Sörf ya da Dalga sörfü, yararlanarak dalgalar üstünde kıyıya doğru kaymaya dayanan spor.
Geçmişi
Sörfün, tarihöncesi çağlardan beri Güney Yarıküre denizlerinde (özellikle Pasifik adaları) yapıldığı sanılmaktadır.
Polinezyalı denizciler kıyıya dönebilmek için zorunlu olarak sörf yaparlardı. Sörfün bu ilk biçimi hem geniş bir tahtayla, hem de vücutla yapılırdı. Kaptan James Cook Tahiti ve Oahu'ya vardığında (1777-78) uzun bir tahta kano kullanarak eğlenceye dönük sörf yapanları gördüğünü belirtmekteydi. Avrupalı misyonerlerin ahlaka aykırı olduğu gerekçesiyle 1821'de yasakladıkları sörf, ancak Hawaiili ünlü yüzücü Duke Paoa Kahanamoku'nun 'de ilk sörf kulübünü kurduğu 1920'de resmi bir spor dalına dönüştü. Kahanamoku'nun 1968'de ölümünden önce bu spor dünya çapında yaygınlaşmış ve uluslararası sörf yarışmaları düzenlenmeye başlamıştır.
Günümüzde en iyi sörf noktaları hala Pasifik kıyıları (Hawaii, Tahiti ve Fiji) olmasına rağmen sörf, okyanusa kıyısı olan pek çok ülkede (Brezilya, Kosta Rika, Güney Afrika, Avustralya, Fransa, İrlanda, Jamaika ve İspanya) yaygın olarak yapılmaktadır.
Ana Hatları
Hem katılımcılar hem de izleyiciler için heyecan vericidir; sörfün amacı dalgalar üzerinde mümkün olduğunca çok kalmak ve bu sırada jüriyi etkileyecek hareket ve manevraları yapmaktır. En bilinen sörf şekli kısa ve uzun tahta üzerinde dikilmeyi içerir. Farklı şekiller de mümkündür; vücut sörfü, diz üstü durma, yatarak durma, sörf kayağı.
Sörfün en göz alıcı kategorisi olan tow-in sörfte, sporcu bir tekne yardımı ile normalde yakalanamayacak kadar büyük dalgaların üzerine çıkarılır. Sörften türemiş kitesurfing (uçurtma sörfü) ve rüzgâr sörfü gibi sporlarda ise güç için rüzgâra ihtiyaç duyulur. ve deniz kayağı gibi sörfle alakalı sporlar için dalgaya ihtiyaç yoktur.
Kurallar
Sörfçüler iki veya dört kişi suya girer ve 20 dakikalık periyotta defalarca dalgalara binerler. Her organizasyonda kurallar değişse de, beş veya altı kişilik jüri en iyi 2, 3 veya 5 hareketi değerlendirir. Kriteler şunlardır: Dalga seçimi (daha zor daha çok puan), dalgadaki pozisyon (ne kadar zirvede o kadar iyi), dalga üzerinde geçen zaman ve hareketin kalitesi. Dört kişilik yarışmada en iyi iki, bir üst tura kalır. Tüm seviyedeki yarışmalarda erkekler ve kadınlar için ayrı yarışlar vardır.
Yarışçı Profili
Büyük dalgalar üzerinde yapılan hareketler oldukça tehlikelidir; bu yüzden sörfçüler iyi birer yüzücü olmak zorundadır. Profesyonel sörfçüler harika bir zindeliğe ve denge duyusuna sahiptir. En iyi dalgaları seçme becerisi biraz yerel bilgiden, biraz da tecrübeden edinilir. Karada yapılan antrenmanlar bacak kaslarını güçlendirmek içindir.
Ekipman
Sörf tahtası geleneksel olarak ahşaptan yapılır ama artık fiberglas da kullanılmaktadır; artık çoğu tahta 1 kilodan daha hafiftir. İki farklı tahta vardır: kısa tahta ve uzun tahta. Profesyonel sörfçüler yarışmalarda kısa tahta kullanır ama ISA'nın (International Surfing Association) Dünya Şampiyonası'nda hala kısa tahta klasmanı vardır.
Uzun tahta çok daha dengelidir ama döndürmesi daha zordur, bu yüzden genelde yeni başlayanlar kullanır. Kısa tahta daha hafiftir ve daha rahat döner. Bu tür cila veya kaymayan plastik bölge, sporcunun daha rahat tutunmasını sağlar. Sörf tahtası sporcuya ayak bileğinden bağlıdır böylece bu ikisi birbirinden ayrılmaz. Tahtanın gerisinde ve arkasında yer alan küçük kanatlar dengeyi arttırır.
Sörfte kullanılan ıslak giysilerin bazı katları su geçirir; bu su sörfçünün vücudu sayesinde ısınır ve sörfçüyü dış soğuktan koruyan bir katman oluşur.
Dalgaya Binme Prosedürü
Dalgaya yaklaşma için iki temel yöntem vardır: Forehand sporcunun yüzü dönük dalgaya yaklaşması, backhand ise sırtı dönük dalgaya yaklaşmasını tanımlar. Tahtada doğru konumu almak önemlidir ama esas olan sörfçünün dalga üzerinde ne yaptığıdır. İki temel sörf tekniği şöyledir;
Cutback
Bu dalga üzerinden aşağı inen ve sonra yeniden yukarıya çıkan bir dönme şeklidir. Sörfçü dalganın en üst noktasına gider ve sonra ağırlığı ayaklarına vererek dalganın altına iner. Ardından yeniden dalga üzerine tırmanır.
Floater
Bu manevra ile sporcu bir dalganın üzerine çıkar ve daha sonra köpüklerle beraber dalganın daha temiz yüzeyine iner. Buradaki en önemli sorun tahtanın dalga yüzeyine iyi inebilmesidir.
Sörf türleri
Dünya Sörf Ligi (WSL) Şampiyonası Turu Şampiyonları
Yıl | WSL Erkekler Şampiyonası Turu | WSL Kadınlar Şampiyonası Turu | ||
---|---|---|---|---|
İsim | Puan | İsim | Puan | |
(BRA) | 57,700 | [3] (HAW) | 66,200 | |
(BRA) | 62,800 | [6] (AUS) | 64,200 | |
[3] (AUS) | 54,400 | [2] (HAW) | 59,500 | |
(AUS) | 58,700 | [5] (AUS) | 48,400 | |
[11] (USA) | 68,100 | (HAW) | 55,000 | |
[10] (USA) | 69,000 | [4] (AUS) | 7,284 | |
[2] (AUS) | 7,140 | [3] (AUS) | 6,169 | |
[9] (USA) | 8,042 | [2] (AUS) | 7,188 | |
(AUS) | 8,136 | (AUS) | 6,708 | |
[8] (USA) | 8,124 | [7] (AUS) | 6,374 |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Sörf ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ "Sörf", Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition, 1994.
- ^ "Sörf", Spor Kitabı, , 2008.
- ^ a b . ASP World Tour. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sorf ya da Dalga sorfu yararlanarak dalgalar ustunde kiyiya dogru kaymaya dayanan spor Cutback teknigini gerceklestiren bir sorfcu Cutback curl dalganin guclu kisimi dan fazla uzaklasarak hizi kaybettiginde curla donup dalganin gucunu elde etmek icin bir cesit keskin donus teknigidir Kuzey Kaliforniya sahilleri sorf icin populer olmasina ragmen suyun sicakligi tum yil boyunca dusuk ortalamasi 57 F 14 C oldugu icin sorfculer wetsuit giymek zorundadirlar Kaliforniya 2007 2010 Mavericks Sorf Yarisi nda dalga sorfu yapan bir yarismaciTube nin icine giren sorfcu Santa Cruz Kaliforniya GecmisiSorfun tarihoncesi caglardan beri Guney Yarikure denizlerinde ozellikle Pasifik adalari yapildigi sanilmaktadir Polinezyali denizciler kiyiya donebilmek icin zorunlu olarak sorf yaparlardi Sorfun bu ilk bicimi hem genis bir tahtayla hem de vucutla yapilirdi Kaptan James Cook Tahiti ve Oahu ya vardiginda 1777 78 uzun bir tahta kano kullanarak eglenceye donuk sorf yapanlari gordugunu belirtmekteydi Avrupali misyonerlerin ahlaka aykiri oldugu gerekcesiyle 1821 de yasakladiklari sorf ancak Hawaiili unlu yuzucu Duke Paoa Kahanamoku nun de ilk sorf kulubunu kurdugu 1920 de resmi bir spor dalina donustu Kahanamoku nun 1968 de olumunden once bu spor dunya capinda yayginlasmis ve uluslararasi sorf yarismalari duzenlenmeye baslamistir Gunumuzde en iyi sorf noktalari hala Pasifik kiyilari Hawaii Tahiti ve Fiji olmasina ragmen sorf okyanusa kiyisi olan pek cok ulkede Brezilya Kosta Rika Guney Afrika Avustralya Fransa Irlanda Jamaika ve Ispanya yaygin olarak yapilmaktadir Ana HatlariHem katilimcilar hem de izleyiciler icin heyecan vericidir sorfun amaci dalgalar uzerinde mumkun oldugunca cok kalmak ve bu sirada juriyi etkileyecek hareket ve manevralari yapmaktir En bilinen sorf sekli kisa ve uzun tahta uzerinde dikilmeyi icerir Farkli sekiller de mumkundur vucut sorfu diz ustu durma yatarak durma sorf kayagi Sorfun en goz alici kategorisi olan tow in sorfte sporcu bir tekne yardimi ile normalde yakalanamayacak kadar buyuk dalgalarin uzerine cikarilir Sorften turemis kitesurfing ucurtma sorfu ve ruzgar sorfu gibi sporlarda ise guc icin ruzgara ihtiyac duyulur ve deniz kayagi gibi sorfle alakali sporlar icin dalgaya ihtiyac yoktur Kurallar Sorfculer iki veya dort kisi suya girer ve 20 dakikalik periyotta defalarca dalgalara binerler Her organizasyonda kurallar degisse de bes veya alti kisilik juri en iyi 2 3 veya 5 hareketi degerlendirir Kriteler sunlardir Dalga secimi daha zor daha cok puan dalgadaki pozisyon ne kadar zirvede o kadar iyi dalga uzerinde gecen zaman ve hareketin kalitesi Dort kisilik yarismada en iyi iki bir ust tura kalir Tum seviyedeki yarismalarda erkekler ve kadinlar icin ayri yarislar vardir Yarisci Profili Buyuk dalgalar uzerinde yapilan hareketler oldukca tehlikelidir bu yuzden sorfculer iyi birer yuzucu olmak zorundadir Profesyonel sorfculer harika bir zindelige ve denge duyusuna sahiptir En iyi dalgalari secme becerisi biraz yerel bilgiden biraz da tecrubeden edinilir Karada yapilan antrenmanlar bacak kaslarini guclendirmek icindir Ekipman Uzun sorf tahtalari Waikiki Hawaii Sorf tahtasi geleneksel olarak ahsaptan yapilir ama artik fiberglas da kullanilmaktadir artik cogu tahta 1 kilodan daha hafiftir Iki farkli tahta vardir kisa tahta ve uzun tahta Profesyonel sorfculer yarismalarda kisa tahta kullanir ama ISA nin International Surfing Association Dunya Sampiyonasi nda hala kisa tahta klasmani vardir Uzun tahta cok daha dengelidir ama dondurmesi daha zordur bu yuzden genelde yeni baslayanlar kullanir Kisa tahta daha hafiftir ve daha rahat doner Bu tur cila veya kaymayan plastik bolge sporcunun daha rahat tutunmasini saglar Sorf tahtasi sporcuya ayak bileginden baglidir boylece bu ikisi birbirinden ayrilmaz Tahtanin gerisinde ve arkasinda yer alan kucuk kanatlar dengeyi arttirir Sorfte kullanilan islak giysilerin bazi katlari su gecirir bu su sorfcunun vucudu sayesinde isinir ve sorfcuyu dis soguktan koruyan bir katman olusur Dalgaya Binme Proseduru Dalgaya yaklasma icin iki temel yontem vardir Forehand sporcunun yuzu donuk dalgaya yaklasmasi backhand ise sirti donuk dalgaya yaklasmasini tanimlar Tahtada dogru konumu almak onemlidir ama esas olan sorfcunun dalga uzerinde ne yaptigidir Iki temel sorf teknigi soyledir Cutback Bu dalga uzerinden asagi inen ve sonra yeniden yukariya cikan bir donme seklidir Sorfcu dalganin en ust noktasina gider ve sonra agirligi ayaklarina vererek dalganin altina iner Ardindan yeniden dalga uzerine tirmanir Amerika ve Dunya sampiyonu Lisa Andersen sorfuyle Floater Bu manevra ile sporcu bir dalganin uzerine cikar ve daha sonra kopuklerle beraber dalganin daha temiz yuzeyine iner Buradaki en onemli sorun tahtanin dalga yuzeyine iyi inebilmesidir Sorf turleriVucut sorfu Ucurtma sorfu Sorf kayagi Ruzgar sorfuDunya Sorf Ligi WSL Sampiyonasi Turu SampiyonlariYil WSL Erkekler Sampiyonasi Turu WSL Kadinlar Sampiyonasi TuruIsim Puan Isim Puan BRA 57 700 3 HAW 66 200 BRA 62 800 6 AUS 64 200 3 AUS 54 400 2 HAW 59 500 AUS 58 700 5 AUS 48 400 11 USA 68 100 HAW 55 000 10 USA 69 000 4 AUS 7 284 2 AUS 7 140 3 AUS 6 169 9 USA 8 042 2 AUS 7 188 AUS 8 136 AUS 6 708 8 USA 8 124 7 AUS 6 374Ayrica bakinizSorf muzigiKaynakcaWikimedia Commons ta Sorf ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Sorf Encyclopaedia Britannica Fifteenth Edition 1994 Sorf Spor Kitabi 2008 ISBN 978 975 6690 98 7 a b ASP World Tour 28 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Agustos 2015