"Jedem das Seine" (Almanca telaffuz: ), "herkes hak ettiğini bulur" anlamına gelen Latince deyiş suum cuique'nin Almanca karşılığıdır.
Geçmiş
Antik Çağ
Deyiş, "herkes hak ettiğini alır" ya da "herkes hak ettiğini bulur" biçiminde özetlenebilecek Yunan adalet ilkesine dayanmaktadır. Plato, Politeia adlı yapıtında adaletin "herkesin her şeyle uğraşmayı bırakıp kendi işini yapması"yla (Yunanca: to ta auton prattein kai me polypragmonein dikaiosyne; IV 433a) sağlanabileceğini vurgulamıştır. Herkes, yetenek ve becerileri ölçüsünde iş görmeli, topluma ve ülkesine bu bağlamda hizmet etmelidir. Ayrıca herkes "hak ettiğini" (haklar) almalı ve "hak ettiğinden" (varlık) yoksun bırakılmamalıdır (433e).
Deyiş, ününü Romalı yazar ve politikacı Marcus Tullius Cicero (M.Ö. 106 - M.Ö. 43)'ya borçludur: "Justitia suum cuique distribuit." ("Adalet herkese payını verir") (De Natura Deorum, III, 38.) De Finibus, Bonorum et Malorum, liber V, 67: "(...) ut fortitudo in laboribus periculisque cernatur, (...), iustitia in suo cuique tribuendo." - "ve dayanıklılık; güç ve tehlikeli durumlarda, adalet; herkesin hak ettiğini alışında kendini gösterir").
Prusya
Kara Kartal Nişanı (Almanca: Hoher Orden vom Schwarzen Adler), Kral Büyük Frederick dönemi Prusya Krallığı'nın en büyük onur madalyasıdır. Madalya üzerinde yer alan "Suum cuique" yazısı "herkes hak ettiği kadarını alır" anlamına gelmekte ve Alman jandarması (Feldjäger) tarafından günümüzde de kullanılmaktadır. Yazı, Prusya Krallığı'nın özgürlükçülük ve dini hoşgörü anlayışını yansıtmakta ve ülke bütünlüğüne tehdit oluşturmadığı sürece "herkesin istediğini yapabilmesi"ni güvence altına almaktaydı.
Nazi Almanyası
Naziler 1937 yılında Buchenwald Toplama Kampı'nı kurmuşlar ve Jedem das Seine sloganını kampın ana giriş kapısının üstüne işlemişlerdir. Bu slogan, zamanın popüler deyişlerinden Arbeit macht frei ("Çalışma özgürlük getirir" anlamında) ile birlikte kullanılmaktaydı. Arbeit macht frei; Auschwitz, Dachau, Gross-Rosen, Sachsenhausen ve Theresienstadt'taki Nazi toplama kamplarının giriş kapılarında yazılıydı. Temmuz 1938 ile Nisan 1945 arasında yaklaşık 240000 kişi Nazi rejimi tarafından alıkonulmuştur. Buchenwald'ta ölenlerin sayısının 56545 olduğu düşünülmektedir.Buchenwald Toplama Kampı, yerel endüstriye (Wilhelm-Gustloff-Werk silah endüstrisi) köle işçi desteği sağlamıştır.II. Dünya Savaşı'nın Nazi Almanyası'nın yenilgisiyle sonuçlanması ve bu ülkenin Doğu ve Batı Almanya olarak ikiye ayrılmasının ardından Sovyetler Birliği işgal altındaki Buchenwald Toplama Kampı'nı tutsak Nazileri ve diğer Almanları hapsetmek amacıyla kullanmıştır. Kampın sloganı Jedem das Seine olarak kalmış ve Sovyetler Birliği, Buchenwald'ın yönetimini Ocak 1950'de Doğu Almanya İçişleri Bakanlığı'na devretmiştir.
Diğer kullanımlar
Deyiş, Almancanın konuşulduğu birçok ülkede atasözü olarak kullanılmaktadır.
Nokia, , Burger King ve 'in bazı reklamlarında kullanılan "Jedem das Seine" ve "Jedem den Seinen" deyişleri olumsuz tepkiler almıştır. ExxonMobil'in Ocak 2009 tarihli Tchibo reklamında da geçen "Jedem den Seinen!" tümcesi tarafından hoş karşılanmamış ve reklam kısa sürede yayından kaldırılmıştır. Reklam şirketinden yapılan açıklamada sözün Nazizm'le ilintili olduğunun farkına varılmadığı bildirilmiştir. Mart 2009'da ise 'ne bağlı bir öğrenci öbeği bu sloganı Kuzey Ren-Vestfalya bölgesindeki bir eğitim kampanyası için kullanmış ancak gelen tepkiler üzerine bu kullanımdan kısa sürede vazgeçmek zorunda kalmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Bartel, Walter: Buchenwald—Mahnung und Verpflichtung: Dokumente und Berichte (Buchenwald: Uyarılar ve (gelecek kuşaklara olan) borçlarımız —Belgeler ve raporlar), Kongress-Verlag, 1960. sf. 87 (Almanca)
- ^ Buchenwald'daki 2000 Danimarkalı polis memurundan biriyle yapılan yüz yüze görüşme 13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 6. Bölüm, Buchenwald'daki ölü sayısına ilişkin ipuçları içermektedir.
- ^ Edward Victor.Kamplar ve Altkampların Alfabetik Listesi www.edwardvictor.com/Holocaust/List %20 of %20 camps.htm
- ^ David Wroe, Petrol şirketi posterlerinde Nazi sloganı kullanıyor 8 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Telegraph, 14 Ocak 2009.
- ^ jol, dpa/ddp Nazi Slogan: CDU stoppt Kampagne "Jedem das Seine" 25 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., der Spiegel, 12 Mart 2009 (Almanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Jedem das Seine Almanca telaffuz ˈjeːdm das ˈzaɪ ne herkes hak ettigini bulur anlamina gelen Latince deyis suum cuique nin Almanca karsiligidir GecmisAntik Cag Deyis herkes hak ettigini alir ya da herkes hak ettigini bulur biciminde ozetlenebilecek Yunan adalet ilkesine dayanmaktadir Plato Politeia adli yapitinda adaletin herkesin her seyle ugrasmayi birakip kendi isini yapmasi yla Yunanca to ta auton prattein kai me polypragmonein dikaiosyne IV 433a saglanabilecegini vurgulamistir Herkes yetenek ve becerileri olcusunde is gormeli topluma ve ulkesine bu baglamda hizmet etmelidir Ayrica herkes hak ettigini haklar almali ve hak ettiginden varlik yoksun birakilmamalidir 433e Deyis ununu Romali yazar ve politikaci Marcus Tullius Cicero M O 106 M O 43 ya borcludur Justitia suum cuique distribuit Adalet herkese payini verir De Natura Deorum III 38 De Finibus Bonorum et Malorum liber V 67 ut fortitudo in laboribus periculisque cernatur iustitia in suo cuique tribuendo ve dayaniklilik guc ve tehlikeli durumlarda adalet herkesin hak ettigini alisinda kendini gosterir Ortasinda SUUM CUIQUE yazisi bulunan Kara Kartal NisaniPrusya Kara Kartal Nisani Almanca Hoher Orden vom Schwarzen Adler Kral Buyuk Frederick donemi Prusya Kralligi nin en buyuk onur madalyasidir Madalya uzerinde yer alan Suum cuique yazisi herkes hak ettigi kadarini alir anlamina gelmekte ve Alman jandarmasi Feldjager tarafindan gunumuzde de kullanilmaktadir Yazi Prusya Kralligi nin ozgurlukculuk ve dini hosgoru anlayisini yansitmakta ve ulke butunlugune tehdit olusturmadigi surece herkesin istedigini yapabilmesi ni guvence altina almaktaydi Nazi Almanyasi Buchenwald Toplama Kampi nin ana kapisi Weimar Almanya Naziler 1937 yilinda Buchenwald Toplama Kampi ni kurmuslar ve Jedem das Seine sloganini kampin ana giris kapisinin ustune islemislerdir Bu slogan zamanin populer deyislerinden Arbeit macht frei Calisma ozgurluk getirir anlaminda ile birlikte kullanilmaktaydi Arbeit macht frei Auschwitz Dachau Gross Rosen Sachsenhausen ve Theresienstadt taki Nazi toplama kamplarinin giris kapilarinda yaziliydi Temmuz 1938 ile Nisan 1945 arasinda yaklasik 240000 kisi Nazi rejimi tarafindan alikonulmustur Buchenwald ta olenlerin sayisinin 56545 oldugu dusunulmektedir Buchenwald Toplama Kampi yerel endustriye Wilhelm Gustloff Werk silah endustrisi kole isci destegi saglamistir II Dunya Savasi nin Nazi Almanyasi nin yenilgisiyle sonuclanmasi ve bu ulkenin Dogu ve Bati Almanya olarak ikiye ayrilmasinin ardindan Sovyetler Birligi isgal altindaki Buchenwald Toplama Kampi ni tutsak Nazileri ve diger Almanlari hapsetmek amaciyla kullanmistir Kampin slogani Jedem das Seine olarak kalmis ve Sovyetler Birligi Buchenwald in yonetimini Ocak 1950 de Dogu Almanya Icisleri Bakanligi na devretmistir Diger kullanimlarDeyis Almancanin konusuldugu bircok ulkede atasozu olarak kullanilmaktadir Nokia Burger King ve in bazi reklamlarinda kullanilan Jedem das Seine ve Jedem den Seinen deyisleri olumsuz tepkiler almistir ExxonMobil in Ocak 2009 tarihli Tchibo reklaminda da gecen Jedem den Seinen tumcesi tarafindan hos karsilanmamis ve reklam kisa surede yayindan kaldirilmistir Reklam sirketinden yapilan aciklamada sozun Nazizm le ilintili oldugunun farkina varilmadigi bildirilmistir Mart 2009 da ise ne bagli bir ogrenci obegi bu slogani Kuzey Ren Vestfalya bolgesindeki bir egitim kampanyasi icin kullanmis ancak gelen tepkiler uzerine bu kullanimdan kisa surede vazgecmek zorunda kalmistir Ayrica bakinizPrusya Arbeit macht freiKaynakca Bartel Walter Buchenwald Mahnung und Verpflichtung Dokumente und Berichte Buchenwald Uyarilar ve gelecek kusaklara olan borclarimiz Belgeler ve raporlar Kongress Verlag 1960 sf 87 Almanca Buchenwald daki 2000 Danimarkali polis memurundan biriyle yapilan yuz yuze gorusme 13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde 6 Bolum Buchenwald daki olu sayisina iliskin ipuclari icermektedir Edward Victor Kamplar ve Altkamplarin Alfabetik Listesiwww edwardvictor com Holocaust List 20 of 20 camps htm David Wroe Petrol sirketi posterlerinde Nazi slogani kullaniyor 8 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Telegraph 14 Ocak 2009 jol dpa ddp Nazi Slogan CDU stoppt Kampagne Jedem das Seine 25 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde der Spiegel 12 Mart 2009 Almanca