Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türkiye'deki Kırım Tatarları Kırım, Dobruca, Bulgaristan ve Bucak bölgelerinden Türkiye'ye göç etmiş olan Kırım Tatarları ve Romanya Tatarları'dır.
Tarihçe
1783 yılından sonra Rus İmparatorluğunun Kırımı ilhak etmesiyle ayrı dönemlerde kafileler halinde Osmanlı Devleti topraklarına göç ettiler. Önce Dobruca (günümüzdeki Romanya'nın Karadeniz kıyı bölgesi ve Bulgaristan'ın kuzeydoğusu) ile Bulgaristan ve Balkanların diğer bölgelerine göç ettiler.
1853 - 1856 yılları arasındaki Kırım Savaşı döneminde ikinci, 93 Harbi'nden sonra ise üçüncü bir göç dalgasıyla Anadolu'ya yerleştiler.
Dağılım
Peter Alford Andrews ve Rüdiger Benninghaus'a göre, Kırım Tatarlarının Türkiye'deki dağılımı: Eskişehir'de yaklaşık 36 köy, Ankara'da yaklaşık 4 köy ve Adana'da yaklaşık 3 köy olmakla beraber Anadolu'nun farklı bölgelerine yayılmışlardır. E.J. Klay'e göre, Çorum ilinin Kalecikkaya köyünde 500 kişi. Asimilasyon sonucunda zamanla çoğunluk nüfusuna karıştılar. İlaveten Edirne ili Havsa ilçesi Taptık köyü ile Kırklareli ili Babaeski İlçesi Kofalça (yeni adı Mutlu) köyünde Kırım Tatar göçü ile kurulmuştur. Çorum ilinin Mecitözü ilçesine bağlı Beyözü köyü, 500 kişilik Tatar göçü ile kurulmuştur.
Diller
Türkiye'deki Kırım Tatarları "Kırım Tatarcası" konuşurlar. Kırım Tatarcası ise 3 şiveye ayrılır. Kırım'ın güney sahilinden gelenler Yalıboyu şivesi, Bahçesaray civarında Tat şivesi, steplerdan gelenler ise Çöl şivesini kullanırlardı. Karayca (Karaimce) artık Türkiye'de kullanılmamaktadır. Türkiye'deki Kırım Tatarları'nın büyük bir bölümü "Çöl şivesi" konuşmaktadırlar.
Dinler
İslam dinine bağlıdırlar. Az sayıda Yahudi (Karaim ya da Kırımçak).
Köyler
Aksaray ili
- Hamidiye (Alaca) Kasabası
- Bahçesaray Mahallesi
- Altınkaya (Çardak) Köyü
Adana ili
- Ceyhan: Büyükburhaniye mahallesi
- Ceyhan : mahallesi
- Kozan: Pekmezci mahallesi
Ankara ili
- Balâ: Ahmetçayırı
- Çankaya: Mühye
- Elmadağ:
- Elmadağ: Yenipınar mahallesi
- Gölbaşı: Ballıkpınar, Günalan, Taşpınar
- Haymana: Ahırlıkuyu
- Keçiören: Sarıbeyler
- Polatlı: Eskipolatlı, Karakaya, Karakuyu, Karapınar, Karayavşan, Sakarya (eski adı: Tırnaksız), Taşpınar, Tatlıkuyu, Toydemir, Yenidoğan
- Şereflikoçhisar: Akin, Şekerköy (ve bazı Nogaylar), Doğankaya, Karakaya, Abdülgediği
Antalya ili
- Elmalı: Bozhüyük mahallesi
Konyaaltı
Balıkesir ili
- Bandırma: Orhaniye Köyü (eski adıyla Poyralı köyü)
Edirne ili
- Edirne: Hacıumur Köyü (Dobruca tarafından göç etmiş Kırım Tatar ve Noğay kökenlilerce kurulmuştur)
- Havsa: Taptık köyü (60 hane Kırım Tatarı)
- Keşan: Çobançesmesi köyü (1 hane)
- Uzunköprü: Balabankoru köyü
Çorum
- Çorum: Kadıkırı köyü
Eskişehir ili
- Eskişehir: Boyacıoğlu (kısmen Kırım Tatarı), Gökdere, Karaçay (34 hane Kırım Tatarı, , , Kalkanlı
- Alpu: Çardakbaşı, Çukurhisar (kısmen Kırım Tatarı), Esence (eski adı: Yellice, nüfusun yarısı Nogay ve 40 hane Kırım Tatarı), Fevziye, Gökçeoğlu (kısmen Kırım Tatarı), Güneli (eski adı: Mâmure, 45 hane Kırım Tatarı), Güroluk (eski adı: Kızılsuvat), Yeşildon
- Çifteler: Osmaniye (eski adı: Kuruhöyük), Hayriye (eski adı: Şüngülhöyük), Ilıcabaşı, Yıldızören (eski adı: Mecidiyeköprüsü, kısmen Kırım Tatarı), Zaferhamit (kısmen Kırım Tatarı)
- Mahmudiye: Akyurt (eski adı: Lütfiye), Güllüce (eski adı: Hayriye), Fahriye, Hamidiye (kısmen Kırım Tatarı), Mesudiye (eski adı: Taşlıhöyük), Şerefiye, Tokathan (Tokatmecidiye)
- Seyitgazi: Aksaklı, Yenikent (diğer adı: Yeniköy, Kırım Tatarcası: Cañköy)
- Sivrihisar: Karakaya (kısmen Kırım Tatarı), Ortaklar (eski adı: Aziziye, kısmen Kırım Tatarı), Paşakadın (eski adı: Burhanettin), Yaverören (Yaverviran)
Giresun ili
- Dereli : Akkaya köyü ve Sarıyer mahallesi (30-40 hane Kırım Tatarı)
İstanbul ili
- Çatalca: İzzettin köyü
- Çatalca: Nakkaş köyü
- Çatalca: Bağşayış köyü
- Arnavutköy: Sazlıbosna köyü
Kayseri ili
- Develi: İncesu Köyü.
- Pınarbaşı: Kırımuşağı Köyü Karakuyu Köyünde Nogaylar bulunmaktadır.
- Bünyan: Yünören Köyü, Dağardı Köyü.
Kahramanmaraş ili
- Andırın, Tatarlı köyü: (750 hane Tatar)
Kastamonu ili
- Tosya, BüyükKızılca köyü
- Çatalzeytin, Kayadibi köyü
- İnebolu, Özlüce Köyü
Kırklareli ili
- Mutlu, Babaeski: (80 hane Kırım Tatarı)
Kırıkkale ili
- Keskin
- Sulubük Köyü
- Polatyurdu Köyü
- Yoncalı Köyü
- Ahılı Köyü
Kocaeli ili
Konya ili
- Çumra: Seçme, Ahmediye (YIKIK), Süleymaniye (SUSUZ), Fethiye
- Karatay: Yağlıbayat
- Kulu: Ağılbaşı (eski adı: Mandıra), Boğazören 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (eski adı: Köstengil), Kırkkuyu, Seyitahmetli.
- Sarayönü: Sarayönü Merkez ve Konar Köyü (Kirli Kuyu)
- Tuzlukçu: Köklüce Köyü (eski adı: Kaha), Tursunlu Köyü (eski adı: Dursunlu), Erdoğdu Köyü
Ordu ili
- Ünye: Yavi Köyü, Dağdibi ve Paskara mahallesi (yaklaşık 30 Hane) - Köydeki Tatar aileleri büyük olasılıkla Kazan Tatarlarıdır. Çünkü kendilerinin Tataristandan geldiklerini belirtmektedirler.
Rize ili
Tekirdağ ili
Muratlı: Ballıhoca - Köydeki Tatarların çoğunun soyadı Elma ile bitmektedir; Birelma, İkielma, Üçelma şeklinde
Uşak ili
Yozgat ili
- Sorgun: Tuzlacık adındaki köy Kırım ve dolaylarından gelmiş Kırım Tatarlarından oluşmuştur. Çok eski dönemde Türk(Osmanlı)-Rus savaşları neticesi Rus işgaline giren Kırım'da yaşayan Tatarlar Türkiyeye göç etmiştir. Son yıllarda Tuzlacık köyündeki Kırım Tatarları çevre yerlere göç etmişler ve köydeki Tatar nüfusu hem azalmış hem de yerli Türkmenlerle kaynaşarak erimeye başlamıştır.
- Yerköy: köyü 1861 yılında Kırım Tatar Türkleri tarafından kurulmuştur. Kırım Tatarcası köy halkı tarafından halen konuşulmaktadır.
Yalova ili
Zonguldak ili
- Çaycuma, Muharremşah köyü
- Merkez, Osmanlı köyü
- Ereğli, Ömerli köyü
- Devrek, Özpınar köyü
- Devrek, Yazıcıoğlu köyü
Kaynakça
- ^ "Diasporadaki Köylerimiz". www.kirimdernegi.org.tr. 5 Ağustos 2017. 5 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2023.
- ^ a b c d Peter Alford Andrews, Rüdiger Benninghaus,Ethnic groups in the Republic of Turkey, Vol. 2, Dr. Ludwig Reichert Verlag, 1989, Wiesbaden, ISBN 3-88226-418-7, p. 87. 22 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Peter Alford Andrews, Türkiye'de Etnik Gruplar, ANT Yayınları, Aralık 1992, , s.116-118.
- ^ a b c d e f g h i j k l "Henryk Jankowski, "Crimean Tatars and Noghais in Turkey", International Committee for Crimea". 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2010.
- ^ https://m.facebook.com/pages/category/Author/Bütün-Yönleriyle-Dereli-351382254997007/ []
- ^ a b c "Diasporadaki Köylerimiz". kirimdernegi.org.tr. 12 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2022.
- ^ "Kırım Tatarları ve Nogaylar Örneğinde Deşt-i Kıpçak'ın Kayıp Batı Ucundan Anadolu'ya Etnik Devamlılık ve Geçişkenlik". Journal of International Eastern European Studies. KOÇ ÜNİVERSİTESİ, İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ, TARİH BÖLÜMÜ. 28 Aralık 2020. 9 Ocak 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Şubat 2022.
- ^ . 12 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2016.
- ^ . 16 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2014.
- ^ https://m.facebook.com/ünye-yavi-köyü-mensupları-246291663423/about/?ref=page_internal&mt_nav=1 []
- ^ . 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2011.
- ^ https://tr-tr.facebook.com/tuzlacikkoyu facebook sayfasında Tuzlacık köyü halkının bilgileri
- ^ . 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2011.
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye deki Kirim Tatarlari Kirim Dobruca Bulgaristan ve Bucak bolgelerinden Turkiye ye goc etmis olan Kirim Tatarlari ve Romanya Tatarlari dir Turkiye Kirim Tatar yerlesimleriTarihce1783 yilindan sonra Rus Imparatorlugunun Kirimi ilhak etmesiyle ayri donemlerde kafileler halinde Osmanli Devleti topraklarina goc ettiler Once Dobruca gunumuzdeki Romanya nin Karadeniz kiyi bolgesi ve Bulgaristan in kuzeydogusu ile Bulgaristan ve Balkanlarin diger bolgelerine goc ettiler 1853 1856 yillari arasindaki Kirim Savasi doneminde ikinci 93 Harbi nden sonra ise ucuncu bir goc dalgasiyla Anadolu ya yerlestiler DagilimPeter Alford Andrews ve Rudiger Benninghaus a gore Kirim Tatarlarinin Turkiye deki dagilimi Eskisehir de yaklasik 36 koy Ankara da yaklasik 4 koy ve Adana da yaklasik 3 koy olmakla beraber Anadolu nun farkli bolgelerine yayilmislardir E J Klay e gore Corum ilinin Kalecikkaya koyunde 500 kisi Asimilasyon sonucunda zamanla cogunluk nufusuna karistilar Ilaveten Edirne ili Havsa ilcesi Taptik koyu ile Kirklareli ili Babaeski Ilcesi Kofalca yeni adi Mutlu koyunde Kirim Tatar gocu ile kurulmustur Corum ilinin Mecitozu ilcesine bagli Beyozu koyu 500 kisilik Tatar gocu ile kurulmustur DillerTurkiye deki Kirim Tatarlari Kirim Tatarcasi konusurlar Kirim Tatarcasi ise 3 siveye ayrilir Kirim in guney sahilinden gelenler Yaliboyu sivesi Bahcesaray civarinda Tat sivesi steplerdan gelenler ise Col sivesini kullanirlardi Karayca Karaimce artik Turkiye de kullanilmamaktadir Turkiye deki Kirim Tatarlari nin buyuk bir bolumu Col sivesi konusmaktadirlar DinlerIslam dinine baglidirlar Az sayida Yahudi Karaim ya da Kirimcak KoylerAksaray ili Hamidiye Alaca Kasabasi Bahcesaray Mahallesi Altinkaya Cardak KoyuAdana ili Ceyhan Buyukburhaniye mahallesi Ceyhan mahallesi Kozan Pekmezci mahallesiAnkara ili Bala Ahmetcayiri Cankaya Muhye Elmadag Elmadag Yenipinar mahallesi Golbasi Ballikpinar Gunalan Taspinar Haymana Ahirlikuyu Kecioren Saribeyler Polatli Eskipolatli Karakaya Karakuyu Karapinar Karayavsan Sakarya eski adi Tirnaksiz Taspinar Tatlikuyu Toydemir Yenidogan Sereflikochisar Akin Sekerkoy ve bazi Nogaylar Dogankaya Karakaya AbdulgedigiAntalya ili Elmali Bozhuyuk mahallesi Konyaalti Balikesir ili Bandirma Orhaniye Koyu eski adiyla Poyrali koyu Edirne ili Edirne Haciumur Koyu Dobruca tarafindan goc etmis Kirim Tatar ve Nogay kokenlilerce kurulmustur Havsa Taptik koyu 60 hane Kirim Tatari Kesan Cobancesmesi koyu 1 hane Uzunkopru Balabankoru koyuCorum Corum Kadikiri koyuEskisehir ili Eskisehir Boyacioglu kismen Kirim Tatari Gokdere Karacay 34 hane Kirim Tatari Kalkanli Alpu Cardakbasi Cukurhisar kismen Kirim Tatari Esence eski adi Yellice nufusun yarisi Nogay ve 40 hane Kirim Tatari Fevziye Gokceoglu kismen Kirim Tatari Guneli eski adi Mamure 45 hane Kirim Tatari Guroluk eski adi Kizilsuvat Yesildon Cifteler Osmaniye eski adi Kuruhoyuk Hayriye eski adi Sungulhoyuk Ilicabasi Yildizoren eski adi Mecidiyekoprusu kismen Kirim Tatari Zaferhamit kismen Kirim Tatari Mahmudiye Akyurt eski adi Lutfiye Gulluce eski adi Hayriye Fahriye Hamidiye kismen Kirim Tatari Mesudiye eski adi Taslihoyuk Serefiye Tokathan Tokatmecidiye Seyitgazi Aksakli Yenikent diger adi Yenikoy Kirim Tatarcasi Cankoy Sivrihisar Karakaya kismen Kirim Tatari Ortaklar eski adi Aziziye kismen Kirim Tatari Pasakadin eski adi Burhanettin Yaveroren Yaverviran Giresun ili Dereli Akkaya koyu ve Sariyer mahallesi 30 40 hane Kirim Tatari Istanbul ili Catalca Izzettin koyu Catalca Nakkas koyu Catalca Bagsayis koyu Arnavutkoy Sazlibosna koyuKayseri ili Develi Incesu Koyu Pinarbasi Kirimusagi Koyu Karakuyu Koyunde Nogaylar bulunmaktadir Bunyan Yunoren Koyu Dagardi Koyu Kahramanmaras ili Andirin Tatarli koyu 750 hane Tatar Kastamonu ili Tosya BuyukKizilca koyu Catalzeytin Kayadibi koyu Inebolu Ozluce KoyuKirklareli ili Mutlu Babaeski 80 hane Kirim Tatari Kirikkale ili Keskin Sulubuk Koyu Polatyurdu Koyu Yoncali Koyu Ahili KoyuKocaeli ili GebzeKonya ili Cumra Secme Ahmediye YIKIK Suleymaniye SUSUZ Fethiye Karatay Yaglibayat Kulu Agilbasi eski adi Mandira Bogazoren 2 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde eski adi Kostengil Kirkkuyu Seyitahmetli Sarayonu Sarayonu Merkez ve Konar Koyu Kirli Kuyu Tuzlukcu Kokluce Koyu eski adi Kaha Tursunlu Koyu eski adi Dursunlu Erdogdu KoyuOrdu ili Unye Yavi Koyu Dagdibi ve Paskara mahallesi yaklasik 30 Hane Koydeki Tatar aileleri buyuk olasilikla Kazan Tatarlaridir Cunku kendilerinin Tataristandan geldiklerini belirtmektedirler Rize ili Pazar Hisarli koyu Pazar Hackun koyuTekirdag ili Muratli Ballihoca Koydeki Tatarlarin cogunun soyadi Elma ile bitmektedir Birelma Ikielma Ucelma seklinde Usak ili UlucakYozgat ili Sorgun Tuzlacik adindaki koy Kirim ve dolaylarindan gelmis Kirim Tatarlarindan olusmustur Cok eski donemde Turk Osmanli Rus savaslari neticesi Rus isgaline giren Kirim da yasayan Tatarlar Turkiyeye goc etmistir Son yillarda Tuzlacik koyundeki Kirim Tatarlari cevre yerlere goc etmisler ve koydeki Tatar nufusu hem azalmis hem de yerli Turkmenlerle kaynasarak erimeye baslamistir Yerkoy koyu 1861 yilinda Kirim Tatar Turkleri tarafindan kurulmustur Kirim Tatarcasi koy halki tarafindan halen konusulmaktadir Yalova ili Ciftlikkoy Altinova SubasiZonguldak ili Caycuma Muharremsah koyu Merkez Osmanli koyu Eregli Omerli koyu Devrek Ozpinar koyu Devrek Yazicioglu koyuKaynakca Diasporadaki Koylerimiz www kirimdernegi org tr 5 Agustos 2017 5 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2023 a b c d Peter Alford Andrews Rudiger Benninghaus Ethnic groups in the Republic of Turkey Vol 2 Dr Ludwig Reichert Verlag 1989 Wiesbaden ISBN 3 88226 418 7 p 87 22 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde Peter Alford Andrews Turkiye de Etnik Gruplar ANT Yayinlari Aralik 1992 ISBN 975 7350 03 6 s 116 118 a b c d e f g h i j k l Henryk Jankowski Crimean Tatars and Noghais in Turkey International Committee for Crimea 7 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2010 https m facebook com pages category Author Butun Yonleriyle Dereli 351382254997007 yalin URL a b c Diasporadaki Koylerimiz kirimdernegi org tr 12 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2022 Kirim Tatarlari ve Nogaylar Orneginde Dest i Kipcak in Kayip Bati Ucundan Anadolu ya Etnik Devamlilik ve Geciskenlik Journal of International Eastern European Studies KOC UNIVERSITESI INSANI BILIMLER VE EDEBIYAT FAKULTESI TARIH BOLUMU 28 Aralik 2020 9 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Subat 2022 12 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2016 16 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Aralik 2014 https m facebook com unye yavi koyu mensuplari 246291663423 about ref page internal amp mt nav 1 yalin URL 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2011 https tr tr facebook com tuzlacikkoyu facebook sayfasinda Tuzlacik koyu halkinin bilgileri 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Nisan 2011 Ayrica bakinizBulgaristan daki Kirim Tatarlari Kirim Turkleri Kultur ve Yardimlasma Dernegi