Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kilikya nın doğusundaki (Günümüz Türkiye 'sinin Adana il sınırları içinde) Kastabala/Hierapolis kentinin kralı, daima Roma İmparatorluğu 'nun uydusu olarak kalmak istedi. "Tarkondimotos I." ya da adıyla da anılmaktadır.Fırtına Tanrısı Tarhunt’tan gelen adıyla Luvi kökenli olduğu anlaşılan Tarkondimotos, aslında Roma'yı çok uğraştıran Kilikya korsanlarındandı. Sonradan Seleukoslar 'ın bölgeden çekilmesiyle oluşan boşluktan yararlanarak, Kastabala'nın kralı olup hakimiyet kurdu. Fakat hanedanlığı çok kısa sürdü. Belki nedenleri arasında biraz da şanssız olmasının rolü vardı. Çünkü bel bağladığı bütün Romalı hamileri, rakiplerine yenilmişti. Ancak o yılmamış, çeşitli manevralarla krallığını devam ettirmeye çalışmıştı. Tarkondimotos, Başkenti Kastabala olan Krallığı'nı bir uydu devlet olarak yönetmiş, doğuda Partlar batıda Roma İmparatorluğu arasında günümüz İsviçre ülkesi gibi uluslararası devamlılığını barışla sürdürmeye çalışmıştır. Tarkondimotos' un tarihteki önemi Roma İmparatorluğu nda üç imparatorun yaşadığı iç savaşa tanıklık etmesi, bizzat savaşların içinde yer almasıdır.
| Tarkondimotos | |
|---|---|
| Kral | |
| Hüküm süresi | MÖ 64–MÖ 31 |
| Taç giymesi | MÖ 63 |
| Doğum | Roma İmparatorluğu |
| Ölüm | MÖ 31 Agrippa |
| Defin | MÖ 31 Kastabala Kenti |
MÖ 1. yüzyılda Kilikya korsanları Doğu Akdeniz'de Romalılara zor anlar yaşatıyordu. Hem bu korsanları doğu Akdeniz'den atarak Roma gemilerinin güvenliğini sağlamak, hem de Anadolu'da Roma'nın başını ağrıtan tehlikeleri ortadan kaldırmak amacıyla Romalı komutan Gnaeus Pompeius Magnus büyük bir donanma ile sefere çıktı. Korsanlar Korakesion açıklarında Romalılara yenildiler. Üç ay içinde binlerce korsan öldürüldü, yüzlerce korsan gemisi batırıldı. Böylece Kilikya MÖ 67 yılında korsanlardan temizlendi. Korsanlık yapamayan sağ kalanlar genellikle Kilikya bölgesindeki kentlere yerleştiler. Üç yıl sonra Gnaeus Pompeius Magnus, Dağlık ve Ovalık Kilikya'yı birleştirip eyaleti genişletirken, Kilikya'nın doğu ucunda merkezi Kastabala kenti olan Kastabalis bölgesini, Part süvarilerine karşı tampon bölge olarak Tarkondimotos adlı eski bir korsana bıraktı. Zaten Roma tam olarak ele geçiremediği toprakları kendisine bağlı, desteklediği bir kralla yönetirdi. Tarkondimotos da o dönemde onlardan biri oldu.
İlk zamanlar yerel bir bey (toparch) olarak hüküm süren Tarkondimotos, Roma tarafından kral olarak tanınmıyordu. MÖ 64 yılında başlayan egemenliği, belki de Seleukoslar dan kalan bir toparchia'nın gasbı iledir. Tarkondimotos başlangıçta, Pyramos (Ceyhan) nehri kıyısındaki Mopsuhestia (Misis/Yakapınar), Mallos (Kızıltahta), Magarsos (Eski Karataş) ve liman şehri Aigeai’yi (Yumurtalık) kontrol altında tutuyordu.
Başkent Kastabala, tanrıça 'nın kutsal kenti (Hieropolis) olarak görkemli törenlere sahne olurdu. Belki de Tarkondimotos, bu dinin gücünü kullanarak bölgede siyasi bir otorite olmuştu. Adının işaret ettiği kökenine bakılırsa, kralın, yüzlerce yıllık Perasia/Pirvaşua kültü ile bir ilgisinin olduğu akla geliyor.
Kilikya proconsul'ü Marcus Tullius Cicero, MÖ 51 yılında dağlık kesimlerdeki kabileleri Roma'ya boyun eğdirirken, “Roma halkının en iyi dostu ve en sadık müttefiki” sıfatıyla Tarkondimotos'un egemenliğini tanımıştı.
MÖ 48 yılındaki Julius Ceasar ve Gnaeus Pompeius Magnus arasındaki Pharsalus Muharebesi'nde, Pompeius'u destekleyerek yardım gemileri gönderen Tarkondimotos aslında taht borcunu ödemek istiyordu. Ancak bu ilk hamisi yenilip Mısır'da öldürüldüğü zaman, hemen manevra yaptı. Pompeius tarafından olanları yakalayıp Caesar’a teslim ederek, onun güvenini kazandı. Kızına Julia ve torununa Gaius Julius Strato adını verecek kadar Caesar'a bağlanan kral ne yazık ki onun öldürülmesiyle ortada kaldı. Caesar'ın katilleri Brutus ve ' a MÖ 42 yılındaki Philippi savaşında zoraki yardım etti. Buna rağmen, bu savaşı Octavianus ile birlikte kazanan ve Kilikya'nın kontrolünü ele geçiren Marcus Antonius 'u ikna eden Tarkondimotos, üstelik Roma tarafından tanınan bir kral oldu. Philantonius (Antonius’un dostu) unvanıyla iyi bir sadık kral olduğu görülen Tarkondimotos'un bu arada topraklarını da genişlettiği anlaşılıyor.
MÖ 31 yılındaki Aktium Muharebesi'nde Octavianus ’a yenilecek olan Antonius’un yanında ve yine kaybeden tarafta yer alan Kastabala kralı, bu kez karşısına çıkan ecele manevra yapamamıştı. Bir filo ile Antonius'a yardıma giderken, Agrippa’daki bir çatışmada öldü.
Kaynakça
- Nicholas L. Wright' ın Cambridge Üniversitesi'nde Tarkondimotos araştırması 10 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kilikya nin dogusundaki Gunumuz Turkiye sinin Adana il sinirlari icinde Kastabala Hierapolis kentinin krali daima Roma Imparatorlugu nun uydusu olarak kalmak istedi Tarkondimotos I ya da adiyla da anilmaktadir Firtina Tanrisi Tarhunt tan gelen adiyla Luvi kokenli oldugu anlasilan Tarkondimotos aslinda Roma yi cok ugrastiran Kilikya korsanlarindandi Sonradan Seleukoslar in bolgeden cekilmesiyle olusan bosluktan yararlanarak Kastabala nin krali olup hakimiyet kurdu Fakat hanedanligi cok kisa surdu Belki nedenleri arasinda biraz da sanssiz olmasinin rolu vardi Cunku bel bagladigi butun Romali hamileri rakiplerine yenilmisti Ancak o yilmamis cesitli manevralarla kralligini devam ettirmeye calismisti Tarkondimotos Baskenti Kastabala olan Kralligi ni bir uydu devlet olarak yonetmis doguda Partlar batida Roma Imparatorlugu arasinda gunumuz Isvicre ulkesi gibi uluslararasi devamliligini barisla surdurmeye calismistir Tarkondimotos un tarihteki onemi Roma Imparatorlugu nda uc imparatorun yasadigi ic savasa taniklik etmesi bizzat savaslarin icinde yer almasidir TarkondimotosKralHukum suresiMO 64 MO 31Tac giymesiMO 63DogumRoma ImparatorluguOlumMO 31 AgrippaDefinMO 31 Kastabala KentiKilikya Krali Tarkondimotos a ait antik sikke On yuzde Tarkondimotos portresi altta anchor damgasi arka tip Zeus Nikephoros sol elinde asa sag elinde NIke tutuyor Zeusun arkasinda BASILEWS BASILEOS on tarafta TARKONDIMOTOY TARKONDIMOTOU lejanti MO 1 yuzyilda Kilikya korsanlari Dogu Akdeniz de Romalilara zor anlar yasatiyordu Hem bu korsanlari dogu Akdeniz den atarak Roma gemilerinin guvenligini saglamak hem de Anadolu da Roma nin basini agritan tehlikeleri ortadan kaldirmak amaciyla Romali komutan Gnaeus Pompeius Magnus buyuk bir donanma ile sefere cikti Korsanlar Korakesion aciklarinda Romalilara yenildiler Uc ay icinde binlerce korsan olduruldu yuzlerce korsan gemisi batirildi Boylece Kilikya MO 67 yilinda korsanlardan temizlendi Korsanlik yapamayan sag kalanlar genellikle Kilikya bolgesindeki kentlere yerlestiler Uc yil sonra Gnaeus Pompeius Magnus Daglik ve Ovalik Kilikya yi birlestirip eyaleti genisletirken Kilikya nin dogu ucunda merkezi Kastabala kenti olan Kastabalis bolgesini Part suvarilerine karsi tampon bolge olarak Tarkondimotos adli eski bir korsana birakti Zaten Roma tam olarak ele geciremedigi topraklari kendisine bagli destekledigi bir kralla yonetirdi Tarkondimotos da o donemde onlardan biri oldu Ilk zamanlar yerel bir bey toparch olarak hukum suren Tarkondimotos Roma tarafindan kral olarak taninmiyordu MO 64 yilinda baslayan egemenligi belki de Seleukoslar dan kalan bir toparchia nin gasbi iledir Tarkondimotos baslangicta Pyramos Ceyhan nehri kiyisindaki Mopsuhestia Misis Yakapinar Mallos Kiziltahta Magarsos Eski Karatas ve liman sehri Aigeai yi Yumurtalik kontrol altinda tutuyordu Baskent Kastabala tanrica nin kutsal kenti Hieropolis olarak gorkemli torenlere sahne olurdu Belki de Tarkondimotos bu dinin gucunu kullanarak bolgede siyasi bir otorite olmustu Adinin isaret ettigi kokenine bakilirsa kralin yuzlerce yillik Perasia Pirvasua kultu ile bir ilgisinin oldugu akla geliyor Kilikya proconsul u Marcus Tullius Cicero MO 51 yilinda daglik kesimlerdeki kabileleri Roma ya boyun egdirirken Roma halkinin en iyi dostu ve en sadik muttefiki sifatiyla Tarkondimotos un egemenligini tanimisti MO 48 yilindaki Julius Ceasar ve Gnaeus Pompeius Magnus arasindaki Pharsalus Muharebesi nde Pompeius u destekleyerek yardim gemileri gonderen Tarkondimotos aslinda taht borcunu odemek istiyordu Ancak bu ilk hamisi yenilip Misir da olduruldugu zaman hemen manevra yapti Pompeius tarafindan olanlari yakalayip Caesar a teslim ederek onun guvenini kazandi Kizina Julia ve torununa Gaius Julius Strato adini verecek kadar Caesar a baglanan kral ne yazik ki onun oldurulmesiyle ortada kaldi Caesar in katilleri Brutus ve a MO 42 yilindaki Philippi savasinda zoraki yardim etti Buna ragmen bu savasi Octavianus ile birlikte kazanan ve Kilikya nin kontrolunu ele geciren Marcus Antonius u ikna eden Tarkondimotos ustelik Roma tarafindan taninan bir kral oldu Philantonius Antonius un dostu unvaniyla iyi bir sadik kral oldugu gorulen Tarkondimotos un bu arada topraklarini da genislettigi anlasiliyor MO 31 yilindaki Aktium Muharebesi nde Octavianus a yenilecek olan Antonius un yaninda ve yine kaybeden tarafta yer alan Kastabala krali bu kez karsisina cikan ecele manevra yapamamisti Bir filo ile Antonius a yardima giderken Agrippa daki bir catismada oldu KaynakcaNicholas L Wright in Cambridge Universitesi nde Tarkondimotos arastirmasi 10 Kasim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde