Teişebaini (Teşebani, modern Karmir-Blur/Kızıl-Tepe; Ermenice: Կարմիր Բլուր) Karmir-Blur'deki antik Urartu Kalesi'nin yer aldığı tepeye verilen isimdir. Urartu Transkafkasyası'nın başkentiydi. Ermenistan'ın Erivan ilinin yakınlarındadır. Kulesi, surları, büyük kapıları, tören alanı olan bir hükûmet merkeziydi. Şehir, kraliyet sarayı ve surların içerisinde kalan kale ile birlikte 110 dönümlük (0.45 km²) arazi üzerindeydi.
Teişebaini | |
---|---|
Կարմիր Բլուր | |
Erivan, Ermenistan | |
Karmir-Blur / Kızıl-Tepe | |
![]() Teişebaini Ermenistan'daki konumu | |
Koordinatlar | 40°09′14″N 44°27′12″E / 40.153888°K 44.453366°D |
Tip | şehir, saray ve kale |
Alan | 44,5 ha (110 akre) |
Yükseklik | 901 metre (2.955 ft) |
Yapı bilgisi | |
Halka açık mı? | Evet |
Bugünkü durumu | Kalıntılar (duvarların bazı kısımları kalmış) |
Web sitesi | Erebuni Tarihi ve Arkeolojik Koruma Alanı: Teishebaini Kalesi |
Yapı tarihçesi | |
İnşa | MÖ 650 ile 600 arasında |
İnşa ettiren |
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh6THpNeUwxVnlZWEowYVdGdVgxUmhZbXhsZEY4eE1pNXFjR2N2TWpJd2NIZ3RWWEpoY25ScFlXNWZWR0ZpYkdWMFh6RXlMbXB3Wnc9PS5qcGc=.jpg)
Şehrin bulunduğu yerdeki tepenin renginin kızıllığı nedeniyle Karmir-Blur / Kızıl-Tepe olarak adlandırılmaktadır. Tepenin renginin kırmızımsı olması, vaktiyle şehrin yakılmasıyla neticesinde tüften yapılan üst duvarların ufalanması ve böylece tepenin kızıla bürünmesi nedeniyledir. Şehrin duvarlarının alt kısmı daha güçlü taşlardan yapıldığı için hala ayaktadır.
Arkeolojik sitenin bugünkü durumu
Açık havada kalan sıkıştrılmış kil kütlesinin zamanla yok olması neticesinde kale duvarları kolayca erozyona maruz kalmış, tuğlalar erimiş, aktif aşınma sebebiyle surlar tahrip olmuş ve günümüzdeki manzara ortaya çıkmıştır.
![]() | ![]() |
Yerleşkenin genel görünümü | Teişebaini surlarının yapısı |
Surlar bazalt taşların üzerine tuğla kullanmak suretiyle inşa edilmiştir. Çevre şartlarının etkisiyle günümüzde kale duvarları tamamen yok olmağa yüz tutmuş ve tahrip olmuş vaziyettedir. |
![]() | ![]() | ![]() |
Karmir-Blur (Kızıl-Tepe) arkeolojik kazı alanı
Karmir-Blur, Kızıl-Tepe anlamına gelmektedir. Teişebaini Kalesi'nin yer aldığı tepenin civarları Karmir-Blur mıntıkası olarak adlandırılmakta, antik kalenin yer aldığı tepe ise "Teişebaini Kalesi" olarak adlandırılmaktadır.
Kızıl-Tepe (Karmir-Blur) arkeolojik kazı alanı | ||
---|---|---|
![]() | ![]() | |
Sol taraf: Karmir-Blur (Kızıl-Tepe) mevkii.Orta: Teyşebaini Kalesi kazılarında ele geçirilen yaklaşık olarak I. Argişti dönemine ait olan bronz başlık kalıntısı. Sağ taraf: Kızıl-Tepe (Karmir-Blur) arkeolojik çalışmaları neticesi ortaya çıkarılabilen harabeler. |
Teişebaini Kalesi
Bir zamanlar site, büyük kapılara sahip ve yüksek payanda duvarları ile çevrili bulunan Ararat Kalesi ile zemin katı büyük depolama odalarından müteşekkil bir hükûmet merkeziydi. Şehir, kraliyet sarayı ve surlarıyla birlikte toplam 110 dönüm (0.45 km²) bir alan üzerinde konuçlandırılmıştı.
![]() | Semboller: | |||
Tahıl ambarları | ||||
Bira ve bira depolama | ||||
Susam yağı imâlat atölyesi | ||||
Şarap Depoları | ||||
➀ | Merkez kapısı | |||
➁ | Batı kapısı (yardımcı kapı) | |||
➂ | Avlu | |||
➃ | Komutanın Konutu | |||
➄ | Arşiv (Çivi yazılı bir tablet bulundu) | |||
Koordinat: (Gri) hatlarının her bir 50 metre aralıkla çizilmiştir.. |
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh3THpCaUwxUmxhWE5vWldKaGFXNXBYMUpsWTI5dWMzUnlkV04wYVc5dVh6QXhMbXB3Wnk4ME1EQndlQzFVWldsemFHVmlZV2x1YVY5U1pXTnZibk4wY25WamRHbHZibDh3TVM1cWNHYz0uanBn.jpg)
Kale arşivinde bulunan çivi yazılı bir tabletten anlaşıldığı kadarıyla, depolar, sütunlu salonlar ve küçük evlerden oluşan iç kale, hem valinin ikametgâhı olarak kullanılmakta, hem de üretim atölyeleri de dahil olmak üzere çok sayıda iş binaları, bir susam yağı atölyesi, bira fabrikaları, tahıl ambarları, peynir, et, süt ve diğer başlıca gıda ürünlerini muhafaza edebilmek için yapılmış depolar ile silah, demir ürünleri, seramik, vb. maddelerin depolanabilmesi için yapılmış odaları ihtiva etmekteydi.
Kaynakça
Bibliografya
- Chahin, Mack (2001), The Kingdom of Armenia: New Edition (Caucasus World), : , ISBN
- Diakonoff, Igor (1988), The Pre-History of the Armenian People, New York, New York: , ISBN
- Kiesling, Brady (2005), Rediscovering Armenia: Guide, Erivan: Matit Graphic Design Studio
- Piotrovskii, Boris (1969), The Ancient Civilization of Urartu, Londra: , ISBN
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Teisebaini Tesebani modern Karmir Blur Kizil Tepe Ermenice Կարմիր Բլուր Karmir Blur deki antik Urartu Kalesi nin yer aldigi tepeye verilen isimdir Urartu Transkafkasyasi nin baskentiydi Ermenistan in Erivan ilinin yakinlarindadir Kulesi surlari buyuk kapilari toren alani olan bir hukumet merkeziydi Sehir kraliyet sarayi ve surlarin icerisinde kalan kale ile birlikte 110 donumluk 0 45 km arazi uzerindeydi TeisebainiԿարմիր ԲլուրErivan ErmenistanKarmir Blur Kizil TepeTeisebainiErmenistan daki konumuKoordinatlar40 09 14 N 44 27 12 E 40 153888 K 44 453366 D 40 153888 44 453366Tipsehir saray ve kaleAlan44 5 ha 110 akre Yukseklik901 metre 2 955 ft Yapi bilgisiHalka acik mi EvetBugunku durumuKalintilar duvarlarin bazi kisimlari kalmis Web sitesiErebuni Tarihi ve Arkeolojik Koruma Alani Teishebaini KalesiYapi tarihcesiInsaMO 650 ile 600 arasindaInsa ettirenKarmir Blur Kizil Tepe de bulunan bir tablet Sehrin bulundugu yerdeki tepenin renginin kizilligi nedeniyle Karmir Blur Kizil Tepe olarak adlandirilmaktadir Tepenin renginin kirmizimsi olmasi vaktiyle sehrin yakilmasiyla neticesinde tuften yapilan ust duvarlarin ufalanmasi ve boylece tepenin kizila burunmesi nedeniyledir Sehrin duvarlarinin alt kismi daha guclu taslardan yapildigi icin hala ayaktadir Arkeolojik sitenin bugunku durumuAcik havada kalan sikistrilmis kil kutlesinin zamanla yok olmasi neticesinde kale duvarlari kolayca erozyona maruz kalmis tuglalar erimis aktif asinma sebebiyle surlar tahrip olmus ve gunumuzdeki manzara ortaya cikmistir Teisebaini nin asinmaya ugramis olan surlarinin gunumuzdeki goruntusu Yerleskenin genel gorunumu Teisebaini surlarinin yapisiSurlar bazalt taslarin uzerine tugla kullanmak suretiyle insa edilmistir Cevre sartlarinin etkisiyle gunumuzde kale duvarlari tamamen yok olmaga yuz tutmus ve tahrip olmus vaziyettedir Volkanik Bazalt taslardan olusan Teisebaini surlarinin temel duvarlari Surlarin volkanik bazalt kaya parcaciklarindan olusan ve arkeolojik calismalar sirasinda kismen kurtarilabilen bolumleriKarmir Blur Kizil Tepe arkeolojik kazi alaniKarmir Blur Kizil Tepe anlamina gelmektedir Teisebaini Kalesi nin yer aldigi tepenin civarlari Karmir Blur mintikasi olarak adlandirilmakta antik kalenin yer aldigi tepe ise Teisebaini Kalesi olarak adlandirilmaktadir Kizil Tepe Karmir Blur arkeolojik kazi alaniSol taraf Karmir Blur Kizil Tepe mevkii Orta Teysebaini Kalesi kazilarinda ele gecirilen yaklasik olarak I Argisti donemine ait olan bronz baslik kalintisi Sag taraf Kizil Tepe Karmir Blur arkeolojik calismalari neticesi ortaya cikarilabilen harabeler Teisebaini Kalesi Bir zamanlar site buyuk kapilara sahip ve yuksek payanda duvarlari ile cevrili bulunan Ararat Kalesi ile zemin kati buyuk depolama odalarindan mutesekkil bir hukumet merkeziydi Sehir kraliyet sarayi ve surlariyla birlikte toplam 110 donum 0 45 km bir alan uzerinde konuclandirilmisti Teisebaini Kale Semasi Karmiblurskoy arkeolojik kesifine gore Semboller Tahil ambarlariBira ve bira depolamaSusam yagi imalat atolyesiSarap Depolari Merkez kapisi Bati kapisi yardimci kapi Avlu Komutanin Konutu Arsiv Civi yazili bir tablet bulundu Koordinat Gri hatlarinin her bir 50 metre aralikla cizilmistir Karmir Blur Kizil Tepe de bulunan Teisebaini Kalesi Mimari goruntusu Kale arsivinde bulunan civi yazili bir tabletten anlasildigi kadariyla depolar sutunlu salonlar ve kucuk evlerden olusan ic kale hem valinin ikametgahi olarak kullanilmakta hem de uretim atolyeleri de dahil olmak uzere cok sayida is binalari bir susam yagi atolyesi bira fabrikalari tahil ambarlari peynir et sut ve diger baslica gida urunlerini muhafaza edebilmek icin yapilmis depolar ile silah demir urunleri seramik vb maddelerin depolanabilmesi icin yapilmis odalari ihtiva etmekteydi Kaynakca Ian Lindsay and Adam T Smith A History of Archaeology in the Republic of Armenia Journal of Field Archaeology Vol 31 No 2 Summer 2006 173 a b Sir Banister Fletcher Sir Banister Fletcher s a History of Architecture Sahife 74 Bibliografya Chahin Mack 2001 The Kingdom of Armenia New Edition Caucasus World ISBN 0 7007 1452 9 Diakonoff Igor 1988 The Pre History of the Armenian People New York New York ISBN 0 88206 039 2 Kiesling Brady 2005 Rediscovering Armenia Guide Erivan Matit Graphic Design Studio Piotrovskii Boris 1969 The Ancient Civilization of Urartu Londra ISBN 0 402 10171 5