Hotel M. Tokatlıyan, İstanbul, Beyoğlu'nda İstiklal Caddesi üzerinde hizmet vermiş tarihî otel. 1909'da hizmete giren Tokatlıyan Oteli, o dönemde Avrupa ve Ortadoğu'nun en lüks otellerinden birisi ve İstanbul'un Pera Palas'tan sonra en büyük oteliydi. Tarabya'da da bir yazlık şubesi bulunuyordu.
Beyoğlu'ndaki yapı, mimar Alexandre Vallaury tarafından inşa edilmiştir. Günümüzde yerinde Tokatlıyan işhanı vardır.
Tarihçe
Beyoğlu Tokatlıyan Oteli
Tokatlyan Oteli, Cadde-i Kebir üzerinde Solakzade Sokağı ile Çiçek Pasajı arasında, geçmişte Şark Tiyatrosu'nun bulunduğu, mülkiyeti Üç Horan Ermeni Kilisesi’ne ait bir arazi üzerinde 1909 yılında hizmete girmiştir.
Şark Tiyatrosu binası, 1883'te caddeye tramvay yolu döşenirken yıkılmış; yerine hemen yeni bir tiyatro binası inşa edilmişti. Yeni tiyatro binası da 1892'deki bir yangında yandı. Kilise vakfı, binayı tekrar inşa etmek için çalışmalara başladığı sırada, Tokatlı Mıgırdiç Tokatlıyan Efendi, vakfa başvurarak aynı yerde bir lokanta açmak istediğini bildirdi. Kapalıçarşı’da bir lokanta işletmekte olan Tokatlıyan Efendi'nin teklifinin kabul görmesi üzerine inşaat, 7 Nisan 1893'te başladı. Lokanta, 1 Ocak 1885 tarihinde Cafe-Restaurant Splendide adıyla hizmete girdi. Bu dönemde lokantanın üst katlarında otel odaları vardı ancak bunlar çok konforlu yerler değildi.
Mıgırdiç Tokatlıyan, kilise vakfı ile anlaştığı kirayı ödemekte zorlanınca burayı otele dönüştürmek üzere vakıfla anlaştı. Vakıf ve Tokatlıyan burayı birlikte 160 odalı otele dönüştürdü. Otel, 1909 yılında Hotel Splendite adıyla açıldı. Otelin yeni baştan değil de Splendid Cafe'nin üzerine üç kat çıkılarak yapıldığı düşünülür. Mimarı, Alexandre Vallaury'dir. Adı, açıldıktan bir süre sonra “Hotel M. Tokatlıyan” olarak değiştirilmiştir.
Neoklasik üsluptaki binanın orijinali dört katlı ve kubbeliydi. Sonradan üstüne iki kat daha çıkılmıştır. Geniş, yüksek tavanlı salon ve odaları, kendi özel armasını simgeleyen gümüş takımları ile efsaneleşen otelin girişinde kafe ve lokanta bulunmaktaydı. Büyük bir başarı yakalayan otelin balo salonları, I. Dünya Savaşı'na kadar olan dönemde önemli davetlere ev sahipliği yaptı. Lokali, dönemin önemli bir alışveriş merkezi olan Cadde-i Kebir'den geçenlerin rahatlıkla izlenebildiği için çok popüler idi.İşgal yıllarında otelde İngiliz, Fransız ve İtalyan subaylar kaldı.
Otelin işletmesi, 1919’da Tokatlıyan Efendi’nin Sırp asıllı damadı Medovitch’e geçti. Dünya Savaşı ve işgal yıllarında işleri kötüye gitti ancak Cumhuriyetin ilanından sonra yeniden parlak bir dönem geçirdi. O devirde ticareti elinde tutan azınlıklar ve Beyoğlu bölgesinde yaşayan konsolosluk mensupları oteli ayakta tuttu. Otelde konaklayanlar arasında Rusya'dan sürgün edilerek 1929 yılında İstanbul’a gelen Lev Troçki de vardır. Şarkıcı Josephine Baker ve Arabistanlı Lawrence, edebiyat kuramcısı Leo Spitzer, Tokatlıyan'da konaklayan ünlülerdendir.Mustafa Kemal Atatürk de 1927 senesinde yedi; 1929'da bir kez Tokatlıyan Otelleri'ne uğramıştı.
II.Dünya Savaşı'nın başladıktan sonra çıkan bir kanunla Türkiye'de azınlık vakıflarının yönetiminin Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredimesi üzerine Medoviç, devletin kiracısı durumuna geçti. 1944 yılında biriken borçları karşılığında otelin kira sözleşmesini İbrahim Gültan isimli bir Karadenizli tüccara devretti. Gültan, otelin tüm kurumlara birikmiş borç ödemelerini yaparak Tokatlıyan Oteli’nin tüm haklarını eline geçirdi. 1950'lerin başında otelin ismi Konak olarak değiştirildi.
Yönetimi kilise vakfı tekrar eline aldığında ödemediği kiralar nedeniyle İbrahim Gültan’ı mahkemeye vermiş; 1958 yılında otelin tahliyesinde sonra yapı işhanına dönüştürülmüştür.
Tarabya Tokatlıyan Oteli
1914'te Tarabya otelin yazlık şubesi açıldı. Tarabya'daki Tokatlıyan Oteli, Boğaz'ın en görkemli yapılarından biriydi. Kısa zamanda Beyoğlu’ndaki kadar popüler olmuştu. Tarabya Tokatlıyan Oteli 1954'te yanarak yıkıldı ve yerine Büyük Tarabya Oteli yapıldı.
Kaynakça
- ^ "Vercihan Ziflioğlu, Landmark Istanbul hotel threatened by stall on restoration, Hurriyet Daily News Gazetesi, 27.12.2010". Turkofamerica.com. 28 Aralık 2010. 8 Eylül 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Eylül 2011.
- ^ a b c . Ne Nerede ?. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ Akıncı, Turan (2018). Beyoğlu. İstanbul: Remzi Kitabevi. s. 130. ISBN .
- ^ a b c d Çilli, Özgü (2009). "Tanzimat Sonrası Osmanlı Otel Mimarisi ve Pera Palas". Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ a b . 21 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2011.
- ^ Stone, Norman (29 Haziran 2022). "Troçki'nin Türkiye'de ne işi vardı?". Derin Tarih. 25 Eylül 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ a b Erdem, Ümit Baki; Hanilçe, Murat (22 Şubat 2019). "Mıgırdıç Tokatlıyan, Tokatlıyan Otelleri, Gazinosu ve Lokantası -Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi Belgelerine Göre-". MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 8 (1): 1367-1390. doi:10.33206/mjss.530611. ISSN 1694-7215. 20 Nisan 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ Istanbullife.org sitesi, İstanbul’un Turizm Tarihi, Erişim tarihi: 23.09.2011[]
- ^ . 14 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2007.
- ^ Manukyan, Miran (2 Ocak 2018). . Agos. 3 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2023.
- ^ . 25 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2007.
- ^ "Tarabya Oteli Satışa Çıktı, Radikal Gazetesi, 01.02.2006". 20 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Eylül 2007.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hotel M Tokatliyan Istanbul Beyoglu nda Istiklal Caddesi uzerinde hizmet vermis tarihi otel 1909 da hizmete giren Tokatliyan Oteli o donemde Avrupa ve Ortadogu nun en luks otellerinden birisi ve Istanbul un Pera Palas tan sonra en buyuk oteliydi Tarabya da da bir yazlik subesi bulunuyordu Istiklal Caddesi uzerindeki Tokatliyan Oteli nin orijinali 4 katli ve kubbeli bir yapiydi Beyoglu ndaki yapi mimar Alexandre Vallaury tarafindan insa edilmistir Gunumuzde yerinde Tokatliyan ishani vardir TarihceBeyoglu Tokatliyan Oteli Tokatliyan Ishani 2021 Tokatlyan Oteli Cadde i Kebir uzerinde Solakzade Sokagi ile Cicek Pasaji arasinda gecmiste Sark Tiyatrosu nun bulundugu mulkiyeti Uc Horan Ermeni Kilisesi ne ait bir arazi uzerinde 1909 yilinda hizmete girmistir Sark Tiyatrosu binasi 1883 te caddeye tramvay yolu dosenirken yikilmis yerine hemen yeni bir tiyatro binasi insa edilmisti Yeni tiyatro binasi da 1892 deki bir yanginda yandi Kilise vakfi binayi tekrar insa etmek icin calismalara basladigi sirada Tokatli Migirdic Tokatliyan Efendi vakfa basvurarak ayni yerde bir lokanta acmak istedigini bildirdi Kapalicarsi da bir lokanta isletmekte olan Tokatliyan Efendi nin teklifinin kabul gormesi uzerine insaat 7 Nisan 1893 te basladi Lokanta 1 Ocak 1885 tarihinde Cafe Restaurant Splendide adiyla hizmete girdi Bu donemde lokantanin ust katlarinda otel odalari vardi ancak bunlar cok konforlu yerler degildi Migirdic Tokatliyan kilise vakfi ile anlastigi kirayi odemekte zorlaninca burayi otele donusturmek uzere vakifla anlasti Vakif ve Tokatliyan burayi birlikte 160 odali otele donusturdu Otel 1909 yilinda Hotel Splendite adiyla acildi Otelin yeni bastan degil de Splendid Cafe nin uzerine uc kat cikilarak yapildigi dusunulur Mimari Alexandre Vallaury dir Adi acildiktan bir sure sonra Hotel M Tokatliyan olarak degistirilmistir Neoklasik usluptaki binanin orijinali dort katli ve kubbeliydi Sonradan ustune iki kat daha cikilmistir Genis yuksek tavanli salon ve odalari kendi ozel armasini simgeleyen gumus takimlari ile efsanelesen otelin girisinde kafe ve lokanta bulunmaktaydi Buyuk bir basari yakalayan otelin balo salonlari I Dunya Savasi na kadar olan donemde onemli davetlere ev sahipligi yapti Lokali donemin onemli bir alisveris merkezi olan Cadde i Kebir den gecenlerin rahatlikla izlenebildigi icin cok populer idi Isgal yillarinda otelde Ingiliz Fransiz ve Italyan subaylar kaldi Otelin isletmesi 1919 da Tokatliyan Efendi nin Sirp asilli damadi Medovitch e gecti Dunya Savasi ve isgal yillarinda isleri kotuye gitti ancak Cumhuriyetin ilanindan sonra yeniden parlak bir donem gecirdi O devirde ticareti elinde tutan azinliklar ve Beyoglu bolgesinde yasayan konsolosluk mensuplari oteli ayakta tuttu Otelde konaklayanlar arasinda Rusya dan surgun edilerek 1929 yilinda Istanbul a gelen Lev Trocki de vardir Sarkici Josephine Baker ve Arabistanli Lawrence edebiyat kuramcisi Leo Spitzer Tokatliyan da konaklayan unlulerdendir Mustafa Kemal Ataturk de 1927 senesinde yedi 1929 da bir kez Tokatliyan Otelleri ne ugramisti II Dunya Savasi nin basladiktan sonra cikan bir kanunla Turkiye de azinlik vakiflarinin yonetiminin Vakiflar Genel Mudurlugu ne devredimesi uzerine Medovic devletin kiracisi durumuna gecti 1944 yilinda biriken borclari karsiliginda otelin kira sozlesmesini Ibrahim Gultan isimli bir Karadenizli tuccara devretti Gultan otelin tum kurumlara birikmis borc odemelerini yaparak Tokatliyan Oteli nin tum haklarini eline gecirdi 1950 lerin basinda otelin ismi Konak olarak degistirildi Yonetimi kilise vakfi tekrar eline aldiginda odemedigi kiralar nedeniyle Ibrahim Gultan i mahkemeye vermis 1958 yilinda otelin tahliyesinde sonra yapi ishanina donusturulmustur Tarabya Tokatliyan Oteli Bogaz kenarindaki Tokatliyan Oteli 1914 te Tarabya otelin yazlik subesi acildi Tarabya daki Tokatliyan Oteli Bogaz in en gorkemli yapilarindan biriydi Kisa zamanda Beyoglu ndaki kadar populer olmustu Tarabya Tokatliyan Oteli 1954 te yanarak yikildi ve yerine Buyuk Tarabya Oteli yapildi Kaynakca Vercihan Ziflioglu Landmark Istanbul hotel threatened by stall on restoration Hurriyet Daily News Gazetesi 27 12 2010 Turkofamerica com 28 Aralik 2010 8 Eylul 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Eylul 2011 a b c Ne Nerede 21 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2023 Akinci Turan 2018 Beyoglu Istanbul Remzi Kitabevi s 130 ISBN 978 975 14 1779 4 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim a b c d Cilli Ozgu 2009 Tanzimat Sonrasi Osmanli Otel Mimarisi ve Pera Palas Hacettepe Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu yuksek lisans tezi 9 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Eylul 2023 a b 21 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2011 Stone Norman 29 Haziran 2022 Trocki nin Turkiye de ne isi vardi Derin Tarih 25 Eylul 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Eylul 2023 a b Erdem Umit Baki Hanilce Murat 22 Subat 2019 Migirdic Tokatliyan Tokatliyan Otelleri Gazinosu ve Lokantasi Cumhurbaskanligi Osmanli Arsivi Belgelerine Gore MANAS Sosyal Arastirmalar Dergisi 8 1 1367 1390 doi 10 33206 mjss 530611 ISSN 1694 7215 20 Nisan 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Eylul 2023 Istanbullife org sitesi Istanbul un Turizm Tarihi Erisim tarihi 23 09 2011 olu kirik baglanti 14 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2007 Manukyan Miran 2 Ocak 2018 Agos 3 Subat 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2023 25 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2007 Tarabya Oteli Satisa Cikti Radikal Gazetesi 01 02 2006 20 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Eylul 2007