Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tobruk Muharebeleri, Trablusgarp Savaşı esnasında Tobruk ve çevresindeki İtalya Krallığı güçleri ile Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı düzensiz birlikler arasında gerçekleşen bir dizi çatışmadır. Çatışmalar arasında en büyüğü Nadura Tepesi'nde gerçekleşmiştir.
| Tobruk Muharebeleri | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Trablusgarp Savaşı | |||||||
 Trablusgarp Savaşı sırasında İtalyan Kraliyet Ordusu'nun Blériot tek kanatlı uçağı, mürettebatı ile birlikte | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 İtalya Krallığı |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Augusto Aubry Carlo Caneva | Enver Bey Mustafa Kemal Bey | ||||||
| Güçler | |||||||
| 2000 | 200 Osmanlı ve Arap gönüllü | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 200 | 10 | ||||||
Ekim 1911'de Tobruk'u işgal eden ve burayı donanması için bir destek limanı olarak kullanan İtalyan güçleri, elindeki üstün askerî güce rağmen savaşın sonuna dek kasaba çevresinde tahkimatlar inşa ederek savunma düzeni almakla ve sonuçsuz saldırılar yapmakla yetindi. İtalyanların kasabayı ele geçirmesi üzerine geri çekilen Osmanlı kuvvetleri ve yerel Arap kabileler ise İtalyanları sürekli olarak baskın ve tacizlerle baskı altında tutmaya çalışmıştır. Balkan Savaşları'nın başlaması üzerine Osmanlı İmparatorluğu, imzalanan Uşi Antlaşması ile Tobruk'u Trablusgarp Eyaleti'nin geri kalanıyla beraber İtalyanlara vermiştir.
Arka plan
Trablusgarp Savaşı'nın başında İtalyanların ana hedefleri Trablusgarp ve Sirenayka'nın en doğusunda bulunan Tobruk limanlarını ele geçirmekti. Büyük gemiler için elverişli olan bu limanlar İtalyan kuvvetlerinin desteklenmesinde kullanılacak, lojistik destek sağlayacaktı. Diğer liman şehirleri zaman içerisinde kademeli olarak işgal edilecekti. Kış aylarının yaklaşmakta olması sebebiyle harekâtın hava şartları bozulmadan, kısa zamanda sonuçlandırılması hedeflenmişti.
Tobruk'un işgali
1 Ekim 1911'de Napoli'den Augusta'ya gelen Amiral Augusto Aubry komutasındaki İtalyan 1. Filosu, "Türk nakliyesinin batı yolunu kesiniz" emrinin bir Türk konvoyunun bulunması emri olarak yanlış anlaşılması üzerine gemiler bu konvoyu karşılama üzere harekete geçti. 2 Ekim'de Aubry'nin Amiral Prebistero ile görüşmesinin ardından durum anlaşılmış, Derne ve Bingazi limanlarına birer savaş gemisi gönderilmiş ancak Osmanlı güçlerine rastlanmamıştı. 3 Ekim 1911 saat 15.30'da bir İtalyan torpido botu limana girdi, ardından verdiği işaretle komutan gemisi, üç kruvazör, iki gambot ve bir torpido botu daha iki hat halinde limana gelerek toplarını Tobruk'a çevirdi. İtalyanların gelişi üzerine Tobruk'taki Osmanlı subayları kışladaki silahları halka dağıttı ve kasaba halkı ile askerlerini kasaba dışındaki eski surlara gönderdi. İtalya'nın Bingazi konsolosu subaylarla beraber karaya çıkarak Tobruk müfreze komutanıyla görüşmek istedi. Müfreze komutanı görüşmede yapılan teslim olmayı kabul etmedi ve kasabayı terk etti. Geceyi yakındaki bir vadide geçirdiler. 3 Ekim sabahı kasabaya geri dönen 30 kişilik küçük bir Osmanlı birliği kışladaki erzakı taşırken 10.30'da dört saat sürecek İtalyan topçu ateşi başladı, birlik geri çekildi. 4 Ekim'de 400 denizciden oluşan İtalyan gücü kayıp vermeden karaya çıktı. 10 Ekim'de yaklaşık 500 kişilik İtalyan gücünün donanma topçusu desteğinde ilerlemesi üzerine bölgedeki 25 kişilik Osmanlı müfrezesi çatışmanın ardından geri çekildi. Ekim sonunda İtalyan güçleri kasabada cephane, kömür ve malzeme ikmal depoları ve bir telsiz istasyonu kurmuş, iki deniz tümenini destekleyecek altyapıyı hazırlamıştı.
1911 çatışmaları
Tobruk'un işgalinin ardından İtalyan güçleri neredeyse her gün taciz ve saldırılara maruz kaldı, karşılık olarak Osmanlı güçleri üzerine hem denizden hem de Tobruk'a çıkartılan topçu bataryasından bombardıman yapıldı. İlk önemli çarpışma 5 Kasım'da gerçekleşti. Kasabadan çıkan üç İtalyan taburu, Cidariye Vadisi çevresinde konum aldı. Meryem kabilesinden altı süvarinin bu kuvvetin 60 kişilik bir parçasına beklenmedik saldırısında iki İtalyan askeri ölmüş, bir doktor ve bir yüzbaşı yaralanmıştı. Saldırı üzerine limandaki İtalyan gemileri denize açılmış, Osmanlı kuvvetlerine bir saat bombardıman yapmıştı.
Ekim'deki ufak tefek çatışmalardan sonra Osmanlı ve Libya kuvvetleri, 9 Kasım'da bölgeye gelen Enver Bey (daha sonra Enver Paşa) tarafından organize edildi. Libya-Arab kuvvetleri kumandanı "Meryem" kabilesi tarafından desteklenen Şeyh Muberra'ydı. Enver Bey'in geldiğini duyan Müberra, Bedevileri İtalyanların tarafına çevirme bahanesiyle Tobruk'tan ayrıldı ve Osmanlı kuvvetlerine katıldı. 11 Kasım'da Marsas tekkesine giden Enver Bey görüşmelerin ardından Tobruk'tan ayrılarak Derne'ye hareket etti.
13 Kasım 1911'de İtalyanların ikinci önemli harekâtı gerçekleşti. 2.000 kişilik bir İtalyan birliği telgraf hatlarını imha etmek için saldırıya geçti. Şeyh Müberra'nın 25 kişilik öncü bir gücü İtalyan mevzilerine ateş açtı; çıkan çatışmaya Meryem kabilesi mensupları da katılınca Osmanlı tarafındaki güç 200'e ulaştı. Kayıp verme konusunda isteksiz olan İtalyanlar hücumdan vazgeçerek çekildiler. Enver Bey 18 Kasım'da Şeyh Müberra'yı kutlamak için Tobruk'a geldi, aynı gün Derne'ye döndü. Bu günlerde aralarında Kurmay Kolağası Mustafa Kemal'in de olduğu Osmanlı subayları da Mısır üzerinden bölgeye gelip muharebelere katılmaya başlamıştı. 17 Aralık'ta Osmanlıların ilk silah ve cephane kafilesi ulaştı ve iki gün sonra halka dağıtıldı. İtalyanlar ise kendi güçlerini denizden ikmal ediyorlardı. Kasım ayında İtalya, Tobruk'a beş uçak göndermişti. Bu uçakların faydası anlaşılınca Ocak 1912'de altı uçak daha gönderildi. İtalyan güçleri bu uçakların harekâtları ile savaşta kullanımına henüz başlanmış olan uçakların etkili bir araç olup olmadığı konusunda tecrübe kazandı.
Nadura Muharebesi
İtalyan güçleri Aralık ayında Müreyra Vadisi'nde iki yerde tahkimat inşa etmekteydi. Bu bölgelerde tahkimatların bazıları tamamlanmış, Nadura Tepesi'ndeki tahkimat ise devam etmekteydi. Bu günlerde binbaşı rütbesine yükselmiş olan Mustafa Kemal, Osmanlı keşif birliklerinin raporları üzerine Şeyh Müberra'ya Nadura'daki İtalyan gücü üzerine saldırı yapılmasını önerdi ancak Şeyh Müberra gelen silahlar yeni dağıtıldığı ve Arap savaşçılar henüz kullanmayı tam öğrenemediği için birkaç gün beklemek istedi. İtalyan kuvvetleri bu esnada bölgede tahkimatlar ile daha güçlü savunma hatları kurmaktaydı. 20 Kasım günü Tobruk'a gelen Ethem Paşa, emir ve komutayı eline aldı, Mustafa Kemal ise 21-22 Aralık gecesi Derne'ye doğru hareket etti.
Ethem Paşa 21/22 Aralık 1911 gecesi Şeyh Muberra'ya Nadura Tepesi'ndeki İtalyan takviye kuvvetlerine mümkün olduğu kadar erken saldırmasını emretti. Ethem Paşa'nın uygun görüşü altında 12 Osmanlı askeri, yüzbaşı vekili Necip Efendi ve 120 Libyalı gönüllüye 200 İtalyan askerince korunan tepeyi ele geçirmeleri emredildi. Osmanlı kuvvetleri şafak öncesi Nadura Tepesi'ne yaklaştı ve tepeyi kuşattı. İtalyan askerleri organize olmamış bir şekilde top ateşi ile karşılık verdi. İki saat içinde İtalyan mevkileri ele geçirildi ve İtalyan kıtası arkalarında 3 makineli tüfek ve diğer askeri cephaneyi bırakarak Tobruk'a kaçtı. Şeyh Müberra'nın kuvvetleri İtalyan tahkimatlarını imha etmeye çalışırken idariye sırtlarını tutan bir İtalyan takviye birliği Osmanlı güçlerine baskın şeklinde şiddetli bir ateş açtı. Beklenmedik bu ateş ile Şeyh Muberra ve on savaşçısı öldü. Bu karşı baskın üzerine silah seslerini duyan diğer kabileler saldırıya katıldılarsa da İtalyan güçleri 13.00 itibarıyla geri çekilmişti. Mustafa Kemal ve beraberindekiler de 22 Aralık sabahı silah seslerini duyup geri dönmüş ancak vardıklarında çatışma sona ermişti.
Saldırıda İtalyan güçleri yaklaşık 200 asker, üç makineli tüfek, piyade silahları, cephane ve malzeme kaybetmişti. Osmanlı tarafındaki Libyalıların kaybı ise 11 kişiydi. Bu saldırı İtalyanların Aralık 1911'de Tobruk'ta ilerlemelerini engellemek için önemli bir adımdı. İtalyanların bıraktığı malzemeler toparlandıktan sonra yerel güçler geri çekildi. İtalyanlar daha sonra bu stratejik yeri 1912 yılında büyük bir güç ile yeniden ele geçirerek daha güçlü tahkimatlar inşa ettiler.
1912 çatışmaları
Nadura Muharebesi, Trablusgarp Savaşı boyunca Tobruk'ta gerçekleşen en önemli muharebe olacaktı. İlerleyen dönemde İtalyan güçlerinin savunma pozisyonlarında kalması ve hakimiyetlerini iç kesimlere genişletmedeki isteksizlikleri sebebiyle küçük çaplı çatışmalar dışında önemli bir olay olmadı. 1912 başında Tobruk'ta İtalyan gücü altı piyade taburu ve iki topçu bataryasından oluşuyordu. 24 Şubat gecesi yerli kabileler İtalyanlara bir baskın yaptı, küçük çaplı taciz hareketleri ve keşifler dışında Mart 1912'ye dek İtalyan ve Osmanlı güçlerinin önemli bir hareketliliği olmadı. 11 Mart sabah 09.00'da baskın şeklinde bir İtalyan bombardımanı başladı. Ethem Paşa'nın emriyle toplanan Osmanlı gücü, Arap kabile savaşçılarıyla birlikte İtalyan güçleriyle Basil mevkiinde bir çatışmaya girdi. İki buçuk saat devam eden bu çatışmada İtalyan güçleri 70 kayıp verirken, Osmanlı güçlerinin kaybı ise 16 ölü ve 65 yaralıydı. 25 Mart'ta Ethem Paşa hastalığı sebebiyle Mısır'a döndü. 31 Mart'ta yeni bir İtalyan harekâtında üç piyade taburu, bir dağ bataryası ve makineli tüfekler donanma topçusu desteğinde Basil bölgesine gelerek tahkimat yaptı, mevzideki malzemeleri alarak geri döndüler. Bu harekât 1 Nisan'da bir tabur eksikle tekrarlandı. 2 Nisan'da Kabile-i Münife'den 50 kişi Basil'in batısındaki İtalyan mevziine saldırdı.
Mayıs 1912'de Tobruk'taki İtalyan gücünün başında yer alan General Signorile başarısızlığı sebebiyle geri çağırıldı, yerine Bingazi'den getirilen General d'Amico savaşın sonuna dek bu görevde kaldı. Eylül sonunda Tobruk'taki İtalyan gücü 6.000 askere ulaşmıştı. 18 Ekim'deki barış anlaşmasına dek savaşın geri kalanı boyunca İtalyan güçleri tahkimat hazırlarken, Osmanlı güçleri de küçük çaplı saldırılar ile tacizlerde bulunmaya devam etti. İtalyan güçleri bu saldırılara uçaklardan bombardıman ve topçu atışlarıyla cevap verdi.
Sonuçlar
İtalyanlar Tobruk'u ele geçirerek savaş boyunca Doğu Akdeniz'in daha doğusunda harekâta uygun bir üs elde ettiler. Özellikle Rodos ve On İki Ada'nın işgalinin ardından bölgede ve Ege Denizi'nde harekât kabiliyetleri arttı.Osmanlı Devleti İtalya ile Uşi Barış Antlaşması ile Osmanlılar Trablusgarp ve Bingazi'deki kuvvetlerini çekecek ve buraları İtalya'ya bıraktı ve Tobruk İtalyanlara teslim edildi. Savaş sonunda Osmanlı İmparatorluğu, Kuzey Afrika'daki son topraklarını da kaybetmiş oluyordu.
Kaynakça
- Özel
- ^ Ertuna, s. 99.
- ^ a b Ertuna, ss. 224-226.
- ^ Esposito, ss. 10,13.
- ^ Ertuna, s. 227.
- ^ Esposito, s. 21.
- ^ a b c Ertuna, s. 228.
- ^ Ertuna, s. 88.
- ^ a b Ertuna, s. 229.
- ^ Ertuna, s. 230.
- ^ . 5 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2007.
- ^ a b Ertuna, s. 231.
- ^ Celal Erikan, Komutan Atatürk, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, , 2001, p. 88. (Türkçe)
- ^ Mehmet Akzambak, Atatürk'ün Devrimci Adalet Bakanı Mahmut Esat Bozkurt, Kastaş Yayınevi, 2005, p. 18. (Türkçe)
- ^ 1911-1912 Turco-Italian War and Captain Mustafa Kemal. Ministry of Culture of Turkey, edited by Turkish Armed Forces-Division of History and Strategical Studies, pages 62-65, Ankara, 1985
- ^ Ertuna, s. 266.
- ^ Ertuna, s. 278.
- ^ a b c d Ertuna, ss. 323-328.
- ^ Beehler, s. 96.
- ^ Genelkurmay, s. 18.
- ^ Bu anlaşma İtalyan tarihinde Trattato di Losanna - Lozan Antlaşması olarak geçmektedir. "Ouchy" Lozan'ın bir semtidir. Türkiye tarihinde 23 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması ile anlam karışmasını önlemek için Uşi (Ouchy) Anlaşması olarak anılmaktadır.
- ^ Ertuna, ss. 344-345.
- Genel
- Beehler, William (1913). The History of the Italian-Turkish War, September 29, 1911, to October 18, 1912. Annapolis: The Advertiser Republican. OCLC 63576798.
- Ertuna, Hamdi (1981). Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi - Osmanlı Devri - Osmanlı-İtalyan Harbi - 1911-1912 (PDF). Ankara: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
- Genelkurmay ATASE (1980). 1911-1912 Osmanlı-İtalyan Harbi - Deniz Harekatı (PDF). 3. Ankara: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yayınları. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 15 Ekim 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tobruk Muharebeleri Trablusgarp Savasi esnasinda Tobruk ve cevresindeki Italya Kralligi gucleri ile Osmanli Imparatorlugu na bagli duzensiz birlikler arasinda gerceklesen bir dizi catismadir Catismalar arasinda en buyugu Nadura Tepesi nde gerceklesmistir Tobruk MuharebeleriTrablusgarp SavasiTrablusgarp Savasi sirasinda Italyan Kraliyet Ordusu nun Bleriot tek kanatli ucagi murettebati ile birlikteTarih3 Ekim 1911 18 Ekim 1912 1 yil 2 hafta ve 1 gun BolgeTobruk LibyaSonucOsmanli zaferiTaraflarItalya KralligiOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerAugusto Aubry Carlo CanevaEnver Bey Mustafa Kemal BeyGucler2000200 Osmanli ve Arap gonulluKayiplar20010 Ekim 1911 de Tobruk u isgal eden ve burayi donanmasi icin bir destek limani olarak kullanan Italyan gucleri elindeki ustun askeri guce ragmen savasin sonuna dek kasaba cevresinde tahkimatlar insa ederek savunma duzeni almakla ve sonucsuz saldirilar yapmakla yetindi Italyanlarin kasabayi ele gecirmesi uzerine geri cekilen Osmanli kuvvetleri ve yerel Arap kabileler ise Italyanlari surekli olarak baskin ve tacizlerle baski altinda tutmaya calismistir Balkan Savaslari nin baslamasi uzerine Osmanli Imparatorlugu imzalanan Usi Antlasmasi ile Tobruk u Trablusgarp Eyaleti nin geri kalaniyla beraber Italyanlara vermistir Arka planTrablusgarp Savasi nin basinda Italyanlarin ana hedefleri Trablusgarp ve Sirenayka nin en dogusunda bulunan Tobruk limanlarini ele gecirmekti Buyuk gemiler icin elverisli olan bu limanlar Italyan kuvvetlerinin desteklenmesinde kullanilacak lojistik destek saglayacakti Diger liman sehirleri zaman icerisinde kademeli olarak isgal edilecekti Kis aylarinin yaklasmakta olmasi sebebiyle harekatin hava sartlari bozulmadan kisa zamanda sonuclandirilmasi hedeflenmisti Tobruk un isgali1 Ekim 1911 de Napoli den Augusta ya gelen Amiral Augusto Aubry komutasindaki Italyan 1 Filosu Turk nakliyesinin bati yolunu kesiniz emrinin bir Turk konvoyunun bulunmasi emri olarak yanlis anlasilmasi uzerine gemiler bu konvoyu karsilama uzere harekete gecti 2 Ekim de Aubry nin Amiral Prebistero ile gorusmesinin ardindan durum anlasilmis Derne ve Bingazi limanlarina birer savas gemisi gonderilmis ancak Osmanli guclerine rastlanmamisti 3 Ekim 1911 saat 15 30 da bir Italyan torpido botu limana girdi ardindan verdigi isaretle komutan gemisi uc kruvazor iki gambot ve bir torpido botu daha iki hat halinde limana gelerek toplarini Tobruk a cevirdi Italyanlarin gelisi uzerine Tobruk taki Osmanli subaylari kisladaki silahlari halka dagitti ve kasaba halki ile askerlerini kasaba disindaki eski surlara gonderdi Italya nin Bingazi konsolosu subaylarla beraber karaya cikarak Tobruk mufreze komutaniyla gorusmek istedi Mufreze komutani gorusmede yapilan teslim olmayi kabul etmedi ve kasabayi terk etti Geceyi yakindaki bir vadide gecirdiler 3 Ekim sabahi kasabaya geri donen 30 kisilik kucuk bir Osmanli birligi kisladaki erzaki tasirken 10 30 da dort saat surecek Italyan topcu atesi basladi birlik geri cekildi 4 Ekim de 400 denizciden olusan Italyan gucu kayip vermeden karaya cikti 10 Ekim de yaklasik 500 kisilik Italyan gucunun donanma topcusu desteginde ilerlemesi uzerine bolgedeki 25 kisilik Osmanli mufrezesi catismanin ardindan geri cekildi Ekim sonunda Italyan gucleri kasabada cephane komur ve malzeme ikmal depolari ve bir telsiz istasyonu kurmus iki deniz tumenini destekleyecek altyapiyi hazirlamisti 1911 catismalariTobruk un isgalinin ardindan Italyan gucleri neredeyse her gun taciz ve saldirilara maruz kaldi karsilik olarak Osmanli gucleri uzerine hem denizden hem de Tobruk a cikartilan topcu bataryasindan bombardiman yapildi Ilk onemli carpisma 5 Kasim da gerceklesti Kasabadan cikan uc Italyan taburu Cidariye Vadisi cevresinde konum aldi Meryem kabilesinden alti suvarinin bu kuvvetin 60 kisilik bir parcasina beklenmedik saldirisinda iki Italyan askeri olmus bir doktor ve bir yuzbasi yaralanmisti Saldiri uzerine limandaki Italyan gemileri denize acilmis Osmanli kuvvetlerine bir saat bombardiman yapmisti Ekim deki ufak tefek catismalardan sonra Osmanli ve Libya kuvvetleri 9 Kasim da bolgeye gelen Enver Bey daha sonra Enver Pasa tarafindan organize edildi Libya Arab kuvvetleri kumandani Meryem kabilesi tarafindan desteklenen Seyh Muberra ydi Enver Bey in geldigini duyan Muberra Bedevileri Italyanlarin tarafina cevirme bahanesiyle Tobruk tan ayrildi ve Osmanli kuvvetlerine katildi 11 Kasim da Marsas tekkesine giden Enver Bey gorusmelerin ardindan Tobruk tan ayrilarak Derne ye hareket etti 13 Kasim 1911 de Italyanlarin ikinci onemli harekati gerceklesti 2 000 kisilik bir Italyan birligi telgraf hatlarini imha etmek icin saldiriya gecti Seyh Muberra nin 25 kisilik oncu bir gucu Italyan mevzilerine ates acti cikan catismaya Meryem kabilesi mensuplari da katilinca Osmanli tarafindaki guc 200 e ulasti Kayip verme konusunda isteksiz olan Italyanlar hucumdan vazgecerek cekildiler Enver Bey 18 Kasim da Seyh Muberra yi kutlamak icin Tobruk a geldi ayni gun Derne ye dondu Bu gunlerde aralarinda Kurmay Kolagasi Mustafa Kemal in de oldugu Osmanli subaylari da Misir uzerinden bolgeye gelip muharebelere katilmaya baslamisti 17 Aralik ta Osmanlilarin ilk silah ve cephane kafilesi ulasti ve iki gun sonra halka dagitildi Italyanlar ise kendi guclerini denizden ikmal ediyorlardi Kasim ayinda Italya Tobruk a bes ucak gondermisti Bu ucaklarin faydasi anlasilinca Ocak 1912 de alti ucak daha gonderildi Italyan gucleri bu ucaklarin harekatlari ile savasta kullanimina henuz baslanmis olan ucaklarin etkili bir arac olup olmadigi konusunda tecrube kazandi Nadura Muharebesi Italyan gucleri Aralik ayinda Mureyra Vadisi nde iki yerde tahkimat insa etmekteydi Bu bolgelerde tahkimatlarin bazilari tamamlanmis Nadura Tepesi ndeki tahkimat ise devam etmekteydi Bu gunlerde binbasi rutbesine yukselmis olan Mustafa Kemal Osmanli kesif birliklerinin raporlari uzerine Seyh Muberra ya Nadura daki Italyan gucu uzerine saldiri yapilmasini onerdi ancak Seyh Muberra gelen silahlar yeni dagitildigi ve Arap savascilar henuz kullanmayi tam ogrenemedigi icin birkac gun beklemek istedi Italyan kuvvetleri bu esnada bolgede tahkimatlar ile daha guclu savunma hatlari kurmaktaydi 20 Kasim gunu Tobruk a gelen Ethem Pasa emir ve komutayi eline aldi Mustafa Kemal ise 21 22 Aralik gecesi Derne ye dogru hareket etti Ethem Pasa 21 22 Aralik 1911 gecesi Seyh Muberra ya Nadura Tepesi ndeki Italyan takviye kuvvetlerine mumkun oldugu kadar erken saldirmasini emretti Ethem Pasa nin uygun gorusu altinda 12 Osmanli askeri yuzbasi vekili Necip Efendi ve 120 Libyali gonulluye 200 Italyan askerince korunan tepeyi ele gecirmeleri emredildi Osmanli kuvvetleri safak oncesi Nadura Tepesi ne yaklasti ve tepeyi kusatti Italyan askerleri organize olmamis bir sekilde top atesi ile karsilik verdi Iki saat icinde Italyan mevkileri ele gecirildi ve Italyan kitasi arkalarinda 3 makineli tufek ve diger askeri cephaneyi birakarak Tobruk a kacti Seyh Muberra nin kuvvetleri Italyan tahkimatlarini imha etmeye calisirken idariye sirtlarini tutan bir Italyan takviye birligi Osmanli guclerine baskin seklinde siddetli bir ates acti Beklenmedik bu ates ile Seyh Muberra ve on savascisi oldu Bu karsi baskin uzerine silah seslerini duyan diger kabileler saldiriya katildilarsa da Italyan gucleri 13 00 itibariyla geri cekilmisti Mustafa Kemal ve beraberindekiler de 22 Aralik sabahi silah seslerini duyup geri donmus ancak vardiklarinda catisma sona ermisti Saldirida Italyan gucleri yaklasik 200 asker uc makineli tufek piyade silahlari cephane ve malzeme kaybetmisti Osmanli tarafindaki Libyalilarin kaybi ise 11 kisiydi Bu saldiri Italyanlarin Aralik 1911 de Tobruk ta ilerlemelerini engellemek icin onemli bir adimdi Italyanlarin biraktigi malzemeler toparlandiktan sonra yerel gucler geri cekildi Italyanlar daha sonra bu stratejik yeri 1912 yilinda buyuk bir guc ile yeniden ele gecirerek daha guclu tahkimatlar insa ettiler 1912 catismalariNadura Muharebesi Trablusgarp Savasi boyunca Tobruk ta gerceklesen en onemli muharebe olacakti Ilerleyen donemde Italyan guclerinin savunma pozisyonlarinda kalmasi ve hakimiyetlerini ic kesimlere genisletmedeki isteksizlikleri sebebiyle kucuk capli catismalar disinda onemli bir olay olmadi 1912 basinda Tobruk ta Italyan gucu alti piyade taburu ve iki topcu bataryasindan olusuyordu 24 Subat gecesi yerli kabileler Italyanlara bir baskin yapti kucuk capli taciz hareketleri ve kesifler disinda Mart 1912 ye dek Italyan ve Osmanli guclerinin onemli bir hareketliligi olmadi 11 Mart sabah 09 00 da baskin seklinde bir Italyan bombardimani basladi Ethem Pasa nin emriyle toplanan Osmanli gucu Arap kabile savascilariyla birlikte Italyan gucleriyle Basil mevkiinde bir catismaya girdi Iki bucuk saat devam eden bu catismada Italyan gucleri 70 kayip verirken Osmanli guclerinin kaybi ise 16 olu ve 65 yaraliydi 25 Mart ta Ethem Pasa hastaligi sebebiyle Misir a dondu 31 Mart ta yeni bir Italyan harekatinda uc piyade taburu bir dag bataryasi ve makineli tufekler donanma topcusu desteginde Basil bolgesine gelerek tahkimat yapti mevzideki malzemeleri alarak geri donduler Bu harekat 1 Nisan da bir tabur eksikle tekrarlandi 2 Nisan da Kabile i Munife den 50 kisi Basil in batisindaki Italyan mevziine saldirdi Mayis 1912 de Tobruk taki Italyan gucunun basinda yer alan General Signorile basarisizligi sebebiyle geri cagirildi yerine Bingazi den getirilen General d Amico savasin sonuna dek bu gorevde kaldi Eylul sonunda Tobruk taki Italyan gucu 6 000 askere ulasmisti 18 Ekim deki baris anlasmasina dek savasin geri kalani boyunca Italyan gucleri tahkimat hazirlarken Osmanli gucleri de kucuk capli saldirilar ile tacizlerde bulunmaya devam etti Italyan gucleri bu saldirilara ucaklardan bombardiman ve topcu atislariyla cevap verdi SonuclarItalyanlar Tobruk u ele gecirerek savas boyunca Dogu Akdeniz in daha dogusunda harekata uygun bir us elde ettiler Ozellikle Rodos ve On Iki Ada nin isgalinin ardindan bolgede ve Ege Denizi nde harekat kabiliyetleri artti Osmanli Devleti Italya ile Usi Baris Antlasmasi ile Osmanlilar Trablusgarp ve Bingazi deki kuvvetlerini cekecek ve buralari Italya ya birakti ve Tobruk Italyanlara teslim edildi Savas sonunda Osmanli Imparatorlugu Kuzey Afrika daki son topraklarini da kaybetmis oluyordu KaynakcaOzel Ertuna s 99 a b Ertuna ss 224 226 Esposito ss 10 13 Ertuna s 227 Esposito s 21 a b c Ertuna s 228 Ertuna s 88 a b Ertuna s 229 Ertuna s 230 5 Mayis 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Aralik 2007 a b Ertuna s 231 Celal Erikan Komutan Ataturk Turkiye Is Bankasi Kultur Yayinlari 975 458 288 2 2001 p 88 Turkce Mehmet Akzambak Ataturk un Devrimci Adalet Bakani Mahmut Esat Bozkurt Kastas Yayinevi 2005 p 18 Turkce 1911 1912 Turco Italian War and Captain Mustafa Kemal Ministry of Culture of Turkey edited by Turkish Armed Forces Division of History and Strategical Studies pages 62 65 Ankara 1985 Ertuna s 266 Ertuna s 278 a b c d Ertuna ss 323 328 Beehler s 96 Genelkurmay s 18 Bu anlasma Italyan tarihinde Trattato di Losanna Lozan Antlasmasi olarak gecmektedir Ouchy Lozan in bir semtidir Turkiye tarihinde 23 Temmuz 1923 Lozan Antlasmasi ile anlam karismasini onlemek icin Usi Ouchy Anlasmasi olarak anilmaktadir Ertuna ss 344 345 GenelBeehler William 1913 The History of the Italian Turkish War September 29 1911 to October 18 1912 Annapolis The Advertiser Republican OCLC 63576798 Ertuna Hamdi 1981 Turk Silahli Kuvvetleri Tarihi Osmanli Devri Osmanli Italyan Harbi 1911 1912 PDF Ankara Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etut Baskanligi Yayinlari 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Ekim 2020 Genelkurmay ATASE 1980 1911 1912 Osmanli Italyan Harbi Deniz Harekati PDF 3 Ankara Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etut Baskanligi Yayinlari 9 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 15 Ekim 2020