Temnikov Hanlığı veya Tümen Hanlığı (Tatarca: Төмəн ханлыгы, Tümen xanlığı, Mokşanca: Мурунза,İtalyanca: Tartari di Mordua), Murunza (Rusça: Темниковская Мещёра) veya Tümen'in Behani Hanlığı olarak da bilinir, Doğu Mişer Yurt'ta (Temnikovsky ve Kadomsky uyezdlikleri) bir Mişer ve Mokşa hanlığı idi. Hanlık, Moskova Knezliği ile yakın müttefikti.
Төмəн, Tümen | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1388-1526 | |||||||||||
'in 1339 haritasında Özbek Han'ın saltanatı sırasındaki bayrak (diğer kaynaklar Altın Orda'nın adını hanın sarı bayrağından aldığını etmektedir.). | |||||||||||
Tür | Hanlık | ||||||||||
Başkent | Tümen (Tatarca: Төмəн каласы, Tümen kalası) | ||||||||||
Yaygın dil(ler) | Türkçe (resmi), Tatarca, Mokşanca | ||||||||||
Resmî din | Paganizm, Sünnilik | ||||||||||
Hükûmet | Hanlık | ||||||||||
Han | |||||||||||
| |||||||||||
Tarihî dönem | Geç Orta Çağ | ||||||||||
| |||||||||||
Para birimi | Pul, Som, Dirhem | ||||||||||
| |||||||||||
Günümüzdeki durumu | Rusya Federasyonu |
Etimoloji
Төмəн ханлыгы, Tümen xanlığı ve темник, tümen komutanı anlamına gelmektedir ve şehrin kurucusu han Teniş Kuguşev'i ya da yakın akrabalarını ifade etmektedir. Hanlığın etimolojisi Altın Orda tümen komutanının karargahını işaret ettiğinden dolayı M. Safargaliev, P. Chermensky gibi bazı bilim insanları Temnikov'u Mukşa'dan sonra ordanın merkezinde ikinci sıraya yerleştirirler.
Tarihi
Hanlık 1388 yılında Behan Han tarafından kurulmuştur. Hanlık daha sonra genişledi ve Oka - Tsna - Sura arasındaki bölgeleri (Kuzey, Batı ve Doğu Mokşa Toprakları) içine aldı. Temnikov, Kadom, Sacony ve Andreev yerleşimleri 15. yüzyılın ilk on yıllarında Moskova ve Ryazan Knezliği akınları sırasında yıkılmış ve daha sonra aynı şehirlerin yerleşimlerinin üzerine yeni şehirler inşa edilmiştir. Bu bilgiler 1960'larda gerçekleştirilen arkeolojik bulgularla doğrulanmıştır.
Tümen Prensleri
- Kuguşev - Mişer hanedanı
- Rastlar - Mokşa hanedanı (Tümen ve Tyumen karıştırıldığı için bazen yanlışlıkla "Sibirya" olarak anılır. Djagfar Tarikhy, Rastlardan " Mokşa veya Macar kökenli" anlamına gelen Seber Hanları olarak bahsetti.
Rus kaynaklarında Mordvin Hanları olarak bahsedilmiştir.
Yönetim
Hanlık beyliklere bölünmüştü.
Arazide ağırlıklı olarak Mokşalar, Mişerler ve Erzyanlar yaşamaktadır. Bazı Burtaşlar Kuzey Mokşa Topraklarına yerleştiler ve daha sonraki Rus belgelerinde hanın ordusunda ekmek tedarikçisi olarak hizmet ettikleri ve ekmek vergisi ödedikleri için Posop Tatarları olarak anıldılar.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Karamzin, Nikolai Mikhailovich. History of the Russian State. St. Petersburg: printed in the Military Printing Office of the General Staff of His Imperial Majesty, Vol. 8, 1816
- ^ Zahler, Diane (2013). The Black Death (Revised bas.). Twenty-First Century Books. s. 70. ISBN . 16 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
- ^ Utverzhdennaya gramota ob izbranii na Moskovskoe gosudarstvo Mikhaila Fedorovicha Romanova [The Approved Charter on the Election to the Moscow State’s Reign of Mikhail Fedorovich Romanov. Explanations by S.A. Belokurov]. Moscow, 1904 (In Russian)
- ^ German A. Fedorov-Davydov The Monetary System of The Golden Horde*. 7 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Translated by L. I. Smirnova (Holden). Retrieved: 14 July 2017.
- ^ Karamzin, Nikolai Mikhailovich.
- ^ Filjushkin 2008 p.94
- ^ Belyakov&Yengalycheva 2014
- ^ a b c Akchurin&Isheev 2017
- ^ Safargaliev M.G. Raspad Zolotoy Ordy [Dissolution of the Golden Horde].
- ^ Bikkinin
- ^ Pervushkin&Shishlov
- ^ Fedorov-Davydov&Tsirkin 1966 pp. 235–249
- ^ a b Belyakov 2013
- ^
- ^ Akchurin 2012 pp. 43–48.
Kaynaklar
- Akchurin, Maksum; Isheev, Mullanur (2017), "Temnikov: The Town of a Tümen Commander. The History of Towns of The "Mordovian Peripheries" In The 15th–16th centuries", Golden Horde Review, Kazan, 5 (3), ss. 629-658, doi:10.22378/2313-6197.2017-5-3.629-658
- Akchurin, Maksum (2012), The Burtas in the Documents of the 17th century, Kazan: Ethnological Research in Tatarstan. Sh.Marjani Institute of History of Tatarstan Academy of Sciences Publ.
- Kuznetsov, Stefan (1912), Russkaya istoricheskaya geografiya. Mordva, Book on Demand Ltd, ISBN
- Belyakov, Andrey (12 Mart 2013), Invisible Men in Russian Army in 16th century. Russian Army During the Reign of Ivan the Terrible. Materials of Academic Discussion Dedicated To 455th Anniversary of Beginning of the Livonian War. Part I. Is.2, Saint-Petersburg, 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 25 Mart 2022
- Fedorov-Davydov German; Tsirkin Aleksey (1966), Novye dannye ob Ityakovskom gorodishche v Temnikovskom r-ne Mordovskoy ASSR [New Data on the Ityakovskoe Settlement in the Temnikov District of the Mordovian ASSR]. Issledovaniya po arkheologii i etnografii Mordovskoy ASSR: Trudy Mordovskogo IYaLIE [Studies in Archaeology and Ethnography of the Mordovian ASSR: Proceedings of the Mordovian Scientific-Research Institute of Language, Literature and History] Is. 30, Saransk
- (2008). Ivan the Terrible: A Military History. Frontline Books. ISBN .
Dış bağlantılar
- Belyakov А.V., Yengalycheva G.A. "Temnikovskoye knyazhestvo po istochnikam XVI -XVII. Srednevekovyye tyurksko-tatarskiye gosudarstva;Temnikov Principality in 16-17th century sources. Medieval Turkic-Tatar States;". 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2021.
- Irek Bikkinin. "Tatar Aristocracy of Temnikov Principality and its descendants]". Tatar Gazette. 8 Kasım 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ekim 2018.
- Vadim Pervushkin, Sergey Shishlov. . 17 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Temnikov Hanligi veya Tumen Hanligi Tatarca Tomen hanlygy Tumen xanligi Moksanca Murunza Italyanca Tartari di Mordua Murunza Rusca Temnikovskaya Meshyora veya Tumen in Behani Hanligi olarak da bilinir Dogu Miser Yurt ta Temnikovsky ve Kadomsky uyezdlikleri bir Miser ve Moksa hanligi idi Hanlik Moskova Knezligi ile yakin muttefikti Tomen TumenTatarca Tomen hanlygy Tumen xanligi Moksanca Murunza Tumen Behani Hanligi1388 1526 in 1339 haritasinda Ozbek Han in saltanati sirasindaki bayrak diger kaynaklar Altin Orda nin adini hanin sari bayragindan aldigini etmektedir TurHanlikBaskentTumen Tatarca Tomen kalasy Tumen kalasi Yaygin dil ler Turkce resmi Tatarca MoksancaResmi dinPaganizm SunnilikHukumetHanlikHan 1388Tenis KugusevTarihi donemGec Orta Cag Hanliktan bahseden ilk belge1388 Moskova Knezligi nde ozerklik1526Para birimiPul Som DirhemOnculler ArdillarMoskova KnezligiRus ImparatorluguGunumuzdeki durumuRusya FederasyonuEtimolojiTomen hanlygy Tumen xanligi ve temnik tumen komutani anlamina gelmektedir ve sehrin kurucusu han Tenis Kugusev i ya da yakin akrabalarini ifade etmektedir Hanligin etimolojisi Altin Orda tumen komutaninin karargahini isaret ettiginden dolayi M Safargaliev P Chermensky gibi bazi bilim insanlari Temnikov u Muksa dan sonra ordanin merkezinde ikinci siraya yerlestirirler TarihiHanlik 1388 yilinda Behan Han tarafindan kurulmustur Hanlik daha sonra genisledi ve Oka Tsna Sura arasindaki bolgeleri Kuzey Bati ve Dogu Moksa Topraklari icine aldi Temnikov Kadom Sacony ve Andreev yerlesimleri 15 yuzyilin ilk on yillarinda Moskova ve Ryazan Knezligi akinlari sirasinda yikilmis ve daha sonra ayni sehirlerin yerlesimlerinin uzerine yeni sehirler insa edilmistir Bu bilgiler 1960 larda gerceklestirilen arkeolojik bulgularla dogrulanmistir Tumen PrensleriKugusev Miser hanedani Rastlar Moksa hanedani Tumen ve Tyumen karistirildigi icin bazen yanlislikla Sibirya olarak anilir Djagfar Tarikhy Rastlardan Moksa veya Macar kokenli anlamina gelen Seber Hanlari olarak bahsetti Rus kaynaklarinda Mordvin Hanlari olarak bahsedilmistir YonetimHanlik beyliklere bolunmustu Arazide agirlikli olarak Moksalar Miserler ve Erzyanlar yasamaktadir Bazi Burtaslar Kuzey Moksa Topraklarina yerlestiler ve daha sonraki Rus belgelerinde hanin ordusunda ekmek tedarikcisi olarak hizmet ettikleri ve ekmek vergisi odedikleri icin Posop Tatarlari olarak anildilar Ayrica bakinizKasim Hanligi Altin OrdaKaynakca Karamzin Nikolai Mikhailovich History of the Russian State St Petersburg printed in the Military Printing Office of the General Staff of His Imperial Majesty Vol 8 1816 Zahler Diane 2013 The Black Death Revised bas Twenty First Century Books s 70 ISBN 978 1 4677 0375 8 16 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2022 Utverzhdennaya gramota ob izbranii na Moskovskoe gosudarstvo Mikhaila Fedorovicha Romanova The Approved Charter on the Election to the Moscow State s Reign of Mikhail Fedorovich Romanov Explanations by S A Belokurov Moscow 1904 In Russian German A Fedorov Davydov The Monetary System of The Golden Horde 7 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Translated by L I Smirnova Holden Retrieved 14 July 2017 Karamzin Nikolai Mikhailovich Filjushkin 2008 p 94 Belyakov amp Yengalycheva 2014 a b c Akchurin amp Isheev 2017 Safargaliev M G Raspad Zolotoy Ordy Dissolution of the Golden Horde Bikkinin Pervushkin amp Shishlov Fedorov Davydov amp Tsirkin 1966 pp 235 249 a b Belyakov 2013 Akchurin 2012 pp 43 48 Kaynaklar Akchurin Maksum Isheev Mullanur 2017 Temnikov The Town of a Tumen Commander The History of Towns of The Mordovian Peripheries In The 15th 16th centuries Golden Horde Review Kazan 5 3 ss 629 658 doi 10 22378 2313 6197 2017 5 3 629 658 Akchurin Maksum 2012 The Burtas in the Documents of the 17th century Kazan Ethnological Research in Tatarstan Sh Marjani Institute of History of Tatarstan Academy of Sciences Publ Kuznetsov Stefan 1912 Russkaya istoricheskaya geografiya Mordva Book on Demand Ltd ISBN 5518066848 Belyakov Andrey 12 Mart 2013 Invisible Men in Russian Army in 16th century Russian Army During the Reign of Ivan the Terrible Materials of Academic Discussion Dedicated To 455th Anniversary of Beginning of the Livonian War Part I Is 2 Saint Petersburg 8 Subat 2022 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 25 Mart 2022 Fedorov Davydov German Tsirkin Aleksey 1966 Novye dannye ob Ityakovskom gorodishche v Temnikovskom r ne Mordovskoy ASSR New Data on the Ityakovskoe Settlement in the Temnikov District of the Mordovian ASSR Issledovaniya po arkheologii i etnografii Mordovskoy ASSR Trudy Mordovskogo IYaLIE Studies in Archaeology and Ethnography of the Mordovian ASSR Proceedings of the Mordovian Scientific Research Institute of Language Literature and History Is 30 Saransk 2008 Ivan the Terrible A Military History Frontline Books ISBN 978 1848325043 Dis baglantilar Belyakov A V Yengalycheva G A Temnikovskoye knyazhestvo po istochnikam XVI XVII Srednevekovyye tyurksko tatarskiye gosudarstva Temnikov Principality in 16 17th century sources Medieval Turkic Tatar States 6 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2021 Irek Bikkinin Tatar Aristocracy of Temnikov Principality and its descendants Tatar Gazette 8 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ekim 2018 Vadim Pervushkin Sergey Shishlov 17 Aralik 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi