Tang'ın Kuçar seferi, Tang Hanedanı emrindeki Türk asıllı bir komutan olan Aşina Şer tarafından Tarım Havzası'ndaki Kuçar vaha devletçiğine düzenlenen askerî seferdir. Kuçar'ın Tang'a bağlılığını bildirmeyerek Batı Göktürk Kağanlığı ile yakınlaşması, bu seferin en önemli nedenidir. Sefer, 648'de başlamış ve 19 Ocak 649'da sona ermiştir. Aksu'daki 40 gün süren bir kuşatmanın ardından Kuçar kuvvetleri yenilgiyi kabul ederek, teslim olmuştur. Kuçar askerleri, Batı Göktürk Kağanlığı'nın desteğiyle krallığı yeniden kurmayı denediyse de, bu yeni isyan hareketi de Tang ordusu tarafından bastırılmıştır.
Tang'ın Kuçar seferi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Kuçar'ın yenilgisi de dahil olmak üzere Tarım Havzası'ndaki vaha bölgelerine karşı yürütülen muharebelerin haritası | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Tang Hanedanı | Kuçar Batı Göktürk Kağanlığı | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Li Shimin Aşina Şer Guo Şaoke (ölü) | Aripuşpa (esir) Nali (ölü) | ||||||
Güçler | |||||||
100.000 Tiele atlısı ve sayısı belirsiz Tang piyadeleri | 50.000 Kuçar askeri y. 10.000 Türk takviyesi | ||||||
Kayıplar | |||||||
2.000 | 12.000 ölü ve onbinlerce esir |
Sefer
Aşina Şer, sefer hazırlıklarına başlarken ordusunu beş kol şeklinde ayırmıştır. Tang ordusu, Karaşehir'i pas geçerek, Çungarya Havzası'nın kuzeyinden Kuçar'a saldırmayı planlamıştır. Kuçar, kendi güvenliğini sağlamak için bu bölgelerdeki Çiğil vb. Türk boylarıyla ittifak yaptıysa da, Tang ordusu bu boyları da mağlup ederek Tarım Havzası'na girmiştir. Bu durumdan endişe duyan Karaşehir kralı, ülkesinin başkentini terk ederek Kuçar'ın daha güvenlikli olabileceğini düşündüğü doğu bölgelerine doğru yönelmiştir. Aşina Şer'in önderliğindeki Tang ordusu, Karaşehir kralını takip ederek, kralı yakalayıp idam etmiştir.
Kuçar'ın ülke muhafızları, 50.000 askerden oluşan ordusu, Aşina tarafından kurulan bir tuzakta pusuya düşürülmüştür. Aşina Şer'in emrindeki bin atlı kadar Tang kuvveti, Kuçar ordusunun üzerine gönderilmiş ve yem olarak kullanılan bu orduyu ana Tang ordusunun içerisine çekmiştir. Çember içerisinde kalan Kuçar ordusu büyük kayıplar vermiştir. Ancak, kaçmayı başaran Kuçar birlikleri Aksu'ya kadar geri çekilmiştir. Aşina Şer, Kuçar birliklerini takip ederek Aksu'yu kuşatmış, 40 gün süren bir muhasaranın ardından 19 Ocak 649'da Kuçar askerî birlikleri Tang'a teslim olmuş, Kuçar kralı yakalanmıştır. Aşina'nın diplomatik memurlarından biri, bölgedeki yerel beyleri yeni bir savaşa girişmektense, teslim olmaya ikna etmiştir.
644'te Karaşehir'e karşı ilk askerî harekâtı düzenleyen Guo Şiaoke, Anksi Protekratlığı'nın muhafız generali Tang tarafından Kuçar'a atanmıştır. Bu muhafız generalin karargâhı, Kuçar'daki Karahoca bölgesine konuşlandırılmıştır. Aşina Şer, Kuçar kralını yakalamak için operasyon düzenlediği sırada, Kuçar beylerinden Nali, yardım istemek üzere Batı Göktürk Kağanlığı'nın karargâhına doğru yola çıkmıştır. Nali'nin bu isteğini kabul eden Batı Göktürk Kağanlığı, Kuçarlı askerlere çeşitli yardımlar yaparak protekratlık muhafızı Guo'nun suikastını planlamıştır. Guo'nun ölümüyle, Batı Göktürk destekli Kuçar isyankârları, Kuçar devletçiğini yeniden kurmuştur. Bu durum Çin sarayında tedirginliğe neden olmuş ve Aşina Şer yeniden Kuçar'a doğru harekete geçmiştir. Kralın şehirlerinden dördünü ele geçirmiş ve Kuçar'ı teslim olmaya zorlamıştır.Böylece vaha devletçiklerindeki Tang kontrolü yeniden tesis edilmiştir. Tang sarayı tarafından bağlılık yemin ettirilen eski kralın kardeşine yabgu unvanı verilmiş ve bu kişi yabgu olarak Kuçar'da tahta çıkarılmıştır.
Kuçar kralı Aripuşpa, bir mahkûm olarak Tang'ın başkenti Çang'an'a sevk edilmiştir. Tang yasalarına göre, Tang'a isyan eden kişilerin idam edilmesine rağmen, kral Çin imparatorunun atalarına saygı ritüellerini uygulaması karşılığında Li Şimin tarafından affedilerek serbest bırakılmıştır. Ayrıca krala, Li Şimin tarafından "Yüksek Askerî Kumandan" unvanı takdim edilmiştir.
Kaynakça
- ^ Skaff 2009, s. 181.
- ^ Skaff 2009, s. 183.
- ^ Wechsler 1979, ss. 226-228.
- ^ a b Grousset 1970, s. 100.
- ^ Wechsler 1979, s. 228.
- ^ a b Eckfeld 2005, s. 25.
- ^ Skaff 2009, s. 285.
Bibliyografya
- Benn, Charles D. (2002). China's Golden Age: Everyday Life in the Tang Dynasty. Oxford University Press. ISBN .
- Eckfeld, Tonia (2005). Imperial Tombs in Tang China, 618-907: The Politics of Paradise. Taylor & Francis. ISBN .
- Grousset, René (1970). The Empire of the Steppes: A History of Central Asia. Rutgers University Press. ISBN .
- Hansen, Valerie (2012). The Silk Road:A New History. Oxford University Press. ISBN .
- Millward, James A. (2007). Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang. Columbia University Press. ISBN .
- Schafer, Edward H. (1963). The Golden Peaches of Samarkand: A Study of T'ang Exotics. University of California Press. ISBN .
- Skaff, Jonathan Karem (2009). Nicola Di Cosmo (Ed.). Military Culture in Imperial China. Harvard University Press. ISBN .
- Twitchett, Denis (2000). H. J. Van Derven (Ed.). Warfare in Chinese History. BRILL. ISBN .
- Wechsler, Howard J. (1979). "T'ai-Tsung (Reign 626-49): The Consolidator". Denis Twitchett; John Fairbank (Ed.). The Cambridge History of China, Volume 3: Sui and T'ang China Part I. Cambridge University Press. ISBN .
- Zhang 張, Guangda 廣達 (1995). Xiyu shidi conggao chubian 西域史地叢稿初編. Shanghai guji chubanshe. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tang in Kucar seferi Tang Hanedani emrindeki Turk asilli bir komutan olan Asina Ser tarafindan Tarim Havzasi ndaki Kucar vaha devletcigine duzenlenen askeri seferdir Kucar in Tang a bagliligini bildirmeyerek Bati Gokturk Kaganligi ile yakinlasmasi bu seferin en onemli nedenidir Sefer 648 de baslamis ve 19 Ocak 649 da sona ermistir Aksu daki 40 gun suren bir kusatmanin ardindan Kucar kuvvetleri yenilgiyi kabul ederek teslim olmustur Kucar askerleri Bati Gokturk Kaganligi nin destegiyle kralligi yeniden kurmayi denediyse de bu yeni isyan hareketi de Tang ordusu tarafindan bastirilmistir Tang in Kucar seferiKucar in yenilgisi de dahil olmak uzere Tarim Havzasi ndaki vaha bolgelerine karsi yurutulen muharebelerin haritasiTarih648 19 Ocak 649BolgeTarim HavzasiSonucKesin Tang zaferi Kucar da Tang a bagli askeri garnizon kuruldu Tang Tarim Havzasi nin kuzeyinin kontrolunu ele gecirdi TaraflarTang HanedaniKucar Bati Gokturk KaganligiKomutanlar ve liderlerLi Shimin Asina Ser Guo Saoke olu Aripuspa esir Nali olu Gucler100 000 Tiele atlisi ve sayisi belirsiz Tang piyadeleri50 000 Kucar askeri y 10 000 Turk takviyesiKayiplar2 00012 000 olu ve onbinlerce esirSeferImparator Li Simin Tarim Havzasi ndaki vaha devletciklerine askeri bir operasyon baslatirken Asina Ser sefer hazirliklarina baslarken ordusunu bes kol seklinde ayirmistir Tang ordusu Karasehir i pas gecerek Cungarya Havzasi nin kuzeyinden Kucar a saldirmayi planlamistir Kucar kendi guvenligini saglamak icin bu bolgelerdeki Cigil vb Turk boylariyla ittifak yaptiysa da Tang ordusu bu boylari da maglup ederek Tarim Havzasi na girmistir Bu durumdan endise duyan Karasehir krali ulkesinin baskentini terk ederek Kucar in daha guvenlikli olabilecegini dusundugu dogu bolgelerine dogru yonelmistir Asina Ser in onderligindeki Tang ordusu Karasehir kralini takip ederek krali yakalayip idam etmistir Kucar in ulke muhafizlari 50 000 askerden olusan ordusu Asina tarafindan kurulan bir tuzakta pusuya dusurulmustur Asina Ser in emrindeki bin atli kadar Tang kuvveti Kucar ordusunun uzerine gonderilmis ve yem olarak kullanilan bu orduyu ana Tang ordusunun icerisine cekmistir Cember icerisinde kalan Kucar ordusu buyuk kayiplar vermistir Ancak kacmayi basaran Kucar birlikleri Aksu ya kadar geri cekilmistir Asina Ser Kucar birliklerini takip ederek Aksu yu kusatmis 40 gun suren bir muhasaranin ardindan 19 Ocak 649 da Kucar askeri birlikleri Tang a teslim olmus Kucar krali yakalanmistir Asina nin diplomatik memurlarindan biri bolgedeki yerel beyleri yeni bir savasa girismektense teslim olmaya ikna etmistir 644 te Karasehir e karsi ilk askeri harekati duzenleyen Guo Siaoke Anksi Protekratligi nin muhafiz generali Tang tarafindan Kucar a atanmistir Bu muhafiz generalin karargahi Kucar daki Karahoca bolgesine konuslandirilmistir Asina Ser Kucar kralini yakalamak icin operasyon duzenledigi sirada Kucar beylerinden Nali yardim istemek uzere Bati Gokturk Kaganligi nin karargahina dogru yola cikmistir Nali nin bu istegini kabul eden Bati Gokturk Kaganligi Kucarli askerlere cesitli yardimlar yaparak protekratlik muhafizi Guo nun suikastini planlamistir Guo nun olumuyle Bati Gokturk destekli Kucar isyankarlari Kucar devletcigini yeniden kurmustur Bu durum Cin sarayinda tedirginlige neden olmus ve Asina Ser yeniden Kucar a dogru harekete gecmistir Kralin sehirlerinden dordunu ele gecirmis ve Kucar i teslim olmaya zorlamistir Boylece vaha devletciklerindeki Tang kontrolu yeniden tesis edilmistir Tang sarayi tarafindan baglilik yemin ettirilen eski kralin kardesine yabgu unvani verilmis ve bu kisi yabgu olarak Kucar da tahta cikarilmistir Kucar krali Aripuspa bir mahkum olarak Tang in baskenti Cang an a sevk edilmistir Tang yasalarina gore Tang a isyan eden kisilerin idam edilmesine ragmen kral Cin imparatorunun atalarina saygi rituellerini uygulamasi karsiliginda Li Simin tarafindan affedilerek serbest birakilmistir Ayrica krala Li Simin tarafindan Yuksek Askeri Kumandan unvani takdim edilmistir Kaynakca Skaff 2009 s 181 Skaff 2009 s 183 Wechsler 1979 ss 226 228 a b Grousset 1970 s 100 Wechsler 1979 s 228 a b Eckfeld 2005 s 25 Skaff 2009 s 285 BibliyografyaBenn Charles D 2002 China s Golden Age Everyday Life in the Tang Dynasty Oxford University Press ISBN 978 0 19 517665 0 Eckfeld Tonia 2005 Imperial Tombs in Tang China 618 907 The Politics of Paradise Taylor amp Francis ISBN 978 0 203 08676 6 Grousset Rene 1970 The Empire of the Steppes A History of Central Asia Rutgers University Press ISBN 978 0 8135 1304 1 Hansen Valerie 2012 The Silk Road A New History Oxford University Press ISBN 978 0 19 993921 3 Millward James A 2007 Eurasian Crossroads A History of Xinjiang Columbia University Press ISBN 978 0 231 13924 3 Schafer Edward H 1963 The Golden Peaches of Samarkand A Study of T ang Exotics University of California Press ISBN 978 0 520 05462 2 Skaff Jonathan Karem 2009 Nicola Di Cosmo Ed Military Culture in Imperial China Harvard University Press ISBN 978 0 674 03109 8 Twitchett Denis 2000 H J Van Derven Ed Warfare in Chinese History BRILL ISBN 978 90 04 11774 7 Wechsler Howard J 1979 T ai Tsung Reign 626 49 The Consolidator Denis Twitchett John Fairbank Ed The Cambridge History of China Volume 3 Sui and T ang China Part I Cambridge University Press ISBN 978 0 521 21446 9 Zhang 張 Guangda 廣達 1995 Xiyu shidi conggao chubian 西域史地叢稿初編 Shanghai guji chubanshe ISBN 7 5325 1877 9