Soğanlı, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Soğanlı | |
---|---|
Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
Soğanlı Soğanlı'nın Artvin'deki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Artvin |
İlçe | Ardanuç |
Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
Rakım | 1276 m |
Nüfus (2021) | |
• Toplam | 98 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0466 |
İl plaka kodu | 08 |
Posta kodu | 08390 |
Tarihçe
Soğanlı köyünün eski adı Suagara'dır. Bu yer adı Gürcüce Suagara'dan (სუაგარა) Türkçeye girmiştir. Nitekim Artvin vilyati üzerine 1927'de yayımlanmış olan Osmanlıca bir kaynakta köyün adı Suagara (صوآقارا) olarak geçer. 1886 yılındaki nüfus tespiti sırasında Rus idaresi de köyü Suagara (Суагара) olarak kaydetmiştir. Bugünkü Soğanlı köyü, Suagara'nın yanı sıra eski Cuğo (ჯუღო) köyünü de kapsamaktadır. Cuğo adı, Osmanlıca (جوغو) ve Rusça (Жуго) kaynaklara aynı biçiminde girmiştir.
Suagara ve Cuğo, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı topraklarını oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alıyordu. Erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü devletleri yönetiminde olan bu yerleşmeleri Osmanlılar 16. yüzyılın ortasında, Gürcülerden ele geçirdi. Soğanlı köyünün sınırları içinde kalan Cuğo Kalesi, Cuğo Kilisesi, Suagara Kalesi ve Mekereti Kilisesi bu dönemden kalmıştır.
1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde Suagara'nın adı geçmemektedir. Bu defterde yer alan Cuğo'nun nüfusu 6 haneden (yaklaşık 30 kişi) oluşuyordu. Bu tarihte Cuğo, sekizi boşalmış olmakla birlikte 58 köyü kapsıyan Ardanuç nahiyesinin nüfus açısından en küçük köylerinden biriydi. Bu defterde nüfusun tamamı Hristiyan olarak kaydedilmiştir. 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterinde de Suagara yer almamıştır. Cuğo köyü ise bu tarihte tamamen boşalmıştır.
Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi tahsil etme amacıyla 1835 yılında gerçekleştirdiği nüfus tespitinde hem Suagara hem de Cuğo iki ayrı köy olarak yer alır. Zaman içinde Cuğo'nın yenidem meskun hale geldiği bu kayıttan anlaşılmaktadır. Bu tarihte Suagara'da 15 hanede 46 erkek, Cuğo'da da 12 hanede 31 erkek tespit edilmiştir. Osmanlı idaresi geleneksel olarak sadece erkek nüfus tespit ediyordu. Bundan dolayı bu yerleşmelerin toplam nüfusunu tespit etmek için erkek sayısı kadar kadın eklemek gerekir. Bunun sonucunda Suagara'nın nüfusunun 92 kişiden, Cuğo'nun da 62 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.
Suagara ve Cuğo, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın sonucunda Rusların eline geçti. Rus idaresinde bu iki yerleşme, Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasının (uçastok) Bica nahiyesinde (сельское общество: kırsal topluluk) yer alıyordu. Suagara'da 163 kişi, Cuğo'da ise 102 kişi yaşıyordu. İki köyün de nüfusu "Türk" olarak kaydedilmiştir. Oysa Eklevana (ეკლევანა), Anza (ანზა), Sakepiri (საკეპირი), Kantelauri (ქანთელაური), Mekereti (მექერეთი), Pareheti (ფარეხეთი), Dzegistskaro (ძეგისწყარო) gibi Gürcüce yer adları, bu köylerin Gürcü yerleşmesi olduğuna işaret etmektedir.
Suagara ve Cuğo, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Artvin ve Ardahan bölgelerinden çekildi ve köy fiilen Türkiye'ye katıldı. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da bu iki yerleşme Türkiye'ye bırakıldı.
Suagara ve Cuğo, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında bu livanın merkez kazasına bağlı Ardanuç nahiyesinin köyleriydi. Suagara'da 24 hande 77 kişi, Cuğo'da 11 hanede 36 kişi yaşıyordu. Bu yerleşme adları Türkçe olmadığı için 1925 yılında Suagara'nın adı Soğanlı, Cuğo'nun adı da Petekli olarak değiştirildi. 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Suagara köyü Soğanlı olarak yazılmışken, Cuğo köyü "Benekli" adıyla kaydedilmiştir. Cuğo köyü, 1935 genel nüfus sayımında yeni adıyla yer almamıştır. Bu tarihten önce Soğanlı köyüne bir mahalle olarak bağlandığı anlaşılmaktadır. Günümüzde bu mahalle Penekli olarak adlandırılmaktadır. Soğanlı köyü, 1935 genel nüfus sayımında, Artvin ve Rize vilayetlerinin yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Artvin kazasının Ardanuç nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 229 kişiden oluşuyordu. Suagara adı dahan sonra "Süara" biçiminde yazılmış ve bu ad, köyün yeni adıyla birlikte geç döneme kadar resmi kayıtlarda "Soğanlı (Süara)" biçiminde kullanılmıştır.
Soğanlı, Ardanuç ilçesinde en çok tarihsel yapı barındıran yerleşmelerden biridir. Bugünkü Soğanlı köyünün bir parçası olan Suagara'da bir kale ve bir kilise, Cuğo'da bir kale, bir kilise ve iki eski köprü bulunmaktadır. Bu yapılar büyük oranda yıkılmıştır.
Coğrafya
Soğanlı köyü, Artvin il merkezine 35 km, Ardanuç ilçe merkezine 7 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2021 | 98 |
2020 | 114 |
2019 | 137 |
2018 | 127 |
2017 | 94 |
2016 | 91 |
2015 | 90 |
2014 | 101 |
2013 | 112 |
2012 | 97 |
2011 | 100 |
2010 | 116 |
2009 | 150 |
2008 | 172 |
2007 | 129 |
2000 | 250 |
1990 | 315 |
1985 | 413 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p . Nufusune.com. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 84 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 116". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ a b c ""Ardanuç kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ a b Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 114". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 39 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 182, 190 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 141-142, .
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 78.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı, İstanbul, 1937, s. 337" (PDF). 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 29 Ağustos 2021.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 27 Ağustos 2021.
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 84-89, 146 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c d . YerelNet.org.tr. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2022.
Dış bağlantılar
- Soğanlı, Ardanuç için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Soganli Artvin ilinin Ardanuc ilcesine bagli bir koydur SoganliKoyArtvin in Turkiye deki konumuSoganliSoganli nin Artvin deki konumuUlkeTurkiyeIlArtvinIlceArdanucCografi bolgeKaradeniz BolgesiRakim1276 mNufus 2021 Toplam98Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0466Il plaka kodu08Posta kodu08390TarihceSoganli koyunun eski adi Suagara dir Bu yer adi Gurcuce Suagara dan სუაგარა Turkceye girmistir Nitekim Artvin vilyati uzerine 1927 de yayimlanmis olan Osmanlica bir kaynakta koyun adi Suagara صوآقارا olarak gecer 1886 yilindaki nufus tespiti sirasinda Rus idaresi de koyu Suagara Suagara olarak kaydetmistir Bugunku Soganli koyu Suagara nin yani sira eski Cugo ჯუღო koyunu de kapsamaktadir Cugo adi Osmanlica جوغو ve Rusca Zhugo kaynaklara ayni biciminde girmistir Suagara ve Cugo Orta Cag da Gurcistan in guneybati topraklarini olusturan bolgelerden biri olan Klarceti de yer aliyordu Erken ve gec Orta Cag da Gurcu devletleri yonetiminde olan bu yerlesmeleri Osmanlilar 16 yuzyilin ortasinda Gurculerden ele gecirdi Soganli koyunun sinirlari icinde kalan Cugo Kalesi Cugo Kilisesi Suagara Kalesi ve Mekereti Kilisesi bu donemden kalmistir 1574 tarihli ve Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde Suagara nin adi gecmemektedir Bu defterde yer alan Cugo nun nufusu 6 haneden yaklasik 30 kisi olusuyordu Bu tarihte Cugo sekizi bosalmis olmakla birlikte 58 koyu kapsiyan Ardanuc nahiyesinin nufus acisindan en kucuk koylerinden biriydi Bu defterde nufusun tamami Hristiyan olarak kaydedilmistir 1595 tarihli ve Defter i Mufassal i Liva i Ardanuc adli Osmanli tahrir defterinde de Suagara yer almamistir Cugo koyu ise bu tarihte tamamen bosalmistir Osmanli idaresinin askere alma ve vergi tahsil etme amaciyla 1835 yilinda gerceklestirdigi nufus tespitinde hem Suagara hem de Cugo iki ayri koy olarak yer alir Zaman icinde Cugo nin yenidem meskun hale geldigi bu kayittan anlasilmaktadir Bu tarihte Suagara da 15 hanede 46 erkek Cugo da da 12 hanede 31 erkek tespit edilmistir Osmanli idaresi geleneksel olarak sadece erkek nufus tespit ediyordu Bundan dolayi bu yerlesmelerin toplam nufusunu tespit etmek icin erkek sayisi kadar kadin eklemek gerekir Bunun sonucunda Suagara nin nufusunun 92 kisiden Cugo nun da 62 kisiden olustugu ortaya cikar Suagara ve Cugo 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin sonucunda Ruslarin eline gecti Rus idaresinde bu iki yerlesme Artvin sancaginin okrug Ardanuc kazasinin ucastok Bica nahiyesinde selskoe obshestvo kirsal topluluk yer aliyordu Suagara da 163 kisi Cugo da ise 102 kisi yasiyordu Iki koyun de nufusu Turk olarak kaydedilmistir Oysa Eklevana ეკლევანა Anza ანზა Sakepiri საკეპირი Kantelauri ქანთელაური Mekereti მექერეთი Pareheti ფარეხეთი Dzegistskaro ძეგისწყარო gibi Gurcuce yer adlari bu koylerin Gurcu yerlesmesi olduguna isaret etmektedir Suagara ve Cugo Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi 1921 yilinda Sovyet Rusya nin Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti nin verdigi ultimatom uzerine Gurcistan hukumeti Artvin ve Ardahan bolgelerinden cekildi ve koy fiilen Turkiye ye katildi 16 Mart 1921 de Sovyet Rusya ile Ankara Hukumeti arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla da bu iki yerlesme Turkiye ye birakildi Suagara ve Cugo 1922 yilinda Artvin livasinda yapilan nufus tespiti sirasinda bu livanin merkez kazasina bagli Ardanuc nahiyesinin koyleriydi Suagara da 24 hande 77 kisi Cugo da 11 hanede 36 kisi yasiyordu Bu yerlesme adlari Turkce olmadigi icin 1925 yilinda Suagara nin adi Soganli Cugo nun adi da Petekli olarak degistirildi 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Suagara koyu Soganli olarak yazilmisken Cugo koyu Benekli adiyla kaydedilmistir Cugo koyu 1935 genel nufus sayiminda yeni adiyla yer almamistir Bu tarihten once Soganli koyune bir mahalle olarak baglandigi anlasilmaktadir Gunumuzde bu mahalle Penekli olarak adlandirilmaktadir Soganli koyu 1935 genel nufus sayiminda Artvin ve Rize vilayetlerinin yerine kurulmus olan Coruh vilayetinin Artvin kazasinin Ardanuc nahiyesine bagliydi ve nufusu 229 kisiden olusuyordu Suagara adi dahan sonra Suara biciminde yazilmis ve bu ad koyun yeni adiyla birlikte gec doneme kadar resmi kayitlarda Soganli Suara biciminde kullanilmistir Soganli Ardanuc ilcesinde en cok tarihsel yapi barindiran yerlesmelerden biridir Bugunku Soganli koyunun bir parcasi olan Suagara da bir kale ve bir kilise Cugo da bir kale bir kilise ve iki eski kopru bulunmaktadir Bu yapilar buyuk oranda yikilmistir CografyaSoganli koyu Artvin il merkezine 35 km Ardanuc ilce merkezine 7 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2021 982020 1142019 1372018 1272017 942016 912015 902014 1012013 1122012 972011 1002010 1162009 1502008 1722007 1292000 2501990 3151985 413Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 a b c d e f g h i j k l m n o p Nufusune com 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 84 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 116 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2021 a b c Ardanuc kazasi 1886 Yili Rusca 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2021 a b Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 35 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 114 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Agustos 2021 Klarceti Gurcuce Mamia Pagava Meri Tsintsadze Maia Baramidze Malhaz Coharadze Tina Siosvili Sota Mamuladze Ramaz Halvasi Nugzar Mgeladze Zaza Sasikadze Cemal Karalidze Batum 2016 s 39 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 0 8969 5 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 182 190 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 3 cilt 2 cilt s 41 Nursen Gok Artvin Livasi nin Anavatan a Katilisi Sirasindaki Durumuna Iliskin Belgeler Ankara Universitesi Turk Inkilap Tarihi Enstitusu Ataturk Yolu Dergisi Sayi 41 Mayis 2008 s 89 104 PDF 26 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Agustos 2021 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye Istanbul 2010 Birinci basim 1927 s 141 142 ISBN 978 9944 197 52 6 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 78 1935 Genel Nufus Sayimi Istanbul 1937 s 337 PDF 16 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 29 Agustos 2021 1980 Genel Nufus Sayimi Ankara 1981 PDF 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 27 Agustos 2021 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 84 89 146 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 a b c d YerelNet org tr 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Haziran 2022 Dis baglantilarSoganli Ardanuc icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft