Türk devlet geleneği ya da Türk devlet kurma geleneği tarihsel süreçte Türklerin farklı coğrafyalarda, farklı zamanlarda ve farklı özelliklerde kurdukları devletlerin bir "gelenek" yani devamlılık içermesi kavramına dayanmaktadır. Dünya tarihinde 6000 kadar etnik topluluğun olduğu ve bunların 200'e yakın bir devletin sınırları içerisinde tarih sahnesine çıktığı düşünülmektedir. Bu topluluklardan bir kısmı devlet kurma kabiliyetine sahip olmuştur. Türk tarihine genel olarak bakıldığında Türk topluluklarının etnik temelleriyle aynı olan bir devlet ile varlıklarını sürdürdüğü görülmektedir. Bu devamlılık bunun bir gelenek olarak görülmesine yol açmış ve en genel tabirle Türklerdeki bağımsızlık olgusuna dayandırılmıştır.
Tarihsel süreç
Türk devletlerinin tarihsel süreçteki yapısı ve devlete yönelik düşünceleri Oğuz Kağan efsanesi ile ilk izlenimlerini ortaya koymuştur. Bu efsanelerde açık bir şekilde cihan hakimiyeti ve dünya devleti kurma ütopyası işlenmiştir. II. Göktürkler'den kalan Orhun Yazıtları'da bu bağlamda oldukça önemlidir. Bu yazıtlara göre devlet tanrının Türk kağanlarına bir bağışıdır ve toplumsal devamlılık devlete bağlıdır. Aynı yazıtlarda bağımsızlık bilinci vurgulanmış, Türk kağanlarına nasihatler sunulmuş, devletin merkezinin Ötüken olması gerekliliği vurgulanmış ve Çin'in entrikalarından uzak durulması gerektiğine işaret edilmiştir. Yazıtların Türk devlet kurma ve bağımsızlık olgusundaki yeri de önemlidir çünkü yazıtlarda bağımsızlıklarından mahrum olan toplulukları "ölmüş" kabul eden ifadeler mevcuttur ve Çin esaretinde yaşanılan süre de bu kapsamda değerlendirilmektedir.
Türkler ilk Türk devletlerinden modern Türkiye'ye kadar olan süreçte devleti tüm gereksinimlerin üzerinde bir varlık olarak görmüşler ve törelere olan bağlılığı devletin devamlılığı ile ilişkilendirmişlerdir. Töre kavramı Orhun Yazıları'nda da geçmektedir ve genel anlamda törenin dışındaki adalet kavramı devletin temeli değerindedir. Bu anlayış Türklerin İslamiyeti kabul etmesinden sonra özellikle Karahanlılar ve Selçuklular başta olmak üzere diğer Türk topluluklarında da devam etmiştir. Bu yüzyılların önemli baş yapıtlarından olan Kutadgu Bilig ve Nizâmülmülk Siyasetname'sinde devletlerin daha da güçlenmesi konusunda öneriler sıralanmıştır.Osmanlı İmparatorluğu'na gelindiğinde devlet kavramı daha da güçlenmiş ve devlet bekası için bazı farklı uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Bunun en önemli örneklerinden biri de Fatih Kanunnamesi sonrasında kardeş katlinin yasal hale getirilmesidir. I. Selim sonrasında ise Osmanlı padişahlarının dini bir nitelik olan "halifelik" unvanını alması devletin dinden daha önemli olması geleneğini gölgelememiştir. Osmanlı'ya göre devlet akılcı hareket etmeli ve hedeflere uygun şekilde yönetilmelidir. Bu devlet üstünlüğü anlayışının Osmanlı'daki sorgulanması ise Fransız Devrimi sonrasında olmuştur.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Abbasova, Cemal Anadol, Nazile Abbaslı, Fâzile (2007). Türk kültürü ve medeniyeti (2. baskı. bas.). Sultanahmet, İstanbul: Bilge Karınca. s. 100. ISBN .
- ^ Konur, Erdem. (PDF). 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2017.
- ^ e.d: Ülkü Çelik Şavk. (PDF). Hacettepe Üniversitesi. 17 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2017.
- ^ Kafesoğlu, İbrahim (2011). Türk Milli Kültürü. Ötüken Neşriyat. s. 226.
- ^ a b Çiller, Yavuz (2016): Türk Siyaset Hayatında Devlet ve Hikmet-i Hükümet Geleneği, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, c.13, say.16, s. 416-430
- ^ Tahir, Kemal (2009). Devlet Ana (7 bas.). İstanbul: İthaki Yayınları. s. 432. ISBN .
- ^ Karakaş, Selim. "İlk ve Orta Zamanlarda Türklerde Devlet, Ülke ve Millet Fikri".[]
- ^ Akşin, Sina ve diğerleri (2005). Türkiye tarihi. İstanbul: Cem Yayınevi. ISBN .
- ^ Türköne, M. (1997). Derin devlet. Doğu Batı Dergisi, c.1, s.1, s.47
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turk devlet gelenegi ya da Turk devlet kurma gelenegi tarihsel surecte Turklerin farkli cografyalarda farkli zamanlarda ve farkli ozelliklerde kurduklari devletlerin bir gelenek yani devamlilik icermesi kavramina dayanmaktadir Dunya tarihinde 6000 kadar etnik toplulugun oldugu ve bunlarin 200 e yakin bir devletin sinirlari icerisinde tarih sahnesine ciktigi dusunulmektedir Bu topluluklardan bir kismi devlet kurma kabiliyetine sahip olmustur Turk tarihine genel olarak bakildiginda Turk topluluklarinin etnik temelleriyle ayni olan bir devlet ile varliklarini surdurdugu gorulmektedir Bu devamlilik bunun bir gelenek olarak gorulmesine yol acmis ve en genel tabirle Turklerdeki bagimsizlik olgusuna dayandirilmistir Tarihsel surecTurk devletlerinin tarihsel surecteki yapisi ve devlete yonelik dusunceleri Oguz Kagan efsanesi ile ilk izlenimlerini ortaya koymustur Bu efsanelerde acik bir sekilde cihan hakimiyeti ve dunya devleti kurma utopyasi islenmistir II Gokturkler den kalan Orhun Yazitlari da bu baglamda oldukca onemlidir Bu yazitlara gore devlet tanrinin Turk kaganlarina bir bagisidir ve toplumsal devamlilik devlete baglidir Ayni yazitlarda bagimsizlik bilinci vurgulanmis Turk kaganlarina nasihatler sunulmus devletin merkezinin Otuken olmasi gerekliligi vurgulanmis ve Cin in entrikalarindan uzak durulmasi gerektigine isaret edilmistir Yazitlarin Turk devlet kurma ve bagimsizlik olgusundaki yeri de onemlidir cunku yazitlarda bagimsizliklarindan mahrum olan topluluklari olmus kabul eden ifadeler mevcuttur ve Cin esaretinde yasanilan sure de bu kapsamda degerlendirilmektedir Turkler ilk Turk devletlerinden modern Turkiye ye kadar olan surecte devleti tum gereksinimlerin uzerinde bir varlik olarak gormusler ve torelere olan bagliligi devletin devamliligi ile iliskilendirmislerdir Tore kavrami Orhun Yazilari nda da gecmektedir ve genel anlamda torenin disindaki adalet kavrami devletin temeli degerindedir Bu anlayis Turklerin Islamiyeti kabul etmesinden sonra ozellikle Karahanlilar ve Selcuklular basta olmak uzere diger Turk topluluklarinda da devam etmistir Bu yuzyillarin onemli bas yapitlarindan olan Kutadgu Bilig ve Nizamulmulk Siyasetname sinde devletlerin daha da guclenmesi konusunda oneriler siralanmistir Osmanli Imparatorlugu na gelindiginde devlet kavrami daha da guclenmis ve devlet bekasi icin bazi farkli uygulamalar gerceklestirilmistir Bunun en onemli orneklerinden biri de Fatih Kanunnamesi sonrasinda kardes katlinin yasal hale getirilmesidir I Selim sonrasinda ise Osmanli padisahlarinin dini bir nitelik olan halifelik unvanini almasi devletin dinden daha onemli olmasi gelenegini golgelememistir Osmanli ya gore devlet akilci hareket etmeli ve hedeflere uygun sekilde yonetilmelidir Bu devlet ustunlugu anlayisinin Osmanli daki sorgulanmasi ise Fransiz Devrimi sonrasinda olmustur Ayrica bakinizTurk devletleri listesi Her Turk asker dogarKaynakca Abbasova Cemal Anadol Nazile Abbasli Fazile 2007 Turk kulturu ve medeniyeti 2 baski bas Sultanahmet Istanbul Bilge Karinca s 100 ISBN 9756553375 Konur Erdem PDF 22 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2017 e d Ulku Celik Savk PDF Hacettepe Universitesi 17 Mart 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Mart 2017 Kafesoglu Ibrahim 2011 Turk Milli Kulturu Otuken Nesriyat s 226 a b Ciller Yavuz 2016 Turk Siyaset Hayatinda Devlet ve Hikmet i Hukumet Gelenegi Mustafa Kemal Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi c 13 say 16 s 416 430 Tahir Kemal 2009 Devlet Ana 7 bas Istanbul Ithaki Yayinlari s 432 ISBN 9789752731332 Karakas Selim Ilk ve Orta Zamanlarda Turklerde Devlet Ulke ve Millet Fikri olu kirik baglanti Aksin Sina ve digerleri 2005 Turkiye tarihi Istanbul Cem Yayinevi ISBN 9754065632 Turkone M 1997 Derin devlet Dogu Bati Dergisi c 1 s 1 s 47