Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kızıl (Tuvaca ve Rusça: Кызыл). Rusya’da, Tuva Cumhuriyeti'nin başkenti. Kızıl, pek çok Türki dilde ve Ana-Türki dilinde olduğu gibi Tuvaca'da da “kırmızı” anlamına gelir. Kentin nüfusu: 104.105 (2002) iken 110.000 (2010) olmuştur.
| Kızıl Кызыл (Tuvaca) Кызыл (Rusça) | |
|---|---|
 | |
 Bayrak  Arma | |
| Ülke |  Tuva |
| Tuva | |
| Kızıl | |
| Kuruluş | 1914 |
| İdare | |
| • Belediye başkanı | Vladislav Hovalıg |
| En alçak nokta | 0 m (0 ft) |
| Nüfus | |
| • Toplam | 108 306 |
| Zaman dilimi | () |
| Posta kodları | 667000-667005, 667007-667012, 667700, 667899, 667961, 667965, 667966, 667970, 667999 |
| Alan kodu | (+7) 39422 |
| Plaka kodu | 17 |
Resmî site mkyzyl.ru | |
Kızıl, Yenisey Nehri üzerinde kuruludur. Kent, Tuva'nın idari, sosyal ve kültür merkezidir. Parlamento Binası, Ulusal Tiyatro ve Uluslararası Höömey Bilim Merkezi buradadır. “Höömey”de Tuva'da gırtlaktan söylenen şarkı biçimi olan höömey araştırmaları yapılmakta ve öğretilmektedir.
Kızıl, 1914'te Belotsarsk (Белоцарск) adıyla kuruldu; 1918'de Hem-Beldir (Хем-Белдыр) yani "iki akarsunun bütünleştiği yer", 1926'da da bugünkü adını aldı. Kızıl Havalimanı, kenti hava yoluyla başka kentlere bağlar.
Tarihçe
Kızıl, 1914'te Belotsarsk (Rusçası: Белоцарск= Beyazlar; Çarlık tarafı olanları işaret etmekte) adıyla kuruldu; 1918'de Khem-Beldiri (Хем-Белдири), 1926'da da bugünkü adı Kızıl'ı aldı. Kızıl; kırmızı demek olup Kızılları ; Çarlık tarafı olmayanları işaret ediyor. Kızıl Havalimanı, kenti havayoluyla başka kentlere bağlar.
Kızıl, tarihin ilk Orhun Yazıtları'nın bulunduğu yeridir.
1980'lerin sonunda, Kızıl Nobel Ödülü ödüllü fizikçi Richard Feynmanile arkadaşı macera olarak Tuva'ya ulaşmak için tarafından ziyaret edildi. Önce, yolculuk kitapta kronik olan !. Tuva ulaşmasına rağmen Feynman öldü
Eylül 2004'te Kızıl şehrinin 90. yılı ve Tuva Cumhuriyeti'nin Sovyetler Birliği'ne bağlanmasının 60. yılı sebebiyle çeşitli kutlamalar yapılmıştır.
Coğrafi konumu
Asya'nın coğrafi olarak tam ortası Kızıl şehridir. Bu sebeple Küçük Yenisey akarsuyu ve Büyük Yenisey akarsuyunun şehir ile kesiştiği yerde dikili taş kurulmuştur. Bu anıt 1964 yılında Asyanın ortasını işaret etmek için dikilmiş ve buraya da Asyanın merkezi (Tuvacada Азияның төвү) adı verilmiştir.
Çeder kurortu Tandı bölgesinde Çeder gölü kıyısında ve Kızıl şehrinde 45 km uzaklıkta yer alır. Deniz seviyesinden 564 m yükseklikte bulunur. Üş-Beldir kurortu (resort), Kaa-Hem bölgesinde yer alır.Kızıl şehrinden 360 km mesafededir. Tuva Cumhuriyetinin doğusunda yeşil alanlarla kaplı bir dağ eteğinde ve 1127 m yüksekliktedir. Şişhid-Göl diye adlandırılmış bir akarsuyun sağ cenahında bulunur.
Ulaşım
Kızıl şehri bütün şehirler ve kojuun (кожуун) adı verilen bölgeleri ile asfalt yol ile bağlıdır. Tüm ülke genelinde uzanan bu A-162 yolu ve ayrıca sınır ötesine uzanan federal yol olarak bilinen M-54 bulunur. M-54 yolu aracılığı ile Abakan, Novosibirsk, Kızılyar (Krasnoyarsk),Tomsk ve İrkutsk gibi özerk cumhuriyet dışındaki şehirlere düzenli seferler yapılmaktadır.
Kızıl havalimanı uçak seferleri, Kızılyar, Novosibirsk, İrkutsk şehirlerine gerçekleşmektedir. Türkiye'den Kızıl şehrine doğrudan bir uçuş henüz yoktur.
Kızıl şehrini Abakan şehrine bağlayacak demir yolu yapımı proje halindedir. Türk Dünyası Demir Yolu Ulaşım projesi de uygulamaya geçtiğinde Moğolistan'ın batı tarafındaki Bayan-Ölgeyli Türklerin yaşadığı yer ve Kazakistan'ın Oskemen şehri ile bağlantılı demir yolu olabilecektir.
Dış ilişkiler
Kızıl şehrinde Moğolistan'ın büyük elçiliği bulunmaktadır.
Kardeş Şehirler
Fotoğraf galerisi
-
![image]()
-
![image]()
Ana cadde -
![image]()
Kızıl şehrindeki Ulug Kural (Büyük Kurultay) -
![image]()
Tuva Millî Müzesi -
![image]()
Kültürel bir ög (ev) görünümü -
![image]()
-
![image]()
V. Kök-ool (Gök-Oğul) Müzik-Drama Tiyatrosu -
![image]()
Dış bağlantılar
- Tuva-Onlayn — Tuva Cumhuriyeti haberleri8 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tuva'da Yeni Çalışmalar — Tuva Bilimsel-Akademik Dergisi26 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kizil Tuvaca ve Rusca Kyzyl Rusya da Tuva Cumhuriyeti nin baskenti Kizil pek cok Turki dilde ve Ana Turki dilinde oldugu gibi Tuvaca da da kirmizi anlamina gelir Kentin nufusu 104 105 2002 iken 110 000 2010 olmustur Kizil Kyzyl Tuvaca Kyzyl Rusca BayrakArmaUlkeTuvaTuvaKizilKurulus1914Idare Belediye baskaniVladislav HovaligEn alcak nokta0 m 0 ft Nufus Toplam108 306Zaman dilimiUTC 07 00 Posta kodlari667000 667005 667007 667012 667700 667899 667961 667965 667966 667970 667999Alan kodu 7 39422Plaka kodu17Resmi site mkyzyl ru Kizil Yenisey Nehri uzerinde kuruludur Kent Tuva nin idari sosyal ve kultur merkezidir Parlamento Binasi Ulusal Tiyatro ve Uluslararasi Hoomey Bilim Merkezi buradadir Hoomey de Tuva da girtlaktan soylenen sarki bicimi olan hoomey arastirmalari yapilmakta ve ogretilmektedir Kizil 1914 te Belotsarsk Belocarsk adiyla kuruldu 1918 de Hem Beldir Hem Beldyr yani iki akarsunun butunlestigi yer 1926 da da bugunku adini aldi Kizil Havalimani kenti hava yoluyla baska kentlere baglar TarihceKizil 1914 te Belotsarsk Ruscasi Belocarsk Beyazlar Carlik tarafi olanlari isaret etmekte adiyla kuruldu 1918 de Khem Beldiri Hem Beldiri 1926 da da bugunku adi Kizil i aldi Kizil kirmizi demek olup Kizillari Carlik tarafi olmayanlari isaret ediyor Kizil Havalimani kenti havayoluyla baska kentlere baglar Kizil tarihin ilk Orhun Yazitlari nin bulundugu yeridir 1980 lerin sonunda Kizil Nobel Odulu odullu fizikci Richard Feynmanile arkadasi macera olarak Tuva ya ulasmak icin tarafindan ziyaret edildi Once yolculuk kitapta kronik olan Tuva ulasmasina ragmen Feynman oldu Eylul 2004 te Kizil sehrinin 90 yili ve Tuva Cumhuriyeti nin Sovyetler Birligi ne baglanmasinin 60 yili sebebiyle cesitli kutlamalar yapilmistir Cografi konumuAsya nin cografi olarak tam ortasi Kizil sehridir Bu sebeple Kucuk Yenisey akarsuyu ve Buyuk Yenisey akarsuyunun sehir ile kesistigi yerde dikili tas kurulmustur Bu anit 1964 yilinda Asyanin ortasini isaret etmek icin dikilmis ve buraya da Asyanin merkezi Tuvacada Aziyanyn tovү adi verilmistir Ceder kurortu Tandi bolgesinde Ceder golu kiyisinda ve Kizil sehrinde 45 km uzaklikta yer alir Deniz seviyesinden 564 m yukseklikte bulunur Us Beldir kurortu resort Kaa Hem bolgesinde yer alir Kizil sehrinden 360 km mesafededir Tuva Cumhuriyetinin dogusunda yesil alanlarla kapli bir dag eteginde ve 1127 m yuksekliktedir Sishid Gol diye adlandirilmis bir akarsuyun sag cenahinda bulunur UlasimKizil sehri butun sehirler ve kojuun kozhuun adi verilen bolgeleri ile asfalt yol ile baglidir Tum ulke genelinde uzanan bu A 162 yolu ve ayrica sinir otesine uzanan federal yol olarak bilinen M 54 bulunur M 54 yolu araciligi ile Abakan Novosibirsk Kizilyar Krasnoyarsk Tomsk ve Irkutsk gibi ozerk cumhuriyet disindaki sehirlere duzenli seferler yapilmaktadir Kizil havalimani ucak seferleri Kizilyar Novosibirsk Irkutsk sehirlerine gerceklesmektedir Turkiye den Kizil sehrine dogrudan bir ucus henuz yoktur Kizil sehrini Abakan sehrine baglayacak demir yolu yapimi proje halindedir Turk Dunyasi Demir Yolu Ulasim projesi de uygulamaya gectiginde Mogolistan in bati tarafindaki Bayan Olgeyli Turklerin yasadigi yer ve Kazakistan in Oskemen sehri ile baglantili demir yolu olabilecektir Dis iliskilerKizil sehrinde Mogolistan in buyuk elciligi bulunmaktadir Kardes SehirlerHonolulu Hawaii ABDFotograf galerisiAna cadde Kizil sehrindeki Ulug Kural Buyuk Kurultay Tuva Milli Muzesi Kulturel bir og ev gorunumu V Kok ool Gok Ogul Muzik Drama Tiyatrosu Kadarci AnitiDis baglantilarTuva Onlayn Tuva Cumhuriyeti haberleri8 Subat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tuva da Yeni Calismalar Tuva Bilimsel Akademik Dergisi26 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca 1 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2015 Arsivlenmis kopya 27 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2020