Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Taştık kültürü, MS birinci ile dördüncü yüzyıl arasında Sibirya'daki Yenisey vadisinde gelişen bir arkeolojik kültürdü. Kemerovo Oblast'ın doğu kısmı olan modern Krasnoyarsk'ın çevresindeki Minusinsk Depresyonu'nda yer almış kültür, öncülü Tagar kültürünün yerine geçmiştir.
Yeraltı türbeleri, ve deri mankenler kültürün kayda değer özelliklerindendir. Kültürün hüküm sürdüğü bölgelerden çıkartılmış çağdaş bireyler, Y-DNA açısından Batı Avrasyalı, Mitokondriyal DNA açısından ise Batı Avrasyalı ve daha küçük ölçekte Kuzey ve Doğu Asyalı olarak kabul edilir.
Taştık kültürü ilk olarak Rus arkeolog tarafından araştırıldı. Teploukhov, kültürün başlangıçta Hint-Avrupa hâkimiyetinde olduğunu, ancak MS 3. yüzyılda Yenisey Kırgızlarının baskın geldiğini ileri sürdü.
Arkeoloji
Yenisey bölgesinde, özellikle de Sayan kanyonu civarında Taştık yerleşimleri ortaya çıkarılmıştır. Kültürün en heybetli anıtları büyük miktarlarda kil ve metal kaplar ile süs eşyaları içermiş çukurlar ve yeraltı türbeleriydi (). Ayrıca, çok sayıda petrografik oyma bulunmuştur. Bazı mezarlar, kafaları mendil ile sarılmış ve parlak renklerle boyanmış deriden yapılma insan mankenleri içermiştir. Mankenlerin içerisinde muhtemelen mideyi simgeleyen ve yanmış insan kemikleri içeren küçük deri çantalar bulunmuştur. Boyutu küçültülmüş replika kılıçlar, oklar ve ok kılıfları da yakına yerleştirilmiştir. Taştık hayvan motifleri İskit-Altay tarzından olup, önemli oranda Çin motiflerinden etkilenmiştir.
Minusinsk'in güneyindeki Oğlaktı mezarlığındaki kazılar sırasında , fiziksel açıdan Batı Avrasyalı özellikleri gösteren ve zengin bir şekilde dekore edilmiş alçı olan bir dizi mumya keşfetmiştir, ancak bu keşif genetik araştırmaların da ortaya koyduğu şekilde kültürün Doğu Asyalılar ile karışmış olabileceğini hükümsüz kılmaz. Mezarlarda ayrıca sağlam kalmış kürk şapkalar, ipek giysiler ve ayakkabılar da bulunmuştur ve bu kalıntılar Ermitaj Müzesi, St. Petersburg'da sergilenmektedir.
Genetik çalışmalar
2009 yılında, Andronovo kültürü, Karasuk kültürü, Tagar kültürü ve Taştık kültürü gibi antik Sibirya kültürlerini ele alan genetik bir çalışma adlı dergide yayınlandı. Çalışmada Hakasya'dan çıkartılmış ve MS 100-400 arasına tarihlenen altı adet (5'i kadın, 1'i erkek) Taştık bireyin kalıntıları incelendi. Gerçekleştirilen mtDNA ekstraksiyonları, 3 kişinin Batı Avrasyalı , H ve maternal haplogruplarına, geri kalanlarının ise Kuzey Asyalı ile Doğu Asyalı gruplarına sahip olduğunu bulmuştur. Y-DNA'sı ekstre edilmiş tek erkek bireyin, erken Hint-Avrupalıların doğuya göçünü temsil ettiği düşünülen Batı Avrasyalı R1a1 Y-kromozom haplogrubuna sahip olduğu belirlenmiştir. Bu bireyin (S34 olarak kodlanmıştır) haplotipinin () birincil olarak Polanya ve Almanya'da gözlemlendiği, Asya'da ise Anadolu, Ermenistan, Nepal ve Hindistan'da bulunduğuna değinilmiştir. Çalışmada ayrıca incelenmiş tüm bireylerin Kafkas ırkî olduğu ve bir birey haricinde hepsinin açık renkli gözlere ve saçlara sahip olduğu tespit edildi.
Kaynakça
- ^ a b "Central Asian arts: Tashtyk Tribe". . Encyclopædia Britannica. 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Şubat 2015. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "EB_Art" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b c d Keyser (16 Mayıs 2009). "Ancient DNA provides new insights into the history of south Siberian Kurgan people". . 126 (3): 395-410.
- ^ Grousset 1970, s. 18-19
- Christian, David. A History of Russia, Central Asia and Mongolia. Blackwell Publishers, 1999.
- Grousset, René (1 Ocak 1970). The Empire of the Steppes: A History of Central Asia. . ISBN . Erişim tarihi: 14 Şubat 2015.
- Leonid Kyzlasov. Tashtyk Era (Таштыкская эпоха). Moscow, 1953. Page 13.
- "Oglakhty". Great Soviet Encyclopaedia, 3rd ed. 1969-1978.
- "Tashtyk culture". Great Soviet Encyclopaedia, 3rd ed. 1969-1978.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tastik kulturu MS birinci ile dorduncu yuzyil arasinda Sibirya daki Yenisey vadisinde gelisen bir arkeolojik kulturdu Kemerovo Oblast in dogu kismi olan modern Krasnoyarsk in cevresindeki Minusinsk Depresyonu nda yer almis kultur onculu Tagar kulturunun yerine gecmistir Moskova Devlet Tarih Muzesi nde sergilenen bir Tastik mezar maskesi Moskova da sergilenen Tastik olum maskeleri Yeralti turbeleri ve deri mankenler kulturun kayda deger ozelliklerindendir Kulturun hukum surdugu bolgelerden cikartilmis cagdas bireyler Y DNA acisindan Bati Avrasyali Mitokondriyal DNA acisindan ise Bati Avrasyali ve daha kucuk olcekte Kuzey ve Dogu Asyali olarak kabul edilir Tastik kulturu ilk olarak Rus arkeolog tarafindan arastirildi Teploukhov kulturun baslangicta Hint Avrupa hakimiyetinde oldugunu ancak MS 3 yuzyilda Yenisey Kirgizlarinin baskin geldigini ileri surdu ArkeolojiYenisey bolgesinde ozellikle de Sayan kanyonu civarinda Tastik yerlesimleri ortaya cikarilmistir Kulturun en heybetli anitlari buyuk miktarlarda kil ve metal kaplar ile sus esyalari icermis cukurlar ve yeralti turbeleriydi Ayrica cok sayida petrografik oyma bulunmustur Bazi mezarlar kafalari mendil ile sarilmis ve parlak renklerle boyanmis deriden yapilma insan mankenleri icermistir Mankenlerin icerisinde muhtemelen mideyi simgeleyen ve yanmis insan kemikleri iceren kucuk deri cantalar bulunmustur Boyutu kucultulmus replika kiliclar oklar ve ok kiliflari da yakina yerlestirilmistir Tastik hayvan motifleri Iskit Altay tarzindan olup onemli oranda Cin motiflerinden etkilenmistir Minusinsk in guneyindeki Oglakti mezarligindaki kazilar sirasinda fiziksel acidan Bati Avrasyali ozellikleri gosteren ve zengin bir sekilde dekore edilmis alci olan bir dizi mumya kesfetmistir ancak bu kesif genetik arastirmalarin da ortaya koydugu sekilde kulturun Dogu Asyalilar ile karismis olabilecegini hukumsuz kilmaz Mezarlarda ayrica saglam kalmis kurk sapkalar ipek giysiler ve ayakkabilar da bulunmustur ve bu kalintilar Ermitaj Muzesi St Petersburg da sergilenmektedir Genetik calismalar2009 yilinda Andronovo kulturu Karasuk kulturu Tagar kulturu ve Tastik kulturu gibi antik Sibirya kulturlerini ele alan genetik bir calisma adli dergide yayinlandi Calismada Hakasya dan cikartilmis ve MS 100 400 arasina tarihlenen alti adet 5 i kadin 1 i erkek Tastik bireyin kalintilari incelendi Gerceklestirilen mtDNA ekstraksiyonlari 3 kisinin Bati Avrasyali H ve maternal haplogruplarina geri kalanlarinin ise Kuzey Asyali ile Dogu Asyali gruplarina sahip oldugunu bulmustur Y DNA si ekstre edilmis tek erkek bireyin erken Hint Avrupalilarin doguya gocunu temsil ettigi dusunulen Bati Avrasyali R1a1 Y kromozom haplogrubuna sahip oldugu belirlenmistir Bu bireyin S34 olarak kodlanmistir haplotipinin birincil olarak Polanya ve Almanya da gozlemlendigi Asya da ise Anadolu Ermenistan Nepal ve Hindistan da bulunduguna deginilmistir Calismada ayrica incelenmis tum bireylerin Kafkas irki oldugu ve bir birey haricinde hepsinin acik renkli gozlere ve saclara sahip oldugu tespit edildi Kaynakca a b Central Asian arts Tashtyk Tribe Encyclopaedia Britannica 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Subat 2015 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi EB Art adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b c d Keyser 16 Mayis 2009 Ancient DNA provides new insights into the history of south Siberian Kurgan people 126 3 395 410 Grousset 1970 s 18 19 Christian David A History of Russia Central Asia and Mongolia Blackwell Publishers 1999 Grousset Rene 1 Ocak 1970 The Empire of the Steppes A History of Central Asia ISBN 978 0813513041 Erisim tarihi 14 Subat 2015 Leonid Kyzlasov Tashtyk Era Tashtykskaya epoha Moscow 1953 Page 13 Oglakhty Great Soviet Encyclopaedia 3rd ed 1969 1978 Tashtyk culture Great Soviet Encyclopaedia 3rd ed 1969 1978