Dazimon Muharebesi, 22 Temmuz 838 tarihinde Dazimon yakınlarında Bizans İmparatorluğu ile Abbâsîler arasında gerçekleşen çarpışma. Theofilos'in kumandanlığındaki 25 bin ila 40 bin kişi arasında olduğu düşünülen Bizans ordusu ile Afşin kumandasındaki 20 bin-30 bin kişilik Abbâsî ordusu Dazimon'da çarpışmış, zafer kazanan Abbâsîler Amorium'a yürüyerek şehri yağmalamıştır.
Dazimon Muharebesi | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Arap-Bizans savaşları | |||||||
![]() 837-838 yıllarında Bizans ve Arap seferlerinin haritası | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Bizans İmparatorluğu | Abbâsîler | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
İmparator Theofilos Theofobos Manuil | Afşin Emir Ömer bin Abdullah | ||||||
Çatışan birlikler | |||||||
25,000-40,000 | 20,000-30,000 |
Savaşın Nedenleri
Savaşın başlama sebebi Abbasi halifesi Memun ile Hürremiyyeler arasında 816 yılından beri devam eden iç karışıklıklardır. Hürremiyye hareketine bağlı bir ordu, Bizans İmparatorluğu’na sığınma talebinde bulunur. İmparator Theofilos ise bu sığınma teklifini kabul eder. Bu teklif kabul edilince Halife Memun bunu bir düşmanlık olarak algılar.
Halife Memun 833 yılında öldükten sonra başa Mutasım geçer. Mutasım, 837 yılına kadar taht kavgalarıyla uğraşmak zorunda kalır. İmparator Theofilos bunu fırsat bilerek Batı Ermenistan, Mezopotamya ve Halife Mutasım’ın doğum yeri Petra’yı da ele geçirir. Mutasım, intikam almak için hazırlıklarını tamamlar ve artık savaş kaçınılmazdır.
Savaş
838 yılında Halife Mutasım’a bağlı Abbasi güçleri Anadolu’yu istilaya başlar. Bizans ordusu başında İmparator Theofilos’la beraber Abbasi güçlerini karşılamak için harekete geçer. İki ordu Dazimon (Tokat) yakınlarında 21 Temmuz 838 tarihinde karşılaşır. Savaş, başladığı andan itibaren Bizans lehinedir. Ancak havanın aniden kararması ve ardından başlayan müthiş bir yağmur, Bizans ordusunun sol kanadında zorluklar yaşatır. Bunu fark eden imparator, 2 bin kişilik taze bir kuvvetle kanadı takviye için yola çıkar. Ancak giderken geride kalan komutanları haberdar etmeyi unutması ve birden ortadan kaybolması, orduda imparator öldü söylentisine sebep olur. Ordunun merkez ve sağ kanadı savaş alanından kaçmaya başlar. Zaferden emin olan imparator sol kanada vardığında yağmurun etkisi azalmış ve hava aydınlanmaya başlamıştır ancak büyük bir şaşkınlığa düşer; Abbasi güçleri tarafından kuşatılmıştır. Yanındaki bir birlikle kuşatmayı zorda olsa yarar ve oradan uzaklaşırlar.
Savaş Sonrası
Savaşı kazanan Mutasım, ilerlemeye devam eder. Bu ilerleyişi sonucunda Ankara'yı savaşmadan alır. Oradan imparatorun baba ocağı olan Amorion’a yönelir. Amorion kalesi güçlüdür ve kolay kolay teslim olacak gibi değildir. Fakat Bizans askerlerinin bu kadar büyük bir ordu karşısında direnci kırılır ve 12 Ağustos günü teslim olur. Abbasi güçlerinden kaçan halk kiliselere sığınır. Bu defa kiliseler ateşe verilir. Büyük bir kısmı esir alınır ve geriye dönülür. Geriye dönüş yolunda çölden geçilirken yaşanan su stokunun azalması nedeniyle esirlerin bir bölümü ölür. Çölden geçip Abbasiler’in başkenti Samarra’ya sadece 42 kişi varır. Bu kalan 42 kişiye dinlerini değiştirmedikleri sürece öldürülecekleri tebliğ edilmiş, hepsi hiç düşünmeden ölümü seçmiş ve"Amorion’un 42 Şehidi” olarak tarihe geçmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Haldon 2001, s. 78.
- ^ a b Treadgold 1997, s. 441.
- ^ Haldon 2001, s. 80.
- ^ Ostrogorsky, Georg (2015). Bizans Devleti Tarihi. Fikret Işıltan, çev. (8 bas.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. s. 195. ISBN .
- ^ a b c Radi Dikici. Bizans İmparatorluğu Tarihi (Byzantium 330-1453) (Onuncu bas.). Remzi Kitapevi. ss. 243-244. ISBN .
- ^ John Julius Norwich. Bizans: Yükseliş Dönemi (MS 803-1081). 2. Kabalcı Yayınevi. s. 52-53. ISBN .
- Genel
- Haldon, John (2001). The Byzantine Wars: Battles and Campaigns of the Byzantine Era (İngilizce). Stroud, Gloucestershire: Tempus. ISBN . 17 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- Hollingsworth, P. A.; Cutler, A. (1991). "The Oxford Dictionary of Byzantium". Alexander Kazhdan (Ed.). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ss. 2067–2068. ISBN .
- Kiapidou, Irini-Sofia (17 January 2003). . Encyclopedia of the Hellenic World, Asia Minor (İngilizce). Atina: Foundation of the Hellenic World. 21 July 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Treadgold, Warren (1988). The Byzantine Revival, 780-842 (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN .
- Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society (İngilizce). Stanford, Kaliforniya: Stanford University Press. ISBN .
- Vasiliev, Alexander A. (1935). Byzance et les Arabes, Tome I: La dynastie d'Amorium (820–867). Corpus Bruxellense Historiae Byzantinae (Fransızca). Fransızca edisyon: , Marius Canard. Brüksel: Éditions de l'Institut de philologie et d'histoire orientales. ss. 195-198. OCLC 181731396.
- Whittow, Mark (1996). The Making of Byzantium, 600-1025 (İngilizce). Berkeley and Los Angeles, Kaliforniya: University of California Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dazimon Muharebesi 22 Temmuz 838 tarihinde Dazimon yakinlarinda Bizans Imparatorlugu ile Abbasiler arasinda gerceklesen carpisma Theofilos in kumandanligindaki 25 bin ila 40 bin kisi arasinda oldugu dusunulen Bizans ordusu ile Afsin kumandasindaki 20 bin 30 bin kisilik Abbasi ordusu Dazimon da carpismis zafer kazanan Abbasiler Amorium a yuruyerek sehri yagmalamistir Dazimon MuharebesiArap Bizans savaslari837 838 yillarinda Bizans ve Arap seferlerinin haritasiTarih22 Temmuz 838BolgeDazimonSonucKesin Abbasi zaferiTaraflarBizans ImparatorluguAbbasilerKomutanlar ve liderlerImparator Theofilos Theofobos ManuilAfsin Emir Omer bin AbdullahCatisan birlikler25 000 40 00020 000 30 000Savasin NedenleriSavasin baslama sebebi Abbasi halifesi Memun ile Hurremiyyeler arasinda 816 yilindan beri devam eden ic karisikliklardir Hurremiyye hareketine bagli bir ordu Bizans Imparatorlugu na siginma talebinde bulunur Imparator Theofilos ise bu siginma teklifini kabul eder Bu teklif kabul edilince Halife Memun bunu bir dusmanlik olarak algilar Halife Memun 833 yilinda oldukten sonra basa Mutasim gecer Mutasim 837 yilina kadar taht kavgalariyla ugrasmak zorunda kalir Imparator Theofilos bunu firsat bilerek Bati Ermenistan Mezopotamya ve Halife Mutasim in dogum yeri Petra yi da ele gecirir Mutasim intikam almak icin hazirliklarini tamamlar ve artik savas kacinilmazdir Savas838 yilinda Halife Mutasim a bagli Abbasi gucleri Anadolu yu istilaya baslar Bizans ordusu basinda Imparator Theofilos la beraber Abbasi guclerini karsilamak icin harekete gecer Iki ordu Dazimon Tokat yakinlarinda 21 Temmuz 838 tarihinde karsilasir Savas basladigi andan itibaren Bizans lehinedir Ancak havanin aniden kararmasi ve ardindan baslayan muthis bir yagmur Bizans ordusunun sol kanadinda zorluklar yasatir Bunu fark eden imparator 2 bin kisilik taze bir kuvvetle kanadi takviye icin yola cikar Ancak giderken geride kalan komutanlari haberdar etmeyi unutmasi ve birden ortadan kaybolmasi orduda imparator oldu soylentisine sebep olur Ordunun merkez ve sag kanadi savas alanindan kacmaya baslar Zaferden emin olan imparator sol kanada vardiginda yagmurun etkisi azalmis ve hava aydinlanmaya baslamistir ancak buyuk bir saskinliga duser Abbasi gucleri tarafindan kusatilmistir Yanindaki bir birlikle kusatmayi zorda olsa yarar ve oradan uzaklasirlar Savas SonrasiSavasi kazanan Mutasim ilerlemeye devam eder Bu ilerleyisi sonucunda Ankara yi savasmadan alir Oradan imparatorun baba ocagi olan Amorion a yonelir Amorion kalesi gucludur ve kolay kolay teslim olacak gibi degildir Fakat Bizans askerlerinin bu kadar buyuk bir ordu karsisinda direnci kirilir ve 12 Agustos gunu teslim olur Abbasi guclerinden kacan halk kiliselere siginir Bu defa kiliseler atese verilir Buyuk bir kismi esir alinir ve geriye donulur Geriye donus yolunda colden gecilirken yasanan su stokunun azalmasi nedeniyle esirlerin bir bolumu olur Colden gecip Abbasiler in baskenti Samarra ya sadece 42 kisi varir Bu kalan 42 kisiye dinlerini degistirmedikleri surece oldurulecekleri teblig edilmis hepsi hic dusunmeden olumu secmis ve Amorion un 42 Sehidi olarak tarihe gecmistir KaynakcaOzel Haldon 2001 s 78 a b Treadgold 1997 s 441 Haldon 2001 s 80 Ostrogorsky Georg 2015 Bizans Devleti Tarihi Fikret Isiltan cev 8 bas Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari s 195 ISBN 9789751603487 a b c Radi Dikici Bizans Imparatorlugu Tarihi Byzantium 330 1453 Onuncu bas Remzi Kitapevi ss 243 244 ISBN 9789751415554 John Julius Norwich Bizans Yukselis Donemi MS 803 1081 2 Kabalci Yayinevi s 52 53 ISBN 9786055093020 GenelHaldon John 2001 The Byzantine Wars Battles and Campaigns of the Byzantine Era Ingilizce Stroud Gloucestershire Tempus ISBN 0 7524 1795 9 17 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Nisan 2020 Hollingsworth P A Cutler A 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Alexander Kazhdan Ed The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ss 2067 2068 ISBN 0 19 504652 8 Kiapidou Irini Sofia 17 January 2003 Encyclopedia of the Hellenic World Asia Minor Ingilizce Atina Foundation of the Hellenic World 21 July 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Treadgold Warren 1988 The Byzantine Revival 780 842 Ingilizce Stanford Kaliforniya Stanford University Press ISBN 978 0 8047 1462 4 Treadgold Warren 1997 A History of the Byzantine State and Society Ingilizce Stanford Kaliforniya Stanford University Press ISBN 0 8047 2630 2 Vasiliev Alexander A 1935 Byzance et les Arabes Tome I La dynastie d Amorium 820 867 Corpus Bruxellense Historiae Byzantinae Fransizca Fransizca edisyon Marius Canard Bruksel Editions de l Institut de philologie et d histoire orientales ss 195 198 OCLC 181731396 Whittow Mark 1996 The Making of Byzantium 600 1025 Ingilizce Berkeley and Los Angeles Kaliforniya University of California Press ISBN 978 0 520 20496 6