Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Süveyş Seferi, Portekiz İmparatorluğu'nun Goa merkezli Hindistan Sömürgeleri Yönetiminin (Estado da Índia ) Osmanlı İmparatorluğu'nun Kızıldeniz'deki filosunun ana üssü Süveyş'e yönelik 1541 yılının ilk çeyreğinde icra ettiği ve başarısızlıkla sonuçlanan askerî harekâtı.
| Süveyş Seferi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Osmanlı-Portekiz Savaşları | |||||||
 Portekiz donanmasının 1541'deki Süveyş hücumu (Dom João de Castro) | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Portekiz İmparatorluğu |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| | Davut Paşa | ||||||
| Güçler | |||||||
| 40 gemi, 2.300 asker | 2.000 asker | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Çok sayıda gemi ve asker | Yok denecek kadar az | ||||||
Harekât öncesi
Hadım Süleyman Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1538 yılında başarısız sonuçlanmakla birlikte Yemen ve Hadramut'ta Osmanlı egemenliğinin yerleşmesini sağlayan Hint Seferinin ardından, Portekiz Duarte Cataneo adlı elçisi vasıtasıyla 1540 yılında Osmanlı İmparatorluğu'yla Hint Okyanusu ticareti ve taraflar arasında ateşkes sağlanması konularında müzakerelere girdiyse de, bu çabalar somut bir sonuç vermedi. Bunun üzerine, Portekiz Osmanlılara sürpriz bir taarruz planlayarak daha uygun koşullar sağlamaya çalıştı.
Harekât
Bu çerçevede, Portekiz'in Hindistan Sömürgeleri Yönetiminin (Estado da Índia ) merkezi Goa'dan Estevão da Gama komutasında 2.300 asker taşıyan 40 parçalık bir donanma Osmanlı üssü Süveyş'i ele geçirmek için 1541 başında hareket etti ve Ocak sonunda Kızıldeniz'e ulaştı. Portekiz'in müttefiki Habeş Krallığı'nın limanı Massava'ya demirleyen donanma Kızıldeniz'de ilerlemek için çok büyük olduğundan Estevão da Gama 1.000 asker ve büyük boyutlu gemileri Manuel da Gama komutasında Massava'da bıraktı ve kürekli gemilerle kuzeye yöneldi.
İkmal yapmak üzere Sevakin'e demirlemek isteyen Portekiz donanması buradaki Osmanlı garnizonu tarafından püskürtüldüğü gibi, garnizonunun Kahire'ye Osmanlı makamlarına ilettiği haber neticesinde baskın yapma olanağını da kaybetti.
Kuzeye ilerledikçe gemilerin ters rüzgârlar, askerlerin ise aşırı sıcak ve susuzluk sorunundan olumsuz etkilenmeye başlaması sonucunda Estevão da Gama 16 hafif gemi ve 250 askerin haricindeki kuvvetini de Massava'ya gönderdi ve Mart sonunda yaklaşık 2.000 askeri barındıran ve saldırıya karşı teyakkuz halindeki Süveyş'e taarruz etti. Üssün savunmasını sağlayan kalenin top atışları neticesinda hasar alan Portekiz donanması düzensiz bir şekilde güneye çekildi. Mayıs ayında açlık ve susuzluk tehlikesi karşısında isyan eden 100'ü aşkın Portekiz asker daha sonra kıyıya kaçtıysa da yerli kabilelerin saldırısına uğrayarak imha edildi.
Dönüşte ise fırtınaya yakalanan Portekiz donanması birçok gemisini kaybetti.
Harekât sonrası
Portekiz donanmasının uğradığı hezimetten habersiz olan Portekiz Kralı III. João Osmanlı İmparatorluğu'na 1540 yılındaki girişimle neredeyse aynı unsurları içeren yeni bir teklifi iletmek üzere yeni bir elçi gönderdi. Eşzamanlı olarak Hadım Süleyman Paşa da Sadrazamlığa yükselmişti.
Portekiz'in tekliflerine Kanunî Sultan Süleyman'ın 28 Mayıs 1542 tarihli mektubuyla verilen yanıtta, Portekizlilerden buğday karşılığı karabiber istenmiş ve Portekiz donanmasının Osmanlı toprağı olan Aden, Cidde ve Sevakin limanlarına uğramamaları talep edildi. Sözkonusu müzakereler de barışla sonuçlanmadığı gibi, Osmanlı-Portekiz mücadelesi 1542-1543 yıllarında Habeşistan'a sıçradı.
Kaynakça
- ^ "XVI. Asrın İlk Yarısında Kızıldeniz Sahillerinde Osmanlılar", Cengiz Orhonlu, s.16
- ^ "The Portuguese Expedition to Abyssinia in 1541–1543", Castanhoso & Bermudas, Londra (1902) s.271–77
- ^ "The Ottoman Age of Exploration", Giancarlo Casale, Oxford University Press (2010), s. 71
- ^ "Portekiz Devlet Arşivi 'Torre do Tombo'nun XVI. Yüzyıl Osmanlı Tarihi İçin Önemi", Salih Özbaran, İstanbul Üniversitesi Tarih Enstitüsü Dergisi, İstanbul (1970), s.59
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Suveys Seferi Portekiz Imparatorlugu nun Goa merkezli Hindistan Somurgeleri Yonetiminin Estado da India Osmanli Imparatorlugu nun Kizildeniz deki filosunun ana ussu Suveys e yonelik 1541 yilinin ilk ceyreginde icra ettigi ve basarisizlikla sonuclanan askeri harekati Suveys SeferiOsmanli Portekiz SavaslariPortekiz donanmasinin 1541 deki Suveys hucumu Dom Joao de Castro TarihOcak Mayis 1541BolgeMassava Sevakin ve Suveys KizildenizSonucPortekiz saldirisi puskurtulduTaraflarPortekiz ImparatorluguOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerDavut PasaGucler40 gemi 2 300 asker2 000 askerKayiplarCok sayida gemi ve askerYok denecek kadar azHarekat oncesiHadim Suleyman Pasa komutasindaki Osmanli donanmasinin 1538 yilinda basarisiz sonuclanmakla birlikte Yemen ve Hadramut ta Osmanli egemenliginin yerlesmesini saglayan Hint Seferinin ardindan Portekiz Duarte Cataneo adli elcisi vasitasiyla 1540 yilinda Osmanli Imparatorlugu yla Hint Okyanusu ticareti ve taraflar arasinda ateskes saglanmasi konularinda muzakerelere girdiyse de bu cabalar somut bir sonuc vermedi Bunun uzerine Portekiz Osmanlilara surpriz bir taarruz planlayarak daha uygun kosullar saglamaya calisti Harekat1541 yilinda Massava limani Dom Joao de Castro cizimi Bu cercevede Portekiz in Hindistan Somurgeleri Yonetiminin Estado da India merkezi Goa dan Estevao da Gama komutasinda 2 300 asker tasiyan 40 parcalik bir donanma Osmanli ussu Suveys i ele gecirmek icin 1541 basinda hareket etti ve Ocak sonunda Kizildeniz e ulasti Portekiz in muttefiki Habes Kralligi nin limani Massava ya demirleyen donanma Kizildeniz de ilerlemek icin cok buyuk oldugundan Estevao da Gama 1 000 asker ve buyuk boyutlu gemileri Manuel da Gama komutasinda Massava da birakti ve kurekli gemilerle kuzeye yoneldi Ikmal yapmak uzere Sevakin e demirlemek isteyen Portekiz donanmasi buradaki Osmanli garnizonu tarafindan puskurtuldugu gibi garnizonunun Kahire ye Osmanli makamlarina ilettigi haber neticesinde baskin yapma olanagini da kaybetti Kuzeye ilerledikce gemilerin ters ruzgarlar askerlerin ise asiri sicak ve susuzluk sorunundan olumsuz etkilenmeye baslamasi sonucunda Estevao da Gama 16 hafif gemi ve 250 askerin haricindeki kuvvetini de Massava ya gonderdi ve Mart sonunda yaklasik 2 000 askeri barindiran ve saldiriya karsi teyakkuz halindeki Suveys e taarruz etti Ussun savunmasini saglayan kalenin top atislari neticesinda hasar alan Portekiz donanmasi duzensiz bir sekilde guneye cekildi Mayis ayinda aclik ve susuzluk tehlikesi karsisinda isyan eden 100 u askin Portekiz asker daha sonra kiyiya kactiysa da yerli kabilelerin saldirisina ugrayarak imha edildi Donuste ise firtinaya yakalanan Portekiz donanmasi bircok gemisini kaybetti Harekat sonrasiPortekiz donanmasinin ugradigi hezimetten habersiz olan Portekiz Krali III Joao Osmanli Imparatorlugu na 1540 yilindaki girisimle neredeyse ayni unsurlari iceren yeni bir teklifi iletmek uzere yeni bir elci gonderdi Eszamanli olarak Hadim Suleyman Pasa da Sadrazamliga yukselmisti Portekiz in tekliflerine Kanuni Sultan Suleyman in 28 Mayis 1542 tarihli mektubuyla verilen yanitta Portekizlilerden bugday karsiligi karabiber istenmis ve Portekiz donanmasinin Osmanli topragi olan Aden Cidde ve Sevakin limanlarina ugramamalari talep edildi Sozkonusu muzakereler de barisla sonuclanmadigi gibi Osmanli Portekiz mucadelesi 1542 1543 yillarinda Habesistan a sicradi Kaynakca XVI Asrin Ilk Yarisinda Kizildeniz Sahillerinde Osmanlilar Cengiz Orhonlu s 16 The Portuguese Expedition to Abyssinia in 1541 1543 Castanhoso amp Bermudas Londra 1902 s 271 77 The Ottoman Age of Exploration Giancarlo Casale Oxford University Press 2010 s 71 Portekiz Devlet Arsivi Torre do Tombo nun XVI Yuzyil Osmanli Tarihi Icin Onemi Salih Ozbaran Istanbul Universitesi Tarih Enstitusu Dergisi Istanbul 1970 s 59