrılan Sovyetler Birliği Komünist Partisi, kısa sürede sanayileşmek, uzun yıllar süren savaşlardan sonra tükenme noktasına gelen ekonomiyi canlandırmak ve yurttaşlarına yaşanası bir ülke yaratmak gibi görevlere soyunur. Bu kapsamda NEP, kolektivizasyon, sanayileşme hamlesi gibi atılımlar gerçekleştirilir. Lenin'den sonra partinin başına geçen genel sekreter Stalin'in uygulamaya koyduğu açılımlara atıf yapılarak stalinizm deyimi kullanılsa da Stalin'in ideolojik düzeyde ayrı bir akım olarak değerlendirilecek teorik katkıları bulunmamaktadır. Ekim Devrimi'ni izleyen iç savaş yıllarında, Kızılordu komutanlğı yapmış Bolşevik lider Troçki ise fikir ayrılıklarından ötürü partiden tasfiye edildikten sonra, fikirlerini "troçkizm" olarak adlandırılacak olan teorik sistemde toplayacaktır.
1949 yılında Çin İç Savaşı'ndan gâlip çıkan Çin Komünist Partisi'nin genel sekreteri Mao Zedong ise Çin devriminin köylü tabanlı öznel durumunu teorileştirecek ve maoizm adıyla anılacak ideolojinin temellerini atacak, buna daha sonra Üç Dünya Teorisi eklenecektir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Lenin, V.İ, Emperyalizm: Kapitalizmin En Yüksek Aşaması, Sol Yayınları, 1. Baskı, 1969,
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Leninizm veya Lenincilik Marksizm uzerine kurulmus siyasi ve iktisadi bir teoridir Marksizm in bir kolu ve asamasi olarak ele alinir Bolsevik lider Vladimir Lenin tarafindan gelistirildigi kabul edilir Leninizm e gore Lenin Marx in temel eserini uc temel noktada yani felsefe ekonomi ve siyasal alanlarda gelistirmis onu yeni kosullara uygun bir ogreti olarak ve temel ilkelerinden sapmaksizin yeniden uretmistir Kisacasi Leninizm marksizmin cagin gereklerine gore hem kuramsal hem politik hem de ekonomik alanda temel ilkelere bagli kalarak yeniden uyarlanmasi olarak anlasilir Leninizmin marksist gelenege en buyuk katkisi demokratik merkeziyetci orgut yapisini savunmasidir Leninizm kavrami yeni olgular ve yeni bilimsel gelismeler dogrultusunda Marksizmin yeniden gelistirilmesi geregi uzerinden degerlendirilir ve marksizmin devrimci ve bilimsel ozune uygun olarak gelistirilmesi olarak anlasilir Leninizm tabiri Lenin hayattayken cok kullanilan bir terim degildir ancak saglik sorunlari nedeniyle olumunden bir sure once Sovyet hukumetinde aktif rolunu sonlandirdiktan sonra siklikla kullanilmaya ve yayginlastirilmaya baslandi Asil olarak ise 3 Komunist Enternasyonal de Komintern Grigory Zinoviev Leninizm terimini kullandi ve terim populer hale geldi Bu tarihten itibaren leninizm kavrami marksizm icinde onun yeni bir asamasi olarak kabul edildi ve kuramsallastirildi Bolsevik PartiLenin Ne Yapmali isimli kitabinda proletaryanin basarili bir devrimi ancak devrimci bir bilince sahip olunca yapabilecegi bunun da Komunist Parti nin oncu parti rolunu ustlendigi zaman gerceklesebilecegini belirtir Ayni kitapta Lenin profesyonel devrimcilerin partiye sahip cikmasini ve zafere yon vermesi gerektigini soyler Boyle bir parti de amaclarina ancak demokratik merkeziyetciligi uygulayarak varabilir Burada Lenin ekonomizm ve sendikalizm denilen bir anlayisla tartisma halindedir Bu anlayislara gore ekonomik kosullar kendiliginden devrimci bir gelismeyi getirecektir ve bu nedenle iscilerin sendikalarda orgutlenmesi yeterlidir Lenin bu gorusu reformizm olarak degerlendirir ekonomik kosullarin kendiliginden isci sinifina bilinc getirecegi fikrini kabul etmez Isci sinifina bilinc ancak disaridan goturulebilir ve bunu yapacak olan da Proletarya nin partisi olarak one surulen Bolsevik Parti dir Mensevik orgutlenme anlayisina karsi Lenin gelistirdigi bir orgutlenme modelidir bu Kendini isci sinifinin temsilcisi olarak algilayip one suren profesyonel devrimcilerden olusan bir orgutlenmedir soz konusu olan Lenin in gorusleriLenin kapitalizmin ancak devrimci yollarla yikilabilecegini dusunuyordu Lenin e gore devrimi isci diktatorlugu sureci takip etmeliydi Leninizm in diger temel bir dusuncesi de emperyalizmi kapitalizmin en yuksek basamagi olarak gormesidir Lenin kapitalizmin kuresel bir sistem olurken uyguladigi hileyi Marx bu fenomeni ongormustur Marx in calismalarini gelistirerek ve guncelleyerek anlatir Lenin e gore gelismis kapitalist ulkelerde proleter devrim gerceklesemez cunku bu ulkeler iscilerine nispeten yuksek yasam standardi ve cesitli firsatlar saglar ve iscilerin devrimci bir bilince ulasmasi mumkun olmaz bkz Bu sebeple ancak daha az gelismis ulkelerde isci devrimi mumkun olabilir Fakat eger devrim ancak fakir gelismemis bir ulkede baslayabilirse burada bir sorun ortaya cikmaktadir Marx a gore gelismemis ulkeler sosyalizmi insa edemez cunku kapitalizm henuz buralarda butun gucunu kullanmamis somurusunu gerceklestirmemistir iste bu yuzden dis gucler devrimi basarisizliga ugratmak icin elinden geleni yapacaktir Buna Leninizm iki cozum yolu onerir Ilk onerisi cok sayida gelismemis ulkenin kisa bir surede birleserek buyuk federal bir yapi olusturacagi bu sayede kapitalizme karsi direnecegi ve sosyalizmi kurmayi basaracagidir Sovyetler Birligi nin kurulmasinin temel fikri budur Diger onerisi de gelismemis ulkelerde baslayan devrimin veya devrim atesinin gelismis kapitalist ulkelerdeki devrim kivilcimini tetikleyebilecegidir Lenin ornek olarak Rus Devrimi nin bir Alman devrimini atesleyebilecegini ummustu Gelismis ulke boylece sosyalizmi kuracak ve gelismemis ulkelerin de ayni seyi yapmasina yardim edecektir Lenin den sonraLeninizmin tarihsel olarak yakaladigi bir sans iktidari elde etmis bir isci sinifi oncu partisi tarafindan rehber kabul edilerek prensiplerinin hayata gecirilmeye calisilmis olmasidir Lenin in olumunden sonra Bolsevikler daha once sadece teori duzeyinde tartisilmis konularla ilgilenmek dunyadaki ilk isci sinifi iktidarini ayakta tutmak ve ulkeyi kalkindirmak gibi sorunlarla basbasa kalirlar Bu sorunlar ekseninde 1917 Ekim Devrimi ni gerceklestiren ekip arasinda ayrismalar dusunce farkliliklari ve tasfiyeler yasanir Bu parti ici mucadeleden guclenerek ayrilan Sovyetler Birligi Komunist Partisi kisa surede sanayilesmek uzun yillar suren savaslardan sonra tukenme noktasina gelen ekonomiyi canlandirmak ve yurttaslarina yasanasi bir ulke yaratmak gibi gorevlere soyunur Bu kapsamda NEP kolektivizasyon sanayilesme hamlesi gibi atilimlar gerceklestirilir Lenin den sonra partinin basina gecen genel sekreter Stalin in uygulamaya koydugu acilimlara atif yapilarak stalinizm deyimi kullanilsa da Stalin in ideolojik duzeyde ayri bir akim olarak degerlendirilecek teorik katkilari bulunmamaktadir Ekim Devrimi ni izleyen ic savas yillarinda Kizilordu komutanlgi yapmis Bolsevik lider Trocki ise fikir ayriliklarindan oturu partiden tasfiye edildikten sonra fikirlerini trockizm olarak adlandirilacak olan teorik sistemde toplayacaktir 1949 yilinda Cin Ic Savasi ndan galip cikan Cin Komunist Partisi nin genel sekreteri Mao Zedong ise Cin devriminin koylu tabanli oznel durumunu teorilestirecek ve maoizm adiyla anilacak ideolojinin temellerini atacak buna daha sonra Uc Dunya Teorisi eklenecektir Ayrica bakinizMarksizm Leninizm Leninizmin IlkeleriKaynakca Lenin V I Emperyalizm Kapitalizmin En Yuksek Asamasi Sol Yayinlari 1 Baski 1969 ISBN 975 7399 14 0