Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Trakya'nın İşgali, İtilaf Devletleri kuvvetlerince I. Dünya Savaşı'ndan sonra gerçekleştirilmiştir. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra, Edirne-İstanbul demiryolunu kontrol etmek üzere bir Fransız alayı Trakya'ya yerleşmiş bulunuyordu. Fransız generali Franchet d'Espèrey ile Yunanistan Başbakanı Venizelos arasında imzalanan antlaşma ile Kuleliburgaz-Hadımköy hattı Yunan ordusunun işgaline terk edilmişti. 14 Ocak 1919 tarihinde Hadımköy'den Kuleli ve Burgaz'a kadar bütün demiryolu istasyonları Yunanlar tarafından işgal edildi.
| Trakya'nın İşgali | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Türk Kurtuluş Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Birleşik Krallık Fransa İtalya Yunanistan |  Osmanlı İmparatorluğu Anadolu Hareketi | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Louis Franchet d'Espèrey Konstantinos Nider Aleksandros Otoneos Nikolaos Plastiras | Cafer Tayyar Paşa | ||||||
| Güçler | |||||||
| : Trakya ordusu, Ekim 1922: 70.000-150.000 (10.000'i Çatalca'da): 12.000 (Ekim 1922) | |||||||
| Kayıplar | |||||||
| 10 asker ölü (2 Ekim 1922) | 20 milis ölü (2 Ekim 1922) | ||||||
Bu gelişmeler karşısında, I. Kolordu Komutanı Cafer Tayyar Paşa, Mustafa Kemal Paşa'nın 9 Ocak 1920 tarih ve 55 sayılı emrine uyarak bütün Edirne vilayetinde sıkıyönetim ve seferberlik ilan etti. Diğer taraftan Trakya-Paşaeli Müdafaa Heyet-i Osmaniyesi, 31 Mart 1920'de Lüleburgaz'da yaptığı ilk kongresinde dış tecavüzler ve iç ayaklanmalar karşısında her türlü tedbir alma yetkisini kolordu komutanına ve merkez heyetine vermeyi kararlaştırdı.
San Remo Konferansı'nda, İtilaf Devletleri Edirne ile birlikte Doğu Trakya'yı da Yunanistan'a bırakmayı kararlaştırdılar.
Doğu Trakya'nın Yunanistan'a verilmesi kesinlik kazanınca, bölge halkı İstanbul hükûmetinden kendilerine bir fayda gelemeyeceğini anlayıp, çareyi Ankara yönetiminde aramaya başladılar.
9 Mayıs 1920'de Edirne'de toplanan, kuruculuğunu Edirne Belediye Başkanı Şevket Dağdeviren, Kasım Yolageldili, Faik Kaltakkıran ve Şeref Aykut'un yaptığı Trakya Paşaeli Müdafaa Heyet-i Osmaniyesi, 2. kongresinde Edirne ve Doğu Trakya'nın Yunanistan'a bırakılmasını kesinlikle reddetti ve ülke topraklarının savunulmasını kararlaştırdı. Bu amaçla, yerli halktan asker toplamayı ve silahlı savunma tedbirleri almayı kararlaştırdı. Ayrıca, Cemiyet programını değiştirmekle birlikte ismini de Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti haline getirerek, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin şubesi olmuştu.
Sevr Antlaşması'nın imzalanmasını kolaylaştırmak, Osmanlı İmparatorluğu'na fiilen olduğu kadar hukuken de son vermek amacı ile İtilaf Devletlerinin de teşviki ile Yunan ordusu bir taraftan Anadolu'da bir taraftan da Trakya'da harekete geçti. 20 Temmuz 1920'de başlayan Yunan Taarruzu sonunda Edirne 24 Temmuz 1920'de düştü. Sevr Antlaşması'nın imzalanmasını takip eden günlerde Yunan hükûmeti kendi meclislerinden geçirdikleri bir kanunla Doğu ve Batı Trakya'yı bir genel valilik halinde Yunanistan'a kattığını ilan etti. Yunanlar tarafından Edirne ve Doğu Trakya'nın ilhakına rağmen, Trakya'da işgale karşı silahlı mücadele devam etmiştir.
25 Temmuz 1920'de Trakya'daki işgal harekâtının bitmesinden sonra Yunan Kralı I. Aleksandros, işgal edilen yeni yerleri görmek üzere bir geziye çıktı. İzmir Taburu'nun başında önce Edirne'ye, oradan Kırklareli yolu ile Midye'ye giderek Averof Zırhlısı ile de Gelibolu ve İzmir üzerinden Atina'ya döndü.
Anadolu'da kazanılan büyük zafer ve orduların Boğazları geçerek Trakya'yı kurtarmak için harekete geçmeleri kararı karşısında, Boğazlarda bulunan İtilaf Devletleri ateşkes anlayışı içinde olmuşlardır. 15 Ekim 1922'de yürürlüğe giren Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Doğu Trakya, Yunan kuvvetleri tarafından boşaltıldı. 25 Kasım 1922'de Edirne Valiliğine tayin edilen Şakir Kesebir, Türk yönetimini yeniden kurdu ve aynı gün Türk birlikleri Edirne'ye girdi. Lozan Konferansı sonunda, Yunanların Anadolu'da yakıp yıktıklarına karşılık, savaş tazminatı olarak Meriç Nehri'nin batı kıyısındaki Karaağaç ve Bosnaköy köprübaşlarının da Türkiye'ye katılması kararlaştırıldı. Karaağaç nahiyesi ile istasyonunun 15 Eylül 1923'te Yunanlar tarafından boşaltılmasından sonra, Doğu Trakya tam olarak işgalden kurtulmuş oldu.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Türk Kurtuluş Savaşı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Notlar
- ^ a b c Greek army ready to defend Thrace 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New York Times, 8 Ekim 1922 tarihli makale. (İngilizce)
- ^ a b Greek Army shows new war spirit, New York Times, 6 Ekim 1922 tarihli makale. (İngilizce)
- ^ Greece will fight to protect Thrace 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New York Times, 23.09.1922. (İngilizce)
- ^ Rush more troops to control Thrace 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New York Times, 18.10.1922. (İngilizce)
- ^ a b More bloodshed in Thrace 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., New York Times, 2 Ekim 1922. (İngilizce)
- ^ Bıyıklıoğlu Tevfik, Trakya'da Milli Mücadele Cilt 1 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları Sayfa 124-280 1992 Ankara
- ^ “Kral Aleksandros Kırkkilise’de” Vakit 4 Ağustos 1920 nr. 943
- ^ Yalnız Kırkkilise’de Bir Mukavemet” İleri 4 Ağustos 1920 nr. 907
- ^ Doğruöz V. Türkan, Milli Mücadele’de Kırklareli Kırklareli Belediyesi Kültür Yayınları sayfa: 120 Kırklareli 2007
Kaynakça
- Atatürk Araştırma Merkezi - Birinci Dünya Savaşı Sonrasında Fransızların Trakya'yı İşgali 10 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Edirne Tarihi ve Kültürü Web Sitesi 13 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Trakya Cephesi 29 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Trakya nin Isgali Itilaf Devletleri kuvvetlerince I Dunya Savasi ndan sonra gerceklestirilmistir Mondros Ateskes Antlasmasi ndan sonra Edirne Istanbul demiryolunu kontrol etmek uzere bir Fransiz alayi Trakya ya yerlesmis bulunuyordu Fransiz generali Franchet d Esperey ile Yunanistan Basbakani Venizelos arasinda imzalanan antlasma ile Kuleliburgaz Hadimkoy hatti Yunan ordusunun isgaline terk edilmisti 14 Ocak 1919 tarihinde Hadimkoy den Kuleli ve Burgaz a kadar butun demiryolu istasyonlari Yunanlar tarafindan isgal edildi Trakya nin IsgaliTurk Kurtulus SavasiTarih14 Ocak 1919 15 Eylul 1923BolgeDogu TrakyaSonucMudanya Mutarekesi Lozan AntlasmasiTaraflarBirlesik Krallik Fransa Italya YunanistanOsmanli Imparatorlugu Anadolu HareketiKomutanlar ve liderlerLouis Franchet d Esperey Konstantinos Nider Aleksandros Otoneos Nikolaos PlastirasCafer Tayyar PasaGucler Trakya ordusu Ekim 1922 70 000 150 000 10 000 i Catalca da 12 000 Ekim 1922 Kayiplar10 asker olu 2 Ekim 1922 20 milis olu 2 Ekim 1922 Bu gelismeler karsisinda I Kolordu Komutani Cafer Tayyar Pasa Mustafa Kemal Pasa nin 9 Ocak 1920 tarih ve 55 sayili emrine uyarak butun Edirne vilayetinde sikiyonetim ve seferberlik ilan etti Diger taraftan Trakya Pasaeli Mudafaa Heyet i Osmaniyesi 31 Mart 1920 de Luleburgaz da yaptigi ilk kongresinde dis tecavuzler ve ic ayaklanmalar karsisinda her turlu tedbir alma yetkisini kolordu komutanina ve merkez heyetine vermeyi kararlastirdi San Remo Konferansi nda Itilaf Devletleri Edirne ile birlikte Dogu Trakya yi da Yunanistan a birakmayi kararlastirdilar Dogu Trakya nin Yunanistan a verilmesi kesinlik kazaninca bolge halki Istanbul hukumetinden kendilerine bir fayda gelemeyecegini anlayip careyi Ankara yonetiminde aramaya basladilar 9 Mayis 1920 de Edirne de toplanan kuruculugunu Edirne Belediye Baskani Sevket Dagdeviren Kasim Yolageldili Faik Kaltakkiran ve Seref Aykut un yaptigi Trakya Pasaeli Mudafaa Heyet i Osmaniyesi 2 kongresinde Edirne ve Dogu Trakya nin Yunanistan a birakilmasini kesinlikle reddetti ve ulke topraklarinin savunulmasini kararlastirdi Bu amacla yerli halktan asker toplamayi ve silahli savunma tedbirleri almayi kararlastirdi Ayrica Cemiyet programini degistirmekle birlikte ismini de Trakya Pasaeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti haline getirerek Anadolu ve Rumeli Mudafaa i Hukuk Cemiyeti nin subesi olmustu Sevr Antlasmasi nin imzalanmasini kolaylastirmak Osmanli Imparatorlugu na fiilen oldugu kadar hukuken de son vermek amaci ile Itilaf Devletlerinin de tesviki ile Yunan ordusu bir taraftan Anadolu da bir taraftan da Trakya da harekete gecti 20 Temmuz 1920 de baslayan Yunan Taarruzu sonunda Edirne 24 Temmuz 1920 de dustu Sevr Antlasmasi nin imzalanmasini takip eden gunlerde Yunan hukumeti kendi meclislerinden gecirdikleri bir kanunla Dogu ve Bati Trakya yi bir genel valilik halinde Yunanistan a kattigini ilan etti Yunanlar tarafindan Edirne ve Dogu Trakya nin ilhakina ragmen Trakya da isgale karsi silahli mucadele devam etmistir 25 Temmuz 1920 de Trakya daki isgal harekatinin bitmesinden sonra Yunan Krali I Aleksandros isgal edilen yeni yerleri gormek uzere bir geziye cikti Izmir Taburu nun basinda once Edirne ye oradan Kirklareli yolu ile Midye ye giderek Averof Zirhlisi ile de Gelibolu ve Izmir uzerinden Atina ya dondu Anadolu da kazanilan buyuk zafer ve ordularin Bogazlari gecerek Trakya yi kurtarmak icin harekete gecmeleri karari karsisinda Bogazlarda bulunan Itilaf Devletleri ateskes anlayisi icinde olmuslardir 15 Ekim 1922 de yururluge giren Mudanya Ateskes Antlasmasi ile Dogu Trakya Yunan kuvvetleri tarafindan bosaltildi 25 Kasim 1922 de Edirne Valiligine tayin edilen Sakir Kesebir Turk yonetimini yeniden kurdu ve ayni gun Turk birlikleri Edirne ye girdi Lozan Konferansi sonunda Yunanlarin Anadolu da yakip yiktiklarina karsilik savas tazminati olarak Meric Nehri nin bati kiyisindaki Karaagac ve Bosnakoy koprubaslarinin da Turkiye ye katilmasi kararlastirildi Karaagac nahiyesi ile istasyonunun 15 Eylul 1923 te Yunanlar tarafindan bosaltilmasindan sonra Dogu Trakya tam olarak isgalden kurtulmus oldu Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Turk Kurtulus Savasi ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurNotlar a b c Greek army ready to defend Thrace 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde New York Times 8 Ekim 1922 tarihli makale Ingilizce a b Greek Army shows new war spirit New York Times 6 Ekim 1922 tarihli makale Ingilizce Greece will fight to protect Thrace 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde New York Times 23 09 1922 Ingilizce Rush more troops to control Thrace 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde New York Times 18 10 1922 Ingilizce a b More bloodshed in Thrace 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde New York Times 2 Ekim 1922 Ingilizce Biyiklioglu Tevfik Trakya da Milli Mucadele Cilt 1 Ataturk Kultur Dil ve Tarih Yuksek Kurumu Turk Tarih Kurumu Yayinlari Sayfa 124 280 1992 Ankara Kral Aleksandros Kirkkilise de Vakit 4 Agustos 1920 nr 943 Yalniz Kirkkilise de Bir Mukavemet Ileri 4 Agustos 1920 nr 907 Dogruoz V Turkan Milli Mucadele de Kirklareli Kirklareli Belediyesi Kultur Yayinlari sayfa 120 Kirklareli 2007KaynakcaAtaturk Arastirma Merkezi Birinci Dunya Savasi Sonrasinda Fransizlarin Trakya yi Isgali 10 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Edirne Tarihi ve Kulturu Web Sitesi 13 Aralik 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Trakya Cephesi 29 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde