Stolperstein (Türkçe: "Tökezleme taşları") 10x10 cm boyutlarında betondan yapılan üzerinde genelde II. Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafından öldürülen kurbanların isimlerinin yazıldığı pirinç kaplı plakalardır.
Stolperstein projesi, Alman Sanatçı Gunter Demnig tarafından 1992 yılında Nazi terörüne kurban giden (toplama kamplarında ölenler, imha kamplarında öldürülenler, sınır dışı edilenler, zorunlu göçe zorlananlar, zulümden kaçmak amacıyla intihar eden) insanları anmak için geliştirildi. 23 Ekim 2018 itibarıyla, Stolperstein toplam 70.000 taşıyla dünyanın en büyük merkezi olmayan anıtı haline geldi.
Stolperstein taşları kurbanların daha önceden yaşamış oldukları binaların önlerine yerleştirir, sadece yakın mesafeden yürüyen kişiler tarafından fark edilirler.Bütün taşlar ülkelerin dillerine göre değiştirilen "Burada yaşadı" mesajıyla başlar ve altına kişinin adı soyadı, doğum tarihleri, öldürülme tarihi, tutuklanma tarihi, ölüm yeri gibi bilgiler verilir.
Stolperstein çoğunlukla Holokost kurbanları için hazırlanmış olsa bile, o dönemlerde öldürülen Çingeneler, eşcinseller, fiziksel veya zihinsel engelliler, Yehova Şahitleri, siyahiler, Komünist Parti üyeleri, Nazi muhalifleri, Masonlar, İspanyol İç Savaşı kurbanları, askerden firar edenler, Müttefik askerleri gibi çeşitli kurbanlar için de hazırlanmıştır.
İlk Stolperstein, 16 Aralık 1992 tarihinde Almanya'nın Köln şehrindeki Tarihi Belediye Binası'nın önüne yerleştirildi. İlk anıtın buraya yerleştirilmesinin amacı Himmler'in emriyle Yahudilerin ve Çingenelerin ilk defa buradan toplama kamplarına sürgün edilmesi ve toplu olarak sınır dışı edilmenin başlangıcı olarak kabul edilmesidir.
Ülkeler
Stolperstein taşları Avrupa kıtasındaki 25 ülkede ve 1,200'den fazla şehirde bulunmaktadır.
- Almanya (1992'den beri)
- Avusturya (1997'den beri)
- Hollanda ve Macaristan (2007'den beri)
- Polonya ve Çekya (2008'den beri)
- Belçika ve Ukrayna (2009'dan beri)
- İtalya (2010'dan beri)
- Norveç (2011'den beri)
- Slovakya ve Slovenya (2012'den beri)
- Fransa, Hırvatistan, Lüksemburg, Rusya ve İsviçre (2013'ten beri)
- Romanya (2014'ten beri)
- Yunanistan ve İspanya (2015'ten beri)
- Belarus ve Litvanya (2016'dan beri).
- Danimarka ve İsveç (2019'dan beri)
Naziler tarafından işgal edilmiş olmasalar da İspanya, İsveç ve Norveç'te de Stolperstein anıtları bulunmaktadır. Sırbistan'da ise 2021 yılından sonra taşların döşenmesi beklenmektedir.
Münih gibi bazı Alman şehirlerinde Yahudi Cemaatlerinin karşı çıkması nedeniyle Stolperstein bulunmamaktadır.
Kaynakça
- ^ a b c Stolperstein Wikipedia (İngilizce)
- ^ ""Let's Install Steolpersteine in Serbia" Terra Forming 15 Haziran 2019. Erişim tarihi: 23 Şubat 2020". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
- ^ "Stolpersteine EU - FAQ (İngilizce)". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Şubat 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stolperstein Turkce Tokezleme taslari 10x10 cm boyutlarinda betondan yapilan uzerinde genelde II Dunya Savasi sirasinda Naziler tarafindan oldurulen kurbanlarin isimlerinin yazildigi pirinc kapli plakalardir Ilk yerlestirilen Stolperstein Diger taslarin aksine bu tasta Himmler in surgun kararindan bazi kisimlar da bulunmaktadir Koln Tarihi Belediye Binasi onu Stolperstein projesi Alman Sanatci Gunter Demnig tarafindan 1992 yilinda Nazi terorune kurban giden toplama kamplarinda olenler imha kamplarinda oldurulenler sinir disi edilenler zorunlu goce zorlananlar zulumden kacmak amaciyla intihar eden insanlari anmak icin gelistirildi 23 Ekim 2018 itibariyla Stolperstein toplam 70 000 tasiyla dunyanin en buyuk merkezi olmayan aniti haline geldi Middelburg sehrindeki Stolperstein Uzerinde kisinin adi dogum tarihi oldugu yer ve tarih bilgisi bulunmaktadir Stolperstein taslari kurbanlarin daha onceden yasamis olduklari binalarin onlerine yerlestirir sadece yakin mesafeden yuruyen kisiler tarafindan fark edilirler Butun taslar ulkelerin dillerine gore degistirilen Burada yasadi mesajiyla baslar ve altina kisinin adi soyadi dogum tarihleri oldurulme tarihi tutuklanma tarihi olum yeri gibi bilgiler verilir Stolperstein cogunlukla Holokost kurbanlari icin hazirlanmis olsa bile o donemlerde oldurulen Cingeneler escinseller fiziksel veya zihinsel engelliler Yehova Sahitleri siyahiler Komunist Parti uyeleri Nazi muhalifleri Masonlar Ispanyol Ic Savasi kurbanlari askerden firar edenler Muttefik askerleri gibi cesitli kurbanlar icin de hazirlanmistir Ilk Stolperstein 16 Aralik 1992 tarihinde Almanya nin Koln sehrindeki Tarihi Belediye Binasi nin onune yerlestirildi Ilk anitin buraya yerlestirilmesinin amaci Himmler in emriyle Yahudilerin ve Cingenelerin ilk defa buradan toplama kamplarina surgun edilmesi ve toplu olarak sinir disi edilmenin baslangici olarak kabul edilmesidir UlkelerStolpersteine bulunan ulkeler Acik renkle gosterilen ulke Sirbistan Stolperstein taslari Avrupa kitasindaki 25 ulkede ve 1 200 den fazla sehirde bulunmaktadir Almanya 1992 den beri Avusturya 1997 den beri Hollanda ve Macaristan 2007 den beri Polonya ve Cekya 2008 den beri Belcika ve Ukrayna 2009 dan beri Italya 2010 dan beri Norvec 2011 den beri Slovakya ve Slovenya 2012 den beri Fransa Hirvatistan Luksemburg Rusya ve Isvicre 2013 ten beri Romanya 2014 ten beri Yunanistan ve Ispanya 2015 ten beri Belarus ve Litvanya 2016 dan beri Danimarka ve Isvec 2019 dan beri Naziler tarafindan isgal edilmis olmasalar da Ispanya Isvec ve Norvec te de Stolperstein anitlari bulunmaktadir Sirbistan da ise 2021 yilindan sonra taslarin dosenmesi beklenmektedir Munih gibi bazi Alman sehirlerinde Yahudi Cemaatlerinin karsi cikmasi nedeniyle Stolperstein bulunmamaktadir Kaynakca a b c Stolperstein Wikipedia Ingilizce Let s Install Steolpersteine in Serbia Terra Forming 15 Haziran 2019 Erisim tarihi 23 Subat 2020 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2020 Stolpersteine EU FAQ Ingilizce 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Subat 2020