Süleyman bin Surad el-Khuza'i (Arapça: سُلَيْمَان ٱبْن صُرَد ٱلْخُزَاعِيّ; ö. Ocak 685), İslam peygamberi Muhammed'in torunu Hüseyin'nin ölümünün intikamını almak için İkinci Fitne sırasında Tevvâbîn hareketine liderlik eden Kufeli ve Ali yanlısı bir liderdir. İlk Fitne sırasında dördüncü halife Ali'nin yanında savaşlara katılmıştı, ancak bazen onun kararlarını onaylamamıştır. I. Muâviye'nin ölümünden sonra, Ali'nin oğlu Hüseyin'i isyana çağıran Kûfelilerin en önde geleniydi. Hüseyin'in 680'de Kerbelâ Olayı'nda Hüseyin'i desteklemeyi başaramadığı ölümünden sonra, İbn Surad ve Kufe'nin diğer bazı Ali destekçileri, onun ölümünün intikamını almak için kendilerini feda ettiler.
Erken dönem
Kaynakların çoğu, onun İslam peygamberi Muhammed'in bir sahabesi olduğunu iddia etse de, bazı kaynaklar onun ikinci nesil Müslümanlardan (Tâbiîn) biri olduğunu belirtir. Muhammed'in Yaşar olan ismini Süleyman olarak değiştirdiği söyleniyor. Kufe'nin ilk Ali destekçilerinden biriydi. Cemel Muharebesi'ne (Kasım 656) katılımı tartışmalı olsa da, Ali'nin piyadelerinin sağ kanadına komuta ettiği Sıffin Muharebesi'nde (Temmuz 657) halife Ali ile birlikte savaşmıştı. Ali, rakibi I. Muâviye ordusunun tahkim önerisine yanıt olarak destekçilerinin baskısı altında görüşmeyi kabul ettiğinde, İbn Surad karara şiddetle karşı çıktı. Ali'nin Ocak 661'de ölümünün ardından en büyük oğlu Hasan bin Ali halife seçildi, ancak kısa bir süre sonra Muaviye lehine tahttan çekildi. İbn Surad, Hasan'ın kararını eleştirdi. Arap tarihçi Belâzürî'nin bir raporuna göre, Hasan'ın tahttan çekilmesinden iki yıl sonra, İbn Surad liderliğindeki Ali yanlısı Kufan, Hasan'a 40.000 askerlik destek teklif etti ve onu Muâviye'ye karşı savaşı yeniden başlatması için cesaretlendirdi, ancak Hasan teklifi reddetti. Hasan 670 yılında öldüğünde Süleyman, Hasan'ın küçük kardeşi Hüseyin'i Muaviye'ye isyan etmesi için ikna etmeye çalıştı, ancak başarısız oldu.
Tevvâbîn hareketi
Mu'awiya'nın Nisan 680'de ölümünden sonra, oğlu ve aday halefi I. Yezîd halife oldu. Hasan çoktan ölmüşken, İbn Surad ve Kufe'nin diğer önde gelen Ali yanlıları, Hasan'ın küçük kardeşi Hüseyin'i Yezid'e karşı isyana yönlendirmeye çağırdılar, ancak sonra ona yardım edemediler. Hüseyin, 10 Ekim 680'de Kerbelâ Olayı'nda Emevî güçleri tarafından birkaçı olan küçük mürit grubuyla birlikte öldürüldü.
Hüseyin'in ölümü, Hüseyin'in ölümünden kendilerini sorumlu gören Kufe'nin üst düzey Ali yandaşlarında derin bir suçluluk duygusu uyandırdı. İçlerinden beş kıdemli, İbn Surad'ın evinde bir araya geldi ve günahlarını kefaret etmek için Emevilerle savaşmaya karar verdi, dolayısıyla Tevvâbîn (tövbe edenler) terimi doğdu. İbn Surad hareketin komutanı ilan edildi. Kufe, Emevi valisi Ubeydullah bin Ziyâd'ın güçlü kontrolü altında olduğu için Tevvâbîn hareketi bir süre gizli kaldı. Yine de, kısa süre sonra yüz kişiyi daha takip ettiler. Her cuma, İbn Surad'ın evinde toplanırlardı ve onlara şöyle hitap ederdi:
Altın buzağıya tapan eski İsrailoğulları gibi yapın! Musa onlara, "Siz ağır bir günah işlediniz, kefaretinizi ölümle ödeyin!" Sabırla boyunlarını uzatıp bıçağa teslim oldular ve suçluluklarından kurtulmanın tek yolunun bu olduğunu anladılar. Öyleyse siz de ölüme hazırlanın, kılıçlarınızı, mızraklarınızı bileyin, savaş teçhizatı ve atları temin edin.
Yezid Kasım 683'te öldü ve Emevi otoritesi her yerde çöktü. Irak halkı İbn Ziyad'ı kovdu ve Mekke merkezli karşı halife Abdullah bin Zübeyr'i tanıdı. İbnü'l-Zübeyr, Abdullah bin Yezîd'i Kufe valisi olarak atadı. İbn Yezid'in Tevvâbîn'e karşı sempatik tavrı, onlara açık bir şekilde gelme fırsatı verdi. Aynı zamanda, bir başka Ali yanlısı olan Muhtar es-Sekafî de Hüseyin'in ölümüne misilleme yapılmasını ve Hüseyin'in üvey kardeşi Muhammed bin Hanefiyye adına bir Ali halifeliğinin kurulmasını savunuyordu. Bu, ikisi arasında aşağıdakiler için rekabete yol açtı. Muhtar, İbn Surad'ın zayıf ve yaşlı olduğu, liderlik ve savaş konularında deneyimsiz olduğu konusunda İbn Surad'ın takipçilerini uyardı. Muhtar'ın çabalarına rağmen İbn Surad, takipçilerinin çoğunu elinde tutmayı başardı. Takipçilerinden bazıları, Hüseyin'in öldürülmesine de karışan Kufe'nin aşiret ileri gelenlerini cezalandırma eğilimindeydiler, ancak İbn Surad, asıl suçluların Emevîler olduğunu ve nüfuzlu aşiret reislerine karşı çıkmanın akıllıca olmadığını ileri sürerek bu fikri reddetti. İbn Surad'ın ordusuna yaklaşık 16.000 Kûfeli erkek katıldı. Ayrıca Medain ve Basra'daki Ali sempatizanlarından da destek aldı.
Aynülverde Muharebesi
İbn Surad ve takipçileri 15 Kasım 684'te Kufe'den ayrıldı ve şehrin dışında kamp kurdu. Sadece 4.000 kişi vardı ve el-Mada'in veya Basra'dan kimse yoktu. Tevvâbîn, üç gün bekledikten sonra Kerbela'ya doğru yola çıktı. Askerleri, Basra ve Medain'den yoldaşlarını beklemek istese de, İbn Surad daha fazla gecikmeyi reddetti. Hüseyin'in mezarı başında bir gün yas tuttular. Şimdiye kadar 1000 adam daha ayrılmıştı. Sayılarının azalmasına aldırış etmeyen İbn Surad, bu türlerin saflarından ayrılmalarının iyi olduğunu haykırdı ve arkadaşlarına yürümelerini emretti.Fırat boyunca yol aldılar ve Suriye sınırındaki Aynülverde'de İbn Ziyad komutasındaki Emevi ordusuyla karşılaştılar. Savaş 4 Ocak 685'te başladı. İlk gün bir miktar avantaj elde eden Tevvâbîn, Suriyelilerin sayısal üstünlüğü nedeniyle kaybetmeye başladı. Savaşın üçüncü ve belirleyici gününde İbn Surad bir ok atışı ile öldürüldü. En kıdemli beş liderinden dördü de dahil olmak üzere Tevvâbîn'in çoğu öldürüldü. Hayatta kalanlar geri çekildiler ve Muhtar'ın isyanına katıldılar.
Kaynakça
- ^ a b c d e f (1997). "Sulaymān b. Surad". Bosworth, C. E.; ; ; Lecomte, G. (Ed.). Encyclopaedia of Islam. Second. 9. Leiden: BRILL. ss. 826-827. ISBN .
- ^ a b c d e f Wellhausen, Julius (1901). Die religiös-politischen Oppositionsparteien im alten Islam (Almanca). Berlin: Weidmannsche Buchhandlung. s. 71–74. OCLC 453206240.
- ^ (1984). Iraq After the Muslim Conquest. Princeton: Princeton University Press. s. 485. ISBN .
- ^ (2007). Charismatic Community, The: Shi'ite Identity in Early Islam. Albany, New York: . s. 77. ISBN .
- ^ a b (1997). Shia Islam: From Religion to Revolution. Allison Brown tarafından çevrildi. Princeton: Markus Wiener Publishers. s. 17–19. ISBN .
- ^ Dixon, Abd al-Ameer A. (1971). The Umayyad Caliphate, 65-86/684-705: (a Political Study). Londra: Luzac. s. 37. ISBN . 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2022.
- ^ a b (1979). Origins and Early Development of Shi'a Islam. London and New York: Longman. s. 231. ISBN . 10 Ekim 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Aralık 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suleyman bin Surad el Khuza i Arapca س ل ي م ان ٱب ن ص ر د ٱل خ ز اع ي o Ocak 685 Islam peygamberi Muhammed in torunu Huseyin nin olumunun intikamini almak icin Ikinci Fitne sirasinda Tevvabin hareketine liderlik eden Kufeli ve Ali yanlisi bir liderdir Ilk Fitne sirasinda dorduncu halife Ali nin yaninda savaslara katilmisti ancak bazen onun kararlarini onaylamamistir I Muaviye nin olumunden sonra Ali nin oglu Huseyin i isyana cagiran Kufelilerin en onde geleniydi Huseyin in 680 de Kerbela Olayi nda Huseyin i desteklemeyi basaramadigi olumunden sonra Ibn Surad ve Kufe nin diger bazi Ali destekcileri onun olumunun intikamini almak icin kendilerini feda ettiler Erken donemKaynaklarin cogu onun Islam peygamberi Muhammed in bir sahabesi oldugunu iddia etse de bazi kaynaklar onun ikinci nesil Muslumanlardan Tabiin biri oldugunu belirtir Muhammed in Yasar olan ismini Suleyman olarak degistirdigi soyleniyor Kufe nin ilk Ali destekcilerinden biriydi Cemel Muharebesi ne Kasim 656 katilimi tartismali olsa da Ali nin piyadelerinin sag kanadina komuta ettigi Siffin Muharebesi nde Temmuz 657 halife Ali ile birlikte savasmisti Ali rakibi I Muaviye ordusunun tahkim onerisine yanit olarak destekcilerinin baskisi altinda gorusmeyi kabul ettiginde Ibn Surad karara siddetle karsi cikti Ali nin Ocak 661 de olumunun ardindan en buyuk oglu Hasan bin Ali halife secildi ancak kisa bir sure sonra Muaviye lehine tahttan cekildi Ibn Surad Hasan in kararini elestirdi Arap tarihci Belazuri nin bir raporuna gore Hasan in tahttan cekilmesinden iki yil sonra Ibn Surad liderligindeki Ali yanlisi Kufan Hasan a 40 000 askerlik destek teklif etti ve onu Muaviye ye karsi savasi yeniden baslatmasi icin cesaretlendirdi ancak Hasan teklifi reddetti Hasan 670 yilinda oldugunde Suleyman Hasan in kucuk kardesi Huseyin i Muaviye ye isyan etmesi icin ikna etmeye calisti ancak basarisiz oldu Tevvabin hareketiMu awiya nin Nisan 680 de olumunden sonra oglu ve aday halefi I Yezid halife oldu Hasan coktan olmusken Ibn Surad ve Kufe nin diger onde gelen Ali yanlilari Hasan in kucuk kardesi Huseyin i Yezid e karsi isyana yonlendirmeye cagirdilar ancak sonra ona yardim edemediler Huseyin 10 Ekim 680 de Kerbela Olayi nda Emevi gucleri tarafindan birkaci olan kucuk murit grubuyla birlikte olduruldu Huseyin in olumu Huseyin in olumunden kendilerini sorumlu goren Kufe nin ust duzey Ali yandaslarinda derin bir sucluluk duygusu uyandirdi Iclerinden bes kidemli Ibn Surad in evinde bir araya geldi ve gunahlarini kefaret etmek icin Emevilerle savasmaya karar verdi dolayisiyla Tevvabin tovbe edenler terimi dogdu Ibn Surad hareketin komutani ilan edildi Kufe Emevi valisi Ubeydullah bin Ziyad in guclu kontrolu altinda oldugu icin Tevvabin hareketi bir sure gizli kaldi Yine de kisa sure sonra yuz kisiyi daha takip ettiler Her cuma Ibn Surad in evinde toplanirlardi ve onlara soyle hitap ederdi Altin buzagiya tapan eski Israilogullari gibi yapin Musa onlara Siz agir bir gunah islediniz kefaretinizi olumle odeyin Sabirla boyunlarini uzatip bicaga teslim oldular ve sucluluklarindan kurtulmanin tek yolunun bu oldugunu anladilar Oyleyse siz de olume hazirlanin kiliclarinizi mizraklarinizi bileyin savas techizati ve atlari temin edin Yezid Kasim 683 te oldu ve Emevi otoritesi her yerde coktu Irak halki Ibn Ziyad i kovdu ve Mekke merkezli karsi halife Abdullah bin Zubeyr i tanidi Ibnu l Zubeyr Abdullah bin Yezid i Kufe valisi olarak atadi Ibn Yezid in Tevvabin e karsi sempatik tavri onlara acik bir sekilde gelme firsati verdi Ayni zamanda bir baska Ali yanlisi olan Muhtar es Sekafi de Huseyin in olumune misilleme yapilmasini ve Huseyin in uvey kardesi Muhammed bin Hanefiyye adina bir Ali halifeliginin kurulmasini savunuyordu Bu ikisi arasinda asagidakiler icin rekabete yol acti Muhtar Ibn Surad in zayif ve yasli oldugu liderlik ve savas konularinda deneyimsiz oldugu konusunda Ibn Surad in takipcilerini uyardi Muhtar in cabalarina ragmen Ibn Surad takipcilerinin cogunu elinde tutmayi basardi Takipcilerinden bazilari Huseyin in oldurulmesine de karisan Kufe nin asiret ileri gelenlerini cezalandirma egilimindeydiler ancak Ibn Surad asil suclularin Emeviler oldugunu ve nufuzlu asiret reislerine karsi cikmanin akillica olmadigini ileri surerek bu fikri reddetti Ibn Surad in ordusuna yaklasik 16 000 Kufeli erkek katildi Ayrica Medain ve Basra daki Ali sempatizanlarindan da destek aldi Aynulverde Muharebesi Ibn Surad ve takipcileri 15 Kasim 684 te Kufe den ayrildi ve sehrin disinda kamp kurdu Sadece 4 000 kisi vardi ve el Mada in veya Basra dan kimse yoktu Tevvabin uc gun bekledikten sonra Kerbela ya dogru yola cikti Askerleri Basra ve Medain den yoldaslarini beklemek istese de Ibn Surad daha fazla gecikmeyi reddetti Huseyin in mezari basinda bir gun yas tuttular Simdiye kadar 1000 adam daha ayrilmisti Sayilarinin azalmasina aldiris etmeyen Ibn Surad bu turlerin saflarindan ayrilmalarinin iyi oldugunu haykirdi ve arkadaslarina yurumelerini emretti Firat boyunca yol aldilar ve Suriye sinirindaki Aynulverde de Ibn Ziyad komutasindaki Emevi ordusuyla karsilastilar Savas 4 Ocak 685 te basladi Ilk gun bir miktar avantaj elde eden Tevvabin Suriyelilerin sayisal ustunlugu nedeniyle kaybetmeye basladi Savasin ucuncu ve belirleyici gununde Ibn Surad bir ok atisi ile olduruldu En kidemli bes liderinden dordu de dahil olmak uzere Tevvabin in cogu olduruldu Hayatta kalanlar geri cekildiler ve Muhtar in isyanina katildilar Kaynakca a b c d e f 1997 Sulayman b Surad Bosworth C E Lecomte G Ed Encyclopaedia of Islam Second 9 Leiden BRILL ss 826 827 ISBN 90 04 10422 4 a b c d e f Wellhausen Julius 1901 Die religios politischen Oppositionsparteien im alten Islam Almanca Berlin Weidmannsche Buchhandlung s 71 74 OCLC 453206240 1984 Iraq After the Muslim Conquest Princeton Princeton University Press s 485 ISBN 0 691 05395 2 2007 Charismatic Community The Shi ite Identity in Early Islam Albany New York s 77 ISBN 978 0 7914 7033 6 a b 1997 Shia Islam From Religion to Revolution Allison Brown tarafindan cevrildi Princeton Markus Wiener Publishers s 17 19 ISBN 1 55876 134 9 Dixon Abd al Ameer A 1971 The Umayyad Caliphate 65 86 684 705 a Political Study Londra Luzac s 37 ISBN 978 0718901493 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2022 a b 1979 Origins and Early Development of Shi a Islam London and New York Longman s 231 ISBN 9780582780804 10 Ekim 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Aralik 2022