Theofobos (Yunanca: Θεόφοβος) ya da Theofobus, başlangıçta Nasır (Farsça: ناصر), Nasr (Farsça: نصر) ya da Nusayr (Farsça: نصیر),Theofilos (h. 829-843) döneminde Hürremiyyelikten Hristiyanlığa dönen ve Bizans hizmetine giren İranlı bir komutandır. Yüksek rütbeye yükselen ve imparatorluk ailesiyle evlenen Theofobos, Hürremiyye arkadaşlarının komutası verildi ve 837-838'de Abbasi Halifeliği'ne karşı yaptığı savaşlarda Theofilos'un emrinde hizmet etti. Bizanslıların Dazimon Muharebesi'ndeki yenilgisinden sonra kendi adamları tarafından imparator ilan edildi, ancak bu iddianın peşinden gitmedi. Bunun yerine, ertesi yıl barışçıl bir şekilde Theofilos'a teslim oldu ve görünüşe göre, III. Mihail'in tahta çıkmasına meydan okumasının önüne geçmek için 842'de ölmek üzere olan imparator tarafından idam edilene kadar affedildi.
Theofobos | |
---|---|
Doğum | Nasr |
Ölüm | 842 |
Bağlılığı | Hürremiyye (833'e kadar) Bizans İmparatorluğu (833–842) |
Çatışma/savaşları | Dazimon Muharebesi |
Hayatı
Theophobos, aslen İranlı aristokrat bir ailede doğdu. Aslen, Batı İran'da Abbasi Halifeliği tarafından zulüm gören Hürremiyye mezhebinin bir üyesiydi. Ekim / Kasım 833'te, İshak ibn İbrahim komutasındaki Halife Mutasım (h. 833-842) orduları tarafından yenilgiye uğratıldılar.[3] Böylece, 834'te Nasr, on dört bin kadar diğer Hürremiyye ile birlikte Ermeni Yaylası'nı geçerek Bizans İmparatorluğu'na kaçtı. Orada Hristiyanlığa geçtiler, askeri ailelerin dul kadınlarına eş olarak verildiler ve "Pers turması" ismi ile Bizans ordusuna katıldılar. Theofobos ("Tanrı'ya karşı saygılı/korkulu") ismi ile vaftiz etmiş olan Nasr, bu birliklerin başına getirildi, patrikios rütbesine yükseltildi ve ya Theofilos'un kız kardeşi ya da İmparatoriçe Theodora'nın kız kardeşi ile evlendirildi.[3] "Pers" kolordularının eklenmesi Bizans ordusunu büyük ölçüde güçlendirdi: sadece üyeleri Arapların amansız düşmanları değildi, aynı zamanda Bizans ordusunda etkin gücünün altıda bir kadar artırmış olabilirler. Theofobos'a ait bir mühür, ona "Perslerin 'i" tarzını verir ve Theofilos'un onu muhtemelen Azerbaycan ve Kürdistan'da Bizans'a müttefik bir prensliğin hükümdarı yapmaya niyetlendiğini gösterir.
Daha 837'de Theofobos ve yeni Hürremiyye birlikleri, Theofilos ile birlikte Zapetra şehrini acımasızca yağmaladıkları Malatya civarındaki Yukarı Fırat bölgesinde sefer düzenlediler. Aynı yılın Eylül ayında, Abbasi ordusu tarafından hareketlerinin nihai olarak bastırılmasının ardından yaklaşık 16.000 Hürremiyye Bizans İmparatorluğu'na kaçtı.
Theofobos, Mutasım'ın misilleme amaçlı işgaline karşı 838'deki sefere de katıldı. Bazı hesaplara göre imparatorun hayatını kurtardığı Dazimon Muharebesi'nde Bizans'ın feci yenilgisinde yer aldı (diğer anlatımlar bu başarıda Ermeni Manuil'e övgüde bulunur). Ancak savaşın ardından, "Pers" birlikleri Sinop'ta toplandı ve büyük olasılıkla iradesi dışında Theofobos'u imparator ilan ettiler. Bu hareketin arkasındaki kesin neden veya olayların tam sırası belirsizdir. Ancak Dazimon'daki yenilgiden sonra, Theofilos'un öldürüldüğü söylentisi Konstantinopolis'e yayılmıştı ve muhtemelen bir ikonofil olan Theofobos'un (sadık ikonoklast Theofilos'un aksine) Bizans İmparatorluğu'nun seçkinleri arasından bazıları tarafından yeni imparator olarak önerildiği anlaşılıyor.[3]
Theofobos, adamları tarafından - muhtemelen Sasani ritüeline göre - ilan edilip taçlandırılmasına rağmen, Theofilos'a karşı hiçbir hamle yapmadı ve "Pers" birlikleri Sinop'ta sessiz kaldı. Bunun yerine, 839'da isyancılara karşı bir orduyu yöneten imparatorla hızlı bir şekilde gizli müzakerelere girdi. Theofobos teslim olmayı kabul etti ve yüksek makamlarına geri getirilirken, sayıları yaklaşık 30.000 olan adamlarının 2000 kişilik alaylara bölünerek ve themalar arasında bölündüğü yazılmıştır.[3] Theofobos, ordudaki önceki yüksek konumuna geri getirildi, ancak bu uzun sürmedi. İslami kaynaklar, 839 veya 840'ta savaşta öldüğünü bildirmelerine rağmen Bizans kaynakları farklı ve daha muhtemel bir açıklama içerir: 842'de, sağlığı zaten bozulmakta olan ve ölmek üzere olan Theofilos, bebek oğlu ve vârisi III. Mihail'in (h. 842-867) tahta çıkmasını güvence altına almak için Theofobos'u kayınbiraderi Petronas'a infaz ettirdi.[14]
Kaynakça
- Özel
- ^ Bosworth 1991, s. 3 (dipnot #10).
- ^ a b c d e f g h i j Venetis 2005.
- ^ a b c d ODB, "Theophobos", ss. 2067–2068.
- ^ Rekaya 1977, ss. 46-47.
- ^ Treadgold 1997, s. 439.
- ^ Codoñer 2016, ss. 169-170.
- ^ Rekaya 1977, s. 64.
- ^ a b c d Rosser 1974, ss. 268-269.
- ^ Treadgold 1997, ss. 440-441.
- ^ Treadgold 1997, s. 441.
- ^ Rekaya 1977, s. 63.
- ^ Rosser 1974, s. 271.
- ^ Treadgold 1997, ss. 442-443.
- ^ ODB, "Petronas", ss. 1644–1645; "Theophobos", ss. 2067–2068.
- ^ Treadgold 1997, s. 445.
- Genel
- Bosworth, C.E., (Ed.) (1991). The History of al-Ṭabarī, Volume 33: Storm and Stress Along the Northern Frontiers of the ʿAbbāsid Caliphate: The Caliphate of al-Muʿtasim, A.D. 833–842/A.H. 218–227. SUNY series in Near Eastern studies. (İngilizce). Albany, New York: State University of New York Press. ISBN .
- Codoñer, Juan Signes (2016). The Emperor Theophilos and the East, 829–842: Court and Frontier in Byzantium during the Last Phase of Iconoclasm (İngilizce). Routledge. ISBN .
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Rekaya, M. (1977). "Mise au point sur Théophobe et l'alliance de Babek avec Théophile (833/834-839/840)". Byzantion (Fransızca). Cilt 44. ss. 43-67.
- Rosser, J. (1974). "Theophilus' Khurramite Policy and its Finale: The Revolt of Theophobus' Persian Troops in 838". Βυζαντινά (İngilizce). Cilt 6. ss. 263-271.
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN .
- Venetis, Evangelos (2005). "Ḵorramis in Byzantium". Encyclopaedia Iranica (İngilizce). New York: Center for Iranian Studies Columbia University. 16 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2021.
Konuyla ilgili yayınlar
- Grégoire, H. (1934). "Manuel et Théophobe ou la concurrence de deux monastères". Byzantion (Fransızca). 9 (2): 183-222.
- Letsios, D. (2004). "Theophilos and his 'Khurramite' Policy: Some Reconsiderations". Graeco-Arabica (İngilizce). 9–10: 249-271.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Theofobos Yunanca 8eofobos ya da Theofobus baslangicta Nasir Farsca ناصر Nasr Farsca نصر ya da Nusayr Farsca نصیر Theofilos h 829 843 doneminde Hurremiyyelikten Hristiyanliga donen ve Bizans hizmetine giren Iranli bir komutandir Yuksek rutbeye yukselen ve imparatorluk ailesiyle evlenen Theofobos Hurremiyye arkadaslarinin komutasi verildi ve 837 838 de Abbasi Halifeligi ne karsi yaptigi savaslarda Theofilos un emrinde hizmet etti Bizanslilarin Dazimon Muharebesi ndeki yenilgisinden sonra kendi adamlari tarafindan imparator ilan edildi ancak bu iddianin pesinden gitmedi Bunun yerine ertesi yil bariscil bir sekilde Theofilos a teslim oldu ve gorunuse gore III Mihail in tahta cikmasina meydan okumasinin onune gecmek icin 842 de olmek uzere olan imparator tarafindan idam edilene kadar affedildi TheofobosDogumNasrOlum842BagliligiHurremiyye 833 e kadar Bizans Imparatorlugu 833 842 Catisma savaslariDazimon MuharebesiHayatiImparator Theofilos a ait Follis Theophobos aslen Iranli aristokrat bir ailede dogdu Aslen Bati Iran da Abbasi Halifeligi tarafindan zulum goren Hurremiyye mezhebinin bir uyesiydi Ekim Kasim 833 te Ishak ibn Ibrahim komutasindaki Halife Mutasim h 833 842 ordulari tarafindan yenilgiye ugratildilar 3 Boylece 834 te Nasr on dort bin kadar diger Hurremiyye ile birlikte Ermeni Yaylasi ni gecerek Bizans Imparatorlugu na kacti Orada Hristiyanliga gectiler askeri ailelerin dul kadinlarina es olarak verildiler ve Pers turmasi ismi ile Bizans ordusuna katildilar Theofobos Tanri ya karsi saygili korkulu ismi ile vaftiz etmis olan Nasr bu birliklerin basina getirildi patrikios rutbesine yukseltildi ve ya Theofilos un kiz kardesi ya da Imparatorice Theodora nin kiz kardesi ile evlendirildi 3 Pers kolordularinin eklenmesi Bizans ordusunu buyuk olcude guclendirdi sadece uyeleri Araplarin amansiz dusmanlari degildi ayni zamanda Bizans ordusunda etkin gucunun altida bir kadar artirmis olabilirler Theofobos a ait bir muhur ona Perslerin i tarzini verir ve Theofilos un onu muhtemelen Azerbaycan ve Kurdistan da Bizans a muttefik bir prensligin hukumdari yapmaya niyetlendigini gosterir Daha 837 de Theofobos ve yeni Hurremiyye birlikleri Theofilos ile birlikte Zapetra sehrini acimasizca yagmaladiklari Malatya civarindaki Yukari Firat bolgesinde sefer duzenlediler Ayni yilin Eylul ayinda Abbasi ordusu tarafindan hareketlerinin nihai olarak bastirilmasinin ardindan yaklasik 16 000 Hurremiyye Bizans Imparatorlugu na kacti Theofobos Mutasim in misilleme amacli isgaline karsi 838 deki sefere de katildi Bazi hesaplara gore imparatorun hayatini kurtardigi Dazimon Muharebesi nde Bizans in feci yenilgisinde yer aldi diger anlatimlar bu basarida Ermeni Manuil e ovgude bulunur Ancak savasin ardindan Pers birlikleri Sinop ta toplandi ve buyuk olasilikla iradesi disinda Theofobos u imparator ilan ettiler Bu hareketin arkasindaki kesin neden veya olaylarin tam sirasi belirsizdir Ancak Dazimon daki yenilgiden sonra Theofilos un olduruldugu soylentisi Konstantinopolis e yayilmisti ve muhtemelen bir ikonofil olan Theofobos un sadik ikonoklast Theofilos un aksine Bizans Imparatorlugu nun seckinleri arasindan bazilari tarafindan yeni imparator olarak onerildigi anlasiliyor 3 Theofobos adamlari tarafindan muhtemelen Sasani ritueline gore ilan edilip taclandirilmasina ragmen Theofilos a karsi hicbir hamle yapmadi ve Pers birlikleri Sinop ta sessiz kaldi Bunun yerine 839 da isyancilara karsi bir orduyu yoneten imparatorla hizli bir sekilde gizli muzakerelere girdi Theofobos teslim olmayi kabul etti ve yuksek makamlarina geri getirilirken sayilari yaklasik 30 000 olan adamlarinin 2000 kisilik alaylara bolunerek ve themalar arasinda bolundugu yazilmistir 3 Theofobos ordudaki onceki yuksek konumuna geri getirildi ancak bu uzun surmedi Islami kaynaklar 839 veya 840 ta savasta oldugunu bildirmelerine ragmen Bizans kaynaklari farkli ve daha muhtemel bir aciklama icerir 842 de sagligi zaten bozulmakta olan ve olmek uzere olan Theofilos bebek oglu ve varisi III Mihail in h 842 867 tahta cikmasini guvence altina almak icin Theofobos u kayinbiraderi Petronas a infaz ettirdi 14 KaynakcaOzel Bosworth 1991 s 3 dipnot 10 a b c d e f g h i j Venetis 2005 a b c d ODB Theophobos ss 2067 2068 Rekaya 1977 ss 46 47 Treadgold 1997 s 439 Codoner 2016 ss 169 170 Rekaya 1977 s 64 a b c d Rosser 1974 ss 268 269 Treadgold 1997 ss 440 441 Treadgold 1997 s 441 Rekaya 1977 s 63 Rosser 1974 s 271 Treadgold 1997 ss 442 443 ODB Petronas ss 1644 1645 Theophobos ss 2067 2068 Treadgold 1997 s 445 GenelBosworth C E Ed 1991 The History of al Ṭabari Volume 33 Storm and Stress Along the Northern Frontiers of the ʿAbbasid Caliphate The Caliphate of al Muʿtasim A D 833 842 A H 218 227 SUNY series in Near Eastern studies Ingilizce Albany New York State University of New York Press ISBN 978 0 7914 0493 5 Codoner Juan Signes 2016 The Emperor Theophilos and the East 829 842 Court and Frontier in Byzantium during the Last Phase of Iconoclasm Ingilizce Routledge ISBN 9781317034278 Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Rekaya M 1977 Mise au point sur Theophobe et l alliance de Babek avec Theophile 833 834 839 840 Byzantion Fransizca Cilt 44 ss 43 67 Rosser J 1974 Theophilus Khurramite Policy and its Finale The Revolt of Theophobus Persian Troops in 838 Byzantina Ingilizce Cilt 6 ss 263 271 Treadgold Warren 1997 A History of the Byzantine State and Society Ingilizce Stanford Kaliforniya Stanford University Press ISBN 0 8047 2630 2 Venetis Evangelos 2005 Ḵorramis in Byzantium Encyclopaedia Iranica Ingilizce New York Center for Iranian Studies Columbia University 16 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Nisan 2021 Konuyla ilgili yayinlarGregoire H 1934 Manuel et Theophobe ou la concurrence de deux monasteres Byzantion Fransizca 9 2 183 222 Letsios D 2004 Theophilos and his Khurramite Policy Some Reconsiderations Graeco Arabica Ingilizce 9 10 249 271