Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Harry S. Truman (d. 8 Mayıs 1884 - ö. 26 Aralık 1972), Amerika Birleşik Devletleri'nin 33. başkanıdır. Göreve 1945 yılında o zamanki başkan olan Franklin D. Roosevelt'in görev başında ölmesi sonucu başkan yardımcısı iken gelmiştir. Başkanlığa geldiğinde II. Dünya Savaşı'nın son ayları yaşanıyordu.
| Harry S. Truman | |
|---|---|
 | |
| Resmî portre, 1945 | |
| 33. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
| Görev süresi 12 Nisan 1945 - 20 Ocak 1953 | |
| Başkan Yardımcısı | Yok (1945-49) Alben W. Barkley (1949-53) |
| Yerine geldiği | Franklin D. Roosevelt |
| Yerine gelen | Dwight D. Eisenhower |
| 34. Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı | |
| Görev süresi 20 Ocak 1945 - 12 Nisan 1945 | |
| Başkan | Franklin D. Roosevelt |
| Yerine geldiği | Henry A. Wallace |
| Yerine gelen | Alben W. Barkley |
| Missouri Senatörü | |
| Görev süresi 3 Ocak 1935 - 17 Ocak 1945 | |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 8 Mayıs 1884 Lamar, Missouri, ABD |
| Ölüm | 26 Aralık 1972 (88 yaşında) Kansas City, Missouri, ABD |
| Partisi | Demokratik |
| Evlilik(ler) | Bess Wallace Truman |
| Çocuk(lar) | |
| Bitirdiği okul | (bıraktı) |
| Mesleği | Tuhafiyeci, Çiftçi |
| İmzası |  |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  ABD |
| Branşı | Amerika Birleşik Devletleri Ordusu |
| Hizmet yılları | 1905-1911 1917-1919 1920-1953 () |
| Rütbesi | Binbaşı Albay () |
| Komutası | D Bataryası, 129. Topçu, 60. Tugay, |
| Çatışma/savaşları | I. Dünya Savaşı •Batı Cephesi |
Truman, 1945 yılının Ağustos ayında savaşı daha çabuk sona erdirerek can kayıplarını azaltmak gerekçesiyle Hiroşima ve Nagazaki'ye atom bombası atılması kararını verdi. Saldırılar sonucu binlerce kişi öldü ve bombaların etkileri gelecek kuşak Japonların büyük sıkıntılar çekmelerine neden oldu.
II. Dünya Savaşı sonunda SSCB ile ABD arasında bir kutuplaşma ortamı doğdu. Böylece Soğuk Savaş başlamış oldu. Batı Avrupa ülkeleri 1949 yılında ABD'nin başını çektiği NATO örgütünü kurdu. Doğu Avrupa ülkeleri ise SSCB'nin başını çektiği Varşova Paktı'nı oluşturdu.
1950 yılında ikiye bölünmüş olan Kore yarımadasında SSCB ve Çin destekli Kuzey Kore kuvvetleri Güney Kore'ye saldırarak büyük bir bölümünü işgal etti. Amerika Birleşik Devletleri Güney Kore'yi desteklemek için savaşa girdi. Yeni kurulmuş olan Birleşmiş Milletler'e üye olan 15 ülke de ABD'nin yanı sıra savaşa katıldı. Türkiye bu 15 ülke arasında 5.000'i aşkın askeriyle 4. büyük katılımı oluşturdu. Kore Savaşı Truman'ın başkanlığı süresince devam etti. Savaş kayıpları devam ettikçe halkın desteğini kaybettiği kanısına vardı. 1952 yılındaki başkanlık seçimlerinde adaylığını geri çekti ve 1953 yılında başkanlığa veda etti.
Truman, SSCB'ye ve Sovyet yanlısı ülkelere karşı ne pahasına olursa olsun mücadele edilmesi gerektiği ilkesine inanıyordu. Bu ilkeye Truman Doktrini adı verildi. Bu amaçla Truman, Dışişleri Bakanı General George C. Marshall ile birlikte II. Dünya Savaşı'ndan sonra Batı Avrupa ülkelerinin ekonomik durumunu düzeltmek amacıyla Marshall Planı denilen bir yardım paketi geliştirdi. Aynı amaçla 1947 yılında Yunanistan'la birlikte Türkiye'ye de 400 milyon dolarlık bir askeri ve ekonomik yardımı öngören ilk Amerikan yardımını başlattı. Bu yardımın 300 milyon doları Yunanistan'a, 100 milyon doları da Türkiye'ye ödenmiştir.
Truman, dış politikada izolasyonizme karşı enternasyonalist politikalar izlemenin yanı sıra, içeride Roosevelt'in New Deal politikalarına bağlı kalarak New Deal koalisyonu sayesinde 1948 seçimlerinde sürpriz bir başarı kazanmıştır. Cumhuriyetçi Parti'nin bu politikaları "sosyalizm" olarak suçlamaları karşısında ise "Sosyalizm son 20 yılda halkın her ileri adımına karşı onların insanları korkutmak için kulladıkları bir kelimedir. Kamu elektrik kuruluşu için dedikleri, sosyalizm. Sosyal güvenlik için dedikleri, sosyalizm. Çiftçilere fiyat desteği için dedikleri, sosyalizm. Banka mevduat sigortası için dedikleri, sosyalizm. Özgür ve bağımsız işçi sendikalarının gelişmesi için dedikleri, sosyalizm. Tüm halkın yararına olan hemen her şey için sosyalizm diyorlar" demiş ve bu tür iddialara karşı "eğer bu kılık değiştirmiş sosyalizm ise, ben ondan yanayım" demiştir.
Ölümü
5 Aralık 1972'de Truman, zatürree teşhisi ile Kansas Şehri Araştırma Hastanesi ve Tıp Merkezine kaldırıldı. Çoklu organ yetmezliği gelişti, komaya girdi ve 26 Aralık sabah 07:50'de 88 yaşında öldü.
Eşi Bess Truman, Washington'da bir devlet cenazesi yerine kütüphanede basit bir özel ayini tercih etti. Cenazeden bir hafta sonra, yabancı ileri gelenler ve Washington yetkilileri, Washington Ulusal Katedrali'ndeki bir anma törenine katıldı.
Bess Truman 1982'de öldü ve Independence, Missouri'deki Harry S. Truman Kütüphanesi ve Müzesi'nde kocasının yanına gömüldü.
Kaynakça
- ^ "Harry S. Truman, 34th Vice President (1945)". 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Nisan 2017.
- ^ "Use of the Period After the "S" in Harry S. Truman's Name". Harry S. Truman Library & Museum. Retrieved April 13, 2021.
- ^ "Why Did Japan Attack Pearl Harbor?". 6 Eylül 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Mart 2012.
- ^ . Truman Library. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ . Truman Library. 30 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ "6:00 p.m." CBS Radio News. CBS. 25 Aralık 1972. 14 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2017 – YouTube vasıtasıyla.
- ^ Truman Library 2012i.
- ^ Washington National Cathedral 2012.
- ^ Wooten 1973, s. 1.
| Vikisöz'de Harry Truman ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Henry A. Wallace | Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı 1945 | Sonra gelen Alben W. Barkley |
| Önce gelen Franklin D. Roosevelt | Amerika Birleşik Devletleri başkanı 1945-1953 | Sonra gelen Dwight D. Eisenhower |
| Parti siyasi görevi | ||
| Önce gelen Henry A. Wallace | Amerika Birleşik Devletleri Başkan Yardımcısı Adayı Demokratik 1944 | Sonra gelen Alben W. Barkley |
| Önce gelen Franklin D. Roosevelt | Amerika Birleşik Devletleri Başkan Adayı Demokratik 1948 | Sonra gelen |
  | Amerikalı siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Harry S Truman d 8 Mayis 1884 o 26 Aralik 1972 Amerika Birlesik Devletleri nin 33 baskanidir Goreve 1945 yilinda o zamanki baskan olan Franklin D Roosevelt in gorev basinda olmesi sonucu baskan yardimcisi iken gelmistir Baskanliga geldiginde II Dunya Savasi nin son aylari yasaniyordu Harry S TrumanResmi portre 194533 Amerika Birlesik Devletleri baskaniGorev suresi 12 Nisan 1945 20 Ocak 1953Baskan Yardimcisi Yok 1945 49 Alben W Barkley 1949 53 Yerine geldigi Franklin D RooseveltYerine gelen Dwight D Eisenhower34 Amerika Birlesik Devletleri Baskan YardimcisiGorev suresi 20 Ocak 1945 12 Nisan 1945Baskan Franklin D RooseveltYerine geldigi Henry A WallaceYerine gelen Alben W BarkleyMissouri SenatoruGorev suresi 3 Ocak 1935 17 Ocak 1945Yerine geldigiYerine gelenKisisel bilgilerDogum 8 Mayis 1884 1884 05 08 Lamar Missouri ABDOlum 26 Aralik 1972 88 yasinda Kansas City Missouri ABDPartisi DemokratikEvlilik ler Bess Wallace TrumanCocuk lar Bitirdigi okul birakti Meslegi Tuhafiyeci CiftciImzasiAskeri hizmetiBagliligi ABDBransi Amerika Birlesik Devletleri OrdusuHizmet yillari 1905 1911 1917 1919 1920 1953 Rutbesi Binbasi Albay Komutasi D Bataryasi 129 Topcu 60 Tugay Catisma savaslari I Dunya Savasi Bati Cephesi Truman 1945 yilinin Agustos ayinda savasi daha cabuk sona erdirerek can kayiplarini azaltmak gerekcesiyle Hirosima ve Nagazaki ye atom bombasi atilmasi kararini verdi Saldirilar sonucu binlerce kisi oldu ve bombalarin etkileri gelecek kusak Japonlarin buyuk sikintilar cekmelerine neden oldu Joseph Stalin Harry S Truman ve Winston Churchill Potsdam da 1945Baskan Truman Japonya nin teslim oldugunu aciklarken 14 Agustos 1945 II Dunya Savasi sonunda SSCB ile ABD arasinda bir kutuplasma ortami dogdu Boylece Soguk Savas baslamis oldu Bati Avrupa ulkeleri 1949 yilinda ABD nin basini cektigi NATO orgutunu kurdu Dogu Avrupa ulkeleri ise SSCB nin basini cektigi Varsova Pakti ni olusturdu 1950 yilinda ikiye bolunmus olan Kore yarimadasinda SSCB ve Cin destekli Kuzey Kore kuvvetleri Guney Kore ye saldirarak buyuk bir bolumunu isgal etti Amerika Birlesik Devletleri Guney Kore yi desteklemek icin savasa girdi Yeni kurulmus olan Birlesmis Milletler e uye olan 15 ulke de ABD nin yani sira savasa katildi Turkiye bu 15 ulke arasinda 5 000 i askin askeriyle 4 buyuk katilimi olusturdu Kore Savasi Truman in baskanligi suresince devam etti Savas kayiplari devam ettikce halkin destegini kaybettigi kanisina vardi 1952 yilindaki baskanlik secimlerinde adayligini geri cekti ve 1953 yilinda baskanliga veda etti Baskan Truman Amerika Birlesik Devletleri nin Kore Savasi na katilmasina izin veren kararnameyi imzalarken Truman SSCB ye ve Sovyet yanlisi ulkelere karsi ne pahasina olursa olsun mucadele edilmesi gerektigi ilkesine inaniyordu Bu ilkeye Truman Doktrini adi verildi Bu amacla Truman Disisleri Bakani General George C Marshall ile birlikte II Dunya Savasi ndan sonra Bati Avrupa ulkelerinin ekonomik durumunu duzeltmek amaciyla Marshall Plani denilen bir yardim paketi gelistirdi Ayni amacla 1947 yilinda Yunanistan la birlikte Turkiye ye de 400 milyon dolarlik bir askeri ve ekonomik yardimi ongoren ilk Amerikan yardimini baslatti Bu yardimin 300 milyon dolari Yunanistan a 100 milyon dolari da Turkiye ye odenmistir Truman dis politikada izolasyonizme karsi enternasyonalist politikalar izlemenin yani sira iceride Roosevelt in New Deal politikalarina bagli kalarak New Deal koalisyonu sayesinde 1948 secimlerinde surpriz bir basari kazanmistir Cumhuriyetci Parti nin bu politikalari sosyalizm olarak suclamalari karsisinda ise Sosyalizm son 20 yilda halkin her ileri adimina karsi onlarin insanlari korkutmak icin kulladiklari bir kelimedir Kamu elektrik kurulusu icin dedikleri sosyalizm Sosyal guvenlik icin dedikleri sosyalizm Ciftcilere fiyat destegi icin dedikleri sosyalizm Banka mevduat sigortasi icin dedikleri sosyalizm Ozgur ve bagimsiz isci sendikalarinin gelismesi icin dedikleri sosyalizm Tum halkin yararina olan hemen her sey icin sosyalizm diyorlar demis ve bu tur iddialara karsi eger bu kilik degistirmis sosyalizm ise ben ondan yanayim demistir OlumuTruman in tabutunun yanindaki celenk 27 Aralik 1972 5 Aralik 1972 de Truman zaturree teshisi ile Kansas Sehri Arastirma Hastanesi ve Tip Merkezine kaldirildi Coklu organ yetmezligi gelisti komaya girdi ve 26 Aralik sabah 07 50 de 88 yasinda oldu Esi Bess Truman Washington da bir devlet cenazesi yerine kutuphanede basit bir ozel ayini tercih etti Cenazeden bir hafta sonra yabanci ileri gelenler ve Washington yetkilileri Washington Ulusal Katedrali ndeki bir anma torenine katildi Bess Truman 1982 de oldu ve Independence Missouri deki Harry S Truman Kutuphanesi ve Muzesi nde kocasinin yanina gomuldu Kaynakca Harry S Truman 34th Vice President 1945 3 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Nisan 2017 Use of the Period After the S in Harry S Truman s Name Harry S Truman Library amp Museum Retrieved April 13 2021 Why Did Japan Attack Pearl Harbor 6 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Mart 2012 Truman Library 23 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Truman Library 30 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Agustos 2020 6 00 p m CBS Radio News CBS 25 Aralik 1972 14 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Aralik 2017 YouTube vasitasiyla Truman Library 2012i Washington National Cathedral 2012 Wooten 1973 s 1 Vikisoz de Harry Truman ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Siyasi goreviOnce gelen Henry A Wallace Amerika Birlesik Devletleri Baskan Yardimcisi 1945 Sonra gelen Alben W BarkleyOnce gelen Franklin D Roosevelt Amerika Birlesik Devletleri baskani 1945 1953 Sonra gelen Dwight D EisenhowerParti siyasi goreviOnce gelen Henry A Wallace Amerika Birlesik Devletleri Baskan Yardimcisi Adayi Demokratik 1944 Sonra gelen Alben W BarkleyOnce gelen Franklin D Roosevelt Amerika Birlesik Devletleri Baskan Adayi Demokratik 1948 Sonra gelenAmerikali siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz