Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tyzzer hastalığı kemirgenlerde, tavşanlarda, köpeklerde, kedilerde, kuşlarda, pandalarda, geyiklerde, taylarda, sığırlarda ve gerbiller dahil diğer memelilerde bulunan akut bir epizootik bakteriyel hastalıktır.Daha önce Bacillus piliformis olarak bilinen spor oluşturan bakteri Clostridium piliforme'den kaynaklanır. Karaciğerde nekrotik lezyonlarla karakterize bulaşıcı bir hastalıktır, genellikle ölümcüldür ve dünya çapında mevcuttur. Hastalığa sahip hayvanlar, bakteri sporlarının ağız yoluyla alınması yoluyla enfekte olurlar ve genellikle birkaç gün içinde ölürler. En çok etkilenen hayvanlar, olgunlaşmamış kemirgenler ve tavşanlar gibi laboratuvar ortamlarında genç, stresli hayvanlardır. En yaygın olarak etkilenen vahşi hayvanlar arasında misk sıçanları (Ondatra zibethicus) ve bazen de pamuk kuyruklu tavşanlar (Sylvilagus spp. ) vardır. Bugün bile, Tyzzer hastalığı hakkında, nasıl ve neden ortaya çıktığı da dahil olmak üzere pek çok şey bilinmiyor.
Dağılımı
Tyzzer hastalığı dünya çapında laboratuvar hayvanlarında yaygın olarak bulunsa da, Kuzey Amerika ve Avustralya'da enfekte vahşi hayvan popülasyonları tespit edilmiştir. Amerika Birleşik Devletleri'nde hastalığın rapor edildiği belirli yerler arasında Connecticut, Idaho, Iowa, Maryland, Michigan, Montana, Ohio, Wisconsin ve Wyoming bulunmaktadır .Kanada'da, British Kolumbiyası, Manitoba, Ontario ve Saskatchewan' dabildirilmiştir. Bu yerlerdeki salgınlar öncelikle misk sıçanı popülasyonlarına atfedilir; ancak Maryland'de enfekte pamukkuyruk tavşanları keşfedilmiştir.
Aktarma
Tyzzer hastalığı fekal-oral yolla yatay olarak bulaşır. Enfekte olmuş dışkı maddesi içindeki bakteri sporları, toprağı veya yemi kirletebilir ve canlı bir konakçı tarafından ağızdan alınabilir. Hastalığın başarısı, bakteri miktarı ve virülansı ve konağın direnci ile belirlenir. Laboratuvar hayvanları bu hastalığa daha duyarlıdır, çünkü enfekte dışkılardan gelen bakteri sporları oda sıcaklığında yatakta bir yıldan fazla yaşayabilir. Hayvanlar bazen taşıyıcı olarak hareket ederek hastalığı asemptomatik olarak aktarırlar. Enfekte hayvanların stresli koşullara maruz kaldıklarında hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir.
Klinik işaretler
Tyzzer Hastalığının yaygın klinik belirtileri sulu ishal, depresyon, zayıflama ve kabarık tüyleri içerir. Gözlenen diğer klinik belirtiler arasında melena, depresyon, uyuşukluk ve düşük sıcaklık bulunur. Misk sıçanlarında bu hastalık, alt bağırsak ve karında yoğun kanama ile karakterizedir. Bu hastalığın hızlı etki eden doğası nedeniyle, bulaşmış bireyler genellikle belirtileri gösterecek kadar uzun yaşamazlar. Enfekte bir hayvanın hastalık kasılmasından sonraki 1-10 gün içinde ölmesi nadir değildir.
Otopsi sırasında ince bağırsağı alr kısmı(ileum), körbağırsak(çekum) ve kolon iltihabı yaygın olarak vardır. Bununla birlikte, bu hastalığın belki de en belirgin özelliği, hastalıklı hayvanların karaciğerinde bulunan grimsi sarı nekrotik lezyonlardır. Mevcut bu lekelerin sayısı birden sayısız kadar çok olabilir. Bazen, alt bağırsak yolunda ve kalpte de lezyonlar keşfedilir. Fiziksel belirti ve belirtiler mevcut olsa bile, kesin bir teşhis, enfekte hayvanın karaciğerinde C. piliforme varlığına bağlıdır.
Önleme
Laboratuvar hayvanlarında önleme, düşük stresli bir ortam, yeterli miktarda besleyici yem ve uygun sanitasyon ölçümlerini içerir. Hayvanlar muhtemelen kontamine yataklardan ve yemlerden bakteri sporlarını aldıkları için, düzenli temizlik yararlı bir önleme yöntemidir. Şu anda vahşi hayvan popülasyonları için herhangi bir önleme yöntemi mevcut değildir.
Tedavi ve Kontrol
Şu anda, penisilin veya tetrasiklin gibi antibiyotik ilaçlar, hastalık tedavisi için tek etkili yöntemlerdir. Yabani popülasyonlarda hastalık kontrolü, çevrede bulunan bakteri sporlarının miktarını azaltmaktan oluşur. Bu, kirlenmiş kasları ve pisliği çıkarılarak yapılabilir.
Tarih
Tyzzer hastalığı ilk olarak 1917'de parazitolog Ernest Tyzzer tarafından tüm Japon vals fareleri kolonisi aniden öldüğünde keşfedildi. Daha yakından gözlem üzerine, Tyzzer ölen farelerin karaciğerlerinde nekrotik lezyonlar ve spor oluşturan basiller keşfetti. Bu, Tyzzer'ın Bacillus piliformis bakterisini adlandırmasına ve onu bu yeni hastalığın nedeni olarak görmesine yol açtı. Daha sonra B. piliformis , C. piliforme olarak yeniden adlandırıldı.
1940'larda Paul Errington adında bir biyolog, Iowa misk sıçanı popülasyonlarında yeni bir hastalık olduğuna inandığı ölümcül bir durum buldu. Anüslerinin etrafında kan ve iç kanama ile ölü misk sıçanları bulundu, bu nedenle Errington bu yeni duruma “hemorajik hastalık” adını verdi.Otopside, ölen misk sıçanlarının karaciğerinde lezyonlar bulundu. Kuzey Amerika'daki ölü misk sıçanlarında hemorajik hastalık tespit edilirken, etken madde belirsiz kaldı. Errington'ın ölümünden sonra “hemorajik hastalık” adı “Errington hastalığı” olarak değiştirildi.
1971 yılına kadar iki hastalığın aynı olduğu keşfedildi ve bunun üzerine adı “Tyzzer hastalığı” olarak değiştirildi.
Kaynakça
- ^ a b c Pritt, S., K. S. Henderson, and W. R. Shek. 2010. Evaluation of available diagnostic methods for Clostridium piliforme in laboratory rabbits (Oryctolagus cuniculus). Laboratory Animals 44:14-19.
- ^ Hansen, A. K., Andersen H. V. and S. O. 1994. Studies on the diagnosis of Tyzzer’s disease in laboratory rat colonies with antibodies against Bacillus piliformis (Clostridium piliforme). Laboratory Animal Science 44:424-429.
- ^ Furukawa, T., K. Furumoto, M. Fujieda, and E. Okada. 2002. Detection by PCR of the Tyzzer’s Disease Organism (Clostridium piliforme) in Feces. Experimental Animals 51:513-516.
- ^ a b c d e f g h i Michigan. Department of Natural Resources. Tyzzer's Disease. <http://michigan.gov/dnr/0,4570,7-153-10370_12150_12220-27297--,00.html 17 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.>.
- ^ a b c d e f Wobeser, G. A. 2006. Essentials of disease in wild animals. University of Saskatchewan, Saskatoon, Canada.
- ^ Barnes, K. H., S. A. Piripi, and C. V. Lohr. 2013. Pathology in Practice. Journal of the American Veterinary Medical Association 242:765-767.
- ^ a b c d e f g h i j k l Ganaway, J. R., A. M. Allen, and T. D. Moore. 1971.Tyzzer’s Disease. American Journal of Pathology 64:717-730.
- ^ a b Loew, Franklin, Fred Quimby, Lynn Anderson, and James Fox. Laboratory Animal Medicine. 1st ed. San Diego: An Imprint of Elsevier, 2002. Print.
- ^ Weller, T. H. 1978. Ernest Edward Tyzzer. National Academy of Sciences, Washington D. C., USA.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tyzzer hastaligi kemirgenlerde tavsanlarda kopeklerde kedilerde kuslarda pandalarda geyiklerde taylarda sigirlarda ve gerbiller dahil diger memelilerde bulunan akut bir epizootik bakteriyel hastaliktir 1 Daha once Bacillus piliformis olarak bilinen spor olusturan bakteri Clostridium piliforme den kaynaklanir 2 Karacigerde nekrotik lezyonlarla karakterize bulasici bir hastaliktir genellikle olumculdur ve dunya capinda mevcuttur 1 Hastaliga sahip hayvanlar bakteri sporlarinin agiz yoluyla alinmasi yoluyla enfekte olurlar ve genellikle birkac gun icinde olurler 3 En cok etkilenen hayvanlar olgunlasmamis kemirgenler ve tavsanlar gibi laboratuvar ortamlarinda genc stresli hayvanlardir 1 En yaygin olarak etkilenen vahsi hayvanlar arasinda misk sicanlari Ondatra zibethicus ve bazen de pamuk kuyruklu tavsanlar Sylvilagus spp vardir 4 Bugun bile Tyzzer hastaligi hakkinda nasil ve neden ortaya ciktigi da dahil olmak uzere pek cok sey bilinmiyor 5 Icindekiler 1 Dagilimi 2 Aktarma 3 Klinik isaretler 4 Onleme 5 Tedavi ve Kontrol 6 Tarih 7 KaynakcaDagilimidegistirTyzzer hastaligi dunya capinda laboratuvar hayvanlarinda yaygin olarak bulunsa da Kuzey Amerika ve Avustralya da enfekte vahsi hayvan populasyonlari tespit edilmistir 4 Amerika Birlesik Devletleri nde hastaligin rapor edildigi belirli yerler arasinda Connecticut Idaho Iowa Maryland Michigan Montana Ohio Wisconsin ve Wyoming bulunmaktadir 4 Kanada da British Kolumbiyasi Manitoba Ontario ve Saskatchewan dabildirilmistir 4 Bu yerlerdeki salginlar oncelikle misk sicani populasyonlarina atfedilir ancak Maryland de enfekte pamukkuyruk tavsanlari kesfedilmistir 4 AktarmadegistirTyzzer hastaligi fekal oral yolla yatay olarak bulasir Enfekte olmus diski maddesi icindeki bakteri sporlari topragi veya yemi kirletebilir ve canli bir konakci tarafindan agizdan alinabilir 6 Hastaligin basarisi bakteri miktari ve virulansi ve konagin direnci ile belirlenir 7 Laboratuvar hayvanlari bu hastaliga daha duyarlidir cunku enfekte diskilardan gelen bakteri sporlari oda sicakliginda yatakta bir yildan fazla yasayabilir 7 Hayvanlar bazen tasiyici olarak hareket ederek hastaligi asemptomatik olarak aktarirlar 4 Enfekte hayvanlarin stresli kosullara maruz kaldiklarinda hastaliga yakalanma olasiligi daha yuksektir 4 Klinik isaretlerdegistirTyzzer Hastaliginin yaygin klinik belirtileri sulu ishal depresyon zayiflama ve kabarik tuyleri icerir 7 Gozlenen diger klinik belirtiler arasinda melena depresyon uyusukluk ve dusuk sicaklik bulunur 7 Misk sicanlarinda bu hastalik alt bagirsak ve karinda yogun kanama ile karakterizedir 5 Bu hastaligin hizli etki eden dogasi nedeniyle bulasmis bireyler genellikle belirtileri gosterecek kadar uzun yasamazlar 7 Enfekte bir hayvanin hastalik kasilmasindan sonraki 1 10 gun icinde olmesi nadir degildir 7 Otopsi sirasinda ince bagirsagi alr kismi ileum korbagirsak cekum ve kolon iltihabi yaygin olarak vardir 8 Bununla birlikte bu hastaligin belki de en belirgin ozelligi hastalikli hayvanlarin karacigerinde bulunan grimsi sari nekrotik lezyonlardir 7 Mevcut bu lekelerin sayisi birden sayisiz kadar cok olabilir 7 Bazen alt bagirsak yolunda ve kalpte de lezyonlar kesfedilir 7 Fiziksel belirti ve belirtiler mevcut olsa bile kesin bir teshis enfekte hayvanin karacigerinde C piliforme varligina baglidir 7 OnlemedegistirLaboratuvar hayvanlarinda onleme dusuk stresli bir ortam yeterli miktarda besleyici yem ve uygun sanitasyon olcumlerini icerir 8 Hayvanlar muhtemelen kontamine yataklardan ve yemlerden bakteri sporlarini aldiklari icin duzenli temizlik yararli bir onleme yontemidir Su anda vahsi hayvan populasyonlari icin herhangi bir onleme yontemi mevcut degildir Tedavi ve KontroldegistirSu anda penisilin veya tetrasiklin gibi antibiyotik ilaclar hastalik tedavisi icin tek etkili yontemlerdir 4 Yabani populasyonlarda hastalik kontrolu cevrede bulunan bakteri sporlarinin miktarini azaltmaktan olusur Bu kirlenmis kaslari ve pisligi cikarilarak yapilabilir 4 TarihdegistirTyzzer hastaligi ilk olarak 1917 de parazitolog Ernest Tyzzer tarafindan tum Japon vals fareleri kolonisi aniden oldugunde kesfedildi 9 Daha yakindan gozlem uzerine Tyzzer olen farelerin karacigerlerinde nekrotik lezyonlar ve spor olusturan basiller kesfetti 7 Bu Tyzzer in Bacillus piliformis bakterisini adlandirmasina ve onu bu yeni hastaligin nedeni olarak gormesine yol acti 7 Daha sonra B piliformis C piliforme olarak yeniden adlandirildi 1940 larda Paul Errington adinda bir biyolog Iowa misk sicani populasyonlarinda yeni bir hastalik olduguna inandigi olumcul bir durum buldu 5 Anuslerinin etrafinda kan ve ic kanama ile olu misk sicanlari bulundu bu nedenle Errington bu yeni duruma hemorajik hastalik adini verdi 5 Otopside olen misk sicanlarinin karacigerinde lezyonlar bulundu Kuzey Amerika daki olu misk sicanlarinda hemorajik hastalik tespit edilirken etken madde belirsiz kaldi 5 Errington in olumunden sonra hemorajik hastalik adi Errington hastaligi olarak degistirildi 1971 yilina kadar iki hastaligin ayni oldugu kesfedildi ve bunun uzerine adi Tyzzer hastaligi olarak degistirildi 5 Kaynakcadegistir a b c Pritt S K S Henderson and W R Shek 2010 Evaluation of available diagnostic methods for Clostridium piliforme in laboratory rabbits Oryctolagus cuniculus Laboratory Animals 44 14 19 Hansen A K Andersen H V and S O 1994 Studies on the diagnosis of Tyzzer s disease in laboratory rat colonies with antibodies against Bacillus piliformis Clostridium piliforme Laboratory Animal Science 44 424 429 Furukawa T K Furumoto M Fujieda and E Okada 2002 Detection by PCR of the Tyzzer s Disease Organism Clostridium piliforme in Feces Experimental Animals 51 513 516 a b c d e f g h i Michigan Department of Natural Resources Tyzzer s Disease lt http michigan gov dnr 0 4570 7 153 10370 12150 12220 27297 00 html 17 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi gt a b c d e f Wobeser G A 2006 Essentials of disease in wild animals University of Saskatchewan Saskatoon Canada Barnes K H S A Piripi and C V Lohr 2013 Pathology in Practice Journal of the American Veterinary Medical Association 242 765 767 a b c d e f g h i j k l Ganaway J R A M Allen and T D Moore 1971 Tyzzer s Disease American Journal of Pathology 64 717 730 a b Loew Franklin Fred Quimby Lynn Anderson and James Fox Laboratory Animal Medicine 1st ed San Diego An Imprint of Elsevier 2002 Print Weller T H 1978 Ernest Edward Tyzzer National Academy of Sciences Washington D C USA https tr wikipedia org w index php title Tyzzer hastaligi amp oldid 33242556 sayfasindan alinmistir