Cemel Muharebesi, Cemel Vakası, Basra Savaşı ya da Deve Olayı 8 Aralık 656 tarihinde, Halife Ali bin Ebu Talib ile İslam Peygamberi Muhammed'in dul eşi Aişe'nin taraftarları arasında, Basra'da gerçekleşen muharebe. Müslümanlar arasındaki ilk iç savaştır. Cemel Savaşı, Ali'nin zaferiyle sonuçlandı. Aişe'nin müttefiklerinden Talha bin Ubeydullah ve Zübeyr bin Avvam öldürüldü. Aişe, Ali tarafından Medine'ye gönderildi. Savaşta her iki taraftan yaklaşık yirmi bin kişi hayatını kaybetti.
Cemel Muharebesi | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
İlk Fitne | |||||||||
| |||||||||
Taraflar | |||||||||
Râşidîn Halifeliği | Aişe ve yandaşları Emeviler | ||||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||||
Ali bin Ebu Talib Mâlik el-Eşter Hasan bin Ali | Aişe Bint Ebu Bekir Talha bin Ubeydullah (ölü) Zübeyr bin Avvam (ölü) | ||||||||
Güçler | |||||||||
~20,000 | ~30,000 | ||||||||
Kayıplar | |||||||||
~5,000 | ~13,000 |
"Cemel" kelimesi Arapçada جَمَل "deve" anlamına gelir. Cemel Vakası, Aişe'nin devesi etrafında gerçekleştiği için bu isimle anılmıştır.
Savaş öncesi siyasî ve psikolojik ortam
Osman'ın halifelik dönemi
Muhammed'in ölümünden sonra sırasıyla Ebu Bekir, Ömer ve Osman İslâm Devleti'nin başına geçtiler. Bu üç halifenin de hilafeti Şia tarafından kabul edilmez.
Bâzı kaynaklara göre Ümeyyeoğullarından (Emeviler) Osman halife seçildiğinde, Ali ona biat etti. Bâzı İslâm âlimlerine göre Ali, Osman'a hiçbir zaman biat etmemiştir.
Osman’ın halife seçilmesine Muaviye’nin babası Ebu Süfyan, çok sevinmişti. Haşimoğulları ilk iki halifeye sürdürdükleri yumuşak tutumu halifeliğinin ilk altı yılında Osman’a karşı da gösterdiler. Bu dönemde yapılan fetih hareketlerine katıldılar. Ebubekir zamanında kitap hâline getirilen Kur’an nüshalarının çoğaltılması ve bu nüsha dışındaki diğer nüshaların imha edilmesi konusunda Ali, Osman’ı destekledi.
Osman Dönemi’nin sonu
Osman’ın hilâfetinin ikinci altı yılında takip ettiği siyaset, valiliklere akrabalarını tayin ettiği ve onlara aşırı düşkün olduğu iddiaları, Ali taraftarlarının halifeye karşı tavır takınmasına sebep oldu. Bu dönemde Ali ile Osman arasında görüş ayrılıkları yaşandı.
656 yılında Mısır, Basra ve Kûfe’den gelen ve Osman'ın hilâfetini kabul etmeyen isyancılar, Medine yakınında “” mevkiinde toplandılar. Şehre girip girmeme konusunda Medinelilerin fikrini almak üzere elçi gönderdiler. Medineliler, isyancıların şehre girişine taraftar olmalarına rağmen Ali, isyancıların şehre gelmemelerini söyledi.
Mervan'ın mektubu ve Osman'ın öldürülmesi
Osman, isyancılara arabulucu olarak Ali’yi gönderdi. Durumun düzeltileceğini ve fesadın ortadan kaldırılacağına dair Ali, onlara halife adına söz vermiş ve isyancılar Mısır’a gitmek üzere yola çıkmış, fakat yolda rastladıkları bir adamın üzerinde bir mektup bulmuşlardı. Bu mektupta Mısır’dan Medine’ye gelen isyancıların öldürülmesi isteniyordu. Bunun üzerine isyancılar Medine'ye geri dönerek mektubu ve içeriğini Ali’ye anlattılar. Ali, Halife Osman’a bu mektuptan bahsetti, o da böyle bir mektuptan haberi olmadığını söyledi. Sonuçta bu mektubu Osman'ın kuzeni ve damadı Mervan’ın yazdığı anlaşıldı.
Bunun üzerine Ali, arabuluculuğa devam etmek istemediğini söyleyerek evine çekildi. Bu sırada isyancılar, Osman'ın evinin yakınlarına gelerek Osman'a ya halifelikten ayrılmasını ya da kendilerine komplo hazırlayan Mervan’ın kendilerine teslim edilmesini istediler. Halife’nin her iki teklifi de kabul etmemesi üzerine evini kuşattılar.
Osman, evinin kuşatılmasından Ali’yi, Talha’yı, Zübeyr’i ve Aişe’yi haberdar etti. Ali, isyancıların bizzat yanına gelerek onlara çıkıştı, yaptıkları bu hareketin kâfirlere bile yakışmadığını söyleyerek halifeye su gönderdi. Buna ilave olarak oğulları Hasan ile Hüseyin’i ve kölelerini halifeyi korumaları için gönderdi. Bu tedbirler etkisini gösterdi ve isyancılar kapıdan girerek Halife’yi öldüremediler, ancak komşu evlerin damlarından atlayarak Osman’ın evine girip onu öldürmeyi başardılar.
Ali’nin hilâfeti
Osman bin Affan'ın öldürülmesinden sonra Müslümanların çoğu Ali'nin hilâfetini kabul etmişti. Hatta halife adaylarından Zübeyr bin Avvam ve Talha bin Ubeydullah da Ali’ye biat etmiş, fakat daha sonra onlar da öldürülen halifenin öcünü almak için Aişe'ye katılıp Ali'ye isyan etmişlerdir. İsyan etmelerinin bir başka sebepleri ise yıllardan beri Zübeyr’le, Talha’nın Kûfe ve Basra'ya vali olmak istemeleriydi. Ali ise onların bu isteğine cevap vermeyince hac bahanesiyle Mekke'ye giderek Aişe'ye katıldılar. Ali başa geçince bir önceki halife Osman bin Affan’ın akrabaları olan Ümeyye Oğulları’nı devlet işlerinden uzaklaştırmaya başladı. Çünkü Ümeyye oğulları, üçüncü halife Osman bin Affan’ın yakın akrabalarıydı ve İslâm Devleti’nde mevkî olarak önemli yerlerde bulunuyorlardı. Bunlar Müslümanların beytülmalından istedikleri kadar para alıp harcayabiliyorlardı. Zaten üçüncü halife Osman bin Affan’ın öldürülmesine sebeplerden biri de buydu. Mesela Suriye eyalet valisi Muaviye bin Ebu Süfyan, yıllardan beri Suriye’de Müslümanların malını sömürüyor, bu işine rağmen birkaç defa halife Osman’a şikayet geldiyse de Muaviye, yine de yaptığını yapıyordu. Bir başka örnek, Kûfe Valisi içkili hâldeyken birkaç defa namaz kıldırmıştı. Yeni halife seçilen Ali, bunları göze alarak Ümeyye Oğulları’nı devlet idaresinden uzaklaştırmakla meşguldü ki Mekke'de Aişe'nin kıyam haberini aldı. Aişe, 30.000 kişilik kuvvetle Basra'ya yola çıktı, çünkü Basra’da eski halife Osman bin Affan’ın taraftarları vardı. Bunun üzerine halife Ali, Basra Valisi ’ye mektup yazarak isyancılarla şahsen görüşmesini ve savaşın başlamasını önlemesini söyledi. Fakat Basralılar ihanet ederek İbn-i Huneyfe’yi Aişe'ye teslim etiler. Ali, 10.000 kişilik Mâlik–El Eşter komutasında bir ordu göndererek ardınca da kendisinin Medine'den ek kuvvetle geleceğini söyledi. İki gün sonra Halife Ali, kendisinin komuta ettiği 10.000 kişilik ek kuvvetle Mâlik–El Eşter’e katıldı. Böylece Ali, 20.000 kişilik ordusu ile Aişe’nin karşısına çıktı.
Halife Osman’ın öldürülmesi ve yerine Ali’nin halife seçilmesi ile birlikte Emevî-Hâşimî mücadelesi yeniden başladı. Şam Valisi Muaviye, öldürülen akrabası Halife Osman’ın kanını Ali’den talep ederek onun ölümünden Ali’yi mes'ul tuttu.
Ali’den hoşnut olmayanlar
Muaviye, Ali halife seçildiğinde ilk iş olarak Osman zamanında tayin edilmiş olan valileri görevden aldı ve böylece valileri değiştirmede acele etmemesi kendisine tavsiye edilmiş olmasına rağmen bunu dikkate almamış oldu.
Görevden alınan ve çoğu Emevi sülalesinden olan valiler, yeni halifeye tepkilerini gösterdiler. Bunun üzerine Şam Valisi Muaviye isyan bayrağını açtı. Öldürülen halifenin kanlı gömleğini Şam halkını galeyana getirmek için camide teşhir etti.[]Mısır Valisi Amr bin As görevinden ayrılarak Muaviye’nin yanına Şam’a gitti.
Muaviye Cemel Savaşı’na fiilen katılmadı, ancak savaştan önce Ali’ye karşı ayaklanmaları için Talha ve Zübeyr’e mektuplar yazmıştı.
Aişe, 627 yılında Gerdanlık Olayı olarak da bilinen İfk Olayı gerçekleşmişti. Bu olay Aişe’nin İslâm Peygamberi ve kocası Muhammed’i bir sefer dönüşünde Müslüman bir askerle aldattığı iddiasıdır. Olaylar Muhammed’in Aişe’nin masumiyetini destekleyen âyetleri halka bildirmesi ve iddiaları yayan münafıkların kırbaçlanması ile sonuçlandı. Bu olay esnasında Ali’nin tavrı sebebiyle Aişe ve Ali’nin arasının açıldığı düşünülür.
Aişe, Osman’a karşı isyan başlayınca hac için Mekke’ye gitmişti. Katilleri yakalamakta yavaş davrandığı gerekçesiyle Ali’ye karşı tavır aldı. Talha ve Zübeyr’i de yanına aldı ve birlikte Ali’nin hilâfetinden memnun olmayanların çoğunlukta olduğunu düşündükleri Basra şehrine gittiler.
Aişe, Osman’ın öldürülmesinden önce Osman için “O kitabın hükmünü çiğnemiştir” derken Osman’ın öldürülüp yerine Ali’nin seçildiğini duyunca “Mazlum olarak öldürülmüştür" dedi.
Savaşa hazırlık
Talha ve Zübeyr ise Osman hayatta iken onu eleştirmişler ve aleyhinde bulunmuşlar, başlangıçta Ali’ye biat etmişler, fakat umdukları valilik taleplerine olumlu cevap alamayınca ona karşı tavır almışlardı.[]
Basra Valisi Abdullah ile Talha ve Zübeyr’in Mekke’ye gidip hac dolayısıyla burada bulunan Aişe’ye katılmaları ve Osman’ın kanını talep etmek üzere bir araya gelmeleri, Emevi Oğulları için bulunmaz bir fırsattı.
Bu arada Ali, kendisine ilk tepki Muaviye’den geldiğinden ona karşı savaş hazırlığı yapıyordu. Fakat Aişe ve diğerlerinin Basra’ya gittiklerini haber alınca onların Basra’ya girmelerine engel olmak için hemen harekete geçti. Fakat geç kalmış ve Basralılar, Aişe’nin yanında yer almışlardı.
Ali, Nehcü'l-Belağa’nın 172. hutbesinde bu noktaya değinerek şöyle buyurmaktadır: “Çıkıp Resulullah’ın hürmetini oraya buraya sürüklediler; bir halayığı satın alıp götürür gibi onu alıp Basra'ya götürdüler. O ikisi kendi kadınlarını ise evde sakladılar. Resulullah’ın haremindeki zevcesini kendileri ve başkaları için meydana çıkardılar, isteyerek ve zorlama olmaksızın bana biat etmiş bir ordu ile yollara düşürdüler. Basra’daki valime, Müslümanların beytülmâlinin koruyucularına ve diğer ahâliye saldırdılar; bir kısmını işkenceyle, bir kısmını da hileyle öldürdüler.”
Savaş
7 Kasım 656’da meydana gelen Cemel Savaşı’nda Aişe’nin ordusunun mağlubiyeti, bu savaşa katılan Ümeyye Oğulları kanadının da mağlubiyeti oldu. Talha bin Ubeydullah ve Zübeyr bin Avvam, bu savaşta öldürüldü. Ali, savaşı kaybeden Aişe’ye zarar vermedi, ancak Medine’ye sürgün etti.
Savaşın sonuçları ve önemi
Cemel Vakası, İslâm Devleti'nde yaşanan ilk iç savaştır ve İslâm âleminin ikiye bölünmesinde kilometre taşı olan olaylardan birisidir.
Kaynakça
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Ocak 2017.
- ^ a b Jibouri, Yasin T. Kerbalā and Beyond. Bloomington, IN: Authorhouse, 2011. Print. Pgs. 30
- ^ a b Muraj al-Thahab Vol. 5, Pg. 177
- ^ William Muir, The Caliphate: Its Rise, Decline and Fall from Original Sources. Chapter XXXV: "Battle of the Camel". London: 1891. sf 261.
- ^ a b c d e Karaköse, Hasan. Ortaçağ Tarihi ve Uygarlığı, Ankara, Nobel Yayın Dağım, 2002
- ^ a b c d e f g Sarıçam, İbrahim. Emevi-Haşimi İlişkileri, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1997
- ^ Nehcü’l Belağa, s. 178; http://tr.wikishia.net/view/Cemel_Savaşı 13 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cemel Muharebesi Cemel Vakasi Basra Savasi ya da Deve Olayi 8 Aralik 656 tarihinde Halife Ali bin Ebu Talib ile Islam Peygamberi Muhammed in dul esi Aise nin taraftarlari arasinda Basra da gerceklesen muharebe Muslumanlar arasindaki ilk ic savastir Cemel Savasi Ali nin zaferiyle sonuclandi Aise nin muttefiklerinden Talha bin Ubeydullah ve Zubeyr bin Avvam olduruldu Aise Ali tarafindan Medine ye gonderildi Savasta her iki taraftan yaklasik yirmi bin kisi hayatini kaybetti Cemel MuharebesiIlk FitneTarih8 Aralik 656BolgeBasra IrakSebepOsman in katillerinin cezalandirilmasi konusundaki anlasmazlikSonucAli nin ordusu kazandi TaraflarRasidin HalifeligiAise ve yandaslari EmevilerKomutanlar ve liderlerAli bin Ebu Talib Malik el Ester Hasan bin AliAise Bint Ebu Bekir Talha bin Ubeydullah olu Zubeyr bin Avvam olu Gucler 20 000 30 000Kayiplar 5 000 13 000 Cemel kelimesi Arapcada ج م ل deve anlamina gelir Cemel Vakasi Aise nin devesi etrafinda gerceklestigi icin bu isimle anilmistir Savas oncesi siyasi ve psikolojik ortamOsman in halifelik donemi Muhammed in olumunden sonra sirasiyla Ebu Bekir Omer ve Osman Islam Devleti nin basina gectiler Bu uc halifenin de hilafeti Sia tarafindan kabul edilmez Bazi kaynaklara gore Umeyyeogullarindan Emeviler Osman halife secildiginde Ali ona biat etti Bazi Islam alimlerine gore Ali Osman a hicbir zaman biat etmemistir Osman in halife secilmesine Muaviye nin babasi Ebu Sufyan cok sevinmisti Hasimogullari ilk iki halifeye surdurdukleri yumusak tutumu halifeliginin ilk alti yilinda Osman a karsi da gosterdiler Bu donemde yapilan fetih hareketlerine katildilar Ebubekir zamaninda kitap haline getirilen Kur an nushalarinin cogaltilmasi ve bu nusha disindaki diger nushalarin imha edilmesi konusunda Ali Osman i destekledi Osman Donemi nin sonu Osman in hilafetinin ikinci alti yilinda takip ettigi siyaset valiliklere akrabalarini tayin ettigi ve onlara asiri duskun oldugu iddialari Ali taraftarlarinin halifeye karsi tavir takinmasina sebep oldu Bu donemde Ali ile Osman arasinda gorus ayriliklari yasandi 656 yilinda Misir Basra ve Kufe den gelen ve Osman in hilafetini kabul etmeyen isyancilar Medine yakininda mevkiinde toplandilar Sehre girip girmeme konusunda Medinelilerin fikrini almak uzere elci gonderdiler Medineliler isyancilarin sehre girisine taraftar olmalarina ragmen Ali isyancilarin sehre gelmemelerini soyledi Mervan in mektubu ve Osman in oldurulmesi Osman isyancilara arabulucu olarak Ali yi gonderdi Durumun duzeltilecegini ve fesadin ortadan kaldirilacagina dair Ali onlara halife adina soz vermis ve isyancilar Misir a gitmek uzere yola cikmis fakat yolda rastladiklari bir adamin uzerinde bir mektup bulmuslardi Bu mektupta Misir dan Medine ye gelen isyancilarin oldurulmesi isteniyordu Bunun uzerine isyancilar Medine ye geri donerek mektubu ve icerigini Ali ye anlattilar Ali Halife Osman a bu mektuptan bahsetti o da boyle bir mektuptan haberi olmadigini soyledi Sonucta bu mektubu Osman in kuzeni ve damadi Mervan in yazdigi anlasildi Bunun uzerine Ali arabuluculuga devam etmek istemedigini soyleyerek evine cekildi Bu sirada isyancilar Osman in evinin yakinlarina gelerek Osman a ya halifelikten ayrilmasini ya da kendilerine komplo hazirlayan Mervan in kendilerine teslim edilmesini istediler Halife nin her iki teklifi de kabul etmemesi uzerine evini kusattilar Osman evinin kusatilmasindan Ali yi Talha yi Zubeyr i ve Aise yi haberdar etti Ali isyancilarin bizzat yanina gelerek onlara cikisti yaptiklari bu hareketin kafirlere bile yakismadigini soyleyerek halifeye su gonderdi Buna ilave olarak ogullari Hasan ile Huseyin i ve kolelerini halifeyi korumalari icin gonderdi Bu tedbirler etkisini gosterdi ve isyancilar kapidan girerek Halife yi olduremediler ancak komsu evlerin damlarindan atlayarak Osman in evine girip onu oldurmeyi basardilar Ali nin hilafeti Osman bin Affan in oldurulmesinden sonra Muslumanlarin cogu Ali nin hilafetini kabul etmisti Hatta halife adaylarindan Zubeyr bin Avvam ve Talha bin Ubeydullah da Ali ye biat etmis fakat daha sonra onlar da oldurulen halifenin ocunu almak icin Aise ye katilip Ali ye isyan etmislerdir Isyan etmelerinin bir baska sebepleri ise yillardan beri Zubeyr le Talha nin Kufe ve Basra ya vali olmak istemeleriydi Ali ise onlarin bu istegine cevap vermeyince hac bahanesiyle Mekke ye giderek Aise ye katildilar Ali basa gecince bir onceki halife Osman bin Affan in akrabalari olan Umeyye Ogullari ni devlet islerinden uzaklastirmaya basladi Cunku Umeyye ogullari ucuncu halife Osman bin Affan in yakin akrabalariydi ve Islam Devleti nde mevki olarak onemli yerlerde bulunuyorlardi Bunlar Muslumanlarin beytulmalindan istedikleri kadar para alip harcayabiliyorlardi Zaten ucuncu halife Osman bin Affan in oldurulmesine sebeplerden biri de buydu Mesela Suriye eyalet valisi Muaviye bin Ebu Sufyan yillardan beri Suriye de Muslumanlarin malini somuruyor bu isine ragmen birkac defa halife Osman a sikayet geldiyse de Muaviye yine de yaptigini yapiyordu Bir baska ornek Kufe Valisi ickili haldeyken birkac defa namaz kildirmisti Yeni halife secilen Ali bunlari goze alarak Umeyye Ogullari ni devlet idaresinden uzaklastirmakla mesguldu ki Mekke de Aise nin kiyam haberini aldi Aise 30 000 kisilik kuvvetle Basra ya yola cikti cunku Basra da eski halife Osman bin Affan in taraftarlari vardi Bunun uzerine halife Ali Basra Valisi ye mektup yazarak isyancilarla sahsen gorusmesini ve savasin baslamasini onlemesini soyledi Fakat Basralilar ihanet ederek Ibn i Huneyfe yi Aise ye teslim etiler Ali 10 000 kisilik Malik El Ester komutasinda bir ordu gondererek ardinca da kendisinin Medine den ek kuvvetle gelecegini soyledi Iki gun sonra Halife Ali kendisinin komuta ettigi 10 000 kisilik ek kuvvetle Malik El Ester e katildi Boylece Ali 20 000 kisilik ordusu ile Aise nin karsisina cikti Halife Osman in oldurulmesi ve yerine Ali nin halife secilmesi ile birlikte Emevi Hasimi mucadelesi yeniden basladi Sam Valisi Muaviye oldurulen akrabasi Halife Osman in kanini Ali den talep ederek onun olumunden Ali yi mes ul tuttu Ali den hosnut olmayanlar Muaviye Ali halife secildiginde ilk is olarak Osman zamaninda tayin edilmis olan valileri gorevden aldi ve boylece valileri degistirmede acele etmemesi kendisine tavsiye edilmis olmasina ragmen bunu dikkate almamis oldu Gorevden alinan ve cogu Emevi sulalesinden olan valiler yeni halifeye tepkilerini gosterdiler Bunun uzerine Sam Valisi Muaviye isyan bayragini acti Oldurulen halifenin kanli gomlegini Sam halkini galeyana getirmek icin camide teshir etti kaynak belirtilmeli Misir Valisi Amr bin As gorevinden ayrilarak Muaviye nin yanina Sam a gitti Muaviye Cemel Savasi na fiilen katilmadi ancak savastan once Ali ye karsi ayaklanmalari icin Talha ve Zubeyr e mektuplar yazmisti Aise 627 yilinda Gerdanlik Olayi olarak da bilinen Ifk Olayi gerceklesmisti Bu olay Aise nin Islam Peygamberi ve kocasi Muhammed i bir sefer donusunde Musluman bir askerle aldattigi iddiasidir Olaylar Muhammed in Aise nin masumiyetini destekleyen ayetleri halka bildirmesi ve iddialari yayan munafiklarin kirbaclanmasi ile sonuclandi Bu olay esnasinda Ali nin tavri sebebiyle Aise ve Ali nin arasinin acildigi dusunulur Aise Osman a karsi isyan baslayinca hac icin Mekke ye gitmisti Katilleri yakalamakta yavas davrandigi gerekcesiyle Ali ye karsi tavir aldi Talha ve Zubeyr i de yanina aldi ve birlikte Ali nin hilafetinden memnun olmayanlarin cogunlukta oldugunu dusundukleri Basra sehrine gittiler Aise Osman in oldurulmesinden once Osman icin O kitabin hukmunu cignemistir derken Osman in oldurulup yerine Ali nin secildigini duyunca Mazlum olarak oldurulmustur dedi Savasa hazirlikTalha ve Zubeyr ise Osman hayatta iken onu elestirmisler ve aleyhinde bulunmuslar baslangicta Ali ye biat etmisler fakat umduklari valilik taleplerine olumlu cevap alamayinca ona karsi tavir almislardi kaynak belirtilmeli Basra Valisi Abdullah ile Talha ve Zubeyr in Mekke ye gidip hac dolayisiyla burada bulunan Aise ye katilmalari ve Osman in kanini talep etmek uzere bir araya gelmeleri Emevi Ogullari icin bulunmaz bir firsatti Bu arada Ali kendisine ilk tepki Muaviye den geldiginden ona karsi savas hazirligi yapiyordu Fakat Aise ve digerlerinin Basra ya gittiklerini haber alinca onlarin Basra ya girmelerine engel olmak icin hemen harekete gecti Fakat gec kalmis ve Basralilar Aise nin yaninda yer almislardi Ali Nehcu l Belaga nin 172 hutbesinde bu noktaya deginerek soyle buyurmaktadir Cikip Resulullah in hurmetini oraya buraya suruklediler bir halayigi satin alip goturur gibi onu alip Basra ya goturduler O ikisi kendi kadinlarini ise evde sakladilar Resulullah in haremindeki zevcesini kendileri ve baskalari icin meydana cikardilar isteyerek ve zorlama olmaksizin bana biat etmis bir ordu ile yollara dusurduler Basra daki valime Muslumanlarin beytulmalinin koruyucularina ve diger ahaliye saldirdilar bir kismini iskenceyle bir kismini da hileyle oldurduler Savas7 Kasim 656 da meydana gelen Cemel Savasi nda Aise nin ordusunun maglubiyeti bu savasa katilan Umeyye Ogullari kanadinin da maglubiyeti oldu Talha bin Ubeydullah ve Zubeyr bin Avvam bu savasta olduruldu Ali savasi kaybeden Aise ye zarar vermedi ancak Medine ye surgun etti Savasin sonuclari ve onemiCemel Vakasi Islam Devleti nde yasanan ilk ic savastir ve Islam aleminin ikiye bolunmesinde kilometre tasi olan olaylardan birisidir Kaynakca a b Arsivlenmis kopya 23 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Ocak 2017 a b Jibouri Yasin T Kerbala and Beyond Bloomington IN Authorhouse 2011 Print ISBN 1467026131 Pgs 30 a b Muraj al Thahab Vol 5 Pg 177 William Muir The Caliphate Its Rise Decline and Fall from Original Sources Chapter XXXV Battle of the Camel London 1891 sf 261 a b c d e Karakose Hasan Ortacag Tarihi ve Uygarligi Ankara Nobel Yayin Dagim 2002 a b c d e f g Saricam Ibrahim Emevi Hasimi Iliskileri Ankara Turkiye Diyanet Vakfi Yayinlari 1997 Nehcu l Belaga s 178 http tr wikishia net view Cemel Savasi 13 Mayis 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizIlk Fitne Ifk hadisesi