Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türbe Höyük, Siirt il merkezinin 27 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Botan Çayı'nın Dicle'ye katıldığı bölgenin yaklaşık 6 km. kuzeyinde, Botan Vadisi'nde, dere kıyısındadır. Boyutları yaklaşık 100 x 40 metredir.
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Türbe Höyük |
| il: | Siirt |
| İlçe: | Eruh |
| Köy: | |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | yapılaşma |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Höyüğün MÖ 6. binyıl ile MÖ 1. binyıl başarında yerleşim gördüğü anlaşılmaktadır. Ancak MÖ 2. binyıldaki yapılaşmanın büyük bir tahribat yaptığı görülmüştür. Yangın izlerinin de saptandığı bu yapı katları Orta Tunç Çağı'na tarihlenmektedir.
Kazılar
Höyük, tarafından 1988 yılında tespit edilmiş, ardından 2000 yılında , 'nden Andreas Schachner ve Şenay Schachner tarafından bir sezon için yüzey araştırması yapılmıştır. Yrd. Doç. Dr. başkanlığındaki kazılar ise 2002 yılında başlamıştır. Kazı çalışmaları 2007 yılına kadar sürdürülmüştür.
Tabakalanma
Buluntular
Her ne kadar höyükteki yerleşim MÖ 6. binyılda başlamışsa da, (Halaf Kültürü Dönemi olarak tanımlanan) kazılarda MÖ 7. binyılın son çeyreğine tarihlenen buluntular da ele geçmiştir. Bunlar, üç taş sanduka mezardır. Sandukalardan birinde yedi kafatası ve bir insan kemikleri, ikinci sandukada sekiz kafatası ve iki insan kemikleri, üçüncü sandukada ise sadece birkaç kemik bulunmaktadır.
MÖ 6. binyıla tarihlenen yapılar Halaf Dönemi'ne tarihlenmekteyken MÖ 5. binyıl yapıları Obeyd Dönemi'ne tarihlenmektedir. Fakat MÖ 4. ve 3. binyıla tarihlenen bir buluntu yoktur. Bu uzun dönem boyunca höyüğün iskan edilmediği düşünülmektedir. Bu dönem içinde höyüğün, Van Gölü bölgesinden güneye obsidiyen malzeme akışında bir ara istasyon işlevi gördüğü düşünülmektedir. MÖ 2. binyıldan itibaren bölgenin yeniden Mezopotamya etkisine girdiği görülmektedir.
Hemen hemen tüm alanda ilk tabakada çok sayıda Orta Çağ mezarı bulunmuştur. Çıkarılan iskeletlerin büyük çoğunluğu çocuk iskeletleridir. Doğu - batı yönünde sırt üstü yatırılan gömülerde bazen cam boncuk ve bilezik bulunmaktadır. Bu tabakada çanak çömlek ve alet bulunmadığından höyüğün Orta Çağ'da sadece mezarlık olarak kullanıldığı kabul edilmektedir.
Orta Çağ mezarlığının hemen altında, höyüğün batısını çevreleyen 80 metrelik sur ve taş yapılar bulunmuştur. Höyüğün doğusundaki yapı duvarlarının sur işlevi gördüğü belirtilmektedir. Bu yerleşimin iki evreli olduğu, ilk evrede surla çevrilmiş bulunduğu kabul edilmektedir. Bu yapı katının Roma Dönemi öncesine tarihlenmesi öngörülmektedir.
Höyüğün güneydoğusunda 250 x 300 metrelik bir alanda ele geçen obsidiyen buluntular, yerleşmede obsidiyen değiş – tokuşu yapıldığı şeklinde yorumlanmaktadır. Yerleşmenin Botan Vadisi girişinde ve Dicle Vadisi üzerinde bulunması, doğal ulaşım hatları açısından bir avantaj sağlamaktaydı.
Kazılar sırasında çok sayıda Halaf Kültürü ve 'ne ait çanak çömlek bulunmuştur.
Türbe Höyük kazılarının önemli bir buluntusu da MÖ 9. yüzyıla, Yeni Asur Dönemi'ne ait bir kil tablettir. Bu kil tablette Asur Kralı 'in Garzan ve Botan bölgesine düzenlenen bir seferden 200 kadar köle, koyun, keçi ve sığırdan oluşan bir ganimetle döndüğü belirtilmektedir.
Değerlendirme
Türbe Höyük kazılarında ortaya çıkan "Habur Çanak Çömleği", bu çanak çömleğin yayılma alanıyla ilgili bigilerde önemli sayılabilecek bir değişikliği sağlamıştır. Kuzey Mezopotamya'dan yayılan ve Orta Tunç Çağı'nın tarihlendirilmesinde yararlanılan bu mal grubunun kuzey yayılması Malatya – Elazığ hattı olarak kabul edilmekteydi. Ancak Türbe Höyük'teki Habur Çanak Çömleği buluntuları bu kuzey sınırını Yukarı Dicle ve Botan Vadisi'ne kadar genişletmiştir. Habur Çanak Çömleği'nin böylesi geniş bir alana yayılmasının temel nedeni, bu tür malların kronolojik olarak ortaya çıkışının, Asur Ticaret Kolonileri Çağı'na denk gelmesi olarak görülmektedir.
Türbe Höyük'ün, Obsidiyen buluntuları, Van Gölü bölgesinden gelen bu malzemenin güneye, Ubayd ve Halaf Kültürü'nün de kuzeye üzerinden yayıldığı önemli bir geçiş yolu olduğu kabul edilmektedir.
Notlar
- ^ Zonguldak / Devrek, Gümüşpınar yakınlarındaki Türbe Tepe Höyük'le karıştırılmamalıdır.
- ^ bazı kaynaklarda 2 km. Türbe Höyük Kazıları, edebiyat.ege.edu.tr 1 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ege Ünlversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya Arkeoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi
- ^ Hükümdarlık dönemi MÖ 883 - 859
Dış bağlantılar
- ege.academia.edu
- fotoğraf[]
Kaynakça
- ^ a b c d TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları
- ^ Elif Baştürk, Habur Çanak Çömleğinin Siirt-Türbe Höyük Verileri Işığında Değerlendirmesi Sh.: 156
- ^ . 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2012.
- ^ a b Siirt-Türbe Höyük Kazısı 2002-2007
- ^ Haluk Sağlamtemur, Siirt-Türbe Höyük 2002 Yılı Kazı Çalışmaları, 25. Kazı Sonuçları Toplantısı Sh.: 465
- ^ a b c Türbe Höyük Kazıları, edebiyat.ege.edu.tr 1 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Elif Baştürk, Sh.: 157
- ^ Elif Baştürk, Sh.: 154, 155
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turbe Hoyuk Siirt il merkezinin 27 km guneybatisinda yer alan bir hoyuktur Botan Cayi nin Dicle ye katildigi bolgenin yaklasik 6 km kuzeyinde Botan Vadisi nde dere kiyisindadir Boyutlari yaklasik 100 x 40 metredir Arkeolojik HoyukAdi Turbe Hoyukil SiirtIlce EruhKoy Turu HoyukTahribat yapilasmaTescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi Kazi Hoyugun MO 6 binyil ile MO 1 binyil basarinda yerlesim gordugu anlasilmaktadir Ancak MO 2 binyildaki yapilasmanin buyuk bir tahribat yaptigi gorulmustur Yangin izlerinin de saptandigi bu yapi katlari Orta Tunc Cagi na tarihlenmektedir KazilarHoyuk tarafindan 1988 yilinda tespit edilmis ardindan 2000 yilinda nden Andreas Schachner ve Senay Schachner tarafindan bir sezon icin yuzey arastirmasi yapilmistir Yrd Doc Dr baskanligindaki kazilar ise 2002 yilinda baslamistir Kazi calismalari 2007 yilina kadar surdurulmustur TabakalanmaBuluntularHer ne kadar hoyukteki yerlesim MO 6 binyilda baslamissa da Halaf Kulturu Donemi olarak tanimlanan kazilarda MO 7 binyilin son ceyregine tarihlenen buluntular da ele gecmistir Bunlar uc tas sanduka mezardir Sandukalardan birinde yedi kafatasi ve bir insan kemikleri ikinci sandukada sekiz kafatasi ve iki insan kemikleri ucuncu sandukada ise sadece birkac kemik bulunmaktadir MO 6 binyila tarihlenen yapilar Halaf Donemi ne tarihlenmekteyken MO 5 binyil yapilari Obeyd Donemi ne tarihlenmektedir Fakat MO 4 ve 3 binyila tarihlenen bir buluntu yoktur Bu uzun donem boyunca hoyugun iskan edilmedigi dusunulmektedir Bu donem icinde hoyugun Van Golu bolgesinden guneye obsidiyen malzeme akisinda bir ara istasyon islevi gordugu dusunulmektedir MO 2 binyildan itibaren bolgenin yeniden Mezopotamya etkisine girdigi gorulmektedir Hemen hemen tum alanda ilk tabakada cok sayida Orta Cag mezari bulunmustur Cikarilan iskeletlerin buyuk cogunlugu cocuk iskeletleridir Dogu bati yonunde sirt ustu yatirilan gomulerde bazen cam boncuk ve bilezik bulunmaktadir Bu tabakada canak comlek ve alet bulunmadigindan hoyugun Orta Cag da sadece mezarlik olarak kullanildigi kabul edilmektedir Orta Cag mezarliginin hemen altinda hoyugun batisini cevreleyen 80 metrelik sur ve tas yapilar bulunmustur Hoyugun dogusundaki yapi duvarlarinin sur islevi gordugu belirtilmektedir Bu yerlesimin iki evreli oldugu ilk evrede surla cevrilmis bulundugu kabul edilmektedir Bu yapi katinin Roma Donemi oncesine tarihlenmesi ongorulmektedir Hoyugun guneydogusunda 250 x 300 metrelik bir alanda ele gecen obsidiyen buluntular yerlesmede obsidiyen degis tokusu yapildigi seklinde yorumlanmaktadir Yerlesmenin Botan Vadisi girisinde ve Dicle Vadisi uzerinde bulunmasi dogal ulasim hatlari acisindan bir avantaj saglamaktaydi Kazilar sirasinda cok sayida Halaf Kulturu ve ne ait canak comlek bulunmustur Turbe Hoyuk kazilarinin onemli bir buluntusu da MO 9 yuzyila Yeni Asur Donemi ne ait bir kil tablettir Bu kil tablette Asur Krali in Garzan ve Botan bolgesine duzenlenen bir seferden 200 kadar kole koyun keci ve sigirdan olusan bir ganimetle dondugu belirtilmektedir DegerlendirmeTurbe Hoyuk kazilarinda ortaya cikan Habur Canak Comlegi bu canak comlegin yayilma alaniyla ilgili bigilerde onemli sayilabilecek bir degisikligi saglamistir Kuzey Mezopotamya dan yayilan ve Orta Tunc Cagi nin tarihlendirilmesinde yararlanilan bu mal grubunun kuzey yayilmasi Malatya Elazig hatti olarak kabul edilmekteydi Ancak Turbe Hoyuk teki Habur Canak Comlegi buluntulari bu kuzey sinirini Yukari Dicle ve Botan Vadisi ne kadar genisletmistir Habur Canak Comlegi nin boylesi genis bir alana yayilmasinin temel nedeni bu tur mallarin kronolojik olarak ortaya cikisinin Asur Ticaret Kolonileri Cagi na denk gelmesi olarak gorulmektedir Turbe Hoyuk un Obsidiyen buluntulari Van Golu bolgesinden gelen bu malzemenin guneye Ubayd ve Halaf Kulturu nun de kuzeye uzerinden yayildigi onemli bir gecis yolu oldugu kabul edilmektedir Notlar Zonguldak Devrek Gumuspinar yakinlarindaki Turbe Tepe Hoyuk le karistirilmamalidir bazi kaynaklarda 2 km Turbe Hoyuk Kazilari edebiyat ege edu tr 1 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ege Unlversitesi Edebiyat Fakultesi Arkeoloji Bolumu Protohistorya ve Onasya Arkeoloji Anabilim Dali ogretim uyesi Hukumdarlik donemi MO 883 859Dis baglantilarege academia edu fotograf olu kirik baglanti Kaynakca a b c d TAY Yerlesme Donem Ayrintilari Elif Basturk Habur Canak Comleginin Siirt Turbe Hoyuk Verileri Isiginda Degerlendirmesi Sh 156 19 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Subat 2012 a b Siirt Turbe Hoyuk Kazisi 2002 2007 Haluk Saglamtemur Siirt Turbe Hoyuk 2002 Yili Kazi Calismalari 25 Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 465 a b c Turbe Hoyuk Kazilari edebiyat ege edu tr 1 Agustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Elif Basturk Sh 157 Elif Basturk Sh 154 155