Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kilikya korsanları Antik Çağda Akdeniz’e korku saçan bir Korsan grubudur. Bu grup Taşlık Kilikya denilen ve genellikle Mersin ilindeki Lamas Çayı ile Antalya ilindeki Melas Çayı (Manavgat Çayı) arasında yer alan ve Antik Çağda karadan ulaşılması zor olan kıyılardaki küçük koylarda gizleniyorlardı.
Korsanlığın ortaya çıkması
Büyük İskender MÖ 11 Haziran 323 tarihinde, bugünkü Irak'taki Babil kentinde öldü. Yardımcısı Perdikkas ve Anadolu hakimi Antigonus da öldürülünce, imparatorluk toprakları generalleri arasında bölüşüldü. Bu paylaşmada Suriye ve Kilikya da Irak kralı I. Seleukos Nikator'un payına düştü. Mısır kralı I. Ptolemaios Soter ve I. Seleukos (Nikator) ömür boyu dost kaldılar. Fakat ölümlerinden sonra, MÖ 274 yılından itibaren ardılları arasında bir dizi savaş çıktı. Altı etap süren bu savaşlarda Kilikya birkaç defa el değiştirdi. MÖ 168 yılına kadar süren bu savaşların ilk döneminde Mısır'daki Ptolemaios Krallığı Kilikya'ya hakim oldu. Ancak tarihte Büyük Antiocus adıyla anılan Seleukos kralı III. Antiohos MÖ 198 yılında Panyum Muharebesi sonrasında Ptolemaios devletini yenmeyi başardı ve Kilikya'ya egemen oldu.
Seleukos krallığı MÖ 2. yüzyıl ortalarında bir iç savaşa sahne oldu. Çocuk yaştaki kralın naibi olan Diodotus Tryphon çocuk kralın ölümünden sonra isyan etti ve bir süre için ülke ikiye bölündü. Gerçi isyan MÖ 139 yılında bastırıldı. Ama bu isyandan sonra Seleukos İmparatorluğu kendini toparlayamadı. Güçlü donanması yok olmuştu. Çünkü donanma isyan sırasında Diodutus'la iş birliği yapmıştı ve isyan bastırılınca cezadan korkan kaptanlar ayrılıp korsanlık etmeğe başladılar. Ayrıca Roma İmparatorluğu tarafından MÖ 146 yılında ortadan kaldırılan Antik Kartaca devleti kaptanları da bu korsanlar arasına katılmış olabilirler.
Korsanlık dönemi
Bu korsanlara tarihte "Kilikya korsanları" denilir. Kilikya korsanları Taşlık Kilikya'nın girintili çıkıntılı kıyılarına yerleşip Doğu Akdeniz'de terör estirmeğe başladılar. (Lloyd Seton korsanların doğuda Mersin’e kadar olan bölgeyi kontrol ettiği görüşünde. ) Korsanlar hem denizde hem de kıyıda soygunlar yapıyor, kıyı kentlerini basıp yakaladıkları insanları köle olarak satıyorlar veya fidye karşılığında serbest bırakıyorlardı. Korsanlar o kadar dehşet salıyorlardı ki, bir süre sonra halk arasında "Kilikyalı" ismi korsan anlamına kullanılmağa başlandı. İç kısımdaki Isaua Veus kentinde (günümüzde Konya ili Bozkır ilçesinde) yerleşik İsaura Krallığı da onların müttefikiydi. Deniz kuvveti kalmayan Seleukos İmparatorluğu onları kontrol edemiyordu. Olba Tapınak Devleti ise sahildeki topraklarını bırakmak zorunda kaldı. Onlarla başa çıkabilecek tek güç büyümekte olan Roma İmparatorluğu idi. Ama Romalılar başlangıçta korsanlara karşı müsamahalıydılar. Çünkü korsanlar esir ticaretin yapıyorlardı ve esir pazarlarında Romalı çiftlik sahiplerine boğaz tokluğuna hizmet edecek çiftlik işçisi temin ediyorlardı.
Korsanlığın son dönemi
Korsanlar kendi açılarından büyük bir hata yapıp İtalya kıyılarına da saldırmağa başladılar. Hatta henüz imparator olmamış olan Sezar’ı bile kaçırıp fidye karşılığında serbest bıraktılar. Sonunda Roma senatosu korsanlara karşı harekât başlattı. Sırasıyla Marcus Antonius Orator, Sulla, Servilius Vatia, gibi isimler korsanlara karşı harekât yürüttüler. Fakat kalıcı bir çözüm bulunamadı. Kalıcı çözüm için, Roma senatosu Birinci Triumvira üyesi Pompeius Magnus ya da kısa adıyla Pompey'i olağanüstü yetkilerle bölgeye gönderdi. Pompey kıyıdan 60 kilometre içeriye kadar tam yetkiliydi. Pompey’e verilen yetkilerin çokluğu Kilikya korsanlarının ne büyük tehdit olduğunun da bir işaretidir. Pompey MÖ 66 yılında önce savaşıp korsanları yendi; daha sonra da teslim olup da iş birliği yapacak olan korsanlara toprak vereceğini ilan etti. Bu vaat işe yaradı ve korsanlar tövbe edip, Pompey'nin kendilerine tahsis ettiği topraklara yerleşmeğe başladılar. Korsanlara ait 1300 gemi de yakıldı.
Korsanların sonu
Pompey'nin korsanları yerleştirdiği kentler arasında Adana, Epiphania (günümüzde Erzin) ve Mallus (günümüzde Adana ili Karataş ilçesine bağlı Kızıltahta köyü) gibi yerler vardı. Ama korsanlara tahsis edilen en önemli yer Soli'ydi. Pompey bu amaçla Soli'yi yeniden inşa ettirdi ve adını da Pompeipolis koydu. Bugün Mersin kent dokusu içinde kalmış olan Mezitli- Viranşehir örenleri Pompey tarafından yeniden yaptırılan kentin örenleridir. Korsanlarin soyundan gelenler bu kentte büyük depremlerin yaşandığı 6.yüzyıla kadar yaşadılar.
Kaynakça
- ^ Seton LLoyd:Türkiye'nin Tarihi, sf 212
- ^ "Aktüel arkeoloji sayfası". 12 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2019.
- ^ "› jul-sezar › biyografi-805220 Timeturk sayfası". 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Nisan 2022.
- ^ "Karamanoğlu Mehmet Bey Universitesinden Mehmet Kurt makalesi". 12 Kasım 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Kasım 2019.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kilikya korsanlari Antik Cagda Akdeniz e korku sacan bir Korsan grubudur Bu grup Taslik Kilikya denilen ve genellikle Mersin ilindeki Lamas Cayi ile Antalya ilindeki Melas Cayi Manavgat Cayi arasinda yer alan ve Antik Cagda karadan ulasilmasi zor olan kiyilardaki kucuk koylarda gizleniyorlardi Korsanligin ortaya cikmasiBuyuk Iskender MO 11 Haziran 323 tarihinde bugunku Irak taki Babil kentinde oldu Yardimcisi Perdikkas ve Anadolu hakimi Antigonus da oldurulunce imparatorluk topraklari generalleri arasinda bolusuldu Bu paylasmada Suriye ve Kilikya da Irak krali I Seleukos Nikator un payina dustu Misir krali I Ptolemaios Soter ve I Seleukos Nikator omur boyu dost kaldilar Fakat olumlerinden sonra MO 274 yilindan itibaren ardillari arasinda bir dizi savas cikti Alti etap suren bu savaslarda Kilikya birkac defa el degistirdi MO 168 yilina kadar suren bu savaslarin ilk doneminde Misir daki Ptolemaios Kralligi Kilikya ya hakim oldu Ancak tarihte Buyuk Antiocus adiyla anilan Seleukos krali III Antiohos MO 198 yilinda Panyum Muharebesi sonrasinda Ptolemaios devletini yenmeyi basardi ve Kilikya ya egemen oldu Seleukos kralligi MO 2 yuzyil ortalarinda bir ic savasa sahne oldu Cocuk yastaki kralin naibi olan Diodotus Tryphon cocuk kralin olumunden sonra isyan etti ve bir sure icin ulke ikiye bolundu Gerci isyan MO 139 yilinda bastirildi Ama bu isyandan sonra Seleukos Imparatorlugu kendini toparlayamadi Guclu donanmasi yok olmustu Cunku donanma isyan sirasinda Diodutus la is birligi yapmisti ve isyan bastirilinca cezadan korkan kaptanlar ayrilip korsanlik etmege basladilar Ayrica Roma Imparatorlugu tarafindan MO 146 yilinda ortadan kaldirilan Antik Kartaca devleti kaptanlari da bu korsanlar arasina katilmis olabilirler Korsanlik donemiBu korsanlara tarihte Kilikya korsanlari denilir Kilikya korsanlari Taslik Kilikya nin girintili cikintili kiyilarina yerlesip Dogu Akdeniz de teror estirmege basladilar Lloyd Seton korsanlarin doguda Mersin e kadar olan bolgeyi kontrol ettigi gorusunde Korsanlar hem denizde hem de kiyida soygunlar yapiyor kiyi kentlerini basip yakaladiklari insanlari kole olarak satiyorlar veya fidye karsiliginda serbest birakiyorlardi Korsanlar o kadar dehset saliyorlardi ki bir sure sonra halk arasinda Kilikyali ismi korsan anlamina kullanilmaga baslandi Ic kisimdaki Isaua Veus kentinde gunumuzde Konya ili Bozkir ilcesinde yerlesik Isaura Kralligi da onlarin muttefikiydi Deniz kuvveti kalmayan Seleukos Imparatorlugu onlari kontrol edemiyordu Olba Tapinak Devleti ise sahildeki topraklarini birakmak zorunda kaldi Onlarla basa cikabilecek tek guc buyumekte olan Roma Imparatorlugu idi Ama Romalilar baslangicta korsanlara karsi musamahaliydilar Cunku korsanlar esir ticaretin yapiyorlardi ve esir pazarlarinda Romali ciftlik sahiplerine bogaz tokluguna hizmet edecek ciftlik iscisi temin ediyorlardi Korsanligin son donemiMersin kent icinde kalmis olan Soli Pompeipolis orenleri Korsanlar bu kentte buyuk depremlerin yasandigi 6 Yuzyila kadar yasadilar Korsanlar kendi acilarindan buyuk bir hata yapip Italya kiyilarina da saldirmaga basladilar Hatta henuz imparator olmamis olan Sezar i bile kacirip fidye karsiliginda serbest biraktilar Sonunda Roma senatosu korsanlara karsi harekat baslatti Sirasiyla Marcus Antonius Orator Sulla Servilius Vatia gibi isimler korsanlara karsi harekat yuruttuler Fakat kalici bir cozum bulunamadi Kalici cozum icin Roma senatosu Birinci Triumvira uyesi Pompeius Magnus ya da kisa adiyla Pompey i olaganustu yetkilerle bolgeye gonderdi Pompey kiyidan 60 kilometre iceriye kadar tam yetkiliydi Pompey e verilen yetkilerin coklugu Kilikya korsanlarinin ne buyuk tehdit oldugunun da bir isaretidir Pompey MO 66 yilinda once savasip korsanlari yendi daha sonra da teslim olup da is birligi yapacak olan korsanlara toprak verecegini ilan etti Bu vaat ise yaradi ve korsanlar tovbe edip Pompey nin kendilerine tahsis ettigi topraklara yerlesmege basladilar Korsanlara ait 1300 gemi de yakildi Korsanlarin sonuPompey nin korsanlari yerlestirdigi kentler arasinda Adana Epiphania gunumuzde Erzin ve Mallus gunumuzde Adana ili Karatas ilcesine bagli Kiziltahta koyu gibi yerler vardi Ama korsanlara tahsis edilen en onemli yer Soli ydi Pompey bu amacla Soli yi yeniden insa ettirdi ve adini da Pompeipolis koydu Bugun Mersin kent dokusu icinde kalmis olan Mezitli Viransehir orenleri Pompey tarafindan yeniden yaptirilan kentin orenleridir Korsanlarin soyundan gelenler bu kentte buyuk depremlerin yasandigi 6 yuzyila kadar yasadilar Kaynakca Seton LLoyd Turkiye nin Tarihi ISBN 975 403 084 7 sf 212 Aktuel arkeoloji sayfasi 12 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2019 jul sezar biyografi 805220 Timeturk sayfasi 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Nisan 2022 Karamanoglu Mehmet Bey Universitesinden Mehmet Kurt makalesi 12 Kasim 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Kasim 2019