Fransız Teğmenin Kadını (İngilizce: The French Lieutenant’s Woman) İngiliz yazar John Fowles tarafından yazılmış ve 1969 yılında yayınlanmış bir dönem romanıdır. Kitap, yazarının The Collector(1963) ve (1965) kitaplarının ardından yayınladığı üçüncü romanıdır. Bu romanla birlikte, yazar John Fowles, Viktorya Dönemi'ne dair yazınlarda kendine has bir yer edinmiştir.
The French Lieutenant's Woman | |
Kitabın ilk baskısı | |
Yazar | John Fowles |
---|---|
Çevirmenler | Nihal Yeğinobalı (1972) Aslı Biçen (1995) |
Ülke | Birleşik Krallık |
Dil | İngilizce |
Tür | Roman |
Yayım | 1969 (özgün) 1972, Altın Kitaplar 1995, Ayrıntı Yayınları (Türkçe) |
Yayımcı | Jonathan Cape Ltd |
Sayfa | 445 |
ISBN | (özgün) (Türkçe) |
Fowles, bu çalışmasında 1977 yılında İngilizceye de çevirdiği 'a ait (1823) tarihli romandan ilham almıştır. Thomas Hardy'nin de etkisinin hissedildiği eserin kahramanı olan Sarah Woodruff ile Hardy'nin (1891) isimli romanının ana karakteri olan Tess Durbeyfield arasında benzerlikler vardır.
Kitap, yayımlanmasının hemen ardından, edebiyat dergisi tarafından 1969 yılının dikkate değer kitaplarından biri olarak nitelenmiştir. İlk baskısı yoğun bir ilgiye mazhar olan roman, kısa süre içinde birçok yeni baskı yapmış ve farklı dillere çevrilerek dünya çapında tanınırlık kazanmıştır. Fransız Teğmenin Kadını, 1981 yılında Fransız Teğmenin Kadını yönetmen Karel Reisz ve yazar Harold Pinter'ın ortak çalışmasıyla aynı isimle sinemaya uyarlanmış, 2006 yılında ise Mark Healy tarafından oyunlaştırılarak aynı yıl Büyük Britanya'nın birçok şehrinde sergilenmiştir. Roman, 2005 yılında TIME dergisi tarafından 1923'ten beri yazılmış en iyi yüz İngilizce romandan biri seçildi.
Konusu
Romanın kahramanı "Trajedi" ya da "Fransız teğmenin kadını" lakaplarıyla da tanınan Sarah Woodruff'tur. Woodruff, İngiltere'nin güneybatısındaki Dorset'e bağlı bir sahil kasabası olan 'te yaşamaktadır. Varguennes isimli Fransız bir teğmenin baştan çıkardığı genç kadın teğmenin ülkesinde evli olduğunu bilmeden onunla ilişkiye girmiştir. Varguennes'in Fransa'ya dönmesinin ardından Woodruff'un toplumun gözünde itibarı kalmamıştır.
Sarah, kasabadaki vaktini Cobb'da (deniz kenarında) denizi izleyerek geçirir. O günlerden birinde Charles Smithson ve nişanlısı Ernestina Freeman, Sarah'ı görürler. Charles, ileride amcasının baronet unvanını alması beklenen bir centilmen, Ernestina ise ticaretle uğraşan zengin bir adamın sığ düşüncelere sahip kızıdır. Ernestina, Charles'a bildiği kadarıyla genç kadının öyküsünü anlatır. Bu hikâye Charles'ta büyük bir merak uyandırır. Sonunda, çift gizlice buluşurlar ve Sarah, Charles'a başından geçenleri anlatarak ondan kendisine duygusal olarak destek olmasını ister. Kadına hissettiği duygular ve mantığı arasında kalan Charles, Sarah'ı bu kasabada kalamayacağına ikna eder ve onu Exeter'e gönderir. Kadını içinde saplandığı yaşamdan ve toplum baskısından kurtararak ona yeni bir yaşam kurmasında yardım ettiğine inanan Charles, Sarah'ı bir daha görmeyeceğini düşünmektedir. Fakat, bir seyahati sırasında kadını görmek için Sarah'ın yeni taşındığı şehre uğramaktan kendini alamaz. O gün ayağını burkmuş olan Sarah'ı odasında yalnızken ziyaret eder. Çift tekrar bir araya geldiklerinde birlikte olurlar ve Charles çıkan tüm dedikoduların aksine Sarah'ın bakire olduğunu fark eder.
Yakın zamanda Charles bir haber daha öğrenmiştir. Yıllar boyunca bekar kalmış olan yaşlı amcası kendinden çok genç bir kadınla evlenmeye karar vermiştir. Bu kadın eğer bir erkek evlat doğurursa Charles amcasının mirasından ve unvanından mahrum kalacaktır.
Alternatif sonlar
Romanda Sarah'ın karakteri net bir şekilde okuyucuya sunulmaz. Kimi zaman Kadının yaptıklarında/anlattıklarında samimi olup olmadığı anlaşılmamaktadır. Bu da Fowles'un okuyucuya üç farklı son sunmasını sağlamıştır.
- Birinci son: Charles, Ernestina ile mutsuz bir evlilik yapar. Sarah'ın başına ne geldiği bilinmemektedir. Charles Ernestina'ya geçmişte bir tesadüf eseri "Fransız Teğmenin Fahişesi"'yle karşılaştıklarını açıklar fakat detayları gizler. Bu açıklamanın ardından çift için konu kapanır.
İkinci ve üçüncü sonların öncesinde anlatıcı (John Fowles okuyucusunun bu anlatıcının bizzat kendisi olduğuna inanmasını istemektedir) bir yan karakter olarak kısa bir süre olayların içinde yer alır. Fowles, Charles ile aynı trende yolculuk yapar ve bu yolculuk sırasında Charles'ı izlerken bir yandan da diğer iki olası sonu hangi sırayla anlatacağına dair yazı tura atar.
- İkinci son: Charles ve Sarah'ın yakınlaşmasının ardından genç adam Ernestina ile olan nişanını sonlandırır. Çevresine rezil olan Charles'ın amcası evlenir ve bir erkek çocuk sahibi olur. Sarah, Charles'a haber vermeden Londra'ya gider. Charles, kadını yıllar boyunca arar. Sonunda Sarah'ı aralarında Dante Gabriel Rossetti'nin de bulunduğu bir grup ressamla birlikte bir evde yaşarken bulur. Sarah, sanat dünyasının içinde yer almaktan çok memnundur. Ayrı kaldıkları dönemde Sarah'ın bir çocuğu olmuştur ve Charles bu çocuğun babası olduğunu öğrenir. İkili yeniden bir araya gelir.
- Üçüncü son: Anlatıcı üçüncü sonda bir kere daha görünür. İkinci sonda Sarah'ın yaşadığı evin dışında dikilmekte olan anlatıcı arabasına binip mekanı terk etmeden önce cep saatini 15 dakika geri alır. Sarah ve Charles arasındaki olayları ikinci son versiyonundakiyle benzer gelişir. Fakat, Charles Sarah'ı Londra'da bulduktan sonra ikili barışmaz. Sarah'ın bir çocuk sahibi olup olmadığı bilinmemektedir. Kadın, bu konudan hiç bahsetmez. Ayrıca, ilişkilerine devam etme konusuna da çok soğuk yaklaşır. Charles, Ernestina'dan ayrıldıktan sonra bir süre yaşadığı Amerika'ya geri dönmeye karar verir. Evden çıktığında anlatıcının içinde bulunduğu at arabasını görür. Romanın sonunda Sarah'ın düşük ahlaklı, kışkırtıcı ve Charles'ın ona olan aşkını kötüye kullanan bir kadın olup olmadığı sorusu oluşur ama bu soruya bir cevap bulunamaz.
John Fowles, Fransız Teğmenin Kadını'nda roman karakterlerini kontrol etmenin zorlukları, on dokuzuncu yüzyıl toplumundaki farklı yaklaşımlar, Charles Darwin'in teorileri, Matthew Arnold, şiirleri ve Thomas Hardy'nin yazıları üzerinde de durmuş ve bu konuları eserinde işlemiştir. Yazarın romandaki rolünü sorgulayan Fowles, Charles'ın onun emirlerine nasıl uymadığını okuyucusu ile paylaşmıştır. Fowles'a göre eserdeki karakterlerin her birinin kendine ait bir hayatı vardı. Ayrıca, romanda sık sık varoluşçuluktan da bahsedilmiştir.
Karakterler
- Anlatıcı: Anlatıcı, roman içinde sık sık kendi sesiyle hikâyeye müdahale eder. Anlatıcı, yazar Fowles gibi gözükse de, hikâyenin yazarı ile bu müdahale eden ses aynı kişiler değilmişçesine bir izlenim yaratılır. Öte yandan anlatıcı hem kalıplaşmış toplumsal cinsiyet rollerini eleştirir, hem de erkek egemen bir bakış açısını sürdürür.
- Sarah Woodruff: Sarah, anlatıcıya göre kitabın ana karakteridir. Okuyucu açısından kitabın iki ana karakterinden birisidir. Fransız bir teğmen ile yaşadığı ilişki sonrası terkedilmiş ve içine kapanık bir ruh hâline bürünmüştür. Ardından kitabın diğer bir önemli karakteri Charles Smithson ile tanışır ve aralarında bir ilişki canlanır.
- Charles Smithson: Kitabın, Sarah ile iki ana karakterinden birisidir. Asil sayılabilecek bir aileden gelen Charles, iyi bir gelire ve iyi bir eğitime sahiptir. Kitabın başlarında, bilimle yakından ilgili bir Natüralist ve Darvinist olarak tanıtılır. Charles, aydın ve ileri görüşlü bir kişi olmaya çalışsa da geleneksel ve oldukça tutucu sosyal alanı benimsemiştir. Bilim ve din gibi, o günün toplumsal alanı ile çelişen iki olgu Charles'ı varoluşsal bir krize götürür.
- Ernestina Freeman: Charles'ın nişanlısı ve Londralı bir zenginin kızı. Sarah'nın aksine Ernestina'nın mizacı çok daha az karmaşıktır ve çok daha basittir.
- Bayan Poulteney: Zengin bir dul ve romanın başlarında Sarah'nın işvereni. İki yüzlü ve dönemin baskıcı, muhafazakâr toplumsal geleneğine çok sıkı bağlı. Dönemin köylü ve muhafazakâr kişilerinin güçlü bir yansıtıcısı.
- Bayan Tranter: Ernestina'nın teyzesi ve ev sahibesi. Romanın geçtiği yerlerden biri olan Lyme Regis bölgesinin önde gelenlerinden.
- Bay Freeman: Ernestina'^nın babası ve bir iş adamı. Londra'nın yükselen girişimci sınıfını temsil eder.
- Doktor Grogan: İrlandalı bir doktor ve Charles'ın fikirlerini önemseyip fikir danıştığı bir kişilik. Darwinizm'e ve diğer bilim dallarına olan ilgisi sayesinde Charles için iyi bir arkadaştır.
Sinema uyarlaması
John Fowles'in romanı 1981 yılında Çek asıllı İngiliz yönetmen Karel Reisz tarafından sinemaya da uyarlandı. İngiliz oyun yazarı Harold Pinter'ın senaryosunu yazdığı, Meryl Streep ve Jeremy Irons'ın başrollerini paylaştıkları film Türkiye'de 1983 yılında adıyla İstanbul Türk-İngiliz Kültür Derneği sinemasında gösterilmiş, daha sonra 1985 yılında TV'den adıyla yayınlanmış, aynı yıl adıyla video dağıtımı yapılmıştır.
Kaynakça
- ^ . 25 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2010.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ağustos 2010.
- ^ "All Time 100 Novels". 13 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mayıs 2010.
- ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ekim 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fransiz Tegmenin Kadini Ingilizce The French Lieutenant s Woman Ingiliz yazar John Fowles tarafindan yazilmis ve 1969 yilinda yayinlanmis bir donem romanidir Kitap yazarinin The Collector 1963 ve 1965 kitaplarinin ardindan yayinladigi ucuncu romanidir Bu romanla birlikte yazar John Fowles Viktorya Donemi ne dair yazinlarda kendine has bir yer edinmistir Fransiz Tegmenin KadiniThe French Lieutenant s WomanKitabin ilk baskisiYazarJohn FowlesCevirmenlerNihal Yeginobali 1972 Asli Bicen 1995 UlkeBirlesik KrallikDilIngilizceTurRomanYayim1969 ozgun 1972 Altin Kitaplar 1995 Ayrinti Yayinlari Turkce YayimciJonathan Cape LtdSayfa445ISBN0 224 61654 4 ozgun 9789755390758 Turkce Fowles bu calismasinda 1977 yilinda Ingilizceye de cevirdigi a ait 1823 tarihli romandan ilham almistir Thomas Hardy nin de etkisinin hissedildigi eserin kahramani olan Sarah Woodruff ile Hardy nin 1891 isimli romaninin ana karakteri olan Tess Durbeyfield arasinda benzerlikler vardir Kitap yayimlanmasinin hemen ardindan edebiyat dergisi tarafindan 1969 yilinin dikkate deger kitaplarindan biri olarak nitelenmistir Ilk baskisi yogun bir ilgiye mazhar olan roman kisa sure icinde bircok yeni baski yapmis ve farkli dillere cevrilerek dunya capinda taninirlik kazanmistir Fransiz Tegmenin Kadini 1981 yilinda Fransiz Tegmenin Kadini yonetmen Karel Reisz ve yazar Harold Pinter in ortak calismasiyla ayni isimle sinemaya uyarlanmis 2006 yilinda ise Mark Healy tarafindan oyunlastirilarak ayni yil Buyuk Britanya nin bircok sehrinde sergilenmistir Roman 2005 yilinda TIME dergisi tarafindan 1923 ten beri yazilmis en iyi yuz Ingilizce romandan biri secildi KonusuRomanin kahramani Trajedi ya da Fransiz tegmenin kadini lakaplariyla da taninan Sarah Woodruff tur Woodruff Ingiltere nin guneybatisindaki Dorset e bagli bir sahil kasabasi olan te yasamaktadir Varguennes isimli Fransiz bir tegmenin bastan cikardigi genc kadin tegmenin ulkesinde evli oldugunu bilmeden onunla iliskiye girmistir Varguennes in Fransa ya donmesinin ardindan Woodruff un toplumun gozunde itibari kalmamistir Sarah kasabadaki vaktini Cobb da deniz kenarinda denizi izleyerek gecirir O gunlerden birinde Charles Smithson ve nisanlisi Ernestina Freeman Sarah i gorurler Charles ileride amcasinin baronet unvanini almasi beklenen bir centilmen Ernestina ise ticaretle ugrasan zengin bir adamin sig dusuncelere sahip kizidir Ernestina Charles a bildigi kadariyla genc kadinin oykusunu anlatir Bu hikaye Charles ta buyuk bir merak uyandirir Sonunda cift gizlice bulusurlar ve Sarah Charles a basindan gecenleri anlatarak ondan kendisine duygusal olarak destek olmasini ister Kadina hissettigi duygular ve mantigi arasinda kalan Charles Sarah i bu kasabada kalamayacagina ikna eder ve onu Exeter e gonderir Kadini icinde saplandigi yasamdan ve toplum baskisindan kurtararak ona yeni bir yasam kurmasinda yardim ettigine inanan Charles Sarah i bir daha gormeyecegini dusunmektedir Fakat bir seyahati sirasinda kadini gormek icin Sarah in yeni tasindigi sehre ugramaktan kendini alamaz O gun ayagini burkmus olan Sarah i odasinda yalnizken ziyaret eder Cift tekrar bir araya geldiklerinde birlikte olurlar ve Charles cikan tum dedikodularin aksine Sarah in bakire oldugunu fark eder Yakin zamanda Charles bir haber daha ogrenmistir Yillar boyunca bekar kalmis olan yasli amcasi kendinden cok genc bir kadinla evlenmeye karar vermistir Bu kadin eger bir erkek evlat dogurursa Charles amcasinin mirasindan ve unvanindan mahrum kalacaktir Alternatif sonlar Romanda Sarah in karakteri net bir sekilde okuyucuya sunulmaz Kimi zaman Kadinin yaptiklarinda anlattiklarinda samimi olup olmadigi anlasilmamaktadir Bu da Fowles un okuyucuya uc farkli son sunmasini saglamistir Birinci son Charles Ernestina ile mutsuz bir evlilik yapar Sarah in basina ne geldigi bilinmemektedir Charles Ernestina ya gecmiste bir tesaduf eseri Fransiz Tegmenin Fahisesi yle karsilastiklarini aciklar fakat detaylari gizler Bu aciklamanin ardindan cift icin konu kapanir Ikinci ve ucuncu sonlarin oncesinde anlatici John Fowles okuyucusunun bu anlaticinin bizzat kendisi olduguna inanmasini istemektedir bir yan karakter olarak kisa bir sure olaylarin icinde yer alir Fowles Charles ile ayni trende yolculuk yapar ve bu yolculuk sirasinda Charles i izlerken bir yandan da diger iki olasi sonu hangi sirayla anlatacagina dair yazi tura atar Ikinci son Charles ve Sarah in yakinlasmasinin ardindan genc adam Ernestina ile olan nisanini sonlandirir Cevresine rezil olan Charles in amcasi evlenir ve bir erkek cocuk sahibi olur Sarah Charles a haber vermeden Londra ya gider Charles kadini yillar boyunca arar Sonunda Sarah i aralarinda Dante Gabriel Rossetti nin de bulundugu bir grup ressamla birlikte bir evde yasarken bulur Sarah sanat dunyasinin icinde yer almaktan cok memnundur Ayri kaldiklari donemde Sarah in bir cocugu olmustur ve Charles bu cocugun babasi oldugunu ogrenir Ikili yeniden bir araya gelir Ucuncu son Anlatici ucuncu sonda bir kere daha gorunur Ikinci sonda Sarah in yasadigi evin disinda dikilmekte olan anlatici arabasina binip mekani terk etmeden once cep saatini 15 dakika geri alir Sarah ve Charles arasindaki olaylari ikinci son versiyonundakiyle benzer gelisir Fakat Charles Sarah i Londra da bulduktan sonra ikili barismaz Sarah in bir cocuk sahibi olup olmadigi bilinmemektedir Kadin bu konudan hic bahsetmez Ayrica iliskilerine devam etme konusuna da cok soguk yaklasir Charles Ernestina dan ayrildiktan sonra bir sure yasadigi Amerika ya geri donmeye karar verir Evden ciktiginda anlaticinin icinde bulundugu at arabasini gorur Romanin sonunda Sarah in dusuk ahlakli kiskirtici ve Charles in ona olan askini kotuye kullanan bir kadin olup olmadigi sorusu olusur ama bu soruya bir cevap bulunamaz John Fowles Fransiz Tegmenin Kadini nda roman karakterlerini kontrol etmenin zorluklari on dokuzuncu yuzyil toplumundaki farkli yaklasimlar Charles Darwin in teorileri Matthew Arnold siirleri ve Thomas Hardy nin yazilari uzerinde de durmus ve bu konulari eserinde islemistir Yazarin romandaki rolunu sorgulayan Fowles Charles in onun emirlerine nasil uymadigini okuyucusu ile paylasmistir Fowles a gore eserdeki karakterlerin her birinin kendine ait bir hayati vardi Ayrica romanda sik sik varolusculuktan da bahsedilmistir KarakterlerAnlatici Anlatici roman icinde sik sik kendi sesiyle hikayeye mudahale eder Anlatici yazar Fowles gibi gozukse de hikayenin yazari ile bu mudahale eden ses ayni kisiler degilmiscesine bir izlenim yaratilir Ote yandan anlatici hem kaliplasmis toplumsal cinsiyet rollerini elestirir hem de erkek egemen bir bakis acisini surdurur Sarah Woodruff Sarah anlaticiya gore kitabin ana karakteridir Okuyucu acisindan kitabin iki ana karakterinden birisidir Fransiz bir tegmen ile yasadigi iliski sonrasi terkedilmis ve icine kapanik bir ruh haline burunmustur Ardindan kitabin diger bir onemli karakteri Charles Smithson ile tanisir ve aralarinda bir iliski canlanir Charles Smithson Kitabin Sarah ile iki ana karakterinden birisidir Asil sayilabilecek bir aileden gelen Charles iyi bir gelire ve iyi bir egitime sahiptir Kitabin baslarinda bilimle yakindan ilgili bir Naturalist ve Darvinist olarak tanitilir Charles aydin ve ileri goruslu bir kisi olmaya calissa da geleneksel ve oldukca tutucu sosyal alani benimsemistir Bilim ve din gibi o gunun toplumsal alani ile celisen iki olgu Charles i varolussal bir krize goturur Ernestina Freeman Charles in nisanlisi ve Londrali bir zenginin kizi Sarah nin aksine Ernestina nin mizaci cok daha az karmasiktir ve cok daha basittir Bayan Poulteney Zengin bir dul ve romanin baslarinda Sarah nin isvereni Iki yuzlu ve donemin baskici muhafazakar toplumsal gelenegine cok siki bagli Donemin koylu ve muhafazakar kisilerinin guclu bir yansiticisi Bayan Tranter Ernestina nin teyzesi ve ev sahibesi Romanin gectigi yerlerden biri olan Lyme Regis bolgesinin onde gelenlerinden Bay Freeman Ernestina nin babasi ve bir is adami Londra nin yukselen girisimci sinifini temsil eder Doktor Grogan Irlandali bir doktor ve Charles in fikirlerini onemseyip fikir danistigi bir kisilik Darwinizm e ve diger bilim dallarina olan ilgisi sayesinde Charles icin iyi bir arkadastir Sinema uyarlamasiJohn Fowles in romani 1981 yilinda Cek asilli Ingiliz yonetmen Karel Reisz tarafindan sinemaya da uyarlandi Ingiliz oyun yazari Harold Pinter in senaryosunu yazdigi Meryl Streep ve Jeremy Irons in basrollerini paylastiklari film Turkiye de 1983 yilinda adiyla Istanbul Turk Ingiliz Kultur Dernegi sinemasinda gosterilmis daha sonra 1985 yilinda TV den adiyla yayinlanmis ayni yil adiyla video dagitimi yapilmistir Kaynakca 25 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2010 Arsivlenmis kopya 9 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Agustos 2010 All Time 100 Novels 13 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mayis 2010 Milliyet Gazetesi Arsivi gazetearsivi milliyet com tr 23 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ekim 2010