Stepan Sarıgool (Tuvaca: Степан Агбаанович Сарыг-оол)(Kasım 17, 1908 yılı - Mayıs 27, 1983 yılı) — roman yazarı, şair, oyun yazarı, mütercim, Tıva ulusunun ulusal yazarı. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin (Tuvaca: Тыва АССР-ниң) edebiyat ve sanatının ünlü kalemidir. Tıva Sovyet Sosyalist Özerk Cumhuriyeti'nin Yüksek Şura'sının milletvekili olmuştur. Çağdaş kurucularının arasında yer alır.
Stepan Sarıgool (Tr) Степан Агбаан-оглу Сарыг-оол (Tıva) | |
---|---|
Doğum | 17 Kasım 1908 Tıva |
Ölüm | 27 Mayıs 1983 |
Meslek | Roman yazar, şair, oyun yazarı, milletvekili |
Milliyet | Tıva (Türk) |
Yaşamı
1908 yılının Kasım 17-de Tandı-Tıvanın Arı-Övür Torgalıı'nın Kadıgbay denilen yerinde doğmuştur. O Moğol yazısını kendi kendine öğrenmiş, Kızıl'ın parti okulunu, Moskova'nın Doğu Ulusları'nın Komünistlik Üniversitesini bitirmiştir.
1921 yılında Tıva Arat Respublika kurulduğunda parti bünyesinde çalışmıştır. 1930 yılında ulusçu (/улусчу) yönetime karşı olan feodallar ve ağaların ayaklanmasını bastırmaya girişmiştir. 1934 yılında "Areve şını" gazetesinin redaktörlüğünü yapmıştır. Tıva Arat Cumhuriyeti'nin Merkezi Komitesinin başkanlığına, Tuva ulusçu yayınevinin redaktörlüğüne, "Ulug-Hem" almanağının yayınında redaktörlük grevlerini yapmıştır.
Edebi yönü
Edebi yöndeki eser basımını 1930'lu yılların başında yakalamıştır. İlk şiiri 1934 yılında "Areve şını" (Аревэ шыны) gazetesinde yayınlanmıştır. Ondan sonra yüzü aşkın edebi eser yazmıştır. 1942 yılından itibaren 25 eserin yazarıdır. Tıva dili öğretim kitapları, Tıva Masallar ve Destanlar derlemeleriyle Tuva edebiyatına ışık olmuştur. Aleksandr Puşkin, N. Nekrasov, Şevçenko, V. Mayakovskiy ve M. İsakovskiy'in şiirlerini, Türk dünyasının en ünlü yazarı Cengiz Aytmatov'un "Cemile" (Джамиля) adlı romanını, Maksim Gorki'nin "Ana" (Tıva Türkçesinde Ava) adlı romanını, edebi eserlerini Tıva Türkçesine çevirmiştir. «Sanı-Möge)» (Саны-Мөге), «Aldın-Kıs» (Алдын-Кыс / Altın Kız) nesirlerini, «Ottug Terge» (Оттуг-Терге), «Ol-la Maskajık» (Ол-ла Маскажык) adlı edebi eserleri, «Belek» (Белек), «Angır-oolduñ toojuzu» (Аңгыр-оолдуң тоожузу) adlı romanları, «Aldan-Durgun»(Алдан-Дургун) adlı romanı Tıva edebiyatının altın taşlar olmuştur.
Eserleri Rusça, Hakasça, Yakutça, Tatarca, Kazakça, Özbekçe, İngilizce, Moğolca, Bulgarca gibi 18 dile çevrilmiştir. 1942 yılından beri Tıva Arat Cumhuriyeti'nin, 1945 yılından başlayıp Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin Yazarlar Birliği'nin üyesidir. Emeğinin Kızıl Tuk, Ulusların dostluğu, "Hündüleldiñ demdee" nişanları ile ödüllendirilmiştir. 1967 yılından başlayıp Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Yüce Divan üyesidir.
Eserleri
- Roman «Bеlеk» (1942)
- Şiirler Antolojisi «Çırıtkılıg hün» (1944)
- Roman «Kоlhоz "Еrtinеlig"» (1956)
- Nesir Antolojisi «Mееñ bаylаk çеrim» (1958),
- Şiir Güldestesi «Kоmmunizmniñ оttаrı» (1962)
- çıındı çugааlаr «Bistiñ mаlıvıs» (1963)
- çıındı şülüktеr «Ulug-Hеmim» (1967)
- Roman «Аñgır-ооlduñ tооjuzu» (kitapları 1-2, 1961-66; Rusçaya çeviri adı - "Pоvеst о svеtlоm mаlçikе", Kitap 1, 1966)
- Antolojik Edebiyat «Аmıdırаl – dеmisеl» (1968)
- Edebiyat Antolojisi «Hоmus ırızı», (1968)
- Antolojik Eserler «Inаkşıl» (1976)
- çоgааldаr çıındızı, t. 1-2, Kızıl, 1973-74
- Edebiyat Antolojisi «Çürеktiñ kıygılаrı» (1980)
- Edebiyat Antolojisi «Sаyannıñ dаñı» (1983)
- Edebiyat Antolojisi, cilt. 1-3, Kızıl, 1988-1989-1992
Dış bağlantılar
- «Тываның чогаалчылары / Tıva'nın Yazarları» 2000 yılında çıkan kitap
- S.A.Sarıg-ool —lrd63.narod.ru 25 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stepan Sarigool Tuvaca Stepan Agbaanovich Saryg ool Kasim 17 1908 yili Mayis 27 1983 yili roman yazari sair oyun yazari mutercim Tiva ulusunun ulusal yazari Tiva Sovyet Sosyalist Ozerk Cumhuriyeti nin Tuvaca Tyva ASSR nin edebiyat ve sanatinin unlu kalemidir Tiva Sovyet Sosyalist Ozerk Cumhuriyeti nin Yuksek Sura sinin milletvekili olmustur Cagdas kurucularinin arasinda yer alir Stepan Sarigool Tr Stepan Agbaan oglu Saryg ool Tiva Dogum17 Kasim 1908 TivaOlum27 Mayis 1983MeslekRoman yazar sair oyun yazari milletvekiliMilliyetTiva Turk Yasami1908 yilinin Kasim 17 de Tandi Tivanin Ari Ovur Torgalii nin Kadigbay denilen yerinde dogmustur O Mogol yazisini kendi kendine ogrenmis Kizil in parti okulunu Moskova nin Dogu Uluslari nin Komunistlik Universitesini bitirmistir 1921 yilinda Tiva Arat Respublika kuruldugunda parti bunyesinde calismistir 1930 yilinda uluscu uluschu yonetime karsi olan feodallar ve agalarin ayaklanmasini bastirmaya girismistir 1934 yilinda Areve sini gazetesinin redaktorlugunu yapmistir Tiva Arat Cumhuriyeti nin Merkezi Komitesinin baskanligina Tuva uluscu yayinevinin redaktorlugune Ulug Hem almanaginin yayininda redaktorluk grevlerini yapmistir Edebi yonu Edebi yondeki eser basimini 1930 lu yillarin basinda yakalamistir Ilk siiri 1934 yilinda Areve sini Areve shyny gazetesinde yayinlanmistir Ondan sonra yuzu askin edebi eser yazmistir 1942 yilindan itibaren 25 eserin yazaridir Tiva dili ogretim kitaplari Tiva Masallar ve Destanlar derlemeleriyle Tuva edebiyatina isik olmustur Aleksandr Puskin N Nekrasov Sevcenko V Mayakovskiy ve M Isakovskiy in siirlerini Turk dunyasinin en unlu yazari Cengiz Aytmatov un Cemile Dzhamilya adli romanini Maksim Gorki nin Ana Tiva Turkcesinde Ava adli romanini edebi eserlerini Tiva Turkcesine cevirmistir Sani Moge Sany Moge Aldin Kis Aldyn Kys Altin Kiz nesirlerini Ottug Terge Ottug Terge Ol la Maskajik Ol la Maskazhyk adli edebi eserleri Belek Belek Angir ooldun toojuzu Angyr ooldun toozhuzu adli romanlari Aldan Durgun Aldan Durgun adli romani Tiva edebiyatinin altin taslar olmustur Eserleri Rusca Hakasca Yakutca Tatarca Kazakca Ozbekce Ingilizce Mogolca Bulgarca gibi 18 dile cevrilmistir 1942 yilindan beri Tiva Arat Cumhuriyeti nin 1945 yilindan baslayip Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi nin Yazarlar Birligi nin uyesidir Emeginin Kizil Tuk Uluslarin dostlugu Hunduleldin demdee nisanlari ile odullendirilmistir 1967 yilindan baslayip Tiva Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti nin Yuce Divan uyesidir EserleriRoman Belek 1942 Siirler Antolojisi Ciritkilig hun 1944 Roman Kolhoz Ertinelig 1956 Nesir Antolojisi Meen baylak cerim 1958 Siir Guldestesi Kommunizmnin ottari 1962 ciindi cugaalar Bistin malivis 1963 ciindi sulukter Ulug Hemim 1967 Roman Angir ooldun toojuzu kitaplari 1 2 1961 66 Ruscaya ceviri adi Povest o svetlom malcike Kitap 1 1966 Antolojik Edebiyat Amidiral demisel 1968 Edebiyat Antolojisi Homus irizi 1968 Antolojik Eserler Inaksil 1976 cogaaldar ciindizi t 1 2 Kizil 1973 74 Edebiyat Antolojisi Curektin kiygilari 1980 Edebiyat Antolojisi Sayannin dani 1983 Edebiyat Antolojisi cilt 1 3 Kizil 1988 1989 1992Dis baglantilar Tyvanyn chogaalchylary Tiva nin Yazarlari 2000 yilinda cikan kitap S A Sarig ool lrd63 narod ru 25 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde