Tortul havzası, uzun süreli çökmenin tortu birikimi için konaklama alanı oluşturduğu bölgelerdir. Tortullar gömüldükçe artan basınca maruz kalırlar ve onları tortul kayaçlara dönüştüren sıkıştırma ve taşlaşma süreçleri başlamaktadır.
Genişletilmiş kabuk | Okyanusal kabuk: 0-20 Ma 20-65 Ma >65 Ma |
Tortul havzalar, genellikle levha tektoniği aktivitesi ile ilişkili çeşitli jeolojik ortamlarda meydana gelmektedir. Çökmeye yol açan tektonik süreçler, alttaki kabuğun incelmesini; tortul, volkanik veya tektonik yükleme; veya bitişik litosferin kalınlığında veya yoğunluğundaki değişiklikler.
Havzalar, tektonik ortamlarına (ıraksak, yakınsak, dönüşüm, levha içi), havzanın aktif levha kenarlarına yakınlığına ve havzanın altında okyanusal, kıtasal veya geçiş kabuğunun olup olmadığına göre sınıflandırılır. Farklı tektonik rejimlerde oluşan havzalar korunma potansiyelleri bakımından farklılık göstermektedir. Okyanus kabuğunda, havzaların muhtemelen batması muhtemelken, marjinal kıtasal havzalar kısmen korunabilir ve intrakratonik havzaların korunma olasılığı yüksektir.
Tortul havzalar büyük ekonomik öneme sahiptir. Dünyanın hemen hemen tüm petrol, doğalgaz ile kömürünün tamamı tortul kayaçlarda bulunur. Belirli tortul ortamlarda oluşan tortul kayaçlarda birçok metal cevheri de bulunmaktadır.
Kaynakça
- ^ Allen, Philip A.; John R. Allen (2008). Basin analysis : principles and applications. 2. ed., [Nachdr.] Malden, MA [u.a.]: Blackwell. ISBN .
- ^ Boggs, Sam, Jr. (1987). Principles of sedimentology and stratigraphy. Columbus: Merrill Pub. Co. s. 265. ISBN .
- ^ Cathy J. Busby and Raymond V. Ingersoll, (Ed.) (1995). Tectonics of sedimentary basins. Cambridge, Massachusetts [u.a.]: Blackwell Science. ISBN .
- ^ (1974). Tectonics and Sedimentation. Special Publications of the Society for Sedimentary Geology.
- ^ Boggs 1987, p.16
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Tortul havzası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Preliminary Catalog of the Sedimentary Basins of the United States United States Geological Survey
- Global sedimentary basin map 2 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tortul havzasi uzun sureli cokmenin tortu birikimi icin konaklama alani olusturdugu bolgelerdir Tortullar gomuldukce artan basinca maruz kalirlar ve onlari tortul kayaclara donusturen sikistirma ve taslasma surecleri baslamaktadir Dunyadaki jeolojik bolgeler USGS Kalkan Platform Orojen Havza Buyuk magmatik bolge Genisletilmis kabuk Okyanusal kabuk 0 20 Ma 20 65 Ma gt 65 Ma Tortul havzalar genellikle levha tektonigi aktivitesi ile iliskili cesitli jeolojik ortamlarda meydana gelmektedir Cokmeye yol acan tektonik surecler alttaki kabugun incelmesini tortul volkanik veya tektonik yukleme veya bitisik litosferin kalinliginda veya yogunlugundaki degisiklikler Havzalar tektonik ortamlarina iraksak yakinsak donusum levha ici havzanin aktif levha kenarlarina yakinligina ve havzanin altinda okyanusal kitasal veya gecis kabugunun olup olmadigina gore siniflandirilir Farkli tektonik rejimlerde olusan havzalar korunma potansiyelleri bakimindan farklilik gostermektedir Okyanus kabugunda havzalarin muhtemelen batmasi muhtemelken marjinal kitasal havzalar kismen korunabilir ve intrakratonik havzalarin korunma olasiligi yuksektir Tortul havzalar buyuk ekonomik oneme sahiptir Dunyanin hemen hemen tum petrol dogalgaz ile komurunun tamami tortul kayaclarda bulunur Belirli tortul ortamlarda olusan tortul kayaclarda bircok metal cevheri de bulunmaktadir Kaynakca Allen Philip A John R Allen 2008 Basin analysis principles and applications 2 ed Nachdr Malden MA u a Blackwell ISBN 978 0 6320 5207 3 Boggs Sam Jr 1987 Principles of sedimentology and stratigraphy Columbus Merrill Pub Co s 265 ISBN 0675204879 Cathy J Busby and Raymond V Ingersoll Ed 1995 Tectonics of sedimentary basins Cambridge Massachusetts u a Blackwell Science ISBN 978 0865422452 1974 Tectonics and Sedimentation Special Publications of the Society for Sedimentary Geology Boggs 1987 p 16Dis baglantilarWikimedia Commons ta Tortul havzasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Preliminary Catalog of the Sedimentary Basins of the United States United States Geological Survey Global sedimentary basin map 2 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde