Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Toni Morrison (d. 18 Şubat 1931 - ö. 5 Ağustos 2019), Amerikalı Nobel ödüllü yazar.
| Toni Morrison | |
|---|---|
 Toni Morrison (1998) | |
| Doğum | 18 Şubat 1931 Ohio, ABD |
| Ölüm | 5 Ağustos 2019 (88 yaşında) New York, ABD |
| Meslek | Roman yazarı |
| Vatandaşlık | Amerikan |
| Tür | Afroamerikan literatür |
| Önemli ödülleri | Nobel Edebiyat Ödülü (1993) Pulitzer Ödülü 1988 |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri | |
| İmza |  |
Morrison "Afro-Amerikan" edebiyatının tanınması ve gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Sevgili (Beloved) adlı romanıyla 1988 yılında Pulitzer Ödülü'nü kazanan Morrison, 1993 yılında ise Nobel Edebiyat Ödülü'nü almaya hak kazanmıştır. Yazar, eserlerinde çoğunlukla Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ırkçılık ve bu ırkçılığın yıkıcı sonuçlarını konu edinmiştir.
Yaşamı
Toni Morrison Afro-Amerikalı işçi sınıfı bir ailenin dört çocuğundan ikincisi olarak Ohio eyaletine bağlı Lorain'de dünyaya geldi. Babası George Wofford on beş yaşındayken iki siyah iş adamının beyazlar tarafından linç edildiğine tanıklık etmiştir ve Morrison'a göre bu durum babasında travma yaratmıştır. Linç olayından sonra George Wofford, gerek ırkçılıktan kaçmak gerek de ekonomik sebeplerden ötürü ırksal olarak iç içe geçmiş ve endüstrisi gelişmekte olan Ohio'nun Lorain bölgesine göç etmiştir. Morrison'ın annesi Ramah Wofford ise dindar bir ev hanımıdır.
Morrison yaklaşık olarak iki yaşındayken, ailesi ev kirasını ödeyemediği için oturdukları ev, aile içerideyken ev sahibi tarafından ateşe verilmiştir. Morrison, ailesinin bu durum karşısında çaresiz hissetmek ya da ümitsizliğe düşmek yerine, ev sahibine gülerek tepki gösterdiklerini belirtmiştir.
Morrison'ın ailesi Afro-Amerikan halk hikâyeleri, hayalet öyküleri ve Afro-Amerikan ezgileri vasıtasıyla onun Afro-Amerikan kimlik bilinci geliştirmesini sağlamıştır. Çocukken sık sık kitap okuyan Morrison'ın en sevdiği yazarlar Jane Austen ve Leo Tolstoy'dur. On iki yaşında Katolik olarak Anthony adını alan Morrison, daha sonra mahlaz olarak Toni'yi kullanmaya başlamıştır.
1949'da, siyahi entelektüel çevreye katılmak amacıyla çoğunlukla Afro-Amerikalılara tahsis edilmiş olan 'ye kayıt oldu. Okul, ırksal olarak segrege olmuş/ayrıştırılmış restoranlar ve otobüsler ile ilk kez karşılaştığı yer olan Washinton D. C.'deydi. Üniversitenin İngilizce bölümünden 1953 yılında mezun olduktan sonra masterını 1955 yılında Cornell University'de yaptı. Master tezi Virginia Woolf ve William Faulkner üzerineydi.'de iki yıl, Howard University'de ise yedi yıl İngilizce eğitimi verdi. Howard University'de eğitmen olarak görev yaptığı esnada Jamaikalı bir mimar olan ve 1958 yılında evleneceği Harold Morrison ile tanıştı. 1964 yılında boşandıklarında ikinci çocuklarına hamileydi.
Boşandıktan sonra yaşamına Random House'ta editorlük yaparak devam etti ve Random House'un hikâye/öykü alanında ilk kıdemli siyahi kadın editörü oldu.
Morrison, siyah edebiyatının ana akım medyada görünür hale gelmesinde önemli rol oynadı. Üzerinde çalıştığı ilk kitaplardan biri de Nijeryalı yazarlar Wole Soyinka ve Chinua Achebe ile Güney Afrikalı oyun yazarı Athol Fugard'ın çalışmalarını içeren bir koleksiyon niteliğinde olan ve çığır açan Modern Afrika Edebiyatı (Contemporary African Literature) adlı çalışmasıdır.
Eserleri arasında kölelikten 1970'lere dek Amerikalı siyahların hayatından fotoğraflar, araştırma yazıları, ilustrasyonlar ve diğer bilgilerin bir antolojisi niteliğinde olan The Black Book (1974) da yer almaktadır.
Morrison yazım hayatına Howard University'de şairler ve yazarların oluşturduğu gayrıresmî bir grubun parçası olarak başladı. İlk romanı olan En Mavi Göz'de mavi gözlere sahip olmak isteyen küçük bir siyahi kızın hikâyesini anlatıyordu. "En Mavi Göz" adlı kısa romanı ilk yayımlandığında Morrison otuz dokuz yaşındaydı. Kitap ilk yayımlandığında pek ilgi görmese de daha sonra yazarın tanınmış romanları arasında yerini aldı.
1975'te, Morrison'ın ikinci romanı olan ve iki siyah kadının arkadaşlığın anlatan "Sula", adaylığına seçildi. Üçüncü romanı olan "Solomon'un Şarkısı" ile yazar, ulusal anlamda ün ve beğeni kazandı ve pek çok ödül aldı.
Sonraki romanı "Tar Baby"de dış görünüşü konusunda takıntılı olan fashion model Jadine ve Jadine'in âşık olduğu meteliksiz bir serseri ve siyahiliğiyle barışık olan Son'un hikâyesini anlatır.
İlk oyunu Dreaming Emmett, beyaz erkekler tarafından öldürülen Emmett Till adlı siyahi genç hakkındadır.
Sevgili (Beloved) Üçlemesi ve Nobel Edebiyat Ödülü
Morrison 1987'de en çok ödül alan romanı Sevgili (Beloved)'i yayımladı. Roman, köleleştirilen Afro-Amerikalı bir kadın olan Margaret Garner'ın gerçek hikâyesinden esinlenilerek yazıldı. Kölelikten kaçan Garner, köle avcıları tarafından takip edilmektedir ve köleliğe geri döneceğini anladığında yakalanmadan önce iki yaşındaki kızını öldürür, fakat kendi yaşamına da son vermeden önce köle avcıları tarafından yakalanır. Morrison'ın romanı Sevgili'de, ölen bebek hayalet olarak annesi ve ailesini ziyaret etmektedir.
Haftalarca best-seller olarak kalan roman, Morrison'a 1988 yılında Pulitzer ve 1993'te de Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandırdı. 5 Ağustos 2019'da New York'ta 88 yaşında öldü.
Kaynakça
- ^ Roynon, Tessa (2012). The Cambridge Introduction to Toni Morrison. Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/cbo9780511782282. ISBN .
- ^ (11 Eylül 1994). . The New York Times. 15 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2007.
- ^ a b c Ghansah, Rachel Kaadzi (8 Nisan 2015). "The Radical Vision of Toni Morrison". The New York Times. ISSN 0362-4331. 6 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2017.
- ^ a b c d "How Toni Morrison Fostered a Generation of Black Writers". The New Yorker. 27 Ekim 2003. 1 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017.
- ^ Streitfeld, David; Streitfeld, David (8 Ekim 1993). "THE LAUREATES'S LIFE SONG". The Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2017.
- ^ a b "Tony Morrison". Contemporary Popular Writers. Ed. Dave Mote. Detroit: St. James Press, 1997.
- ^ Larson, Susan (April 11, 2007). . The Times-Picayune. 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: June 11, 2007.
- ^ (13 Nisan 2012). "Toni Morrison: 'I want to feel what I feel. Even if it's not happiness'". The Guardian. 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Şubat 2013.
- ^ Cummings, Pip (7 Ağustos 2015). "'I didn't want to come back': Toni Morrison on life, death and Desdemona". The Sydney Morning Herald (İngilizce). 13 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mayıs 2017.
- ^ Wofford, Chloe Ardellia (1955). Virginia Woolf's and William Faulkner's Treatment of the Alienated. 18 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mart 2016.
- ^ a b Hoby, Hermione (25 Nisan 2015). "Toni Morrison: 'I'm writing for black people … I don't have to apologise'". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 8 Nisan 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2017.
- ^ "Toni Morrison Biography" 14 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Bio.com. Retrieved October 31, 2015.
- ^ a b Grimes, William (8 Ekim 1993). "Toni Morrison Is '93 Winner of Nobel Prize in Literature". The New York Times. 10 Nisan 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Haziran 2007.
- ^ Boris Kachka, "Who Is the Author of Toni Morrison?" 6 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New York, April 29, 2012.
- ^ , "Books: Toni Morrison: beloved and all that jazz..." 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The Independent, October 9, 1993.
- ^ Arts, Margaret Croyden; Margaret Croyden Writes Frequently About The (29 Aralık 1985). "TONI MORRISON TRIES HER HAND AT PLAYWRITING". The New York Times. ISSN 0362-4331. 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Mayıs 2017.
- ^ Rothstein, Mervyn, "Toni Morrison, In Her New Novel, Defends Women" 11 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., The New York Times, p. C-17, August 26, 1987. Retrieved June 20, 2016.
- ^ "Margaret Garner Incident (1856) | The Black Past: Remembered and Reclaimed". www.blackpast.org (İngilizce). 26 Eylül 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Nisan 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Toni Morrison d 18 Subat 1931 o 5 Agustos 2019 Amerikali Nobel odullu yazar Toni MorrisonToni Morrison 1998 Dogum18 Subat 1931 1931 02 18 Ohio ABDOlum5 Agustos 2019 88 yasinda New York ABDMeslekRoman yazariVatandaslikAmerikanTurAfroamerikan literaturOnemli odulleriNobel Edebiyat Odulu 1993 Pulitzer Odulu 1988Etkiledikleri bell hooks Etkilendikleri William Faulkner Doris Lessing Herman Melville Zora Neale HurstonImza Morrison Afro Amerikan edebiyatinin taninmasi ve gelismesinde onemli rol oynamistir Sevgili Beloved adli romaniyla 1988 yilinda Pulitzer Odulu nu kazanan Morrison 1993 yilinda ise Nobel Edebiyat Odulu nu almaya hak kazanmistir Yazar eserlerinde cogunlukla Amerika Birlesik Devletleri ndeki irkcilik ve bu irkciligin yikici sonuclarini konu edinmistir YasamiToni Morrison Afro Amerikali isci sinifi bir ailenin dort cocugundan ikincisi olarak Ohio eyaletine bagli Lorain de dunyaya geldi Babasi George Wofford on bes yasindayken iki siyah is adaminin beyazlar tarafindan linc edildigine taniklik etmistir ve Morrison a gore bu durum babasinda travma yaratmistir Linc olayindan sonra George Wofford gerek irkciliktan kacmak gerek de ekonomik sebeplerden oturu irksal olarak ic ice gecmis ve endustrisi gelismekte olan Ohio nun Lorain bolgesine goc etmistir Morrison in annesi Ramah Wofford ise dindar bir ev hanimidir Morrison yaklasik olarak iki yasindayken ailesi ev kirasini odeyemedigi icin oturduklari ev aile icerideyken ev sahibi tarafindan atese verilmistir Morrison ailesinin bu durum karsisinda caresiz hissetmek ya da umitsizlige dusmek yerine ev sahibine gulerek tepki gosterdiklerini belirtmistir Morrison in ailesi Afro Amerikan halk hikayeleri hayalet oykuleri ve Afro Amerikan ezgileri vasitasiyla onun Afro Amerikan kimlik bilinci gelistirmesini saglamistir Cocukken sik sik kitap okuyan Morrison in en sevdigi yazarlar Jane Austen ve Leo Tolstoy dur On iki yasinda Katolik olarak Anthony adini alan Morrison daha sonra mahlaz olarak Toni yi kullanmaya baslamistir 1949 da siyahi entelektuel cevreye katilmak amaciyla cogunlukla Afro Amerikalilara tahsis edilmis olan ye kayit oldu Okul irksal olarak segrege olmus ayristirilmis restoranlar ve otobusler ile ilk kez karsilastigi yer olan Washinton D C deydi Universitenin Ingilizce bolumunden 1953 yilinda mezun olduktan sonra masterini 1955 yilinda Cornell University de yapti Master tezi Virginia Woolf ve William Faulkner uzerineydi de iki yil Howard University de ise yedi yil Ingilizce egitimi verdi Howard University de egitmen olarak gorev yaptigi esnada Jamaikali bir mimar olan ve 1958 yilinda evlenecegi Harold Morrison ile tanisti 1964 yilinda bosandiklarinda ikinci cocuklarina hamileydi Bosandiktan sonra yasamina Random House ta editorluk yaparak devam etti ve Random House un hikaye oyku alaninda ilk kidemli siyahi kadin editoru oldu Morrison siyah edebiyatinin ana akim medyada gorunur hale gelmesinde onemli rol oynadi Uzerinde calistigi ilk kitaplardan biri de Nijeryali yazarlar Wole Soyinka ve Chinua Achebe ile Guney Afrikali oyun yazari Athol Fugard in calismalarini iceren bir koleksiyon niteliginde olan ve cigir acan Modern Afrika Edebiyati Contemporary African Literature adli calismasidir Eserleri arasinda kolelikten 1970 lere dek Amerikali siyahlarin hayatindan fotograflar arastirma yazilari ilustrasyonlar ve diger bilgilerin bir antolojisi niteliginde olan The Black Book 1974 da yer almaktadir Morrison yazim hayatina Howard University de sairler ve yazarlarin olusturdugu gayriresmi bir grubun parcasi olarak basladi Ilk romani olan En Mavi Goz de mavi gozlere sahip olmak isteyen kucuk bir siyahi kizin hikayesini anlatiyordu En Mavi Goz adli kisa romani ilk yayimlandiginda Morrison otuz dokuz yasindaydi Kitap ilk yayimlandiginda pek ilgi gormese de daha sonra yazarin taninmis romanlari arasinda yerini aldi 1975 te Morrison in ikinci romani olan ve iki siyah kadinin arkadasligin anlatan Sula adayligina secildi Ucuncu romani olan Solomon un Sarkisi ile yazar ulusal anlamda un ve begeni kazandi ve pek cok odul aldi Sonraki romani Tar Baby de dis gorunusu konusunda takintili olan fashion model Jadine ve Jadine in asik oldugu meteliksiz bir serseri ve siyahiligiyle barisik olan Son un hikayesini anlatir Ilk oyunu Dreaming Emmett beyaz erkekler tarafindan oldurulen Emmett Till adli siyahi genc hakkindadir Sevgili Beloved Uclemesi ve Nobel Edebiyat Odulu Morrison 1987 de en cok odul alan romani Sevgili Beloved i yayimladi Roman kolelestirilen Afro Amerikali bir kadin olan Margaret Garner in gercek hikayesinden esinlenilerek yazildi Kolelikten kacan Garner kole avcilari tarafindan takip edilmektedir ve kolelige geri donecegini anladiginda yakalanmadan once iki yasindaki kizini oldurur fakat kendi yasamina da son vermeden once kole avcilari tarafindan yakalanir Morrison in romani Sevgili de olen bebek hayalet olarak annesi ve ailesini ziyaret etmektedir Haftalarca best seller olarak kalan roman Morrison a 1988 yilinda Pulitzer ve 1993 te de Nobel Edebiyat Odulu nu kazandirdi 5 Agustos 2019 da New York ta 88 yasinda oldu Kaynakca Roynon Tessa 2012 The Cambridge Introduction to Toni Morrison Cambridge Cambridge University Press doi 10 1017 cbo9780511782282 ISBN 9780511782282 11 Eylul 1994 The New York Times 15 Ocak 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Haziran 2007 a b c Ghansah Rachel Kaadzi 8 Nisan 2015 The Radical Vision of Toni Morrison The New York Times ISSN 0362 4331 6 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2017 a b c d How Toni Morrison Fostered a Generation of Black Writers The New Yorker 27 Ekim 2003 1 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2017 Streitfeld David Streitfeld David 8 Ekim 1993 THE LAUREATES S LIFE SONG The Washington Post Ingilizce ISSN 0190 8286 10 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2017 a b Tony Morrison Contemporary Popular Writers Ed Dave Mote Detroit St James Press 1997 Larson Susan April 11 2007 The Times Picayune 30 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi June 11 2007 13 Nisan 2012 Toni Morrison I want to feel what I feel Even if it s not happiness The Guardian 11 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Subat 2013 Cummings Pip 7 Agustos 2015 I didn t want to come back Toni Morrison on life death and Desdemona The Sydney Morning Herald Ingilizce 13 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mayis 2017 Wofford Chloe Ardellia 1955 Virginia Woolf s and William Faulkner s Treatment of the Alienated 18 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mart 2016 a b Hoby Hermione 25 Nisan 2015 Toni Morrison I m writing for black people I don t have to apologise The Guardian Ingilizce ISSN 0261 3077 8 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2017 Toni Morrison Biography 14 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bio com Retrieved October 31 2015 a b Grimes William 8 Ekim 1993 Toni Morrison Is 93 Winner of Nobel Prize in Literature The New York Times 10 Nisan 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Haziran 2007 Boris Kachka Who Is the Author of Toni Morrison 6 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde New York April 29 2012 Books Toni Morrison beloved and all that jazz 22 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Independent October 9 1993 Arts Margaret Croyden Margaret Croyden Writes Frequently About The 29 Aralik 1985 TONI MORRISON TRIES HER HAND AT PLAYWRITING The New York Times ISSN 0362 4331 10 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Mayis 2017 Rothstein Mervyn Toni Morrison In Her New Novel Defends Women 11 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde The New York Times p C 17 August 26 1987 Retrieved June 20 2016 Margaret Garner Incident 1856 The Black Past Remembered and Reclaimed www blackpast org Ingilizce 26 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Nisan 2017