Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tamala (Gürcüce: ტამალა; okunuşu: "t'amala"), bugün Ardahan iline bağlı bir ilçe olan Posof sınırları içinde bulunan eski köylerden biridir. 20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar köy olarak varlığını korumuş, bu tarihte köy statüsünden çıkarılmıştır.
Tarihçe
Köyün eski adı Tamala'dır. Gürcüce bir yer adı olan Tamala, Osmanlı mufassal defterine Damala (دمالە) adıyla, 1928 tarihli köy Osmanlıca köy listesine ise Tamala (طامالا) olarak girmiştir.93 Harbi'nde Ardahan bölgesini ele geçiren Ruslar da köyü Tamala (Тамала) biçimimde kaydetmiştir. Ardahan ilindeki Damal ve Gürcistan'da Aspindza Belediyesi'ndeki Damala da aynı kökten gelen yer adlarıdır.
Tamala'nın 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde yer alması, buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Osmanlılar köyü, Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe Atabeyliği'nden 1550 yılında ele geçirdi. Söz konusu defterde Damala (دمالە) olarak kaydedilmiş olan köy, Poshov livasının Güney nahiyesinde yer alıyordu. Bu kayıtta köyün Mere (Rabat-i Mere) yakınında olduğu belirtilmiştir. Damala'nın boş olarak kaydedilmiş olması, Osmanlıların eline geçmesi üzerine köyün Hristiyan ahalisinin göç etmesiyle ilişkili olabilir. Damala'nın daha sonraki dönemde yeniden meskun hale geldiği, 1878 yılında burada 3 hanenin yaşıyor olmasından anlaşılmaktadır.
Tamala, uzun süre Osmanlı sınırları içinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda Çarlık Rusya'nın eline geçti. Rus idaresi sırasında Ardahan sancağının (okrug) Poshov kazasına (uçastok) içinde yer alıyordu. Bu kazaya bağlı Digur nahiyesinin (маркяз: merkez) köylerinden biriydi ve nüfusu 31 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmiştir. Tamala'nın küçük bir köy olduğu bu kayıttan anlaşılmaktadır. Tamala'nın nüfusu, "Kır-Damala" adı altında 1896'da 44 kişi, 1906'da da 62 kişi olarak tespit edilmiştir.
Tamala, I. Dünya Savaşı'ın sonlarında Rus ordusunun bölgeden çekilmesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında (15 Şubat-17 Mart 1921) Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcü askerleri bölgeden çekildi ve Tamala Türkiye'ye katıldı. 16 Mart 1921'de, Ankara Hükûmeti ile Sovyet Rusya arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla köy Türkiye'ye bırakıldı.
Tamala, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde, Kars vilayetinin Poshof kazasının merkez nahiyesine bağlı bir köy olarak kaydedilmiştir. Tamala bu tarihten sonraki resmî kayıtlarda bir köy olarak geçmemektedir. Nüfusu az olduğu için büyük bir olasılıkla Kırköy adlı köye bir mahalle olarak bağlanmıştır.
Kaynakça
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947) s. 319". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
- ^ a b ""Poshov kazası 1886 Yılı" (Rusça),". 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947) s. 319, II. s. 311, III. cilt, s. 453." 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 114, .
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tamala Gurcuce ტამალა okunusu t amala bugun Ardahan iline bagli bir ilce olan Posof sinirlari icinde bulunan eski koylerden biridir 20 yuzyilin ilk ceyregine kadar koy olarak varligini korumus bu tarihte koy statusunden cikarilmistir TarihceKoyun eski adi Tamala dir Gurcuce bir yer adi olan Tamala Osmanli mufassal defterine Damala دمالە adiyla 1928 tarihli koy Osmanlica koy listesine ise Tamala طامالا olarak girmistir 93 Harbi nde Ardahan bolgesini ele geciren Ruslar da koyu Tamala Tamala bicimimde kaydetmistir Ardahan ilindeki Damal ve Gurcistan da Aspindza Belediyesi ndeki Damala da ayni kokten gelen yer adlaridir Tamala nin 1595 tarihli Osmanli mufassal defterinde yer almasi buranin eski bir yerlesme oldugunu gostermektedir Osmanlilar koyu Gurcu atabeglerin yonettigi Samtshe Atabeyligi nden 1550 yilinda ele gecirdi Soz konusu defterde Damala دمالە olarak kaydedilmis olan koy Poshov livasinin Guney nahiyesinde yer aliyordu Bu kayitta koyun Mere Rabat i Mere yakininda oldugu belirtilmistir Damala nin bos olarak kaydedilmis olmasi Osmanlilarin eline gecmesi uzerine koyun Hristiyan ahalisinin goc etmesiyle iliskili olabilir Damala nin daha sonraki donemde yeniden meskun hale geldigi 1878 yilinda burada 3 hanenin yasiyor olmasindan anlasilmaktadir Tamala uzun sure Osmanli sinirlari icinde kaldiktan sonra 1877 1878 Osmanli Rus Savasi sonucunda Carlik Rusya nin eline gecti Rus idaresi sirasinda Ardahan sancaginin okrug Poshov kazasina ucastok icinde yer aliyordu Bu kazaya bagli Digur nahiyesinin markyaz merkez koylerinden biriydi ve nufusu 31 kisiden olusuyordu Nufusun tamami Turk olarak kaydedilmistir Tamala nin kucuk bir koy oldugu bu kayittan anlasilmaktadir Tamala nin nufusu Kir Damala adi altinda 1896 da 44 kisi 1906 da da 62 kisi olarak tespit edilmistir Tamala I Dunya Savasi in sonlarinda Rus ordusunun bolgeden cekilmesinden sonra bir sure bagimsiz Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 15 Subat 17 Mart 1921 Ankara Hukumeti nin verdigi ultimatom uzerine Gurcu askerleri bolgeden cekildi ve Tamala Turkiye ye katildi 16 Mart 1921 de Ankara Hukumeti ile Sovyet Rusya arasinda imzalanan Moskova Antlasmasi yla koy Turkiye ye birakildi Tamala 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Kars vilayetinin Poshof kazasinin merkez nahiyesine bagli bir koy olarak kaydedilmistir Tamala bu tarihten sonraki resmi kayitlarda bir koy olarak gecmemektedir Nufusu az oldugu icin buyuk bir olasilikla Kirkoy adli koye bir mahalle olarak baglanmistir Kaynakca Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 319 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 a b Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 762 a b Poshov kazasi 1886 Yili Rusca 26 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 319 II s 311 III cilt s 453 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mart 2021 Candan Badem Carlik Yonetiminde Kars Ardahan Artvin Istanbul 2018 s 114 ISBN 9786052100271 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41